Thường trực HĐND thành phố Hà Nội: Giám sát công tác xã hội hóa trong BV công lập; Gian nan phòng chống HIV/AIDS; Quyết liệt phòng chống sởi;Tăng cường đồ ăn nhẹ, uống nhiều nước giúp cơ thể đào thải virus sởi; Chống sởi như chống dịch; Hà Nội mở các điểm tiêm phòng vắc-xin sởi miễn phí; Hải Dương tập trung cao độ phòng chống dịch sởi
Hà Nội mớiThường trực HĐND thành phố Hà Nội: Giám sát công tác xã hội hóa trong BV công lập
Ngày 17-4, Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Ngô Thị Doãn Thanh dẫn đầu Đoàn giám sát số 1 của HĐND thành phố làm việc với BVĐK Vân Đình (huyện Ứng Hòa) và BV Mắt Hà Nội về thực hiện xã hội hóa trong bệnh viện công lập. Làm việc với BVĐK Vân Đình, Chủ tịch HĐND thành phố ghi nhận BGĐ BV đã nghiêm túc triển khai chủ trương của TƯ và thành phố. Chủ tịch HĐND thành phố đề nghị bệnh viện cần rà soát, nghiên cứu nhu cầu và khả năng để thực hiện thêm các đề án xã hội hóa, góp phần phục vụ nhu cầu khám chữa bệnh chất lượng cao tại địa phương, giảm tải cho tuyến trên. Trong quản lý, khai thác xã hội hóa, BV cần phải thực hiện công khai, minh bạch về tài chính. * Làm việc với BV Mắt Hà Nội, Chủ tịch HĐND thành phố Ngô Thị Doãn Thanh đánh giá cao đề án xã hội hóa dịch vụ chất lượng cao trong phẫu thuật điều trị tật khúc xạ bằng phương pháp Lasik ngay từ năm 2007 của BV, góp phần chăm sóc, điều trị chất lượng cao cho bệnh nhân. Tuy nhiên, trong 2 dự án, vẫn còn một dự án dang dở, vì hiệu quả chưa đạt như mong muốn. BV cần rút kinh nghiệm, đánh giá kỹ mặt được và chưa được trong từng dự án để triển khai xã hội hóa cho những dự án tiếp theo. Chủ tịch HĐND thành phố yêu cầu BV Mắt Hà Nội tiếp tục mở rộng các hình thức liên doanh liên kết với các đối tác, gắn với thực hiện nhiệm vụ, chức năng chuyên môn, trong đó luôn đặt quyền lợi thụ hưởng của người bệnh lên hàng đầu.* Cùng ngày, Đoàn giám sát số 2 do Phó Chủ tịch HĐND thành phố Lê Văn Hoạt làm Trưởng đoàn cũng đã giám sát việc thực hiện công tác xã hội hóa tại BVĐK khoa Xanh Pôn.
Gian nan phòng chống HIV/AIDS
Trong 3 năm trở lại đây, tại TP Hồ Chí Minh, trung bình mỗi năm có khoảng 2.200 người nhiễm HIV/AIDS mới. Trong đó, xu hướng lây nhiễm qua đường tình dục đang gia tăng, trung bình chiếm tới 49% ca nhiễm. Điều lo ngại hơn, hiện thuốc đặc trị Methadone đang thiếu, khiến công tác điều trị người nhiễm HIV/AIDS gặp nhiều khó khăn. Ông Nguyễn Tấn Bỉnh, Giám đốc Sở Y tế kiêm Phó Chủ tịch Ủy ban Phòng chống AIDS thành phố cho biết, tính đến nay, thành phố đã có gần 60.000 ca nhiễm HIV, hơn 33.000 bệnh nhân AIDS và khoảng 10.000 bệnh nhân HIV/ AIDS đã tử vong. Những nguy cơ lây nhiễm vẫn còn tiềm ẩn trong cộng đồng rất cao do một bộ phận người dân vẫn chưa thực sự nhận thức đúng về HIV/AIDS. Cụ thể, các hành vi gây nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS như: Nam quan hệ tình dục đồng giới và phụ nữ bán dâm vẫn còn cao, khiến cho tình trạng lây nhiễm qua đường tình dục đang gia tăng. Trước những nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS có chiều hướng gia tăng qua đường tình dục, TS Lê Trường Giang, Chủ tịch Hội Y tế công cộng thành phố cho biết, hiện ngành y tế thành phố gặp nhiều thách thức trong việc tiến tới đẩy lùi đại dịch HIV/AIDS. Bởi, khi chương trình điều trị sớm đang được xúc tiến và mở rộng thì mỗi năm nguồn tài trợ của các nước cho chương trình phòng chống HIV/AIDS bị cắt giảm, trong khi, ngành y tế vẫn phải bảo đảm chất lượng điều trị, chống kháng thuốc... Ngoài ra, các chương trình lồng ghép phòng chống HIV/AIDS vào hoạt động các sở, ngành vẫn chưa đạt hiệu quả đề ra. Lý giải về những khó khăn trên, ông Nguyễn Tấn Bỉnh cho rằng, một trong những nguyên nhân chính khiến cho công tác phòng, chống HIV/AIDS chưa đạt nhiều chỉ tiêu mong muốn là do chương trình điều trị nghiện bằng thuốc Methadone (chiếm hơn 80% người nghiện chuyển qua giai đoạn HIV/AIDS dùng thuốc) chưa đạt theo kế hoạch. "Mục tiêu mở 20 điểm điều trị cho khoảng 4.000 bệnh nhân hiện vẫn chưa được triển khai do thành phố không mua được thuốc Methadone, không chủ động được nguồn thuốc để phục vụ cho công tác điều trị", ông Bỉnh cho biết. Cũng theo Sở Y tế thành phố, hiện ngành y tế cũng gặp khó khăn trong việc thiếu nhân lực và kinh phí để ứng phó với các bệnh dịch cấp tính và mạn tính. Điều này phần lớn do kinh phí từ trung ương bị cắt giảm liên tục trong những năm trở lại đây. Để từng bước giải quyết những tồn tại trên, ông Hứa Ngọc Thuận, Phó Chủ tịch UBND, kiêm Chủ tịch Ủy ban Phòng chống AIDS TP Hồ Chí Minh đề nghị Bộ Y tế cần hỗ trợ chính sách mở rộng xét nghiệm tầm soát HIV, qua đó mở rộng điều trị thuốc kháng vi rút (ARV), làm cơ sở để thành phố triển khai thực hiện thành công đề án điều trị ARV sớm. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh việc tham mưu chính sách cho bệnh nhân được nhận điều trị ARV qua bảo hiểm y tế nhằm bảo đảm tính bền vững của chương trình điều trị khi không còn tài trợ. Đặc biệt, hỗ trợ cung ứng thuốc Methadone khi thành phố chưa mua được thuốc để bảo đảm lộ trình mở rộng chương trình trong năm 2014. Mục tiêu chính trong chương trình phòng, chống HIV/AIDS giai đoạn 2014-2015 của UBND TP Hồ Chí Minh gồm: Khống chế tỷ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng dân cư dưới 1% và không gia tăng sau năm 2015; Khống chế tỷ suất nhiễm HIV mới trong cộng đồng dân cư dưới 0,08% vào năm 2015; mở rộng hoạt động các chương trình dự phòng như: Thông tin, giáo dục, truyền thông, can thiệp giảm tác hại, huy động các nguồn lực xã hội cùng tham gia.
Quyết liệt phòng chống sởi
Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội, ông Hoàng Đức Hạnh cho biết, Hà Nội đang triển khai quyết liệt nhiều biện pháp để phòng chống sởi. Theo đó, Sở Y tế Hà Nội chú trọng nâng cao năng lực hệ thống giám sát, phát hiện sớm, điều tra xử lý kịp thời ca bệnh hoặc ổ dịch. Thường trực BCĐ chống dịch, đội cơ động chống dịch vào các ngày nghỉ, lễ, sẵn sàng đáp ứng có tình huống xảy ra. Đồng thời triển khai quyết liệt các biện pháp đáp ứng chống dịch sởi, có các biện pháp đáp ứng chống dịch sởi, giảm mắc, giảm chết, khống chế và dập tắt dịch sởi trong thời gian sớm nhất. Đặc biệt thành phố tổ chức rà soát đối tượng và tiêm vét vắc xin sởi chậm nhất đến 25/4 phải đạt chỉ tiêu đề ra (95%); những tháng tiếp theo Hà Nội sẽ tổ chức tiêm vét vắc xin sởi từ 1-2 ngày ngoài những ngày tiêm chủng thường xuyên. Đảm bảo tỷ lệ tiêm chủng thường xuyên các loại vắc xin theo đúng mục tiêu chương trình (trên 95%). Hiện nay, Sở Y tế Hà Nội đã lập danh sách đoàn 30 cán bộ xuống 100% quận, huyện thị xã đốc thúc các địa phương khẩn trương tiêm vắc xin sởi cho những trường hợp chưa tiêm, chậm nhất đến ngày 25/4 tỷ lệ tiêm vắc xin sởi phải đạt 95%. Đồng thời, các trung tâm y tế quận, huyện cử cán bộ trực 24/24h để xử lý các tình huống diễn biễn bệnh sởi. Ngoài ra, thành phố bảo đầy đủ kinh phí cho ngành y tế để khống chế bệnh sởi. Cụ thể, bổ sung 4 máy thở cho Bệnh viện Xanh Pôn; các Bệnh viện Đống Đa, Thanh Nhàn… cũng được chuẩn bị cơ số máy thở tương tự và các bệnh viện thuộc Hà Nội đáp ứng nhu cầu chữa trị sởi. Theo ông Hạnh, do bệnh sở lây qua đường hô hấp nên người bệnh vẫn có thể bị mắc trước khi phát hiện, do đó biện pháp phòng, chống bệnh sởi tốt nhất hiện nay là tiêm vắc xin phòng bệnh. Tại các điểm tiêm vắc xin của thành phố đều có bác sĩ tư vấn, khám trước khi tiêm nên các gia đình không nên e ngại khi đưa con em mình đến các trung tâm y tế tiêm vắc xin trong lúc bệnh sởi đang diễn biến phức tạp.
Tăng cường đồ ăn nhẹ, uống nhiều nước giúp cơ thể đào thải virus sởi
Nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới, Việt Nam phải đương đầu với nhiều căn bệnh nhiệt đới, trong đó có sởi. Điều kiện thời tiết đông - xuân hiện nay thuận lợi cho virus sởi phát tán và gây bệnh trên diện rộng. Phóng viên TTXVN tại Geneva đã có buổi trao đổi với TS. sinh học Hoàng Văn Khẩn - từng tham gia giảng dạy và nghiên cứu tại các phòng thí nghiệm trong lĩnh vực y khoa của Thụy Sĩ - về dịch bệnh này. TS. Hoàng Văn Khẩn cho biết virus gây sởi thuộc dòng RNA, phát triển nhanh và chết cũng nhanh (ở nhiệt độ chỉ khoảng 50-60 độ C). Cũng giống như virus cúm, virus sởi lây lan rất nhanh vì nó phát tán trong không khí và truyền qua đường hô hấp, đặc biệt ở những chỗ tập trung đông người như siêu thị, bệnh viện, trường học... Những trường hợp chưa miễn dịch với sởi, đặc biệt là những trẻ nhỏ không được bú mẹ có nguy cơ nhiễm bệnh cao hơn. Tuy nhiên, đối với những người có sức đề kháng bình thường, virus sởi cũng như virus cúm sẽ tự đào thải qua hệ tiêu hóa, bài tiết mà không cần phải sử dụng đến thuốc. Bệnh sởi chỉ trở nên nguy hiểm khi bị biến chứng do sức đề kháng kém, dẫn đến bị nhiễm thêm những bệnh khác ở môi trường bên ngoài, ví dụ như lây chéo tại BV.Theo TS. Hoàng Văn Khẩn, khi xuất hiện các triệu chứng sởi cũng là lúc hệ miễn dịch đang tìm cách tiêu diệt virus lây nhiễm. Điều quan trọng lúc này là cần nhanh chóng đẩy virus sởi ra ngoài theo hệ bài tiết, có nghĩa là cần tăng cường các đồ ăn nhẹ, giúp dễ tiêu, uống nhiều nước, đặc biệt là nước chanh pha chút mật ong. Việc sử dụng thuốc kháng sinh không những không có hiệu quả mà còn gây tác động phụ, tiêu diệt những vi khuẩn có lợi cho hệ miễn dịch và hệ tiêu hoá trong đường ruột.TS. Hoàng Văn Khẩn cho rằng, mỗi người dân nâng cần nâng cao hiểu biết về chăm sóc sức khoẻ ngay chính trong gia đình mình là cách phòng chống dịch bệnh hiệu quả. Theo ông, cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý bởi virus sởi chỉ có thể tấn công những người có sức đề kháng kém, trong khi chế độ ăn uống, sinh hoạt hàng ngày không hợp lý làm suy yếu hệ miễn dịch tự nhiên trong mỗi người. Ngoài ra, virus sởi sẽ bị tiêu diệt nhanh chóng nếu mỗi người đều áp dụng biện pháp phòng tránh. Tại mỗi gia đình, việc giữ vệ sinh giúp nhà cửa thông thoáng là rất quan trọng, nhất là khi trong gia đình có người bị mắc sởi. Đối với trẻ nhỏ, trong giai đoạn có dịch cũng không nên vội đi tiêm phòng khi mà sức đề kháng của trẻ chưa được tăng cường. Bệnh nhân bị mắc sởi nên tránh đến bệnh viện, nhất là những bệnh viện quá tải, trừ trường hợp bệnh kéo dài không thuyên giảm./. *
Nhân dân
Chống sởi như chống dịch
