19 loại nước ép quả và si rô bị thu hồi vì chứa DEHP; Việt Nam kiểm nghiệm thuốc Augmentin trẻ em tìm chất làm dẻo; Thuốc Augmentin bị thu hồi không còn sử dụng ở Việt Nam; Sẽ ban hành quy chuẩn DEHP trong thực phẩm; Tràn lan thực phẩm lạm dụng phụ gia, thực phẩm màu…
vnexpress.net
19 loại nước ép quả và si rô bị thu hồi vì chứa DEHP
Các mẫu này vừa được Chi cục vệ sinh an toàn thực phẩm TP HCM phát hiện có phụ gia chứa chất gây giảm khả năng sinh dục nam, rối loạn dậy thì ở nữ giới - DEHP.
Trong danh sách này có 3 loại nước ép do Công ty TNHH Nhất Phú Quý nhập khẩu từ Đài Loan là các hương vị chanh dây, xoài và trái vải.
16 loại sirô các mùi dâu, kiwi, táo xanh, nho, vải, chanh, dưa gang, bách hương, đào, cam, xí muội, xoài, thơm, táo đỏ, lựu và dâu lam do Công ty Hà Thành nhập khẩu từ Đài Loan, cũng có kết quả xét nghiệm dương tính với DEHP.
Đại diện Chi cục an toàn vệ sinh thực phẩm TP HCM cho hay, ngay sau khi phát hiện có chứa độc chất, Chi cục đã yêu cầu các công ty thu hồi nhanh chóng toàn bộ sản phẩm. Chi cục sẽ phối hợp thanh tra Sở Y tế giám sát, lấy mẫu hàng trong nhóm bị nhiễm chất độc đang bày bán trên thị trường.
Cuối tháng 5, gần 500 danh mục sản phẩm do 155 nhà sản xuất đồ uống và ăn tại Đài Loan bị phát hiện có chứa DEHP. Cơ quan y tế Đài Loan đã thông báo đến các nước nhập khẩu sản phẩm này, trong đó có Việt Nam.
DEHP (Bis(2-ethylhexyl) phthalate) là hợp chất hữu cơ lỏng, khi đi vào cơ thể ở một lượng nhất định có thể gây giảm khả năng sinh dục nam, rối loạn dậy thì ở nữ giới và về lâu dài có thể hại đến sức khỏe.
Dân trí
Việt Nam kiểm nghiệm thuốc Augmentin trẻ em tìm chất làm dẻo
Chiều 13/6, ông Trương Quốc Cường, Cục trưởng Cục quản lý Dược (Bộ Y tế) cho biết, Việt Nam sẽ lấy mẫu kiểm nghiệm các loại Augmentin lưu hành trong nước do Đài Loan và Hồng Kông thu hồi kháng sinh Augmentin dạng bột pha siro vì có chất làm dẻo
Dân hoang mang vì thông tin Augmentin bị thu hồi
Ngày 13/6, khi các trang báo mạng Việt Nam đăng tải thông tin cơ quan quản lý dược Hồng Kông và Đài Loan phát hiện trong loại kháng sinh Augmentin dạng bột pha siro, loại hàm lượng 457mg/5ml sản xuất tại Anh và loại hàm lượng 156mg/5ml sản xuất tại Pháp có nhiễm chất làm dẻo Diisodecyl phthalate (DIDP) và Diisononyl phthalate (DINP) và buộc phải thu hồi đã khiến nhiều người dân rất hoang mang bởi đây là loại thuốc kháng sinh được sử dụng rất phổ biến điều trị các bệnh nhiễm khuẩn ở trẻ em.
“Đọc xong thông tin này, tôi giật bắn người. Mới hôm rồi (27/5), khi đưa con đi khám tại BV Nhi TƯ vì viêm họng, viêm VA, bác sĩ đã kê thuốc Augmentin dạng bột uống liền trong 7 ngày. Dù thông tin ghi rõ cơ quan quản lý Dược Hồng Kông và Đài Loan cho rằng chất DIDP và DINP phát hiện trong thuốc chưa vượt quá giới hạn dung nạp cho phép nhưng tôi vẫn lo lắng vì đây là 2 chất không được công bố trong thành phần công thức thuốc nên buộc phải thu hồi. Vì nghĩ cho cùng, phải có lý do gì đó mới thu hồi, hơn nữa, chất làm dẻo uống vào người, liệu bé có tiêu hóa được hay sẽ tích tụ trong cơ thể gây bệnh”, chị Tú (khu đô thị Xa La, Hà Đông) băn khoăn.
