Vai trò ivermectin như một công cụ phòng chống sốt rét bổ sung để làm giảm tỷ lệ mắc sốt rét
Việc giảm số ca sốt rét trên lâm sàng lệ thuộc nhiều vào khả năng ngăn ngừa muỗi Anopheles nhiễm mầm bệnh đốt người. Các chiến lược phòng chống vector sử dụng màn tẩm hóa chất tồn lưu kéo dài(LLINs_Long-Lasting Insecticidal Nets) và phun tồn lưu trong nhà (IRS_Indoor Residual Spraying) bằng các hóa chất đã góp phần làm giảm đáng kể tỷ lệ mắc mới sốt rét tại nhiều quốc gia có bệnh lưu hành, đặc biệt ở vùng sa mạc Sahara.
Ivermectin (IVM) là một công cụ tiềm năng phòng chống vector mới (a potential new vector control tool) để làm giảm lan truyền sốt rét. Khi các con muỗi đốt máu có chứa thuốc IVM sẽ làm cho chúng giảm thời gian hay tuổi thọ muỗi, điều này có nghĩa là chúng ít có thể sống đủ dài để hoàn thành chu kỳ sporogony và đủ nhiễm bệnh.
Hình 3. Hiệu lực MDA ivermectin về lý thuyết dựa trên 3 thông số chính:Nồng độ trong huyết tương có hiệu quả liên kết trực tiếp với tính nhạy đặc hiệu của IVMtrên các vector tại chỗ. RME làm giảm chuyển hóa hóa thải trừ |Nguồn: https://malariajournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12936-017-1802-3
Hình 4. Mô hình lý thuyết sử dụng IVM trên người và/ hoặc động vật nuôi bán chăn thả theo hành vi của vector ưu thế. (a) Hình 4 màu minh họa mục đích chỉ trên người ở ngoài nhà, vì thế IVM nên cho hư một biện pháp bổ sung. (b) cho thấy làm thế nào sử dụng thuốc IVM trong một khuôn viên đặc biệt thiết kế theo hành vi của các vector chính. |Nguồn: https://malariajournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12936-017-1802-3
39.Foy BD, Alout H, Seaman JA, Rao S, Magalhaes T, Wade M, et al. Efficacy and risk of harms of repeat ivermectin mass drug administrations for control of malaria (RIMDAMAL): a cluster-randomised trial. Lancet 2019;393(10180):1517-26.
40.Repeat ivermectin mass drug administrations for control of malaria: a pilot safety and efficacy study. clinicaltrials.gov/show/nct02509481 (first posted 28 July 2015).
41.Evaluation of ivermectin mass drug administration for malaria transmission control across different West African environments. Alout H, Krajacich BJ, Meyers JI, Grubaugh ND, Brackney DE, Kobylinski KC, et al. Malaria Journal 2014;13:417. [DOI: 10.1186/1475-2875-13-417] - DOI - PMC - PubMed
42.Randomised community-based trial of annual single-dose diethylcarbamazine with or without ivermectin against Wuchereria bancrofti infection in human beings and mosquitoes. Bockarie MJ, Alexander ND, Hyun P, Dimber Z, Bockarie F, Ibam E, et al. Lancet 1998;351(9097):162-8. [DOI: 10.1016/S0140-6736(97)07081-5]
43.Effect of ivermectin on Anopheles gambiae mosquitoes fed on humans: the potential of oral insecticides in malaria control. Chaccour C, Lines J, Whitty CJ. Journal of Infectious Diseases 2010;202(1):113-6.
44.Differential effect of human ivermectin treatment on blood feeding Anopheles gambiae and Culex quinquefasciatus. Derua YA, Kisinza WN, Simonsen PE. Parasites & Vectors 2015;8:130.
45.Community-based trial of annual versus biannual single-dose ivermectin plus albendazole against Wuchereria bancrofti infection in human and mosquito populations: Study protocol for a cluster randomised controlled trial. Souza DK, Ahorlu CS, Adu-Amankwah S, Otchere J, Mensah SK, Larbi IA, et al. Trials 2017;18(1):448. doi: 10.1186/s13063-017-2196-9].
46.Ivermectin mass drug administration to humans disrupts malaria parasite transmission in Senegalese villages. Kobylinski KC, Sylla M, Chapman PL, Sarr MD, Foy BD. American Journal of Tropical Medicine and Hygiene 2011;85(1):3-5. [DOI: 10.4269/ajtmh.2011.11-0160]
47.Ivermectin susceptibility and sporontocidal effect in Greater Mekong Subregion Anopheles. Kobylinski KC, Ubalee R, Ponlawat A, Nitatsukprasert C, Phasomkulsolsil S, Wattanakul T, et al. Malaria Journal 2017;16(1):280. [DOI: 10.1186/s12936-017-1923-8].
48.Incidental mosquitocidal effect of an ivermectin mass drug administration on Anopheles farauti conducted for scabies control in the Solomon Islands. Kositz C, Talina J, Diau J, Asugeni R, Whitehorn C, Mabey D, et al. Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene 2017;111(3):97-101.
49.The effect of ivermectin® on fertility, fecundity and mortality of Anopheles arabiensis fed on treated men in Ethiopia. Mekuriaw W, Balkew M, Messenger LA, Yewhalaw D, Woyessa A, Massebo F. Malaria Journal 2019;18(1):537. doi: 10.1186/s12936-019-2988-3.