Đến thời điểm này, mặc dù ngành y tế và các địa phương chưa công bố dịch sởi, nhưng thực tế hoạt động mà các BV triển khai như đang chống dịch. Nhân lực, vật lực đang được huy động tối đa; đồng thời với đó là phân loại, chuyển tuyến phù hợp... Tại BV Nhi T.Ư số bệnh nhi đến điều trị sởi không phải là cao so với tổng số ca mắc của cả nước, nhưng phần lớn đều là ca bệnh nặng. Theo thống kê, bệnh viện đã tiếp nhận điều trị cho 1.300 ca mắc sởi thì có 105 trường hợp tử vong, trong đó có 30 trường hợp là nguyên nhân trực tiếp từ sởi, còn lại là bị sởi trên một bệnh nền khác như: tim bẩm sinh, viêm phổi, bại não... Cùng với nhiều loại bệnh khác, quá tải bệnh nhi sởi nặng đang là khó khăn nhất mà bệnh viện phải đối mặt, mặc dù đã thực hiện tất cả các giải pháp có thể. Tuy nhiên, tình hình không thay đổi là bao. Trước tình trạng đó, thực hiện yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ cũng như của Bộ Y tế, ngày 17-4, bệnh viện đưa ra một loạt quyết sách quan trọng. Nổi bật nhất là tập trung mọi nguồn lực và coi đối phó với sởi là ưu tiên số một, như chống dịch với hai giải pháp quan trọng là chuyển bệnh nhi về đúng tuyến điều trị và thành lập các đơn nguyên mới để phân loại những trường hợp phải nhập viện điều trị. Việc triển khai các giải pháp đó nhằm hạn chế tử vong và giảm tình trạng quá tải, chống lây nhiễm chéo trong bệnh viện. BV Nhi T.Ư đã xây dựng lưu đồ xử trí và phân loại bệnh nhi phát ban nghi sởi ngay tại phòng khám. Những trường hợp bị sởi nhẹ thì hướng dẫn theo dõi, điều trị tại nhà hoặc chuyển về bệnh viện tuyến dưới; chỉ cho nhập viện những trường hợp có dấu hiệu nặng hoặc những trường hợp có thêm các tổn thương, bệnh nền nguy hiểm khác. Các bệnh viện trên địa bàn Hà Nội là nơi tiếp nhận bệnh nhi sởi từ BV Nhi T.Ư là: Xanh-pôn, Thanh Nhàn, Đống Đa, Bắc Thăng Long, Hà Đông, Sơn Tây (có sự hỗ trợ về chuyên môn kỹ thuật, nhân lực từ các bệnh viện tuyến trên). Ngoài ra, các bệnh viện nhi vệ tinh ở: Nam Định, Hải Dương, Thái Bình, Vĩnh Phúc, Ninh Bình cũng sẽ được hỗ trợ để đón người bệnh các tỉnh lân cận giúp giảm quá tải người bệnh cho bệnh viện tuyến trên. Với những trường hợp đang điều trị, bệnh viện sẽ đánh giá lại từng ca bệnh, nếu tình trạng tốt lên sẽ chuyển ngay về tuyến sau, còn lại được chia ra ba khu điều trị theo ba đơn nguyên mới thành lập là hồi sức sởi, cấp cứu sởi và điều trị sởi. Ba đơn nguyên mới này có tổng số 90 giường bệnh sẽ "chia lửa" kịp thời cho Khoa Truyền nhiễm, vốn đang liên tục quá tải từ 100 đến 120% thời gian qua. Ngoài ra, bệnh viện cũng quyết định lùi hoặc chuyển các bệnh viện khác tất cả ca mổ theo lịch hay đã hẹn trước để lấy trang thiết bị và nhân lực tăng cường cho khu vực mới thành lập. BV Xanh-pôn hiện đã quá tải gấp ba lần vì số bệnh nhi sởi quá đông. Cơ sở này đã dành hẳn khoa Nhi Tổng hợp với 40 giường bệnh để điều trị cho những ca bệnh nặng, nhưng cũng không đủ chỗ vì liên tục có từ 100 đến 120 ca mắc sởi mà chỉ có chỉ sáu bác sĩ và 12 điều dưỡng. Thời gian đầu, các ca nặng được chuyển lên Bệnh viện Nhi T.Ư, nhưng nay cơ sở đó quá tải trầm trọng nên giải pháp chống quá tải bệnh nhân sởi của Bệnh viện Xanh- pôn là phân loại ngay từ khoa khám bệnh, những trẻ trên một tuổi và tình trạng ổn định thì chuyển đến bệnh viện tuyến dưới, chỉ điều trị cho các cháu nhỏ dưới một tuổi và nặng. Tuy không "nóng" như Bệnh viện Nhi T.Ư, Xanh-pôn nhưng từ đầu năm đến nay Bệnh viện Bệnh nhiệt đới T.Ư cũng đã tiếp nhận điều trị nội trú cho 316 trong tổng số 458 trường hợp mắc bệnh sởi đến khám, trong đó có một trường hợp tử vong và bốn ca nặng xin về. Trưa 17-4, khi chúng tôi có mặt, Khoa Nhi vẫn còn 21 bệnh nhi mắc sởi đang điều trị tại hai phòng với mười giường bệnh. Bác sĩ Bùi Vũ Huy, Trưởng Khoa Nhi cho biết: Nhiều trẻ nhập viện ở đây còn bị thêm viêm phổi, suy hô hấp. Bên cạnh đó là tình trạng quá tải đã làm cho công tác điều trị tương đối khó khăn. Để khắc phục tình trạng quá tải, ngoài phòng cách ly chuyên điều trị sởi (có bảy giường bệnh), khoa đã bố trí thêm một phòng khác (có ba giường bệnh). "Nhưng chắc phải mở thêm phòng nữa mới đáp ứng đủ nhu cầu của người bệnh"-bác sĩ Huy chia sẻ. Ngày 17-4, Bộ Y tế có công văn yêu cầu giám đốc sở y tế các tỉnh, thành phố khẩn trương tổ chức phân tuyến điều trị tại các bệnh viện, tập trung các nguồn lực thu dung, điều trị người bệnh, không để tình trạng chuyển tuyến những người bệnh trong khả năng điều trị. Bộ Y tế đề nghị giám đốc sở y tế các tỉnh, thành phố khẩn trương thực hiện việc giám sát chặt tình hình bệnh sởi tại cộng đồng và các cơ sở y tế. Tập trung phát hiện sớm, tiến hành tổ chức cách ly các trường hợp mắc bệnh, khoanh vùng dịch và xử lý triệt để ổ dịch. Tổ chức đánh giá tình hình dịch bệnh một cách chính xác để có các biện pháp phòng, chống phù hợp, hiệu quả. Các đơn vị trên cần tiếp tục chỉ đạo quyết liệt việc tiêm phòng vắc-xin sởi và tiêm vét nhằm bảo đảm đạt hơn 95% số trẻ em trong đối tượng được tiêm vắc-xin sởi và bảo đảm an toàn tiêm chủng theo quy định, hoàn thành trong tháng 4 này. Hiện nay, số mắc chủ yếu ở trẻ em dưới 10 tuổi chưa được tiêm vắc-xin phòng sởi và có nhiều bệnh nhân nhập viện vượt tuyến gây hiện tượng quá tải cục bộ tại một số bệnh viện tuyến trung ương, làm tăng nguy cơ lây nhiễm chéo trong bệnh viện. Vì vậy, ngành y tế các địa phương cần khẩn trương tổ chức phân tuyến điều trị tại các BV, tập trung các nguồn lực thu dung, điều trị, không để tình trạng chuyển tuyến những người bệnh trong khả năng điều trị, tránh lây nhiễm chéo bệnh sởi và các bệnh đường hô hấp. Thiết lập khu vực riêng để khám, điều trị cho người mắc sởi, có biển cảnh báo và phân luồng khám, chữa bệnh; thường xuyên hướng dẫn người chăm sóc trẻ thực hiện các biện pháp phòng bệnh, hạn chế lây nhiễm chéo trong bệnh viện. Bên cạnh đó, khi chưa đủ điều kiện công bố dịch theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về điều kiện công bố dịch, Bộ Y tế đề nghị các địa phương tiến hành việc cung cấp thông tin về tình hình dịch bệnh một cách chính xác. Tổ chức tuyên truyền đưa trẻ đi tiêm vắc-xin sởi và thực hiện các biện pháp phòng bệnh hiệu quả.
* Bổ sung hơn 80 tỷ đồng và 12 máy thở để phòng, chống sởi
Thủ tướng Chính phủ ngày 17-4 có quyết định xuất cấp trang thiết bị dự trữ quốc gia và bổ sung kinh phí cho Bộ Y tế để phòng, chống dịch bệnh. Theo đó, Bộ Y tế xuất cấp (không thu tiền) 12 máy thở chức năng cao thuộc hàng dự trữ quốc gia để trang bị cho ba bệnh viện: Nhi T.Ư, Thanh Nhàn, Đống Đa (mỗi đơn vị bốn máy) phục vụ công tác cấp cứu, điều trị người mắc dịch bệnh và phục vụ nhu cầu khám, chữa bệnh của nhân dân. Thủ tướng Chính phủ cũng quyết định bổ sung 80,875 tỷ đồng cho Bộ Y tế từ nguồn dự phòng ngân sách Trung ương năm 2014 để mua sắm một số trang thiết bị cho các bệnh viện: Bạch Mai, Nhi T.Ư, Bệnh nhiệt đới T.Ư và mua thuốc Gamaglobulin phục vụ công tác phòng, chống dịch bệnh. Về cơ chế, chính sách cho công tác phòng, chống dịch sởi (điều trị dự phòng bằng thuốc Gamaglobulin và chế độ phụ cấp phòng, chống dịch), thực hiện như đề nghị của Bộ Y tế tại Công văn số 1977/BYTKHTC. Bộ Y tế phối hợp với Bộ Tài chính triển khai thực hiện.
Khẩn cấp làm rõ những vấn đề liên quan dịch sởi
Dịch sởi đã được ghi nhận tại 61 tỉnh, thành phố trong cả nước. Tại một số địa phương không ghi nhận thêm số mắc mới, nhưng tổng số ca bệnh vẫn tăng. Trong đó, Hà Nội có số người mắc và chết cao nhất cả nước. Mặc dù Bộ Y tế đánh giá dịch không có gì bất thường, nhưng người dân vẫn khá hoang mang, lo lắng. Để hiểu rõ hơn vấn đề này, phóng viên đã có cuộc trao đổi với GS Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng VSDT T.Ư, Trưởng BQL Dự án TCMR.
Phóng viên: Giáo sư đánh giá tình hình dịch sởi tại nước ta hiện nay như thế nào?
GS Nguyễn Trần Hiển: Sởi là bệnh truyền nhiễm có khả năng lây lan mạnh và gây dịch. Những đối tượng chưa có miễn dịch phòng bệnh đều có nguy cơ mắc. Tại Việt Nam, dịch sởi có chu kỳ ba đến năm năm. Kể từ dịch sởi năm 2009-2010, năm 2013-2014 đang nằm trong chu kỳ dịch. Từ đầu năm 2014 đến nay, cả nước ghi nhận 8.779 ca nghi sởi, trong đó có 3.445 ca chẩn đoán xác định sởi tại 61 tỉnh, thành phố. Tuy nhiên, các ca bệnh tập trung nhiều ở một số địa phương: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Yên Bái, Lào Cai, Hà Giang, Tuyên Quang, Sơn La. Các tỉnh còn lại số ca mắc bệnh xuất hiện rải rác. Trên phạm vi cả nước, trong hai tuần gần đây, số mắc có xu hướng giảm nhẹ so với các tuần cuối tháng 3. Tại các tỉnh Lào Cai, Hà Giang, Tuyên Quang, Sơn La, từ ngày 1-4 đến nay không ghi nhận ca mắc mới. Riêng tại Hà Nội, bệnh chưa có chiều hướng giảm, mỗi tuần ghi nhận hơn 300 ca nghi sởi. Thống kê cho thấy, cả nước có 20,4% số ca mắc sởi có biến chứng viêm phổi, 19,6% bị tiêu chảy, 1,1% viêm màng não và 0,85% viêm tai giữa. Trong số 111 ca tử vong tại BV Nhi T.Ư, nhiều ca mắc các bệnh khác trước đó hoặc đồng thời nhiễm vi khuẩn, vi-rút khác. Số mắc tập trung ở trẻ em dưới 10 tuổi, chiếm ba phần tư số ca sởi. Riêng trẻ dưới một tuổi chiếm 26,9% tổng số ca mắc, trẻ dưới chín tháng tuổi chiếm 15,4%. Đánh giá cụ thể về dịch từ đầu năm đến nay, tôi cho rằng không có bất thường. Vì theo chuyên gia của WHO và các nghiên cứu trong nước, các chủng vi-rút sởi gây bệnh tại Việt Nam chưa có sự biến đổi về gien cũng như độc lực của vi-rút. Tuy nhiên, trong vụ dịch này có điểm rất bất thường, đó là số lượng trẻ tử vong rất cao, trong đó có tới 28% số trẻ tử vong dưới chín tháng tuổi (lứa tuổi trước đây rất ít mắc sởi vì vẫn còn kháng nguyên từ mẹ truyền sang con).
Phóng viên: Đứng trước sự không bình thường đó, ngành y tế, cũng như Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư có những nghiên cứu sâu gì để góp phần chống dịch hiệu quả?
GS Nguyễn Trần Hiển:Ngay từ khi xuất hiện những ca bệnh đầu tiên, Viện VSDT T.Ư đã cử những kíp cán bộ đến tận nơi thực hiện nghiên cứu, đánh giá cụ thể và đã đưa ra các khuyến cáo phòng, chống dịch. Tuy nhiên với tình hình dịch như hiện nay, Bộ Y tế, trong đó Viện VSDT T.Ư làm cơ quan điều phối đang xây dựng trình Bộ Khoa học và Công nghệ cho triển khai một đề tài khoa học cấp Nhà nước nghiên cứu khẩn cấp về tình hình dịch sởi từ cuối năm 2013 đến nay. Đề tài này sẽ có sự tham gia của các viện đầu ngành trong cả nước, các trung tâm y tế dự phòng các tỉnh, thành phố có dịch và một số tổ chức quốc tế để triển khai một nghiên cứu tổng thể về dịch sởi, từ dịch tễ học, vi-rút học, độc học... Trong khi chờ các thủ tục cần thiết, các nhóm nghiên cứu đang triển khai điều tra đánh giá lại toàn bộ 111 trường hợp tử vong tại Bệnh viện Nhi T.Ư, nghiên cứu các ca bệnh nặng, các ca bệnh mức độ trung bình đang điều trị xem có sự khác biệt về tình trạng miễn dịch, khả năng truyền kháng nguyên từ mẹ đối với những trẻ dưới chín tháng tuổi... cũng như vì sao có nhiều trẻ tử vong do sởi và các bệnh liên quan.
Phóng viên: Trong khi chờ các kết quả, theo giáo sư, ngành y tế cần làm gì để ngăn chặn lây lan, hạn chế tử vong cũng như kiểm soát dịch sởi?
GS Hiển: Giai đoạn này, tiêm chủng vắc-xin là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất. Những trẻ không có miễn dịch do chưa được tiêm vắc-xin hoặc chưa tiêm đủ hai mũi vắc-xin sởi có khả năng bị lây nhiễm sởi, đặc biệt là trẻ nhỏ. Vì vậy trẻ em cần được tiêm đủ hai mũi vắc-xin sởi, mũi thứ nhất khi chín tháng tuổi, mũi thứ hai khi trẻ 18 tháng tuổi. Thực hiện chỉ đạo của Bộ Y tế về việc triển khai kế hoạch tiêm vét vắc -xin sởi, đến nay trên toàn quốc đã có khoảng 300 nghìn trẻ từ chín tháng đến hai tuổi đã được tiêm vắcxin sởi, đạt 46,9%. Kinh nghiệm của các tỉnh miền núi phía bắc cho thấy, ngay sau khi ghi nhận những ca mắc đầu tiên, các địa phương đã triển khai tiêm vét vắc-xin, cho nên đến nay gần như không ghi nhận thêm những ca mắc mới. Vì vậy, các địa phương cần rà soát thật kỹ các đối tượng, vận động, khuyến khích các gia đình đưa trẻ trong độ tuổi đi tiêm vắc-xin. Phấn đấu hoàn thành kế hoạch tiêm vét vắc-xin trong tháng 4 này, thực hiện tiêm cho khoảng 95% số trẻ trong độ tuổi. Khi đó, chắc chắn sẽ kiểm soát được dịch. Tuy nhiên, nước ta đang trong giai đoạn loại trừ bệnh sởi vào năm 2017, nên thời gian tới vẫn sẽ ghi nhận những ca mắc sởi mới. Bên cạnh đó, cần tuyên truyền các biện pháp phòng, chống bệnh sởi để người dân hiểu đúng và biết cách phòng ngừa, đưa trẻ em đi tiêm phòng sởi đầy đủ; thông tin cho người dân không hoang mang lo lắng, khi trẻ có dấu hiệu bệnh nên đưa đến cơ sở khám và điều trị kịp thời, hạn chế đưa trẻ tới các BV tuyến trên nhằm tránh lây nhiễm sởi trong BV.
Phóng viên: Xin cảm ơn giáo sư.