Cùng có nỗi lo lắng này, chị Hải ở Nghĩa Tân, Cầu Giấy nói: “Con tôi phải uống Augmentin như cơm bữa, không tháng nào không uống chừng 5 - 7 ngày vì bé rất hay bị tái viêm nhiễm đường hô hấp. Từ trước tới giờ, mình rất yên tâm khi bác sĩ kê loại thuốc này vì nó khá đắt. Bé nhà mình uống loại Augmentin 0,5g thường giá mua là 16.000 đ/gói. Nay lại nói trong thuốc có chất làm dẻo, bệnh thì bớt rồi, nhưng chất đó có tích tụ trong người?”.
Trước sự lo lắng của rất nhiều người dân do tại Việt Nam, kháng sinh Augmentin được dùng rộng rãi do tác dụng tốt với các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp, ngay trong chiều 13/6, Cục quản lý Dược (Bộ Y tế) đã tiến hành rà soát, kiểm tra thông tin này.
Kiểm nghiệm thuốc tìm chất làm dẻo
Ông Trương Quốc Cường, Cục trưởng Cục quản lý Dược (Bộ Y tế) cho biết, Cục cũng đã nhận được thông tin cơ quan quản lý dược Hồng Kông và Đài Loan phát hiện trong loại kháng sinh Augmentin dạng bột pha siro, loại hàm lượng 457mg/5ml sản xuất tại Anh và loại hàm lượng 156mg/5ml sản xuất tại Pháp có nhiễm chất làm dẻo Diisodecyl phthalate (DIDP) và Diisononyl phthalate (DINP) và buộc phải thu hồi.
Sau khi rà soát thông tin, ông Cường khẳng định, cho đến nay, loại thuốc Augmentin dạng bột pha hỗn dịch/sirô, hàm lượng 156mg/5ml, sản xuất tại Pháp, chưa được cấp số đăng ký lưu hành trên thị trường Việt Nam. Vì trên, trên thị trường Việt Nam không có loại thuốc này.
Còn thuốc Augmentin dạng bột pha hỗn dịch/sirô, hàm lượng 457 mg/5ml, sản xuất tại Anh, được Bộ Y tế Việt Nam cấp số đăng ký VN-9594-05, hạn dùng 18 tháng. Số đăng ký này đã hết hiệu lực. Lô thuốc cuối cùng nhập vào Việt Nam ngày 01/4/2008. Do vậy, đến nay thuốc không còn được lưu hành, sử dụng tại Việt Nam. Vì thế, các bậc phụ huynh không nên quá lo lắng, vì các loại thuốc Augmentin tại Việt Nam hoàn toàn không phải hai loại thuốc bị thu hồi tại Đài Loan và Hồng Kông.
Như vậy, tại Việt Nam hai loại thuốc Augmentin bị thu hồi tại Đài Loan và Hồng Kông hiện không có trên thị trường. Các loại thuốc Augmentin tại Việt Nam đều được nhập từ các nước khác.
Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn cho người sử dụng, Cục Quản lý Dược đề nghị Viện kiểm nghiệm thuốc Trung ương, Viện Kiểm nghiệm thuốc TP. Hồ Chí Minh lấy mẫu các sản phẩm thuốc Augmentin, dạng bột pha hỗn dịch/sirô khác đang lưu hành trên thị trường để kiểm nghiệm, xác định nồng độ DIDP, DIPH và các dẫn xuất.
Đồng thời Cục quản lý Dược đề nghị Trung tâm Quốc gia về Thông tin thuốc và theo dõi phản ứng có hại của thuốc cung cấp các thông tin về tác dụng có hại của DIDP, DINP và các dẫn xuất; gửi về Cục Quản lý dược để xem xét, đánh giá.
Cục quản lý Dược cũng yêu cầu văn phòng đại diện Công ty GlaxoSmithKline khẩn trương phối hợp với các công ty nhập khẩu, phân phối thuốc Augmentin, dạng bột pha hỗn dịch/sirô, tiến hành lấy mẫu của các lô thuốc nhập khẩu đang lưu hành, sử dụng tại Việt nam và gửi mẫu đến Viện Kiểm nghiệm để phân tích xác định hàm lượng DIDP, DINP và các dẫn xuất trong sản phẩm. Kiểm tra và cung cấp các thông tin về nguồn nguyên liệu, bao bì đóng gói được sử dụng, quy trình sản xuất các thuốc Augmentin, dạng bột pha hỗn dịch/sirô cung cấp vào Việt Nam. Báo cáo gửi về Cục Quản lý dược trước ngày 17/6/2011.