50.Efficacy and safety of the mosquitocidal drug ivermectin to prevent malaria transmission after treatment: A double-blind, randomized, clinical trial. Quédraogo AL, Bastiaens GJ, Tiono AB, Guelbéogo WM, Kobylinski KC, Ouédraogo A, et al. Clinical Infectious Diseases 2015;60(3):357-65.
51.Promising approach to reducing Malaria transmission by ivermectin: sporontocidal effect against Plasmodium vivax in the South American vectors Anopheles aquasalis and Anopheles darlingi. Pinilla YT, Lopes SCP, Sampaio VS, Andrade FS, Melo GC, Orfanó AS, et al. PLoS Neglected Tropical Diseases 2018;12(2):e0006221.
52.Safety and mosquitocidal efficacy of high-dose ivermectin when co-administered with dihydroartemisinin-piperaquine in Kenyan adults with uncomplicated malaria (IVERMAL): a randomised, double-blind, placebo-controlled trial. Smit MR, Ochomo EO, Aljayyoussi G, Kwambai TK, Abong'o BO, Chen T, et al. Lancet Infected Diseases 2016;18(6):615-26.
53.The relative systemic availability of ivermectin after administration as capsule, tablet, and oral solution. Edwards G, Dingsdale A, Helsby N, Orme ML, Breckenridge AM. European Journal of Clinical Pharmacology 1988;35(6):681-4. - PubMed
54.Revised Cochrane risk of bias tool for randomized trials (RoB 2.0): additional considerations for cluster-randomized trials. Eldridge S, Campbell M, Campbell M, Drahota A, Giraudeau B, Higgins J, et al. https://sites.google.com/site/riskofbiastool/welcome/rob-2-0-tool (2021).
55.Ivermectin uptake and distribution in the plasma and tissue of Sudanese and Mexican patients infected with onchocerca volvulus. Elkassaby MH. Tropical Medicine and Parasitology 1991;42(2):79-81.
56.The potential of ivermectin to control the malaria vector Anopheles farauti. Foley DH, Bryan JH, Lawrence GW. Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene 2000;94(6):625-8.
57.Gardon J, Gardon-Wendel N, Ngangue D, Kamgno J, Chippaux J-P, Boussinesq M. Serious reactions after mass treatment of onchocerciasis with ivermectin in an area endemic for Loa loa. Lancet 1997;350(9070):18-20
58.The pharmacokinetics and interactions of ivermectin in humans - a mini-review. González Canga A, Sahagún Prieto AM, Diez Liébana MJ, Fernández Martínez N, Sierra Vega M, García Vieitez JJ. American Association of Pharmaceutical Scientists Journal 2008;10(1):42-6.
59.Pharmacological effects of ivermectin, an antiparasitic agent for intestinal strongyloidiasis: its mode of action and clinical efficacy. Ikeda T. Nihon Yakurigaku Zasshi. Folia Pharmacologica Japonica 2003;122(6):527-38
60.The Ivermectin Roadmappers. A roadmap for the development of ivermectin as a complementary malaria vector control tool. Billingsley P, Binka F, Chaccour C, Foy B, Gold S, Gonzalez-Silva M, et al, American Journal of Tropical Medicine and Hygiene 2020;102(2s):3-24.
61.. Characterization of the target of ivermectin, the glutamate-gated chloride channel, from Anopheles gambiae. Meyers JI, Gray M, Kuklinski W, Johnson LB, Snow CD, Black WC 4th, et al. Journal of Experimental Biology 2015;218(Pt 10):1478-86.
62.Safety of oral ivermectin during pregnancy: a systematic review and meta-analysis. Nicolas P, Maia MF, Bassat Q, Kobylinski KC, Monteiro W, Rabinovich NR, et al. Lancet Global Health 2020;8(1):e92-100.
63.Multiple insecticide resistance in the major malaria vector Anopheles funestus in southern Ghana: implications for malaria control. Riveron JM, Osae M, Egyir-Yawson A, Irving H, Ibrahim SS, Wondji CS. Parasites & Vectors 2016;9(1):504.
64.Mass drug administration of ivermectin in south-eastern Senegal reduces the survivorship of wild-caught, blood fed malaria vectors. Sylla M, Kobylinski KC, Gray M, Chapman PL, Sarr MD, Rasgon JL, et al. Malaria Journal 2010;9:365.
65.Mortality and infertility in adult mosquitoes after the ingestion of blood containing ivermectin. Tesh RB, Guzman H. American Journal of Tropical Medicine and Hygiene 1990;43(3):229-33.
66.World Health Organization. WHO preferred product characteristics: endectocide for malaria transmission control. 2018.
68.Ivermectin treatment in humans for reducing malaria transmission. Souza DK, Larbi I, Boakye DA, Okebe J. Cochrane Database of Systematic Reviews 2018, Issue 9. Art. No: CD013117.
Trang tin điện tử Viện Sốt rét - Ký Sinh trùng - Côn trùng Quy Nhơn
Giấy phép thiết lập số 53/GP - BC do Bộ văn hóa thông tin cấp ngày 24/4/2005Địa chỉ: Khu vực 8-Phường Nhơn Phú-Thành phố Quy Nhơn-Tỉnh Bình Định.Tel: (84) 0256.3846.892 - Fax: (84) 0256.3647464 Email: impequynhon.org.vn@gmail.com Trưởng Ban biên tập: TTND.PGS.TS. Hồ Văn Hoàng-Viện trưởng Phó Trưởng ban biên tập: TS.BS.Huỳnh Hồng Quang-Phó Viện trưởng
• Thiết kế bởi công ty cổ phần phần mềm: Quảng Ích