Hà Nội mở các điểm tiêm phòng vắc-xin sởi miễn phí
Trước diễn biến bệnh sởi đang bùng phát mạnh với nhiều ca mắc và tử vong, từ ngày 19 đến ngày 25-4, Sở Y tế Hà Nội đã tổ chức tiêm vét vắc- xin sởi miễn phí cho trẻ từ chín đến 23 tháng tuổi tại các trạm y tế trên toàn thành phố. Cùng với đó, Sở Y tế Hà Nội đã thành lập năm đoàn kiểm tra tại các quận, huyện, thị xã. Sáng 20-4, lãnh đạo Sở Y tế Hà Nội đã kiểm tra việc triển khai tiêm vét vắc-xin sởi miễn phí cho trẻemtại quận Hoàng Mai và quận Thanh Xuân. Tại các trạm y tế: Định Công, Mai Động (quận Hoàng Mai); Thanh Xuân Bắc (quận Thanh Xuân), nhìn chung các khâu từ tiếp đón, khám sàng lọc và tiêm vắc-xin…được triển khai theo đúng quy định của Bộ Y tế. Tuy nhiên, tỷ lệ các gia đình đưa trẻ đến tiêm chưa cao. Lãnh đạo Sở Y tế yêu cầu lãnh đạo Ban chỉ đạo phòng, chống dịch các quận chỉ đạo quyết liệt hơn nữa trong công tác phòng chống bệnh sởi; chủ động rà soát kỹ lưỡng các đối tượng trong độ tuổi tiêm vétvắc-xin sởi, đặc biệt là những đối tượng chưa tiêm để tuyên truyền, tưvấn, hướng dẫn các gia đình đưa con em đến tiêm. Trong quá trình khám sàng lọc từ tại các trạm y tế, đối với những trường hợp sốt phát ban nghi sởi và mắc sởi, nếu cần thiết lập khu cách ly ngay tại trạm y tế hoặc tư vấn đưa trẻ về gia đình chăm sóc có sự hướng dẫn của cán bộ y tế, chỉ những trường hợp nặng mới chuyển lên tuyến trên, nhằm giảm tải cho bệnh viện tuyến trên. Lãnh đạo Sở Y tế cũng lưu ý các trung tâm y tế chỉ tiêm vét các đối tượng từchín đến 23 tháng tuổi,bảo đảm đến ngày 25-4, các đối tượng tiêm vét vắc- xin sởi đạt hơn 95%. Theo Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội, số trẻ đi tiêm vắc -xin sởi tại các điểm tiêm dịch vụ trong những ngày này tăng khoảng 30% so với ngày thường. Hiện nay, ngành y tế vẫn đáp ứng đủ vắc-xin sởi trong chương trình tiêm chủng mở rộng cho trẻ trong độ tuổi tại các trạm y tế xã, phường. Tuy nhiên, để giảm tải tại các điểm tiêm chủng, ngày 20-4, Trung tâmđã mở thêm điểm tiêm phòng miễn phí vắc-xin sởi cho trẻ nhỏ dướisáu tuổi tại điểm tiêm dịch vụ Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội (số 70, phố Nguyễn Chí Thanh). Ngày 21-4, Sở Y tế Hà Nội sẽ đánh giá, cân nhắn, nếuthấy cần thiết, tại mỗi quận, sở sẽ mở một điểm tiêm vắc-xin sởi miễn phí cho các đối tượng ngoài độ tuổi từchín đến 23 tháng tuổi.
Hải Dương tập trung cao độ phòng chống dịch sởi
Sốt phát ban dạng sởi đang diễn biến hết sức phức tạp và tăng nhanh trên địa bàn tỉnh Hải Dương, với hơn 450 người phải nhập viện từ tháng 2-2014 tới nay. Theo Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe Hải Dương, tỷ lệ chuẩn đoán xác định do sởi đối với các trường hợp nhập viện do sốt phát ban chiếm hơn 60%. Do diễn biến hết sức phức tạp của bệnh sởi, lãnh đạo ngành y tế Hải Dương đã chỉ đạo các bệnh viện điều trị bệnh nhân sốt phát ban dạng sởi phải thực hiện đúng quy trình, tuyệt đối không để lẫn bệnh nhân sởi với bệnh nhân khác. Tất cả các bệnh nhân mắc sởi đang điều trị tại các bệnh viện đều phải tổ chức hội chẩn ít nhất một lần. Đối với trường hợp biến chứng do sởi, lãnh đạo bệnh viện phải chủ trì hội chẩn, theo dõi sát quá trình điều trị bệnh nhân và thực hiện phương châm điều trị phải khỏi. Các cơ sở y tế điều trị bệnh nhân sởi phải thường xuyên rút kinh nghiệm, thống nhất phương án tốt nhất để điều trị cho bệnh nhân. Mặc dù đang trong dịp nghỉ cuối tuần, lãnh đạo tỉnh và lãnh đạo ngành y tế Hải Dương đã đến kiểm tra thực trạng cơ sở vật chất, cơ số vắc-xin, thuốc kháng sinh… phục vụ công tác ngăn chặn, phòng chống và điều trị bệnh sởi ở nhiều cơ sở y tế trong tỉnh. Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương chỉ đạo ngành y tế từ tỉnh tới cơ sở huy động những nguồn lực tốt nhất để phục vụ công tác ngăn chặn, phòng ngừa và điều trị những trường hợp sốt phát ban dạng sởi; thực hiện những giải pháp phòng ngừa hữu hiệu, không để bệnh sởi tiếp tục lây lan. Ngành y tế phải tập trung cao độ, khẩn trương hoàn thiện khu truyền nhiễm mới để tiếp nhận bệnh nhân từ chiều 20-4. Các bệnh viện xem xét, tận dụng khu vực “nhạy cảm” như phòng “dịch vụ”, kể cả phòng họp để chuyển bệnh nhân vào điều trị, khắc phục tình trạng bệnh nhân phải nằm ngoài hành lang như ở Bệnh viện Nhi. Các bệnh viện phải nâng cao chất lượng phục vụ, khắc phục tình trạng ngột ngạt ở một số khu vực, quan tâm lắp đặt hệ thống quạt thông gió, bố trí khu vực dành cho người nhà bệnh nhân phù hợp để tránh sự quá tải người nhà đến chăm nom bệnh nhân. Bệnh viện Nhi lập ngay danh sách trang, thiết bị cần bổ sung cho công tác điều trị trình UBND tỉnh phê duyệt.
Vietnamplus
WHO: “Bộ Y tế nên đặt bệnh sởi vào tình huống khẩn cấp”
Hiện nay, tình hình bệnh sởi tại Việt Nam đang diễn biến khá phức tạp, với số lượng người tử vong cao.Trước thực trạng trên, khá nhiều người tỏ ra lo lắng về tình hình dịch bệnh và băn khoăn liệu Việt Nam có cần thiết phải công bố dịch sởi để có những giải pháp mạnh ngăn chặn bệnh dịch lây lan.Phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Takeshi Kasai, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam, để có cái nhìn rõ hơn và khách quan hơn về vấn đề này.
- Ông nhận định như thế nào về mức độ của bệnh sởi hiện nay và diễn biến dịch bệnh có điều gì bất thường không?
Ông Takeshi Kasai - Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam:Tôi biết rằng nhiều người đang tỏ ra rất lo lắng khi thấy con số tử vong vì bệnh sởi trong thời gian vừa qua.Sáng 16/4, tôi tới BV Nhi Trung ương cùng với đoàn của Bộ Y tế để khảo sát trực tiếp. Khi vừa tới phòng bệnh nhân thở máy nặng tại Khoa Truyền nhiễm tôi đã chứng kiến một ca vừa tử vong ít phút vì bệnh này. Quả thực, sự việc trên làm tôi cảm thấy thật đáng tiếc và đau lòng.Tôi biết rằng các bác sỹ tại BV trong những ngày qua đã làm việc rất tích cực. Tuy nhiên, bệnh sởi là một trong những bệnh truyền nhiễm nhanh nhất và là một trong những lý do chính gây tử vong ở trẻ em.Ở Việt Nam, hiện lượng trẻ mắc sởi rất cao nên khi thấy số lượng tử vong thì chúng tôi cũng không quá bất ngờ. Những ca bệnh xảy ra ở những trẻ chưa được tiêm vắcxin. Vì vậy, việc tiêm vắcxin rất quan trọng, nó không chỉ ngăn bệnh ở người được tiêm mà nó còn phòng chống cho cả cộng đồng.
- Gần đây, có nhiều ý kiến cho rằng Việt Nam nên công bố dịch sởi. Ông có thể cho biết, trong điều kiện nào cơ quan chức năng phải công bố dịch?
Ông Takeshi Kasai - Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam:Đầu tiên tôi phải nói rằng không có một định nghĩa toàn cầu nào về dịch, nó phụ thuộc vào mục đích của từng quốc gia.Chẳng hạn như theo Tổ chức Y tế Thế giới, chỉ cần 3 ca bệnh thôi là chúng tôi đã có thể công bố được thành dịch. Tuy nhiên, điều này không thể áp dụng chung cho tất cả mà phải phụ thuộc vào mục tiêu của từng quốc gia. Khi họ không thể giải quyết được, họ cần sự giúp đỡ hoặc số ca mắc quá nhiều khiến họ không thể kiểm soát nổi thì tự quốc gia đó sẽ lựa chọn thời điểm để công bố dịch.
- Trước tình hình diễn biến bệnh sởi phức tạp như hiện nay, theo ông, Việt Nam có nên công bố dịch sởi hay không?
Ông Takeshi Kasai - Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam:Đây là một câu hỏi rất khó. Như tôi đã đề cập trước đó, việc công bố dịch cần phải dựa trên mục đích, cho nên tôi không thể trả lời được là Việt Nam có nên công bố hay không.Theo tôi, điều quan trọng tôi muốn nhấn mạnh ở đây là Bộ Y tế nên đặt tình trạng sởi hiện nay vào tình huống khẩn cấp và nghiêm trọng và họ cần phải nỗ lực hết sức để kiểm soát được tình trạng này.Tôi cho rằng Bộ Y tế đã triển khai một hệ thống phòng chống dịch rất tốt và họ sẵn sàng thiết lập các trạm y tế dã chiến để đối phó bệnh sởi và hỗ trợ cho các bệnh viện. WHO rất ủng hộ và sẵn sàng giúp đỡ nếu Việt Nam cần.
- Thưa ông, để kiểm soát tốt bệnh sởi trong bối cảnh như hiện nay thì cần phải làm gì?
Ông Takeshi Kasai - Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam:Số lượng trẻ tử vong vì bệnh sởi cao đặt ra một vấn đề là chúng ta phải tự bảo vệ bản thân và những đứa con của chúng ta.Một câu hỏi được đặt ra là trong tình hình hiện nay cái gì là quan trọng nhất? Theo tôi, đó chính là vấn đề kiểm soát bệnh sởi và khoanh vùng các ổ dịch. Để làm được điều đó thì chúng ta phải chắc chắn rằng người dân đã được tiêm vắcxin đầy đủ.Một điều nữa tôi cũng cần lưu ý là những nhân viên y tế của bệnh viện, nơi có nhiều bệnh nhân sởi điều trị luôn cần phải có sự quan sát, đặc biệt là ở các khu khám bệnh - nơi tập trung nhiều bệnh nhân và có khả năng lây lan bệnh dịch nhanh chóng.Thực tế tại Việt Nam cho thấy, nhiều bậc cha mẹ đưa con đến bệnh viện trong khi bệnh tình không có gì nghiêm trọng đã vô tình lây sởi trong cả đám đông đang ẩn chứa các virus gây bệnh sởi.Vì vậy, chúng tôi muốn khuyên người dân là không nên đưa con đến bệnh viện khi không cần thiết, khi bệnh chưa nặng và bệnh viện cần phải kiểm soát tốt các bệnh lây nhiễm.
Xin cảm ơn ông./.
Trường hợp tử vong đầu tiên do MERS-CoV ở Malaysia
Ngày 16/4, Bộ Y tế Malaysia công bố trường hợp bệnh nhân đầu tiên tử vong sau khi nhiễm virus gây hội chứng viêm đường hô hấp ở Trung Đông (MERS-CoV).Đây cũng là ca tử vong đầu tiên do chủng virus này tại ASEAN. Bệnh nhân là một nam giới, 54 tuổi, vừa trở về Malaysia ngày 29/3 sau chuyến hành hương đến thánh địa Mecca ở Saudi Arabia, và nhập viện Sultanah Nora Ismail thuộc bang Johor ngày 10/4 để điều trị.Bệnh nhân có các triệu chứng sốt, ho và khó thở trong 10 ngày và đã tử vong ngày 13/4.Bộ trưởng Y tế Malaysia, S. Subramaniam thông báo kết quả điều tra cho thấy nguyên nhân tử vong là bệnh nhân bị viêm phổi hậu nhiễm nghiêm trọng liên quan đến virus MERS-CoV.Bộ đang thực hiện các biện pháp phòng ngừa như theo dõi những người có tiếp xúc với bệnh nhân, trong đó có 15 người cùng hành hương trong một hoặc hai tuần. Ông Subramaniam cho biết cho tới nay vẫn chưa xác định được nguồn gốc và cách thức nhiễm virus MERS-CoV, và chưa có vắcxin phòng chống. Ông khuyến cáo người dân có kế hoạch đi hành hương ở thánh địa Mecca hoặc tới bất kỳ nước nào ở Trung Đông cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa.Những người trở về từ các nước Trung Đông có các triệu chứng như sốt, ho và đau mỏi nên đi khám ngay lập tức.Giống như Hội chứng viêm đường hô hấp cấp (SARS), virus MERS cũng gây các triệu chứng cúm và được cho là có thể truyền từ động vật sang người, song nguy hiểm hơn SARS vì có thể gây suy thận và tỷ lệ tử vong ở người nhiễm bệnh rất cao.Hiện nay, các chuyên gia vẫn gặp nhiều khó khăn trong quá trình tìm hiểu đặc tính của MERS, cũng như chưa tìm ra vắcxin phòng chống loại virus này.
Từ 20/4 sẽ tiêm miễn phí vắcxin sởi cho trẻ nhỏ
Chiều 19/4, Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng Trần Đắc Phu cho biết, từ ngày mai (20/4), Trung tâm Y tế Dự phòng Hà Nội sẽ tiến hành tiêm phòng miễn phí vắcxin sởi cho trẻ nhỏ dưới 6 tuổi. Quyết định trên được ngành y tế đưa ra trong bối cảnh dịch sởi đang bùng phát mạnh với nhiều ca mắc và tử vong. Hiện nay, số trường hợp mắc sởi của thành phố Hà Nội chiếm 30% trong tổng số ca của cả nước và tỷ lệ tử vong chiếm tới 50%. Ông Nguyễn Nhật Cảm - Giám đốc Trung tâm Y tế Dự phòng Hà Nội cho hay, dịch sởi tại Hà Nội có biểu hiện lên đến đỉnh khi có nhiều trường hợp mắc bệnh. Tuy nhiên, sau khi lên tới mức đỉnh, thời gian tới dịch sẽ có những dấu hiệu chững lại, tuy nhiên sẽ vẫn ở mức cao. Trước tình hình trên, ngành y tế Hà Nội đang triển khai quyết liệt biện pháp, hy vọng trong thời gian tới, đến khoảng hết tháng Tư, dịch sởi trên địa bàn Hà Nội sẽ được khống chế. Theo ông Cảm, trước tình trạng bệnh sởi diễn biến phức tạp, những ngày gần đây, nhiều bậc phụ huynh đưa con đến các điểm tiêm chủng vắcxin sởi dịch vụ tăng vọt. Vì vậy nguy cơ thiếu, hết vắc xin trên là hoàn toàn có thể xảy ra. Để đảm bảo công tác phòng dịch được tốt, Trung tâm Y tế Dự phòng Hà Nội sẽ tiến hành đặt một điểm tiêm chủng miễn phí vắcxin sởi cho trẻ ngay tại điểm tiêm dịch vụ tại Trung tâm Y tế Dự phòng Hà Nội (70 Nguyễn Chí Thanh). Ông Cảm cũng nhấn mạnh, nếu tình hình nhu cầu của người dân cho trẻ đi tiêm đông thì trung tâm sẽ lên phương án, kế hoạch bổ sung thêm nhiều điểm tiêm vắcxin sởi miễn phí khác. Đề cập đến tình hình dịch sởi tại Hà Nội, ông Nguyễn Nhật Cảm cho hay, từ đầu năm đến nay Hà Nội đã có 1222 trường hợp mắc bệnh sởi phân bố rải rác ở 354 trên tổng số hơn 500 xã phường của cả 30/30 quận huyện. Trong 10 ngày gần đây, trung bình mỗi ngày trên toàn thành phố Hà Nội có từ 20-22 trường hợp mắc mới bệnh sởi. Theo thống kê mới nhất từ Cục Y tế Dự phòng, trong ngày 19/4, cả nước ghi nhận 116 thêm trường hợp mới mắc sởi trong tổng số 241 trường hợp sốt phát ban dạng sởi tại 32 tỉnh, thành phố. Cũng trong ngày hôm nay, Cục Y tế Dự phòng đã ghi nhận 1 trường hợp nặng xin về có liên quan đến sởi tại Bệnh viện Nhi Trung ương, và 1 trường hợp tử vong có liên quan đến sởi ngày 18/4 tại Bệnh viện Bạch Mai./.