Tuổi trẻ, Tiền phong, Thanh niên, Nhân dân
Thuốc Augmentin bị thu hồi không còn sử dụng ở Việt Nam
Theo khảo sát của phóng viênTuổi Trẻ tại một số quầy thuốc tây ở Hà Nội, TP.HCM trong ngày 13-6 cho thấy chưa có Augmentin dạng hỗn dịch (nhiễm phụ gia làm dẻo) đã bị yêu cầu thu hồi ở Hong Kong và Đài Loan. Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Y tế Cao Minh Quang cho hay sản phẩm nhiễm phụ gia làm dẻo đã có số đăng ký lưu hành tại VN.
Tại thị trường Hà Nội, sản phẩm thuốc kháng sinh Augmentin thông dụng nhất là thuốc dạng viên nén và dạng bột đựng trong gói giấy với nhiều hàm lượng khác nhau. Mang mẫu Augmentin dạng hỗn dịch đã bị yêu cầu thu hồi tại Hong Kong và Đài Loan đi hỏi, chủ hàng nào cũng cho biết chưa từng thấy sản phẩm này và cũng chưa thấy có người hỏi mua bao giờ.
Bác sĩ Nguyễn Thanh Hùng - phó giám đốc Bệnh viện Nhi Đồng 1, và bác sĩ Trương Quang Định - phó giám đốc Bệnh viện Nhi Đồng 2, TP.HCM - cho biết hiện nay ở hai bệnh viện nhi này đều không có và không sử dụng loại thuốc bột pha hỗn dịch uống Augmentin 156mg/5ml mà Cơ quan phụ trách y tế Hong Kong, Cơ quan phụ trách y tế Đài Loan yêu cầu GlaxoSmithKline (GSK) thu hồi.
Chiều 13-6, trả lời Tuổi Trẻ xung quanh vấn đề thuốc bột pha hỗn dịch uống Augmentin 156mg/5ml bị cơ quan chức năng Hong Kong, Đài Loan yêu cầu thu hồi có nhập khẩu vào thị trường VN hay không, bà Nguyễn Thị Tường Vy - người phát ngôn văn phòng đại diện GSK tại TP.HCM - khẳng định loại Augmentin xirô này hiện GSK không cung ứng vào thị trường VN. Với những loại Augmentin dành cho trẻ em đã có mặt ở VN, GSK đảm bảo chất lượng và sự an toàn của thuốc đối với người bệnh.
Cũng theo ông Cao Minh Quang, nhà sản xuất GSK đã đồng ý hợp tác với cơ quan chức năng các nước để thu hồi nếu có sản phẩm lưu hành. Vì vậy, bộ đã giao Cục Quản lý dược tìm kiếm xem Augmentin dạng hỗn dịch đã vào thị trường VN hay chưa; tiến hành lấy mẫu kiểm nghiệm và trường hợp sản phẩm nhiễm phụ gia làm dẻo, VN cũng sẽ thu hồi toàn quốc.
Về căn nguyên khiến Augmentin nhiễm phụ gia làm dẻo, một chuyên gia dược học cho rằng phụ gia kể trên đã thôi nhiễm từ bao bì, không phải do nhà sản xuất cho thêm vào sản phẩm. “Rất nhiều loại thực phẩm và dược phẩm được đựng trong bao bì làm bằng plastic hay nhựa PE, rất có thể cũng gây thôi nhiễm phụ gia làm dẻo độc hại nhưng chưa bị phát hiện. Nếu bao bì không đạt yêu cầu thì hoàn toàn có thể thôi nhiễm chất độc vào sản phẩm” - chuyên gia này cho hay.
Theo ông Cao Minh Quang, tương tự như phụ gia tạo đục DEHP đang gây náo loạn thị trường thực phẩm, phụ gia làm dẻo cũng làm tăng tổng hợp nội sinh trong cơ thể, gây rối loạn nội tiết tố và gây tình trạng dậy thì sớm ở cả nam và nữ, đồng thời gây hại cho gan và tuyến giáp. Do các tác hại kể trên, nhiều loại phụ gia làm dẻo nhóm phthalate, trong đó có DIDP và DINP, đã bị cấm sử dụng trong sản xuất đồ chơi và kem đánh răng cho trẻ em dưới 3 tuổi.
Ngày 13-6, Cục Quản lý dược có văn bản thông báo VN đã cấp số đăng ký lưu hành VN-9594-05 cho Augmentin dạng hỗn dịch 457mg/5ml, sản phẩm được cấp số lưu hành trong 18 tháng, nhưng hiện đã hết thời hạn và lô cuối cùng được nhập về VN là đầu năm 2008, hiện sản phẩm không còn lưu hành ở thị trường VN.
Văn bản này cũng cho biết Augmentin dạng hỗn dịch kể trên đã bị thu hồi tại Hong Kong và Đài Loan, do có chất làm dẻo không được công bố trong thành phần.
Trong văn bản này, Cục Quản lý dược cũng yêu cầu Viện Kiểm nghiệm thuốc lấy mẫu kiểm nghiệm các sản phẩm Augmentin dạng bột pha hỗn dịch khác đang lưu hành để kiểm nghiệm, xác định hàm lượng chất làm dẻo DINP và DIDP và các dẫn xuất khác, gửi báo cáo về Cục Quản lý dược trước ngày 17-6.
Tuổi trẻ
Sẽ ban hành quy chuẩn DEHP trong thực phẩm
Trước tình hình hàng chục loại thực phẩm nhiễm phụ gia tạo đục DEHP bị phát hiện thời gian qua, hôm 13-6, cục trưởng Cục An toàn vệ sinh thực phẩm Nguyễn Công Khẩn cho hay hội đồng kỹ thuật về an toàn thực phẩm đang xem xét, sớm ban hành ngưỡng chuẩn DEHP trong thực phẩm.
Theo ông Khẩn, hiện tiêu chuẩn DEHP của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) là 8 ppt/kg thực phẩm, tiêu chuẩn của Mỹ là 6 ppt/kg thực phẩm. VN chưa có nghiên cứu nào liên quan đến tiêu chuẩn DEHP và dự kiến sẽ áp dụng tiêu chuẩn của WHO về hàm lượng DEHP.
Trả lời Tuổi Trẻ về khả năng nhiễm độc DEHP trong một số thực phẩm như xirô, bánh kẹo, thạch rau câu đã bị phát hiện chứa DEHP, ông Khẩn cho rằng do xirô, thạch rau câu, bánh quy... không phải là thực phẩm chính sử dụng hằng ngày nên nguy cơ nhiễm độc DEHP ngay lập tức khó có thể xảy ra, người tiêu dùng cần bình tĩnh và thực hiện theo hướng dẫn của Cục An toàn vệ sinh thực phẩm về ngưỡng an toàn. Theo ông Khẩn, hiện thạch rau câu khoai môn Taro nhiễm DEHP đã được thu hồi xong, hơn 1.000 chai xirô táo đỏ, nho và vải nhiễm DEHP đã đưa ra thị trường cũng được Cục An toàn vệ sinh thực phẩm yêu cầu thu hồi.
Lao động
An toàn vệ sinh thực phẩm: Tiếp tục bị thả nổi
Bài 1: Tràn lan thực phẩm lạm dụng phụ gia, thực phẩm màu
Hết phụ gia chứa hoá chất Rhodamine B, hương liệu bò gây ung thư cho đến DEHP… liên tục được phát hiện trong thời gian gần đây, cho thấy thực phẩm bẩn đang hiện diện khắp nơi trên cả nước. Đáng báo động hiện nay chính là các loại thực phẩm đang được phun lên đủ màu sắc sặc sỡ để bắt mắt người tiêu dùng. Đây chính là một trong những nguyên nhân gây các bệnh gan, dạ dày, ung thư...
Hoá chất, thực phẩm màu: Thả nổi!
Theo Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) TPHCM, kết quả xét nghiệm 23 mẫu hạt dưa, tương ớt, ớt bột, ớt khô, bột hạt điều, bột càri... được lấy ngẫu nhiên ở các chợ, siêu thị trên địa bàn TP mới đây là cho thấy, ba mẫu hạt dưa và ớt bột có chứa Rhodamine B (phẩm màu công nghiệp gây bệnh ung thư). Mẫu hạt dưa lấy tại chợ Tân Định (quận 1) chứa Rhodamine B với hàm lượng lên tới 14,5mg/kg. Hai mẫu ớt bột được lấy từ chợ Tân Định và chợ Nguyễn Văn Trỗi (quận 3) có hàm lượng Rhodamine B 0,3-3mg/kg.
Tại TPHCM, các loại phẩm màu, phụ gia công nghiệp dễ dàng mua được tại chợ chuyên phân phối hóa chất Kim Biên. Theo Ban quản lý (BQL), toàn chợ chỉ có 17/534 sạp thuộc BQL chợ được phép kinh doanh mặt hàng này. Trong chợ thì còn dễ quản lý nhưng trên thực tế, số cửa hàng xung quanh chợ chuyên bán hóa chất, hương liệu đã lên trên 60 hộ và không thuộc quyền quản lý của BQL. Điều đáng nói, các hộ kinh doanh này phần lớn không có kiến thức gì về hóa chất mà chỉ bán theo kiểu “bán lâu quen dần”. Hỏi thêm về chất lượng, mức độ an toàn khi sử dụng thì người bán cũng chỉ giải thích: Hàng đóng sỉ lâu nay chẳng thấy ai phàn nàn hay khiếu nại gì cả(?!).