Thanh niên
Phát động 'Tháng hành động vì chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm'
Sáng 17.4, Bộ Y tế phối hợp UBND TP.HCM tổ chức Lễ phát động “Tháng hành động vì chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm(ATVSTP)” năm 2014. Tháng hành động vì chất lượng ATVSTP năm nay lấy chủ đề “An toàn thực phẩmthức ăn đường phố”. Qua đó, ngành y tế triển khai chiến dịch tuyên truyền về ATVSTP tập trung vào thức ăn đường phố, đồng thời triển khai thanh kiểm tra các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm. Dịp này, đại diện các hộ kinh doanh thức ăn đường phố tại quận 4 và quận Tân Phú đã ký kết đảm bảo các điều kiện ATVSTP với chính quyền địa phương. Bà Nguyễn Thị Huỳnh Mai, Chi cục phó Chi cục ATVSTP TP.HCM, cho biết hiện TP có khoảng 16.400 cơ sở kinh doanh thức ăn đường phố với khoảng 25.000 người tham gia kinh doanh, phục vụ. Nhằm hạn chế tình trạng mất ATVSTP, các quận, huyện đã tiến hành khám sức khỏe, tập huấn kiến thức về ATVSTP cho các hộ kinh doanh loại hình này. Theo Sở Y tế TP.HCM, thời gian qua, vấn đề ATVSTP trên địa bàn TP từng bước đã được cải thiện. Tỷ lệ người bị ngộ độc thực phẩm năm 2013 của TP giảm 70% so với năm 2012. Tuy nhiên, công tác quản lý ATVSTP vẫn còn hạn chế. Các sản phẩm không nhãn mác, không rõ nguồn gốc xuất xứ, kém chất lượng vẫn được bày bán. Việc sử dụng hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất, kinh doanh thực phẩm vẫn chưa được kiểm soát tốt.
Dịch MERS lan đến Đông Nam Á
Đông Nam Á vừa xuất hiện ca tử vong đầu tiên do vi rút gây hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS-CoV hoặcMERS). AFP dẫn lời Bộ trưởng Y tế Malaysia S.Subramaniam ngày 17.4 cho biết một bệnh nhân nam 54 tuổi đã tử vong sau khi trở về từ chuyến hành hương đến thánh địa Hồi giáo Mecca (Ả Rập Xê Út). Nạn nhân nhập viện ngày 10.4 trong tình trạng sốt, ho, khó thở và chết 3 ngày sau đó vì viêm phổi nghiêm trọng. Giới hữu trách đã triển khai các biện pháp phòng ngừa, bao gồm việc theo dõi những người tiếp xúc với nạn nhân. Hành khách trên 2 chuyến bay của Turkish Airlines từ Jeddah-Istanbul và Istanbul-Kuala Lumpur vào ngày 29.3 được yêu cầu liên lạc gấp với cơ quan y tế. Tại Philippines cũng xuất hiện trường hợp nhiễm MERS đầu tiên ở nước này.Một nữ y tá bị chẩn đoán nhiễm vi rút sau khi chăm sóc một đồng hương vốn qua đời tại Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) hồi tuần trước. Theo Tổ chức Y tế thế giới, tính đến ngày 16.4, có 238 ca MERS-CoV tại 10 nước và 92 trường hợp tử vong.
Nhiều ca sởi nhập viện do… tâm lý
Bệnh sởi tại TP.HCM hiện vẫn còn tăng, có ca nặng nhưng chưa có ca tử vong. Đặc biệt, nhiều ca sởi nhập viện do tâm lý hoang mang, lo lắng. Theo thống kê của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới (TP.HCM), tính từ đầu năm nay đến ngày 18.4, bệnh viện tiếp nhận khám cho 938 trường hợp mắc sởi, tăng gấp hơn 62 lần so với cùng kỳ năm 2013 (15 bệnh nhân). Trong đó, có đến 90% (843 ca) nhập viện điều trị nội trú, so với cùng kỳ năm 2013 thì chỉ có 1 ca nhập viện. Hiện tại, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới có 54 bệnh nhân đang nằm viện điều trị sởi gồm 33 trẻ em và đến 15 người lớn (trên 15 tuổi). Có 3 bệnh nhi biến chứng viêm phổi đang được thở o-xy. Bác sĩ Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới, cho biết: Khoảng 50% bệnh nhân sởi đang nằm điều trị tại bệnh viện có thể điều trị tại nhà. Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân ở tỉnh về TP.HCM khám và “tha thiết muốn nhập viện điều trị cho yên tâm” nên bệnh viện phải cho bệnh nhân nhập viện để theo dõi. Sau 1-2 ngày thì cho xuất viện. “Trong thời gian tới, nếu bệnh sởi tiếp tục tăng, số bệnh nhân từ các bệnh viện nhi tăng cao chuyển qua Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới thì bệnh viện sẽ “động viên” thuyết phục bệnh nhân nhẹ điều trị tại nhà”, bác sĩ Châu nói. Theo ghi nhận của Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM), từ đầu năm đến ngày 17.4, có 1.002 ca nhập viện điều trị sởi. Số ca bệnh vẫn tăng liên tục qua 3 tháng đầu năm với: 178 ca - tháng 1; 238 ca - tháng 2; 348 ca - tháng 3 và trong nửa đầu tháng 4 là 238 ca. Số ca nội trú chiếm 60% tổng số ca mắc sởi. Trong đó, 11,7% (117 ca) biến chứng viêm phổi. Hiện tại, Khoa Nhiễm, Bệnh viện Nhi đồng 1 có 35 trẻ đang điều trị nội trú, với 11 ca viêm phổi. Số bệnh nhi ở TP.HCM nhập viện Bệnh viện Nhi đồng 1 chiếm 57,3%; còn lại 42,7% là bệnh nhi từ tỉnh. Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Trưởng Khoa Nhiễm, Bệnh viện Nhi đồng 1, cũng cho biết: “Bệnh nhân ở tỉnh nhập viện do bệnh sởi nặng không nhiều mà hầu như là lo quá nên khăn gói lên đây. Bệnh nhân ở xa, không chịu về nên bác sĩ cũng đành cho nhập viện theo dõi một ngày để yên tâm. Sau đó, giải thích, cho bệnh nhân xuất viện”. Tại bệnh viện Nhi đồng 2, hiện có 74 bệnh nhi đang nằm viện. Trong đó, 8 ca biến chứng viêm phổi nặng. Số liệu của Trung tâm Y tế dự phòng TP.HCM, tính từ đầu năm đến nay, TP có 1.350 ca mắc sởi, chưa ghi nhận ca nào tử vong.
Cách ly, phân luồng bệnh nhân tránh lây chéo
Sởi là bệnh truyền nhiễm có tốc độ, khả năng lây lan nhanh. Các bác sĩ lo lắng việc nhiều bệnh nhân sởi tập trung tại một khoa của bệnh viện khiến nguy cơ lây chéo, truyền dịch sởi trong bệnh viện rất cao. Ông Nguyễn Trọng Khoa, Phó cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) khuyến cáo bệnh sởi cũng cần cách ly như cúm. Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới đã thực hiện cách ly bệnh nhân sởi nằm ở khu vực riêng và theo từng phòng tùy mức độ nặng nhẹ. Các bệnh nhân sởi tại Bệnh viện Nhi đồng 1 cũng được nằm tách riêng hoàn toàn với các bệnh khác tại khu cách ly của Khoa Nhiễm. Ngoài ra, qua thị sát, Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Quang Cường đề nghị các bệnh viện cần làm thêm việc phân luồng bệnh nhân ngay tại phòng khám để tránh lây nhiễm sởi; tư vấn cho phụ huynh cách phòng bệnh. Đặc biệt, tuyên truyền cho phụ huynh nên chăm sóc trẻ bị bệnh sởi nhẹ tại nhà, tránh dồn lên các bệnh viện gây quá tải, dẫn đến lây nhiễm chéo, tạo ổ dịch trong bệnh viện. Các bé có bệnh nền nhiễm sởi sẽ chuyển nặng, nguy hiểm. Bộ Y tế đánh giá ba bệnh viện Bệnh Nhiệt đới, Nhi đồng 1, Nhi đồng 2 tại TP.HCM đều có giải pháp điều trị tốt, chuyên môn cao. Đặc biệt điều trị ca bệnh nặng biến chứng có hiệu quả, không để tử vong. Một số mô hình điều trị, sàng lọc bệnh tại TP.HCM sẽ được Bộ Y tế phổ biến kinh nghiệm với các tình, thành. Đồng thời, Sở Y tế TP.HCM cho biết, những năm qua, ngành y tế TP đã tăng cường tập huấn, đầu tư cho y tế cơ sở nên khi có dịch sởi thì các bệnh viện quận huyện có đủ năng lực điều trị, chia sẻ lượng bệnh nhân cho các bệnh viện tuyến cuối rất nhiều. “Sắp tới Sở Y tế, các bệnh viện Bệnh Nhiệt đới, Nhi đồng 1, Nhi đồng 2 sẽ làm việc với các tỉnh thành phía Nam để huấn luyện chuyên môn, tăng cường phân tuyến, tuyên truyền để bệnh nhân không ồ ạt đổ lên tuyến cuối, gây quá tải”, ông Nguyễn Hữu Hưng, Phó giám đốc Sở Y Tế TP.HCM, cho biết.
Tiền phong
Bảo hiểm cần thanh toán cả chi phí phòng bệnh
Tại buổi tọa đàm về Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT sáng 16/4, Nhóm hợp tác Thúc đẩy phát triển chính sách Y tế dựa vào Bằng chứng khoa học, đề xuất nhằm tăng quyền của người sử dụng dịch vụ y tế có bảo hiểm, Luật nên quy định gói dịch vụ y tế cơ bản bao gồm cả chi phí YTDP. Hiện nay, dự thảo luật mới quy định quỹ dành cho khám chữa bệnh mà bỏ qua dự phòng, dẫn đến các chính sách đều chạy theo khám chữa bệnh mà coi nhẹ công tác dự phòng. Nhóm nghiên cứu cũng đề xuất bổ sung hợp đồng BHYT là văn bản pháp lý ký kết trực tiếp giữa người dân/người sử dụng lao động/ tổ chức bảo trợ xã hội, với chủ thể cung cấp dịch vụ BHYT trong đó nêu rõ mức phí đóng bảo hiểm, mức hưởng và trách nhiệm của mỗi bên.
Những ai có nguy cơ mắc bệnh sởi?
Tại Việt Nam, nhóm có nguy cơ mắc sởi là trẻ nhỏ do không còn miễn dịch từ mẹ truyền sang nhưng chưa được tiêm vắc xin; Trẻ đã tiêm vắc xin nhưng chưa có đáp ứng miễn dịch; Thanh niên do chưa từng mắc sởi hoặc tiêm vắc xin trước đây. Theo các nhà chuyên môn, nguyên nhân của việc gia tăng bệnh sởi là do cha mẹ không tiêm phòng đầy đủ khi trẻ được 9 tháng tuổi và không tiêm nhắc lại khi trẻ đủ 18 tháng tuổi. Đặc biệt, do thời gian gần đây, các bậc phụ huynh lo sợ những rủi ro trong tiêm phòng nên không cho trẻ đi tiêm. Sởi có thể gây những biến chứng nặng như viêm tai giữa, viêm phế quản, viêm phổi, viêm thanh quản... hoặc mù do khô loét giác mạc vì thiếu vitamin A. Thậm chí bệnh có thể dẫn đến viêm não, viêm cơ tim có thể tử vong nếu không được chăm sóc và điều trị đúng. Mắc sởi khi mang thai có thể gây ra sảy thai, đẻ non. Chính vì vậy, cần cho trẻ đi tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch theo khuyến cáo của cán bộ y tế để phòng bệnh. Cũng như bệnh sởi, bệnh thuỷ đậu có thể phòng tránh nếu như được tiêm vắc-xin phòng bệnh đầy đủ... Khi trẻ mắc bệnh, cần cách ly trẻ ở nhà, không nên đưa trẻ đến trường nhằm tránh lây lan. Bệnh sởi do vi rút sởi gây ra. Bệnh lây truyền qua đường hô hấp do ho, hắt hơi, tiếp xúc gần với người bị nhiễm hoặc dịch tiết mũi họng. Giai đoạn gây lây nhiễm xảy ra từ 4 ngày trước đến 4 ngày sau phát ban. Vi rút sởi lây lan mạnh trên diện rộng nên có thể gây dịch lớn. Một người mắc có thể gây lây nhiễm cho khoảng 20 người khác. Là bệnh lây nhiễm người – người. Không ghi nhận bệnh sởi ở động vật. Không có trường hợp người lành mang vi rút. Những người đã có miễn dịch với vi rút sởi do tiêm vắc xin sởi trước đó hoặc đã từng mắc sởi sẽ không bị mắc bệnh nữa. Trong vòng 7-21 ngày sau tiếp xúc, bệnh nhân mắc sởi có các triệu chứng sốt cao, ho, hắt hơi. Giai đoạn toàn phát, phát ban sẩn, mịn như nhung, không có nước. Ban mọc theo thứ tự từ đầu, cổ, thân mình rồi đến tay, chân. Ban bay theo trình tự như trên. Sau mắc sởi, do sức đề kháng của cơ thể suy giảm, bệnh nhân dễ bị biến chứng. Chẩn đoán bệnh dựa vào xét nghiệm huyết thanh là phương pháp chính xác nhất. Cần lấy 3ml máu của bệnh nhân trong khoảng 28 ngày kể từ khi phát ban để tìm kháng thể IgM. Nếu kết quả dương tính chứng tỏ bệnh nhân đã mắc sởi. Bên cạnh đó, có thể chẩn đoán dựa vào triệu chứng lâm sàng và các thông tin tiếp xúc với nguồn lây. Tiêm vắc xin sởi là biện pháp tốt nhất chủ động phòng bệnh sởi.
Có bao nhiêu loại vắc xin sởi?
Hiện nay, trên thế giới có hàng chục loại vắc xin sởi dưới dạng vắc xin đơn hoặc vắc xin phối hợp (sởi-rubella hoặc sởi-quai bị-rubella). Hầu hết được trình bày dưới dạng vắc xin đông khô đi kèm với dung môi. Hiện nay, vắc xin dạng xịt đang được nghiên cứu trên thế giới. Các loại vắc xin được sản xuất từ các chủng vắc xin khác nhau, tuy nhiên đều thuộc týp sinh học A.