Đến thời điểm này, tất cả các loại hóa chất, phụ gia, hương liệu bán tại chợ thì BQL cũng mù tịt về xuất xứ. Ngay cả cơ quan chức năng của quận - nơi có các hộ đang kinh doanh - khi đi kiểm tra cũng đành “bó tay” vì không có người chuyên trách hiểu biết về hóa chất.
Sợ nhất là bệnh mạn tính
Theo ông Huỳnh Lê Thái Hòa – Chi cục trưởng Chi cục VSATTP TPHCM - việc sử dụng hóa chất phụ gia giống như “con dao 2 lưỡi”, dùng đúng mục đích thì hiệu quả, nhưng cố tình lạm dụng sai mục đích thì hậu quả khôn lường. Những hóa chất phụ gia có khả năng gây ngộ độc mạn tính, tích lũy từ 10-30 năm, thậm chí còn ảnh hưởng đến đời sau, nên khó có thể thống kê được đã có bao nhiêu trường hợp bị ảnh hưởng do sử dụng thường xuyên chất phụ gia.
Vấn đề nổi cộm hiện nay chính là trào lưu sử dụng phẩm màu trong thực phẩm. Các loại thức ăn như: Xôi, bánh kẹo, chè, kem... cho đến các loại nước giải khát như sirô dâu, cam, chanh... đều được sử dụng phẩm màu. Thạc sĩ Huỳnh Văn Tú - Trưởng khoa Dinh dưỡng – VSATTP thuộc Viện Vệ sinh y tế công cộng TPHCM - cho biết, phẩm màu sử dụng trong thực phẩm có hai dạng: tự nhiên và tổng hợp. Phẩm màu tự nhiên được điều chế từ cây, hoa, củ, hạt, động vật... Mặc dù không độc hại, nhưng phẩm màu tự nhiên không được ưa chuộng trong chế biến thực phẩm bởi khó hòa tan trong nước, dễ phai màu. Phẩm màu tổng hợp là các hợp chất được tạo thành thông qua phản ứng hóa học. Do màu sắc đẹp, bền, dễ hòa tan trong nước, giá lại rẻ nên phẩm màu tổng hợp được sử dụng rất nhiều trong ngành thực phẩm.
Tiến sĩ Phan Thế Đồng - Trưởng khoa Công nghệ thực phẩm Trường ĐH Nông - Lâm TPHCM - cho rằng, rất khó phân biệt màu trong thực phẩm thuộc loại tự nhiên hay tổng hợp nếu không có thiết bị phân tích. Nhiều loại thức ăn như heo quay, vịt quay, các loại bánh truyền thống đều có sử dụng, nhưng chẳng thấy nhà sản xuất nào thông báo đó là loại phẩm màu gì.
Được biết, trong danh mục tiêu chuẩn đối với lương thực, thực phẩm thì chỉ cho phép sử dụng 21 loại phẩm màu (11 loại tự nhiên và 10 loại tổng hợp), nhưng phải sử dụng với giới hạn cho phép. Tuy nhiên, thực tế với giá thành rẻ hơn một nửa, nên một số cơ sở sản xuất đã sử dụng phẩm màu vượt giới hạn, đặc biệt là màu tổng hợp.
Thậm chí, có nơi còn dùng cả phẩm màu công nghiệp để chế biến thực phẩm; điều này chắc chắn dễ dẫn đến ngộ độc cấp tính, mạn tính vì chứa nhiều tạp chất, kim loại nặng. Cơ quan chức năng cần nhanh chóng tăng cường thanh - kiểm tra, truyên truyền và xử phạt nặng đối với các cơ sở vi phạm. Khi các sản phẩm bẩn được phát hiện thì cần phải công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng để người tiêu dùng biết. Có như vậy mới loại bỏ được những “loài sâu độc hại” gặm nhấm dần sức khỏe người tiêu dùng.
Hà Nội mới
Vệ sinh an toàn thực phẩm: Vấn đề “nóng”: Kiểm soát nguồn gốc
Quản lý bằng được sự lưu hành, sử dụng thực phẩm không rõ nguồn gốc, nguyên nhân dẫn tới những nguy cơ khó lường cho sức khỏe người tiêu dùng… là vấn đề nổi cộm được Ban Chỉ đạo Vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) TP Hà Nội đưa ra tại Hội nghị tổng kết công tác 5 tháng đầu năm và Tháng hành động vì chất lượng VSATTP năm 2011 (từ ngày 15-4 đến 15-5) tổ chức hôm qua, 13-6.
Siêu thị cũng vi phạm
Tháng hành động vì chất lượng VSATTP kết thúc khi nguy cơ về dịch bệnh nguy hiểm liên quan tới tiêu hóa, bệnh chân - tay - miệng đang có chiều hướng gia tăng. Tuy nhiên, GĐ Sở Y tế Hà Nội Lê Anh Tuấn cho biết: Năm nay, các loại bệnh này chỉ xảy ra lác đác, chưa bùng phát thành dịch hay gây tử vong. Dù vậy, Sở Y tế Hà Nội đã phối hợp với các ngành liên quan có biện pháp kiểm soát chặt chẽ, ngăn chặn các căn bệnh này phát triển thành dịch.
Từ đầu năm đến nay, Sở Y tế Hà Nội đã kịp thời xử lý 2 vụ ngộ độc thực phẩm với 31 người mắc, chủ động giám sát bảo đảm VSATTP phục vụ các sự kiện lớn diễn ra trên địa bàn Thủ đô. Ngành nông nghiệp đã xử lý 24 trường hợp vi phạm, trong đó phạt cảnh cáo 12 trường hợp, tiêu hủy hơn 3,2 tấn gà, hơn 43kg sản phẩm động vật, 450 quả trứng. Các trạm thú y quận, huyện, thị xã đã tổ chức tiêu hủy 7 lần gồm 80 con gia cầm, 58kg thịt lợn, 47kg phủ tạng... không bảo đảm chất lượng VSATTP. Chỉ riêng trong tháng hành động, Sở Công thương đã phạt hành chính các cơ sở, cá nhân vi phạm trên 761 triệu đồng, trị giá hàng tiêu hủy là 965 triệu đồng. Trong đó có 988kg ngô hộp các loại; hơn 46 nghìn lon cà phê sữa bị sửa chữa hoặc hết hạn sử dụng; 4.560 chai bia hết hạn sử dụng; 1.670kg thạch hoa quả, bim bim, kẹo sôcôla; 1,3 tấn nội tạng động vật, thủy sản đông lạnh...
Dẫu vậy, thực trạng VSATTP của thành phố hiện còn tiềm ẩn nhiều vấn đề phức tạp. Bà Nguyễn Thị Như Mai, Phó Giám đốc Sở Công thương cho biết: Qua công tác quản lý thị trường, có thể thấy thực trạng VSATTP rất đáng báo động. Các sản phẩm đồ hộp được xóa hạn dùng cũ, "bắn" hạn dùng mới là phổ biến. Đồ đông lạnh kiểm tra tới đâu, phát hiện vi phạm tới đó. Chỉ trong thời gian ngắn, một chốt kiểm tra có thể dễ dàng phát hiện 4 xe hàng chở 15,5 tấn gia cầm không có nguồn gốc, xuất xứ. Đặc biệt, chợ đầu mối gia cầm Hà Vĩ (Thường Tín) tràn lan gia cầm nhập từ Trung Quốc, không có hóa đơn chứng từ. Nghiêm trọng hơn là cả các siêu thị lớn, danh tiếng cũng có nhiều vi phạm về nguồn gốc, xuất xứ của sản phẩm.
Siết chặt quản lý
Lý giải những nguyên nhân, tình trạng tái diễn từ lâu này, đại diện các ban, ngành nhấn mạnh tới việc thiếu cơ chế xử phạt. Hiện nay, các đoàn kiểm tra liên ngành chưa có chế tài để xử lý mạnh, trong khi đó hầu hết các cơ quan quản lý cấp phường, xã lại buông lỏng quản lý VSATTP, nhiều nơi còn thiếu cán bộ làm công tác này. Đại diện Phòng Cảnh sát môi trường, Công an thành phố cho rằng: Hiện chưa có đủ hành lang pháp luật để xử lý các vi phạm. Cách đây ít lâu, cơ quan công an đã phát hiện nửa tấn mực nhập khẩu quá hạn sử dụng, bốc mùi hôi thối đang trong tình trạng được "tút" lại đem bán ở chợ Long Biên. Vụ việc này gây bức xúc trong dư luận song cũng chỉ bị xử phạt hành chính, không thể đưa ra truy tố. Sở Công thương cũng đưa ra một ví dụ: Việc chuyên chở hàng tấn gia cầm Trung Quốc, không hóa đơn, chứng từ, cũng chỉ bị phạt 20 triệu đồng, không bằng chi phí tiêu hủy gia cầm.