Tác dụng sau tiêm vắc xin sởi
Sau khi tiêm, vắc xin sẽ kích thích cơ thể đáp ứng tạo miễn dịch giúp cơ thể không nhiễm vi rút sởi, bao gồm miễn dịch thể, miễn dịch tế bào và interferon. Cũng như các vắc xin khác, tiêm vắc xin sởi không có hiệu quả phòng bệnh 100%. Tuy nhiên, đáp ứng miễn dịch còn tuỳ thuộc vào tuổi tiêm vắc xin, loại vắc xin và tuỳ thuộc đặc điểm miễn dịch, tình trạng sức khoẻ của từng người, chất lượng vắc xin và kỹ thuật thực hành tiêm chủng. Những trường hợp đã có đáp ứng miễn dịch với sởi sau tiêm vắc xin hoặc sau mắc bệnh thì miễn dịch này là bền vững suốt đời. Các nghiên cứu trên thế giới cho thấy nếu tiêm vắc xin sởi vào lúc 9 tháng tuổi, chỉ có khoảng 85% trẻ được tiêm vắc xin có đáp ứng miễn dịch. Còn lại khoảng 15% số trẻ không có đáp ứng miễn dịch do các yếu tố còn tồn lưu miễn dịch do mẹ truyền, tình trạng sức khỏe, chất lượng bảo quản vắc xin... Việc tiêm mũi thứ vắc xin sởi sau 12 tháng tuổi là cơ hội thứ hai tạo miễn dịch cho những trường hợp chưa có đáp ứng miễn dịch sau tiêm mũi thứ nhất hoặc chưa được tiêm vắc xin sởi, từ đó tăng tỷ lệ trẻ có miễn dịch trong cộng đồng lên trên 95%. Tiêm mũi thứ hai không nhằm mục đích làm tăng hiệu giá kháng thể đối với những trường hợp đã có đáp ứng miễn dịch. Tất cả các trường hợp chưa có đáp ứng miễn dịch sau tiêm mũi thứ nhất vắc xin sởi, chưa tiêm vắc xin sởi hoặc chưa từng mắc sởi cần phải tiêm mũi thứ hai vắc xin sởi. Tuy nhiên, Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo trên thực tế không cần xét nghiệm xác định tình trạng miễn dịch của trẻ để cán bộ y tế chỉ định tiêm vắc xin. Do vậy, đối tượng cần tiêm mũi thứ hai là tất cả các trường hợp chưa tiêm mũi thứ hai vắc xin sởi hoặc những trường hợp không có đầy đủ bằng chứng (phiếu, sổ tiêm chủng) chứng minh đã tiêm mũi thứ hai. Những trường hợp đã được xét nghiệm huyết thanh tìm IgM kháng sởi và có kết quả xét nghiệm dương tính không cần tiêm vắc xin sởi. Những trường hợp nghi ngờ mắc sởi trước đây nhưng không được chẩn đoán mắc sởi vẫn cần tiêm vắc xin sởi. Do vi rút sởi cần thời gian để xâm nhập vào các mô cơ thể gây bệnh. Do vậy, vắc xin có thể phòng bệnh nếu tiêm trong vòng 72 giờ kể từ khi tiếp xúc. Việc tiêm vắc xin trong vòng 6 ngày kể từ khi tiếp xúc có thể phòng biến chứng nặng của bệnh.
Tác dụng phụ của vắc xin sởi
Vắc xin sởi được đánh giá là an toàn. Các phản ứng sau tiêm thường nhẹ, có thể biểu hiện như với các vắc xin khác: sốt (5-15%), phát ban (5%), sưng, nóng, đỏ đau tại chỗ tiêm…Hầu hết những tác dụng phụ sẽ hết trong khoảng từ 1-2 ngày mà không cần điều trị gì.
Sức khoẻ đời sống
Sai sót y khoa và “văn hóa buộc tội”
Bất kể nền y học và y tế có tiến bộ đến đâu,tai biến y khoa là điều khó tránh khỏi. Theo một số nghiên cứu, ở các nước phát triển, tỷ lệ tai biến y khoa chiếm khoảng từ 0,4 - 16% số trường hợp nhập viện. Tại Mỹ, mỗi năm có khoảng từ 44.000 - 98.000 trường hợp tử vong do tai biến y khoa có thể phòng ngừa được. Với các nước đang phát triển, tỷ lệ này sẽ còn cao hơn do những thiếu hụt về nhân lực có chất lượng, trang thiết bị thiếu thốn, trình độ quản lý còn hạn chế. Nếu quý vị đánh từ khóa “tai biến y khoa” trên trang mạng google, ngay lập tức sẽ nhận được 2.650.000 trong vòng 0,28 giây. Nếu thay từ khóa là “sai sót y khoa”, kết quả tìm kiếm là 4.540.000 trong vòng 0,26 giây. Còn nếu ta tìm kiếm bằng từ khóa “kiện bác sĩ” thì chỉ trong vòng 0,26 giây chúng ta sẽ có 41.500.000 kết quả. Con số trên nói lên điều gì? Trước hết, phải khẳng định bất kể ngành nghề gì cũng đều có rủi ro. Ngành y tế, đặc biệt là khám, chữa bệnh, mỗi ngày trung bình tại Việt Nam chúng ta có khoảng hơn 400.000 lượt khám tại bệnh viện (chưa kể các phòng khám và trạm y tế), khoảng 200.000 người bệnh điều trị nội trú tại các bệnh viện. Với số lượng lớn như vậy, việc tránh không xảy ra tai biến là điều không tưởng. Vì vậy, chúng ta phải nhìn thẳng vào những con số đó để có nhận định khách quan và đưa ra giải pháp phù hợp.
“Nguồn cơn”tai biến y khoa
Thứ nhất, phải khẳng định, bệnh viện là môi trường lý tưởng dễ xảy ra tai biến y khoa. Tình trạng quá tải, người bệnh đông, thầy thuốc phải làm việc trong môi trường căng thẳng và chịu nhiều áp lực, nhiều lúc cần phải ra quyết định nhanh, thậm chí chỉ định miệng để kịp thời cứu chữa người bệnh như trong phẫu thuật hoặc trong cấp cứu người bệnh. Nhiều bệnh viện trong tình trạng thiếu nhân lực, có nhiều thầy thuốc phải làm việc và trực 24/24h, môi trường làm việc gây thiếu tập trung, việc kết nối thông tin giữa người bệnh, bác sĩ, điều dưỡng, nhà quản lý thiếu hoặc không chính xác, trang thiết bị không đồng bộ, cùng một đơn vị hồi sức có quá nhiều loại máy thở, máy truyền dịch hoặc bơm tiêm điện gây khó khăn cho thầy thuốc trong quá trình vận hành, đôi khi vận hành máy này lại nhầm sang thông số của máy kia. Đôi khi, thầy thuốc buộc phải cứu chữa các trường hợp có mức độ an toàn rất hẹp, ví dụ: phẫu thuật viêm ruột thừa cho người bệnh đang điều trị thuốc chống đông máu sau nhồi máu cơ tim. Bên cạnh những yếu tố thuận lợi để tai biến điều trị dễ xảy ra, còn nhiều yếu tố khác tùy thuộc vào cơ địa và sức đề kháng của người bệnh, các can thiệp, thuốc điều trị luôn có 2 mặt lợi và hại; năng lực chuyên môn và kỹ năng lâm sàng của nhân viên y tế thường khác nhau.
Do lỗi hệ thống
Khi xảy ra tai biến, người ta thường đặt ngay câu hỏi “ai làm sai” mà không tìm hiểu kỹ “cái gì sai” để tìm hiểu nguyên nhân gốc, trong đó có nhiều lỗi hệ thống. Lỗi hệ thống bao gồm nhiều khía cạnh: Thứ nhất là do lãnh đạo bệnh viện chưa quan tâm và chưa đặt vấn đề an toàn người bệnh là ưu tiên hàng đầu trong chương trình cải tiến chất lượng bệnh viện, vì vậy, thiếu việc đầu tư và bố trí kinh phí, nguồn lực cho an toàn người bệnh. Thứ hai là vẫn còn tồn tại phổ biến tư duy và “văn hóa buộc tội” trong quản lý bệnh viện, xem xét nguyên nhân tai biến chủ yếu tập trung vào quy kết cho cá nhân mà không đánh giá phân tích tổng thể hệ thống. Thứ ba là thiếu hoạt động đào tạo về an toàn người bệnh cho nhân viên. An toàn người bệnh là một lĩnh vực có tính khoa học, có nguyên lý riêng, vì vậy cần phải đào tạo thích đáng. Thứ tư là thiếu đầu tư trang thiết bị cho hoạt động an toàn người bệnh. Hiện nay, nhiều thiết bị y tế được nghiên cứu, thiết kế nhằm tăng tính an toàn và có tính tự động hóa ngày càng cao. Vì vậy, đầu tư mua sắm trang thiết bị cũng cần phải tính đến yếu tố này. Thứ năm là thiếu hoạt động giám sát về an toàn người bệnh. Tăng cường giám sát an toàn sử dụng thuốc, an toàn trong phẫu thuật hay giám sát việc tuân thủ quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn sẽ có tác động lớn đến tăng sự an toàn đối với người bệnh. Thứ sáu là thiếu các quy trình bảo đảm an toàn người bệnh. Các quy trình trong khám, chữa bệnh, quy trình kỹ thuật, các hướng dẫn chuyên môn đều nhằm vào 2 mục đích chính là an toàn và hiệu quả. Việc thiếu quy trình dẫn đến quá trình thực hành không theo chuẩn mực và như vậy sẽ khó tiên liệu được tính an toàn và hiệu quả của nó.
Do lỗi cá nhân
Bên cạnh những nguyên nhân mang tính chất hệ thống thì vẫn có những lỗi thuộc về chủ quan con người, những lỗi chủ quan này lại liên quan đến lỗi hệ thống và nếu khắc phục được lỗi hệ thống thì sẽ hạn chế được các lỗi cá nhân. Nhân viên thiếu kiến thức: chưa được đào tạo về an toàn người bệnh, thường là ở những nhân viên mới. Nhân viên thiếu kỹ năng: đã được huấn luyện cập nhật kiến thức, nhưng chưa đủ kỹ năng thực hành, thường gặp ở nhân viên mới hoặc nhân viên đã làm việc lâu năm nhưng lĩnh vực công tác ít gặp những tình huống tương tự. Nhân viên thiếu tính kỷ luật: đã được huấn luyện, có kỹ năng thực hành tốt nhưng không tuân thủ những quy trình, quy định về an toàn người bệnh của bệnh viện.
Làm thế nào để hạn chế tai biến, sự cố y khoa?
Phải thay đổi nhận thức và hiểu nguyên lý về tai biến y khoa. Cần phải khẳng định, tai biến có thể xảy ra. Nếu chúng ta có những giải pháp can thiệp thì sẽ giảm thiểu được nhưng khó có thể loại bỏ hoàn toàn được tai biến. Theo mô hình phomai Thụy Sĩ (Swiss cheese), các mối nguy hại bị chặn lại bởi các hàng rào an toàn, khi lọt qua hàng rào trước thì có hàng rào tiếp theo cản trở và không gây hại cho người bệnh, nhưng nếu nguy hại đó lọt qua tất cả các hàng rào an toàn thì sẽ gây hại cho người bệnh. Lỗ hổng của hàng rào an toàn đó chính là các lỗi tiềm ẩn (near miss). Các giải pháp can thiệp chính là chúng ta thiết lập các hàng rào an toàn, phát hiện và bịt lỗ hổng đó (phát hiện các lỗi tiềm ẩn và loại trừ nó) nhằm ngăn chặn mối nguy hại. Theo quy tắc Henrich, cứ có 1 tai biến nặng có nghĩa là đã có khoảng 30 tai biến nhẹ và 300 lỗi tiềm ẩn. Vì vậy, càng loại trừ được càng nhiều lỗi tiềm ẩn thì càng giảm được tai biến. Thành lập Ủy ban quốc gia về chất lượng và an toàn y tế. Tai biến và sự cố y khoa có quy mô rộng, có tính chất dịch tễ với số người mắc và tử vong rất lớn, cần thiết lập một hệ thống để xây dựng và triển khai các giải pháp đồng bộ mới có thể ngăn chặn và loại trừ được. Cần phải có Ủy ban Quốc gia về chất lượng và an toàn y tế - một cơ quan chỉ đạo cấp quốc gia như kinh nghiệm một số nước đã đi tiên phong như Mỹ, Australia, Malaysia... Cơ quan này sẽ đưa ra các mục tiêu, xây dựng và chỉ đạo triển khai các chương trình can thiệp, có báo cáo và đưa ra các khuyến nghị hàng năm. Thiết lập hệ thống báo cáo sai sót, sự cố tự nguyện ở cấp độ cơ sở KCB và cấp độ quốc gia, trong đó khuyến khích báo cáo các lỗi tiềm ẩn để có giải pháp can thiệp loại trừ các lỗi này. Báo cáo bắt buộc chỉ áp dụng đối với các sự cố nghiêm trọng. Để thực hiện được điều này, cần phải có hành lang pháp lý cụ thể và có cơ chế bảo mật rõ ràng mới có thể khuyến khích được báo cáo sự cố tự nguyện. Cải thiện môi trường và điều kiện làm việc của nhân viên y tế. Việc giảm bớt tình trạng quá tải, bố trí làm ca ở một số vị trí có cường độ làm việc căng thẳng (ví dụ khoa hồi sức tích cực), bảo đảm quy trình khám bệnh, điều trị, đáp ứng đầy đủ phương tiện, thiết bị làm việc, thiết lập hệ thống nhắc, giảm bớt việc phải vận dụng trí nhớ, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, tăng việc sử dụng các phần mềm hỗ trợ thầy thuốc là những giải pháp rất quan trọng góp phần tăng cường an toàn y tế. Quan tâm đến việc nâng cao chất lượng đào tạo người hành nghề, chú ý đến đào tạo cho nhân viên mới và đào tạo lại, cập nhật kiến thức cho nhân viên. Tăng cường hiệu quả làm việc nhóm và trao đổi thông tin giữa nhân viên y tế với sự tham gia của người bệnh và thân nhân người bệnh. Xây dựng văn hóa an toàn trong y tế, coi trọng việc phân tích phát hiện và giải quyết lỗi hệ thống. Việc duy trì tiếp cận khi xảy ra sự cố là tìm xem ai làm sai sẽ làm gia tăng nguy cơ giấu lỗi, giấu sự thật và sẽ không thể loại bỏ được lỗi hệ thống vốn chiếm khoảng 70% nguyên nhân của các sự cố y khoa. Việc chuẩn hóa năng lực người hành nghề, chuẩn hóa cơ sở khám, chữa bệnh thông qua cấp phép, cấp chứng chỉ và chứng nhận chất lượng với đúng ý nghĩa chỉ những người hành nghề đủ năng lực mới được hành nghề, cơ sở đủ điều kiện an toàn mới được cấp phép, chuẩn hóa các quy trình và hướng dẫn chuyên môn là hết sức cần thiết. Triển khai thực hiện các quy định về bảo hiểm trách nhiệm trong khám, chữa bệnh sẽ giúp giảm bớt thiệt hại và áp lực đối với cơ sở KCB và người hành nghề khi có tai biến, sự cố y khoa xảy ra. Cơ quan bảo hiểm đóng vai trò là cơ quan trung gian để bồi thường những thiệt hại đối với người bệnh khi xảy ra tai biến, sai sót.
Thành lập 5 đoàn kiểm tra phòng chống dịch bệnh sởi tại Hà Nội và TP.HCM
Ngày 18/4, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã ký quyết định thành lập 5 đoàn kiểm tra công tác điều trị và phòng chống dịch bệnh sởi tại Hà Nội và TP. HCM nhằm khắc phục tình trạng quá tải bệnh viện, giảm tử vong và giảm số ca mắc bệnh sởi, đồng thời tăng cường công tác truyền thông phòng chống dịch bệnh này. Theo đó, 5 đoàn công tác sẽ do 5 Thứ trưởng Bộ Y tế phụ trách có nhiệm vụ kiểm tra, đánh giá toàn diện công tác điều trị và phòng chống dịch bệnh sởi tại 2 địa phương nói trên. Cụ thể về công tác điều trị, kiểm tra tình trạng nhập viện của bệnh nhân mắc sởi mới; công tác phát hiện, sàng lọc và cách ly bệnh nhân sởi; công tác phòng chống nhiễm khuẩn tại các khoa phòng; phác đồ điều trị bệnh sởi tại các bệnh viện; công tác truyền thông phòng lây nhiễm chéo trong các bệnh viện. Trong công tác phòng chống dịch, rà soát số mắc và chết của địa phương theo địa lý, tuổi, giới; số liệu triển khai tiêm vét vắcxin sởi theo từng quận, huyện; quy trình tiêm chủng; tình hình giám sát, phát hiện và xử lý ổ dịch tại cộng đồng... Theo yêu cầu của Bộ trưởng, các đoàn phải tiến hành kiểm tra trước ngày 23/4/2014.
Bộ Y tế quyết liệt khống chế bệnh sởi
Ngày 18/4, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã ký Công văn hoả tốc số 2035/BYT-DP gửi Chủ tịch UBND 12 tỉnh thành phố đề nghị triển khai các biện pháp quyết liệt khống chế dịch sởi. Để kiểm soát bệnh sởi trong thời gian sớm nhất, Bộ Y tế đề nghị các tỉnh thành giám sát chặt chẽ tình hình bệnh sởi tại cộng đồng và các cơ sở y tế phát hiện sớm, tổ chức cách ly các trường hợp mắc bệnh, xác định các khu vực có nguy cơ lây nhiễm sởi, đối tượng có nguy cơ cao để thực hiện khoanh vùng dịch và xử lý triệt để ổ dịch. Thực hiện báo cáo hàng ngày tình hình dịch bệnh sởi về Bộ Y tế (Cục Y tế dự phòng) để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Tổ chức phân tuyến điều trị tại các bệnh viện, tập trung các nguồn lực phục vụ thu dung, điều trị bệnh nhân, không để tình trạng chuyển tuyến bệnh nhân trong khả năng điều trị để tránh lây nhiễm bệnh sởi và các bệnh đường hô hấp. Thiết lập khu vực riêng khám, điều trị bệnh sởi, có biển cánh báo và phân luồng khám chữa bệnh, thực hiện khám sàng lọc, phân loại bệnh nhân, khử khuẩn buồng bệnh và thường xuyên hướng dẫn người chăm sóc trẻ thực hiện các biện pháp phòng bệnh để hạn chế lây nhiễm chéo trong bệnh viện. Riêng TP. Hà Nội tổ chức tốt việc thu dung, điều trị bệnh nhân tại các BV vệ tinh điều trị sởi để giảm quá tải cho bệnh viện tuyến Trung ương. 12 tỉnh thành bao gồm: Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Hải Dương, Hưng Yên, Bắc Ninh, Bắc Giang, Đồng Nai, Bình Dương, Thái Bình, An Giang, Vĩnh Long. Khẩn trương rà soát thuốc, trang thiết bị, vật tư, hóa chất phục vụ công tác phòng chống dịch sởi, dự trù kinh phí trình cấp có thẩm quyền phê duyệt để đáp ứng kịp thời cho công tác phòng chống dịch. Bộ Y tế đề nghị các đơn vị thực hiện quyết liệt chiến dịch tiêm vắc xin sởi và tiêm vét vắc xin sởi theo Quyết định số 601/QĐ-BYT ngày 20/2/2014 của Bộ Y tế, đảm bảo trên 95% số trẻ em trong đối tượng được tiêm vắc xin sởi và đảm bảo an toàn tiêm chủng theo quy định, hoàn thành trong tháng 4/2014. Huy động sự tham gia của các ban ngành, các tổ chức chính trị, xã hội vào công tác tuyên truyền, động viên các gia đình có con nhỏ trong độ tuổi tiêm chủng đến các cơ sở tiêm chủng trên địa bàn để được tiêm chủng đúng lịch, đủ mũi để phòng chống bệnh sởi. Khi chưa đủ điều kiện công bố dịch theo Quyết định số 64/2010/QĐ-TTg ngày 25/10/2010 của Thủ tướng Chính phủ về điều kiện công bố dịch, công bố hết dịch bệnh truyền nhiễm, các địa phương tiến hành việc cung cấp thông tin về tình hình dịch bệnh một cách chính xác. Tổ chức tuyên truyền đưa trẻ đi tiêm vắc xin sởi, và thực hiện các biện pháp phòng bệnh theo khuyến cáo của Bộ Y tế. Đẩy mạnh truyền thông vận động người dân thực hiện các biện pháp phòng bệnh, đưa trẻ đi tiêm vắc xin sởi theo khuyến cáo của Bộ Y tế… Bố trí cấp bổ sung kinh phí phục vụ công tác phòng chống dịch sởi, thực hiện tốt các chế độ, chính sách cho cán bộ y tế tham gia công tác phòng chống dịch sởi theo Quyết định số 73/QĐ-TTg ngày 28/12/2011 của Thủ tướng Chính phủ về việc quy định một số chế độ phụ cấp đặc thù đối với công chức, viên chức, người lao động trong các cơ sở y tế công lập và chế độ phụ cấp chống dịch, Thông tư số 10/2014/TTLT-BYT-BNV-BTC-BLĐTBXH ngày 26/02/2014 liên tịch Bộ Y tế, Bộ Nội vụ, Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội hướng dẫn thực hiện một số điều của Quyết định số 73/2011/QĐ-TTg của Chính phủ và các quy định khác.
57,4% số trẻ trong diện tiêm được tiêm phòng sởi
Ngày 19/4, Bộ Y tế cho biết, đã có 60/63 tỉnh, thành phố báo cáo kết quả triển khai tiêm chủng thường xuyên văcxin sởi tháng 3-4/2014 và tiêm vét văcxin phòng chống dịch sởi. Tính đến ngày 19/4, cả nước đã tiêm phòng sởi cho 441.749 trẻ trong tổng số 768.842 trẻ thuộc đối tượng tiêm, đạt tỉ lệ 57,4%. Tính riêng các tỉnh thuộc khu vực phía Bắc đã có 255.905/373.406 trẻ được tiêm phòng sởi, đạt 68,5%. Trong đó, TP Hà Nội tiêm phòng được cho 59.978 trẻ trên tổng số 72.162 trẻ thuộc đối tượng tiêm, đạt trên 83%. Quảng Nam, Bắc Ninh và Bắc Giang là 3 tỉnh có tỉ lệ tiêm phòng sởi cao nhất cả nước, đạt trên 90%, trong đó riêng Quảng Nam đã hoàn thành 100% trẻ được tiêm chủng văcxin sởi. Các địa phương có tỉ lệ tiêm phòng sởi còn thấp là Bình Phước (mới hoàn thành tiêm chủng 8,2% số trẻ trong diện tiêm chủng văcxin sởi), Cao Bằng (18,15%) và Lai Châu (25,14%). Bộ Y tế tiếp tục khuyến cáo mạnh mẽ người dân nên đưa trẻ trong diện tiêm chủng đi tiêm phòng bệnh sởi vì đây vẫn là biện pháp hữu hiệu nhất để phòng bệnh cho trẻ. Cùng ngày, đoàn công tác của Bộ Y tế do GS.TS. Nguyễn Thanh Long - Thứ trưởng Bộ Y tế làm trưởng đoàn đã tới kiểm tra công tác điều trị và phòng chống dịch bệnh sởi tại huyện Thạch Thất - Hà Nội. Báo cáo của huyện Thạch Thất cho thấy, tính đến ngày 18/4, trên địa bàn huyện đã ghi nhận 33 trường hợp mắc sốt phan ban nghi sởi rải rác ở 17 xã. Trong đó có 7 trường hợp có xét nghiệm dương tính với sởi thuộc các xã: Cần Kiệm, Bình Yên, Thạch Hòa, Phùng Xá, Bình Phú, Kim Quan và Đại Đồng. Đối tượng mắc chủ yếu là trẻ dưới 1 tuổi chiếm 85%, trẻ 5-10 tuổi chiếm 6% và trên 15 tuổi là 9%. Trong đó ca sởi đầu tiên trên địa bàn huyện xuất hiện vào ngày 20/1/2014. Hiện nay 28 bệnh nhân đã khỏi bệnh; 5 bệnh nhân đang được điều trị tại BV (Xanh Pôn, Thạch Thất và 3 trường hợp điều trị tại nhà). Tại BVĐK huyện Thạch Thất hiện có 5 trường hợp đang được điều trị tại phòng cách ly và chờ kết quả xét nghiệm. Tuy nhiên chỉ có 1 bệnh nhân là có biểu hiện rõ về lâm sàng. Đoàn công tác Bộ Y tế đã đề nghị BVĐK bố trí cho 4 bệnh nhân còn lại được điều trị ở một phòng riêng, tránh trường hợp bị lây nhiễm chéo. Huyện đã triển khai các biện pháp phòng chống dịch, gồm ban hành các văn bản phòng chống dịch; tập huấn về giám sát sốt phát ban nghi sởi cho các cán bộ trạm y tế các xã, thị trấn và nhân viên y tế thôn bản; chủ động giám sát dịch trên địa bàn; việc tiêm chủng vắcxin phòng sởi được 2036/2117 số trẻ, đạt 96,3%, tăng cường thông tin tuyên truyền cho người dân về các biện pháp phòng chống dịch sởi… Phát biểu tại buổi làm việc, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực cố gắng của huyện trong công tác phòng, chống dịch bệnh trong thời gian qua, đồng thời chỉ rõ: Trong thời gian tới, Ban chỉ đạo phòng chống dịch khẩn trương rà soát lại các đối tượng trong độ tuổi tiêm chủng và tiến hành tiêm vét, tránh bỏ sót đối tượng; các cơ sở y tế, trạm y tế xã phường tăng cường công tác tuyên truyền giúp người dân hiểu rõ về lợi ích của tiêm chủng cũng như ý thức tự giác phòng chống bệnh từ cộng đồng; khoanh vùng dịch và dập dịch đối với bệnh nhân ngoài cộng đồng. Thứ trưởng nhấn mạnh, các cơ sở y tế cần tổ chức cách ly bệnh nhân nhiễm bệnh, tránh việc lây nhiễm trong cơ sở BV.
Người lao động
Phát minh thuốc mới ngừa bệnh sởi
Với mong muốn trấn áp dịch sởi trổi dậy ở nhiều địa phương, các thầy thuốc tại ĐH Bang Georgia ở Mỹ và tại Viện vắc-xin và sinh y Paul-Ehrich ở Đức đã bào chế dạng thuốc uống mang tên ERDRP-0519 có thể ngăn chặn dạng virus giống như virus sởi ở chồn, mở ra triển vọng mới phòng tránh.Nhómnghiên cứuhy vọng thuốc ERDRP -0519 sẽ được dùng phối hợp với các loại thuốc chủng ngừa sởi hiện nay nhằm loại trừ hoàn toànvirusbệnh sởi. GS Richard Plemper, Trưởng nhóm nghiên cứu, nói: “Thuốc của chúng tôi là một lựa chọn khác, có tác dụng như hiệu ứng đồng vận nhằm nhanh chóng làm dịu và loại từ các cơn bùng phátdịch sởiở khu vực dân cư đã được chủng ngừa”.Tác dụng của thuốc ERDRP-0519 là chọn mục tiêu và ngăn chặn dạng enzyme gọi là polymerase của virus sởi. Virus cần enzyme này để nhân đôi và tăng trưởng. Các nhà khoa học đã thử nghiệm thuốc này ở chồn bị cho nhiễm loại virus có thể gây tử vong tương tự virus bệnh sởi ở người. Sau ba ngày, virus ở chồn bị khống chế hoàn toàn. Hệ miễn dịch của chồn phát triển tốt hơn, các kháng thể mạnh mẽ chống lại virus.Các nhà khoa học này hy vọng những nghiên cứu tiếp theo sẽ cho thấy ERDRP không gây độc cho người và sớm được sử dụng như biện pháp ngăn ngừa sởi hiệu quả và rẻ tiền.Nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Science Translation Medicine.
An ninh thủ đô
Tử vong tăng bất thường do sởi: Chủ yếu vì lây chéo, bội nhiễm
Diễn biến dịch sởi đã rất “nóng” từ nhiều tuần trở lại đây nhưng phải đến chiều 18-4, Bộ Y tế mới lần đầu tiên tổ chức cuộc họp báo chính thức để cung cấp thông tin về dịch bệnh này. Rất nhiều vấn đề còn chưa rõ trong thời gian qua như việc công bố dịch, số tử vong cao bất thường... đã phần nào được giải đáp tại cuộc họp nói trên.
Cập nhật phác đồ mới
Theo cập nhật của Bộ Y tế, đến ngày 18-4, cả nước đã có 112 trường hợp tử vong liên quan đến sởi, trong đó 25 ca được xác định tử vong do sởi. Bộ Y tế thừa nhận, dù số mắc sởi năm nay vẫn thấp hơn vụ dịch sởi 2009-2010 nhưng số tử vong lại tăng cao bất thường. Chẳng hạn ở vụ dịch 2009-2010 chỉ có 4 ca tử vong do sởi được công bố nhưng riêng từ đầu năm đến nay ít nhất 25 ca được xác định tử vong do sởi. Thực tế số tử vong còn có thể cao hơn nữa sau khi Bộ Y tế phân tích rõ từng ca tử vong trong số 116 ca tử vong liên quan đến sởi. Số liệu trên khiến dư luận hoài nghi, phải chăng phác đồ điều trị sởi được Bộ Y tế ban hành năm 2009 không còn tác dụng, hiệu quả điều trị sởi yếu kém, đặc biệt khi hầu hết ca tử vong là ở BV Nhi TW, BV tuyến cao nhất của cả nước. Giải đáp vấn đề này, TS Trần Minh Điển, Phó Giám đốc BV Nhi TW cho biết, nguyên nhân số tử vong do sởi cao chủ yếu là vì lây nhiễm chéo và bội nhiễm. Chính sự quá tải trầm trọng ở BV Nhi Trung ương khiến việc điều trị khó hiệu quả, bệnh nhân bị bội nhiễm nhiều loại bệnh cùng lúc dẫn đến tình trạng rất nặng, tình trạng kháng thuốc kháng sinh xảy ra... làm tăng nguy cơ tử vong. TS Nguyễn Văn Kính, Giám đốc BV Bệnh nhiệt đới Trung ương bổ sung thêm, phác đồ điều trị sởi từ năm 2009 đến nay vẫn hiệu quả, tuy nhiên do dịch sởi năm nay có diễn biến mới nên Bộ Y tế phải cập nhật thêm phác đồ mới. Nguyên nhân tử vong sởi cao, qua phân tích 25 ca tử vong, một số phụ huynh đã sai lầm trong chăm sóc trẻ bệnh. Theo ông Kính, với bệnh sởi, 90% tự khỏi, 10% có biến chứng và chỉ 0,18% tử vong.