Một hạn chế được nhấn mạnh là sự buông lỏng của các cơ quan quản lý cấp phường, xã. Ông Nguyễn Huy Đăng, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT nhận định: Triển khai và duy trì được kết quả công tác hay không chính là ở chính quyền địa phương, còn các ban, ngành chỉ có thể kiểm tra đột xuất theo định kỳ. Ông Nguyễn Huy Đăng đề nghị việc quản lý hàng hóa phải được thực hiện ở 2 nơi: nơi sản xuất và nơi tiêu thụ. Tại các chợ chỉ sản phẩm có nguồn gốc được bán, còn hàng hóa không chứng minh được nguồn gốc, xuất xứ thì không được phép bán. Ông Nguyễn Huy Đăng cho biết thêm, dự kiến vào tháng 8, chợ đầu mối gia cầm Hà Vĩ sẽ dễ quản lý chặt hơn vì việc xây cổng và các chốt kiểm soát được đã hoàn thành. Tương tự, các lò giết mổ ở Thịnh Liệt cũng sẽ được siết chặt quản lý nhờ việc thành lập các chốt kiểm tra, chỉ cho phép gia súc, gia cầm có nguồn gốc được ra, vào.
Trước những vấn đề bức xúc trên, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thị Bích Ngọc chia sẻ với những khó khăn của các cơ quan, ban, ngành khi thực hiện nhiệm vụ bảo đảm VSATTP trong khi ý thức của người dân chưa cao, điều kiện nhân lực, cơ sở vật chất phục vụ kiểm soát còn rất thiếu. Phó Chủ tịch yêu cầu trong 7 tháng cuối năm, BCĐ VSATTP TP Hà Nội cần tăng cường kiểm tra đột xuất các địa phương, chú trọng giải quyết tồn đọng lớn nhất hiện nay là kiểm soát nguồn gốc thực phẩm, xử lý nghiêm một số vụ điển hình. Sở Thông tin Truyền thông cần đổi mới công tác tuyên truyền, có kế hoạch tuyên truyền ngay để đón Luật VSATTP có hiệu lực từ ngày 1-7. Phó Chủ tịch lưu ý Sở Công thương kết hợp với huyện Thường Tín kiểm soát đầu vào của chợ Hà Vĩ, không để hoạt động tự do. Đặc biệt, ngay trong tháng này, phải hoàn chỉnh hai đề án, gồm: Triển khai mô hình cải thiện ATTP đối với dịch vụ ăn uống tại các quận, huyện, thị xã, thị trấn thuộc TP Hà Nội giai đoạn 2011-2015; bảo đảm an toàn thực phẩm giai đoạn 2011-2015 và những năm tiếp theo trình UBND TP trong tháng 7.
An ninh thủ đô
Tràn ngập thực phẩm không đảm bảo: Xử phạt như… phủi bụi
Chỉ còn khoảng hơn 2 tuần nữa, Luật An toàn thực phẩm (ATTP) sẽ chính thức có hiệu lực, tuy nhiên những lo ngại về thực trạng VSATTP vẫn chưa hề suy giảm. Ngay cả phía cơ quan chức năng cũng phải thốt lên: “ATTP hiện nay thật… đáng sợ”.
Thực trạng đáng sợ
Là địa phương có số lượng cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm lớn nhất nhì cả nước, 5 tháng đầu năm 2011 này, Sở Y tế Hà Nội đã cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh thực phẩm cho gần 1.000 cơ sở mới. Cùng với đó, các đoàn kiểm tra VSATTP của thành phố cũng đã tăng cường thanh, kiểm tra và phát hiện 25% số cơ sở vi phạm các tiêu chí về VSATTP. Ở tuyến quận/ huyện/thị xã và xã/phường/ thị trấn, số cơ sở bị kiểm tra có vi phạm thậm chí còn ít hơn, chiếm 18%. Cũng trong thời gian này, toàn thành phố chỉ ghi nhận 2 vụ ngộ độc thực phẩm với 31 người mắc, không có tử vong… Thế nhưng theo nhận xét của chính một số người trong cuộc, những con số báo cáo trên mới chỉ lột tả được một phần bề nổi của vấn đề. Thực tế, vi phạm VSATTP tại Hà Nội đáng sợ hơn rất nhiều.