Đang có dịch sởi…
Đó là nhận định của Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long khi trả lời các câu hỏi về việc tại sao không công bố dịch và liệu Bộ Y tế có giấu dịch hay không? Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long nói: “Tôi khẳng định đã và đang có dịch sởi. Trong các văn bản chỉ đạo, các công điện của Bộ Y tế về bệnh này từ cuối năm ngoái đến nay đều ghi là dịch. Bộ Y tế không công bố dịch không có nghĩa là không có dịch”. Theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long, hiện Bộ Y tế đã thực hiện việc thông báo dịch, còn lý do tại sao chưa công bố dịch cấp quốc gia đơn giản là vì diễn biến dịch sởi hiện nay chưa đủ điều kiện để công bố dịch theo quy định. “Công bố dịch là cảnh báo dịch ở mức độ cao hơn khi dịch đã vượt quá tầm kiểm soát, tác nhân gây bệnh có biến đổi độc lực cao gây nhiễm cho cộng đồng, hoặc cần thiết phải áp dụng các biện pháp hành chính cao hơn như: đóng cửa trường học, hạn chế họp chợ, giao thông, cưỡng chế cách ly. Chỉ khi có các yếu tố đó mới cân nhắc việc công bố dịch” – Thứ trưởng Bộ Y tế phân tích.
Nhiều địa phương vẫn xem nhẹ
Trước tình trạng số ca mắc, tử vong do sởi năm nay tăng bất thường, dư luận đặt nghi vấn phải chăng Bộ Y tế đã không tiên lượng trước được đầy đủ, đúng mức diễn biến dịch ở vụ dịch này và các biện pháp phòng chống dịch triển khai còn chậm, hiệu quả không cao. Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long khẳng định, Bộ Y tế đã triển khai sớm, kịp thời các biện pháp phòng chống dịch sởi ngay từ khi có 3 tỉnh đầu tiên ở miền núi phía Bắc ghi nhận bệnh nhân. Đến khi có tỉnh thứ 4 xuất hiện bệnh nhân sởi, Bộ Y tế đã mạnh dạn chỉ đạo cả 63 tỉnh/ thành phố trên cả nước lên kế hoạch triển khai chiến dịch tiêm vét vaccine phòng sởi. Tuy nhiên, lãnh đạo Bộ Y tế thừa nhận có chuyện “nóng về mặt chỉ đạo, lạnh về thực hiện” trong công tác chống dịch sởi thời gian qua. Có nghĩa là việc triển khai các biện pháp phòng chống dịch sởi về các tuyến cơ sở, nhiều địa phương chưa thực sự quan tâm, tiến hành chưa quyết liệt. Điều này được thể hiện ngay qua số liệu nhiều địa phương đến thời điểm này tỷ lệ tiêm vét vaccine sởi vẫn chưa đạt 50%. “Để khắc phục, ngay từ ngày 19-4, Bộ Y tế sẽ công khai tỷ lệ tiêm chủng vaccine sởi của từng địa phương, công khai các địa phương triển khai chưa tốt công tác phòng chống dịch sởi”.
Bộ Y tế ban hành Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị bệnh sởi
Ngày 18/4, trước những diễn biến phức tạp của bệnh sởi, Bộ Y tế đã có quyết định số 1327/QĐ-BYT về việc ban hành Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị bệnh sởi.Theo Hướng dẫn, bệnh sởi là bệnh truyền nhiễm gây dịch lây qua đường hô hấp do vi rút sởi gây nên. Bệnh chủ yếu gặp ở trẻ dưới 5 tuổi, hay xảy ra vào mùa đông xuân, có thể xuất hiện ở người lớn do chưa được tiêm phòng hoặc đã tiêm phòng nhưng chưa được tiêm đầy đủ. Bệnh có biểu hiện đặc trưng là sốt, viêm long đường hô hấp, viêm kết mạc và phát ban; có thể dẫn đến nhiều biến chứng như viêm phổi, viêm não, viêm tai giữa, viêm loét giác mạc, tiêu chảy… và có thể gây tử vong.Bệnh sởi nặng hoặc các biến chứng của sởi có thể gây ra do vi rút sởi hoặc do bội nhiễm sau sởi (thường xảy ra ở trẻ suy dinh dưỡng, đặc biệt trẻ thiếu vitaminA, trẻ bị suy giảm miễn dịch do HIV hoặc các bệnh khác, phụ nữa có thai). Hầu hết trẻ bị sởi tử vong do các biến chứng.Theo Hướng dẫn, bệnh sởi biểu hiện dưới 2 dạng: Thể điển hình và thể không điển hình.Đối với thể điển hình có 4 giai đoạn bệnh: Giai đoạn ủ bệnh từ 7-21 ngày (trung bình 10 ngày).Giai đoạn khởi phát (giai đoạn viêm long): Từ 2-4 ngày với các biểu hiện: người bệnh sốt cao, viêm long đường hô hấp trên và viêm kết mạc, đôi khi có viêm thanh quản cấp, có thể thấy hạt Koplik là các hạt nhỏ có kích thước 0,5-1 mm màu trắng/xám có quầng ban đỏ nổi gồ lên trên bề mặt niêm mạc má (phía trong miệng, ngang răng hàm trên).Giai đoạn toàn phát kéo dài từ 2-5 ngày. Thường sau khi sốt cao 3-4 ngày, người bệnh bắt đầu phát ban, ban hồng dát sẩn, khi căng da thì tan biến mất, xuất hiện từ sau tai, sau gáy, trán, mặt, cổ, dần lan đến thân mình và tứ chi, cả ở lòng bàn tay và gan bàn chân. Khi ban mọc hết toàn thân thì thân nhiệt giảm dần.Giai đoạn phục hồi: Ban nhạt màu dần rồi sang màu xám, bong vẩy phấn xẫm màu, để lại vết thâm vằn da hổ và biến mất theo thứ tự như khi xuất hiện. Nếu không xuất hiện biến chứng thì bệnh tự khỏi. Có thể có ho kéo dài 1-2 tuần sau khi hết ban.Ở thể không điển hình: Biểu hiện lâm sàng có thể sốt nhẹ thoáng qua, viêm long nhẹ, phát ban ít, toàn trạng tốt. Thể này dễ bị bỏ qua, dẫn đến lây lan bệnh mà không biết.Người bệnh cũng có thể sốt cao liên tục, phát ban không điển hình, phù nề tứ chi, đau mỏi toàn thân, thường có viêm phổi nặng kèm theo.Các biểu hiện lâm sàng của bệnh sởi gồm: Ho, sốt, viêm long (đường hô hấp, kết mạc mắt, tiêu hóa), hạt Koplik và phát ban đặc trưng của bệnh sởi.Hiện nay, bệnh sởi không có điều trị đặc hiệu, chỉ có điều trị hỗ trợ. Người mắc bệnh sởi cần được cách ly, phát hiện và điều trị sớm biến chứng. Đối với điều trị hỗ trợ, người bệnh sẽ được vệ sinh da, mắt, miệng, họng, tăng cường dinh dưỡng; đồng thời bổ sung vitaminA cho trẻ nhỏ để tăng cường sức đề kháng. Điều trị các biến chứng được phân ra thành: viêm phổi do vi rút, viêm phổi do vi khuẩn mắc trong cộng đồng, viêm phổi do vi khuẩn mắc tại bệnh viện, viêm thanh khí quản, viêm não màng não cấp tính.Hướng dẫn đã qui định cụ thể hoạt động phân tuyến điều trị như: tuyến xã, phường tư vấn, chăm sóc và điều trị người bệnh không có biến chứng; tuyến huyện tư vấn, chăm sóc và điều trị người bệnh có biến chứng hô hấp nhưng không có suy hô hấp; tuyến tỉnh chăm sóc và điều trị tất cả các bệnh nhân mắc sởi có biến chứng; tuyến Trung ương chăm sóc và điều trị người bệnh có biến chứng vượt quá khả năng xử lý của tuyến tỉnh.Để phòng bệnh chủ động, các bậc phụ huynh cần cho trẻ trong độ tuổi tiêm chủng tiêm đủ 2 mũi vắc xin phòng bệnh sởi của dự án tiêm chủng mở rộng quốc gia (mũi đầu lúc 9 tháng tuổi).Khi mắc bệnh, người bệnh phải được cách ly tại nhà hoặc tại cơ sở điều trị theo nguyên tắc cách ly đối với bệnh lây truyền qua đường hô hấp; sử dụng khẩu trang phẫu thuật cho người bệnh, người chăm sóc, tiếp xúc gần và nhân viên y tế. Hạn chế việc tiếp xúc gần không cần thiết của nhân viên y tế và người thăm người bệnh đối với người bệnh. Thời gian cách ly từ lúc nghi mắc sởi cho đến ít nhất 4 ngày sau khi bắt đầu phát ban.Để phòng lây nhiễm bệnh sởi trong bệnh viện, các bác sỹ phải phát hiện sớm và thực hiện cách ly đối với các đối tượng nghi sởi hoặc mắc sởi. Đồng thời, sử dụng Immune Globulin (IG) tiêm bắp sớm trong vòng 3-6 ngày kể từ khi phơi nhiễm với sởi cho các bệnh nhân đang điều trị tại bệnh viện vì những lý do khác. Không dùng thuốc này cho trẻ đã tiêm phòng đủ 2 mũi vắc xin sởi…/.
Tuổi trẻ
Không công bố, chỉ thông báo dịch sởi!
Trước sức ép của báo chí và người dân, hôm qua 18-4 Bộ Y tế đã tổ chức họp báo công bố dịch sởi. Tại đây, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long một mặt né nhiều câu hỏi khó, một mặt tuyên bố có dịch sởi ở VN, nhưng không công bố mà chỉ thông báo dịch. Gần 100 cơ quan báo chí đã tham dự cuộc họp báo do Bộ Y tế tổ chức, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long chủ trì. Hầu hết câu hỏi người dân quan tâm đều không được trả lời tại cuộc họp báo, đặc biệt các câu hỏi như vì sao Bộ Y tế chưa công bố dịch, có phải số ca mắc và tử vong do sởi thấp hơn thực tế... Trong khi đó, trả lời Tuổi Trẻ sáng cùng ngày, ông Nguyễn Trần Hiển, chủ nhiệm Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, thừa nhận có ít nhất hai bất thường trong mùa dịch sởi này. Thứ nhất, tỉ lệ tử vong do sởi và liên quan đến sởi trong gần bốn tháng qua gần gấp 30 lần tổng số tử vong do sởi trong chín năm gần đây. Thứ hai là tỉ lệ trẻ dưới 9 tháng tuổi (chưa đến tuổi tiêm ngừa sởi) mắc sởi rất cao.
Báo động bệnh viện thành ổ dịch
Hôm 18-4 là ngày thứ hai Bệnh viện Nhi T.Ư tiến hành phân luồng để giảm tải bệnh viện. Mặc dù đưa thêm năm khoa phòng khác vào điều trị bệnh sởi, giảm phẫu thuật theo lịch mà chỉ mổ cấp cứu và bán cấp cứu, nhưng khoa truyền nhiễm Bệnh viện Nhi T.Ư vẫn còn đến 173 bệnh nhi, gấp đôi số giường hiện có tại khoa. Theo báo cáo của Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến gửi Thủ tướng Chính phủ, chỉ trong ngày 17-4 đã có tới 33 bệnh nhi từ các khoa phòng khác được chuyển về khoa truyền nhiễm do... lây sởi trong bệnh viện. Tình hình mới giảm được một chút nhiệt tại Bệnh viện Nhi T.Ư, nhưng việc phân luồng lại khiến bệnh nhân tăng vọt tại Bệnh viện Bạch Mai. Khoa nhi Bệnh viện Bạch Mai bắt đầu kê giường ngoài hành lang. Với đặc thù là bệnh truyền nhiễm dễ lây, chỉ cần “đi qua đầu giường một bé bị sởi đã có thể mắc sởi”, mà theo nhận định của chủ nhiệm Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia Nguyễn Trần Hiển, bệnh viện trông như một cái chợ, rất khó để chống lây nhiễm chéo! “Lẽ ra Bệnh viện Nhi T.Ư phải tiến hành khám phân loại, sàng lọc từ phòng khám và đưa bệnh sởi vào khu cách ly ngay từ đầu” - ông Hiển nói. Ở bệnh viện tuyến đầu, nhưng có giường xếp bệnh nhi tiêu chảy cạnh bệnh nhi sởi, nên không lạ khi chính bệnh viện trở thành ổ dịch. Một trong những trường hợp tử vong mới nhất (ngày 16-4) là bé H.N.P., 9 tháng tuổi, ở Văn Giang, Hưng Yên, nhiễm sởi khi điều trị viêm phổi tại Bệnh viện Nhi T.Ư. Trả lời báo chí ngày 18-4, ông Trần Minh Điển, phó giám đốc Bệnh viện Nhi T.Ư, cho biết bệnh viện đang quyết liệt giảm tải để tránh lây nhiễm chéo. Nhưng lẽ ra hoạt động này đã phải được triển khai từ đầu mùa dịch để tránh những ca lây nhiễm chéo và những cái chết oan uổng.
“Việt Nam hiện nay là đã thông báo dịch”
Theo ông Nguyễn Trần Hiển, có ít nhất hai điểm bất thường rất dễ nhìn thấy ở mùa dịch sởi năm nay. Đó là tỉ lệ tử vong rất cao. Trong 10 năm gần đây chỉ có năm 2009 có hai ca tử vong do sởi, năm 2010 hai ca, nhưng gần bốn tháng qua, con số này là 116 trường hợp (trong đó Bệnh viện Nhi T.Ư có thêm hai bệnh nhi nặng xin về ngày 17-4, tính riêng bệnh viện này đã có 107 ca tử vong). Tính chung, tổng số tử vong trong gần bốn tháng qua do sởi và biến chứng do mắc sởi, liên quan đến sởi gần gấp 30 lần tổng số tử vong từ năm 2004 đến 2013. Điểm lạ thứ hai là tỉ lệ bệnh nhi dưới 9 tháng tuổi (thời điểm tiêm văcxin ngừa sởi mũi 1) mắc sởi rất cao, 28% số tử vong ở lứa tuổi này. “Không phải các nước không có trẻ dưới 9 tháng mắc sởi, nhưng tỉ lệ ở Việt Nam cao hơn”- ông Hiển cho biết. Trả lời tại cuộc họp báo chiều cùng ngày, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết quy định hiện hành cứ có ba ca sốt phát ban nghi sởi ở một ổ dịch, trong đó có hai trường hợp dương tính với sởi đã có thể thông báo dịch. Các văn bản, giấy tờ từ đầu mùa dịch sởi đến nay đều ghi rõ là “phòng chống dịch sởi” chứ không nói là không có dịch. “Việt Nam hiện nay là đã thông báo dịch”- ông Long nói. Cứ luẩn quẩn thông báo dịch hay công bố dịch, số tử vong do sởi đột ngột tăng cao có phải là giấu dịch, vì sao đang công bố 25 ca tử vong mà đột ngột sau năm ngày số tử vong tăng lên trên 100 trường hợp... nên ông Long không còn thời gian để trả lời chất vấn việc Bộ Y tế đã chậm trễ chống dịch và không lường hết được mức độ vụ dịch này. Tuy nhiên, ông Long thừa nhận trong vụ dịch sởi năm nay có chuyện “nóng văn bản nhưng lạnh thực thi”, tức là tình hình triển khai chống dịch ở địa phương rất chậm. “Ngay trong ngày mai chúng tôi sẽ công bố tên và tỉ lệ tiêm ngừa ở các địa phương, để từ đó các địa phương tự xem xét lại mình”- ông Long nói. Mặc dù có đến 116 ca tử vong, nhưng theo báo cáo mới được Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế đánh giá số tử vong và số bệnh nhi mắc sởi có diễn biến nặng sẽ còn tăng. Ngay trong chiều 18-4, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến đã ký công văn cử năm doàn kiểm tra phòng chống dịch sởi tại Hà Nội và TP.HCM, việc kiểm tra bắt đầu từ ngày 23-4 và tập trung công tác điều trị, phòng chống dịch sởi, rà soát lại số mắc, số tử vong và tổ chức tiêm vét văcxin...