Bà Nguyễn Thị Như Mai, Phó Giám đốc Sở Công Thương, đồng thời là Trưởng một đoàn kiểm tra liên ngành VSATTP của thành phố trong Tháng hành động vì chất lượng VSATTP vừa qua (từ ngày 15-4 đến 15-5) cho rằng, có đi kiểm tra thị trường mới biết chỗ nào cũng tràn ngập thực phẩm không đảm bảo. Vi phạm VSATTP xảy ra tràn lan từ các chợ cho đến nhà hàng, siêu thị. Nhiều loại thực phẩm đóng hộp, thực phẩm đông lạnh đã hết “đát” từ lâu, thậm chí đã bốc mùi thối vẫn được người kinh doanh, chủ cơ sở xử lý lại, tẩy “đát” để bán. Phụ gia thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ tràn ngập. Ngay đến sản phẩm cà phê, quản lý thị trường thành phố cũng vừa phát hiện, tịch thu hơn 50.000 sản phẩm quá “đát”. Gần đây nhất là đêm 11-6, lực lượng quản lý thị trường thành phố đã bắt giữ 4 xe vận chuyển 12,5 tấn gà sống không rõ nguồn gốc, không có kiểm dịch thú y, được nhập về từ Trung Quốc qua tỉnh Quảng Ninh về khu vực chợ Hà Vĩ…
Báo cáo từ Sở Công Thương chỉ rõ hơn, riêng trong Tháng hành động, các đoàn kiểm tra của Sở đã tịch thu tiêu hủy trên 3,2 tấn gia cầm nhập lậu không rõ nguồn gốc xuất xứ; 1,1 tấn nội tạng động vật không có giấy chứng nhận kiểm dịch đã bốc mùi hôi thối; tịch thu 3,8 tấn bánh kẹo do nước ngoài sản xuất không rõ nguồn gốc; thu giữ 1.000 chai rượu ngoại nhập dán tem nhập khẩu giả…
Ngày càng “nhờn” luật
Từ 1-7, Luật ATTP sẽ chính thức có hiệu lực với rất nhiều quy định mới chặt chẽ, nghiêm ngặt hơn. Thế nhưng đến thời điểm này, vẫn chưa có Nghị định và Thông tư hướng dẫn thi hành luật, do đó rất khó để áp dụng các chế tài xử phạt mới với các hành vi vi phạm về VSATTP. Điều đó cũng có nghĩa, khi chưa có Nghị định hướng dẫn thì giai đoạn trước và sau khi luật có hiệu lực, để đảm bảo VSATTP thì công tác quan trọng nhất vẫn là đẩy mạnh tuyên truyền. Bởi với các quy định hiện hành, việc xử lý vi phạm về VSATTP chẳng khác nào… phủi bụi, chứ chưa nói gì đến sức răn đe.
Chẳng hạn như vụ Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội kết hợp với các cơ quan chức năng phát hiện, bắt giữ hơn 1 tấn thịt và nội tạng dê đã bốc mùi, không có nguồn gốc xuất xứ, do một cơ sở chế biến thịt dê trên đường K3 (Cầu Diễn, Từ Liêm) nhập để sơ chế và tiêu thụ ra thị trường cách đây nửa tháng. Đây là hành vi vi phạm rất nghiêm trọng song dù đã áp dụng mức xử phạt nặng nhất theo quy định, phía cơ sở cũng chỉ phải nộp phạt 20 triệu đồng. Số tiền phạt này chưa đủ để… tiêu hủy lô thịt, nội tạng dê nói trên. Tương tự, tại cuộc họp Ban chỉ đạo liên ngành thành phố Hà Nội về VSATTP diễn ra sáng 13-5, đại diện Cảnh sát môi trường - Công an TP Hà Nội lấy dẫn chứng, ở Trung Quốc, vụ việc sữa bột chứa hóa chất độc hại cho trẻ em, chủ cơ sở gây nên tác hại nghiêm trọng này phải nhận án tử hình, còn ở nước ta hiện nay chưa có bất cứ hành vi vi phạm về VSATTP nào bị khởi tố.
Bà Mai cho rằng, vi phạm về VSATTP liên quan đến phạm trù đạo đức, liên quan đến sức khỏe, tính mạng con người nên không thể nương nhẹ được. Do vậy, ngoài tuyên truyền cần sớm kiến nghị có chế tài xử phạt nặng với hành vi vi phạm. Về điều này, GS.TS Lê Anh Tuấn, Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cũng cho rằng, dù công tác tuyên truyền về VSATTP đã được thực hiện rất mạnh trong những năm gần đây song vẫn còn khoảng 30-40% số cơ sở vi phạm do chưa thực sự ý thức về vấn đề này hoặc biết nhưng vì lợi ích, lợi nhuận mà cố tình vi phạm.