Giao lưu trực tuyến: Bệnh sởi đang diễn tiến thế nào?
Từ 14g - 16g ngày thứ hai (21-4), báo Tuổi Trẻ sẽ tổ chức giao lưu trực tuyến chủ đề:"Bệnh sởi đang diễn tiến thế nào?"với sự tham gia của các chuyên gia Bộ y tế và TP.HCM. Việt Nam chưa công bố dịch nhưng công tác phòng chống dịch được tổ chức như thế nào? Nguy cơ lây nhiễm chéo từ bệnh viện sẽ đáng ngại ra sao? Những biện pháp phòng bệnh sởi ở trẻ chưa đến tuổi tiêm ngừa sởi hoặc chưa tiêm đủ 2 mũi?... sẽ lần lượt được giải đáp tại buổi giao lưu.
Công an nhân dân
Đã có dịch sởi ở 61/63 địa phương
Chiều 18/4, Bộ Y tế đã tổ chức họp báo khẩn về tình hình dịch sởi, do Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long chủ trì, với sự có mặt của đại diện Văn phòng Chính phủ, Bộ Công an v.v… Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, số mắc sởi và tử vong tiếp tục tăng: đến ngày 18/4 là 8.770 người mắc, trong đó, 77% là trẻ dưới 10 tuổi và 87% ca mắc là không được tiêm chủng. Con số tử vong do sởi là 25 ca và tổng số tử vong liên quan đến sởi là 112 trẻ, trong đó, 50% là thuộc địa bàn Hà Nội. Số mắc sởi tập trung ở miền Bắc, cao nhất là Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hà Giang, Yên Bái, Bắc Ninh, Hưng Yên… Tại BV Nhi TW quá tải là do vượt tuyến nhiều, khiến trẻ mắc bệnh tử vong cao. Hiện vẫn có khoảng 30 bệnh nhân nhập viện/ngày. Số bệnh nhân mắc sởi từ các khoa khác chuyển sang đang nhiều lên. Trước câu hỏi tại sao không tổ chức khu cách ly riêng ở BV Nhi TW, ông Trần Minh Điển, Phó Giám đốc BV Nhi TW, cho biết: BV đang tập trung tối đa nguồn lực cho việc phòng, chống dịch, với việc giảm tối đa nằm ghép ở Khoa Hô hấp, chỉ đưa vào những ca cấp cứu; giảm phẫu thuật theo lịch; ở Khoa Truyền nhiễm, dành riêng 1 khu cho trẻ phải thở ôxi, để hỗ trợ cho các cháu tiến triển tốt. Ngày 18/4, BV Nhi cũng kiểm tra vệ tinh là BV Đống Đa, Xanh Pon, thống nhất tiêu chuẩn cho ra viện để giảm tải: những bé đã bay bớt ban, giảm sốt thì cho về nhà, hằng ngày mẹ đưa con đến BV khám. Phác đồ điều trị từ năm 2009 vẫn sử dụng hợp lý, giai đoạn này có bệnh nặng hơn và BV đã cập nhật phác đồ 2014, sẽ gửi đến các BV tuyến dưới.. Ông Điển khuyến cáo: Sởi là bệnh lây do virus, sau đó suy giảm miễn dịch nhiều, nên dễ nhiễm virus khác. Sau 1 tuần trẻ hết ban mà mẹ ôm ấp nhiều, dễ khiến con nhiễm khuẩn lành từ mẹ. Trẻ giai đoạn này phải ăn uống đầy đủ để đề kháng. Theo TS. Nguyễn Văn Kính, Giám đốc BV Các bệnh nhiệt đới TW: Việc tử vong, ngoài do sởi, còn có các ca liên quan đến sởi, nên Hội đồng chuyên môn của Bộ Y tế mất 1 tuần để xác định các bệnh án cụ thể. Ngày 16/4, Hội đồng họp để xem xét các vấn đề chuyên môn và đưa ra con số chính xác về số mắc và tử vong, báo cáo với Chính phủ theo yêu cầu, chứ không phải định giấu báo chí, hay họp kín. Việc không công bố dịch vì theo Luật và theo WHO quy định: số mắc cao hơn hẳn, biến chủng và vượt tầm khống chế của địa phương. Bệnh sởi 90% là tự khỏi, nhưng có 10% tử vong là điều rất đau xót. Hàng loạt câu hỏi đã được đặt ra với Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long: Gần 9.000 người mắc sởi và 112 ca tử vong, Bộ Y tế có coi là dịch không và tại sao lại không công bố dịch? Vì sao lần họp trước Bộ Y tế không công bố số ca tử vong do sởi? Việc xử lý tình hình dịch có vẻ chậm chạp, có phải do việc chống dịch có gì bất thường? Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long khẳng định: Không công bố không có nghĩa là không có dịch, mà đã và đang có dịch sởi ở 61/63 địa phương. Dù không công bố nhưng Bộ Y tế đã triển khai công tác phòng, chống dịch sởi và ngành Y tế đều thực hiện các biện pháp chuyên môn. Chỉ 1 ca nghi ngờ mắc đã phải triển khai biện pháp phòng, chống: với cộng đồng, trường học v.v… Việt Nam dùng từ “công bố”, còn các nước chỉ dùng từ “thông báo” do Luật Phòng, chống dịch quy định “công bố” cao hơn “thông báo”, do đó, cần thiết phải áp dụng hành chính: đóng cửa trường học, hạn chế giao thông, cưỡng chế cách ly, thông báo tình trạng khẩn cấp. Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long cũng cho rằng, phản ứng của Bộ Y tế không chậm chạp. Ngay khi xảy ra các vụ dịch lẻ tẻ ở Yên Bái, Lào Cai, Hà Giang, Bộ Y tế đã yêu cầu triển khai phòng, chống dịch và đã hiệu quả. Khi dịch có dấu hiệu lan cao ở một số tỉnh, đã chỉ đạo tiêm tại ổ và tiêm vét ở 63 tỉnh, thành; đề nghị UBND các cấp vào cuộc, huy động toàn bộ các ngành, đoàn thể. Bộ Y tế cũng đã đề nghị Chính phủ cấp hết 42 cấp máy thở trong kho dự trữ quốc gia. Đây là lần cấp xuất đầu tiên. Tuy nhiên, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long cũng thừa nhận: Có hiện tượng “nóng” về chỉ đạo, nhưng “lạnh” về thực hiện, cảm giác một số nơi không triển khai thực hiện. Vì thế, từ 19/4, Bộ Y tế sẽ công bố danh sách và tỉ lệ tiêm phòng của các tỉnh, để tăng tính trách nhiệm. Trả lời những băn khoăn về việc liệu Bộ Y tế có “giấu” số liệu về dịch, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long khẳng định: Bộ Y tế đều minh bạch thông tin, kể cả các trường hợp nghi mắc sởi. Có con số tử vong công bố chênh nhau, là do, 25 trường hợp chắc chắn do sởi, các trường hợp còn lại có liên quan đến sởi, nhưng không chắc chắn vì đồng nhiễm: Một trường hợp tử vong trong khu vực dịch tễ nhưng không chắc có do sởi không; một trường hợp khác bị đồng nhiễm 4 loại virus.. Bộ Y tế đang chỉ đạo đề tài đánh giá về dịch tễ học, virus học, nguyên nhân tử vong, vì thế, “đề nghị để cho các nhà khoa học làm việc, không nên đồn đoán. Cũng không nên quan tâm quá mức vào số liệu, mà quan trọng là tổ chức phòng, chống dịch”, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long bày tỏ. Dù không thừa nhận việc Bộ Y tế chậm chạp trong ứng phó với dịch sởi, nhưng Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết: Chính phủ đã yêu cầu Bộ Y tế nâng mức độ ứng phó cao hơn và cung cấp thông tin nhanh hơn. Vì thế, từ 19/4, Bộ Y tế sẽ cập nhật thông tin trong ngày về dịch sởi; tổ chức các hoạt động truyền thông giáo dục người dân để đưa trẻ tiêm chủng, vì có nơi 2 lần gửi giấy mà bà mẹ vẫn không đưa con đi tiêm. Bộ Y tế cũng chỉ đạo quyết liệt về giảm tải ở các BV đông bệnh nhân sởi, nhằm hạn chế nhiễm chéo và tử vong.
Thêm 1 người tử vong do “bệnh lạ”
Chiều 18/4, lãnh đạo Sở Y tế tỉnh Quảng Ngãi cho biết, bệnh nhi Phạm Thị Huy (14 tuổi, ở xã Ba Nam, huyện Ba Tơ, Quảng Ngãi), mắc hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân (còn gọi bệnh lạ) được chuyển vào Bệnh viện Nhi đồng 2 TP Hồ Chí Minh để điều trị, đã tử vong do suy hô hấp, suy đa phủ tạng, đặc biệt là suy gan trên nền cơ thể yếu… Như vậy, kể từ ngày phát hiện ca “bệnh lạ” đầu tiên vào tháng 4/2011, đến nay tại tỉnh Quảng Ngãi đã phát hiện trên 250 trường hợp bị “bệnh lạ” tại 7 xã của 2 huyện Ba Tơ, Sơn Hà. Trong đó riêng huyện Ba Tơ có 6 xã có người mắc bệnh và 25 trường hợp tử vong do căn bệnh quái ác này. Ngay sau khi phát hiện trường hợp “bệnh lạ” tại xã Ba Nam, Trung tâm Y tế huyện Ba Tơ phối hợp với Sở Y tế, Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Quảng Ngãi khám sàng lọc, cấp thuốc cho người dân nơi đây. Ngày 18/4, Trung tâm Y tế huyện Ba Tơ cũng phối hợp với Bệnh viện Phong da liễu Trung ương Quy Hòa tiếp tục khám sàng lọc và cấp thuốc cho người dân xã Ba Nam.
Infonet
Bộ trưởng Bộ Y tế đã trực tiếp chỉ đạo sởi
Tình hình dịch bệnh sởi có diễn biến phức tạp, đến ngày 18/4, cả nước ghi nhận có 3.256 trường hợp mắc sởi trên 8.779 người bị sốt phát ban nghi mắc sởi tại 61/63 tỉnh, thành phố trên toàn quốc, tập trung chủ yếu ở trẻ. Theo tổng kết của Bộ Y tế đến nay đã ghi nhận 25 trường hợp tử vong do sởi, xác định trên 112 trường hợp tử vong liên quan đến bệnh sởi. Nguyên nhân chính do thời tiết đông - xuân trẻ mắc bệnh sởi kết hợp các bệnh đường hô hấp khác, đồng thời các bà mẹ đưa trẻ đến khám chữa bệnh vượt tuyến tại các bệnh viện tuyến TƯ gây hiện tượng quá tải cục bộ và nhiễm khuẩn chéo. Ngày 18/4, Bộ trưởng Bộ Y tế chỉ đạo các Sở Y tế thực hiện tổ chức giám sát chặt chẽ tình hình bệnh sởi tại cộng đồng và các cơ sở y tế, phát hiện sớm, tổ chức cách ly các trường hợp mắc bệnh, xác định các khu vực có nguy cơ lây nhiễm sởi, đối tượng có nguy cơ cao để thực hiện khoanh vùng, xử lý triệt để ổ dịch. Thực hiện báo cáo hàng ngày để Bộ Y tế báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Khẩn trương rà soát thuốc, trang thiết bị, vật tư, hóa chất phục vụ công tác phòng chống dịch sởi, dự trù kinh phí trình cấp có thẩm quyền phê duyệt để đáp ứng kịp thời cho công tác phòng chống dịch. Chỉ đạo các chính quyền địa phương tiêm đủ vắc xin sởi và tiêm vét vắc xin sởi theo Quyết định số 601/QĐ_BYT ngày 20/2/2014 của Bộ Y tế đảm bảo đạt 95 % trẻ em trong đối tượng được tiêm vắc xin sởi và đảm bảo an toàn tiêm chủng theo quy định, hoàn thành trong tháng 4/2014. Khi chưa đủ điều kiện công bố dịch theo quyết định số 64/2010/QĐ_TTg ngày 25/10/2010 của Thủ tưởng Chính phủ về điều kiện công bố dịch, công bố hết dịch bệnh truyền nhiễm, các địa phương tiến hành cung cấp thông tin về tình hình dịch bệnh một cách chính xác đồng thời đáp ứng đủ nguồn lực để phục vụ cho công tác phòng, chống dịch bệnh. Cũng trong ngày hôm nay, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã quyết định thành lập 5 đoàn kiểm tra công tác điều trị và phòng, chống dịch bệnh sởi tại Hà Nội và TP.HCM để khắc phục tình trạng quá tải bệnh viện, giảm tải tử vong và giảm số ca mắc sởi, tăng cường công tác truyền thông. Các đội công tác phòng, chống dịch sởi rà soát số mắc và chết của địa phương theo địa lý, tuổi, giới, số liệu triển khai kế hoạch tiêm vét vắc xin sởi trên từng quận huyện, quy trình tiêm chủng theo quy định của Bộ Y tế.
Quân đội nhân dân
Lập 5 đoàn kiểm tra dịch sởi
Ngày 18-4, Bộ Y tế đã quyết định thành lập Đoàn kiểm tra công tác điều trị và phòng, chống dịch sởi tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Để kiểm soát dịch sởi trong thời gian sớm nhất, Bộ Y tế thành lập 5 đoàn kiểm tra công tác điều trị và phòng, chống dịch bệnh sởi tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh để khắc phục tình trạng quá tải bệnh viện, giảm tử vong và giảm số ca mắc bệnh sởi, tăng cường công tác truyền thông. Kiểm tra tình trạng nhập viện của bệnh nhân mắc sởi mới, phát hiện, sàng lọc và cách ly bệnh nhân bị sởi; công tác phòng, chống nhiễm khuẩn tại các khoa phòng; Phác đồ điều trị bệnh sởi tại các bệnh viện. Đồng thời, các bệnh viện phải rà soát số ca mắc và chết của địa phương theo địa lý, tuổi, giới; Số liệu triển khai kế hoạch tiêm vét vắc-xin sởi theo từng quận, huyện; Quy trình tiêm chủng theo quy định của Bộ Y tế; Tình hình giám sát, phát hiện sớm và xử lý ổ dịch tại cộng đồng; đảm bảo các bà mẹ đưa con đi tiêm chủng phòng sởi đầy đủ, đúng lịch. Theo đó, Đoàn kiểm tra công tác điều trị và phòng, chống dịch bệnh sởi điều trị tại Bệnh viện Đống Đa, Bệnh viện Thanh Nhàn, các bệnh viện vệ tinh của hai bệnh viện trên tại TP Hà Nội do đồng chí PGS, TS Nguyễn Thị Xuyên, Thứ trưởng Bộ Y tế làm trưởng đoàn. Đoàn kiểm tra về công tác điều trị bệnh sởi tại BV Xanh-pôn; các bệnh viện vệ tinh của TP Hà Nội (BV Hà Đông, BV Đức Giang, BV Sơn Tây) do PGS, TS Nguyễn Viết Tiến , Thứ trưởng Bộ Y tế làm trưởng đoàn. Đoàn kiểm tra công tác phòng, chống dịch sởi tại Sở Y tế Hà Nội do GS, TS Nguyễn Thanh Long, Thứ trưởng Bộ Y tế làm trưởng đoàn. Đoàn kiểm tra công tác điều trị bệnh sởi tại Bệnh viện Nhi đồng 1 và 2; các BV vệ tinh của hai BV trên tại TP Hồ Chí Minh do GS, TS Lê Quang Cường, Thứ trưởng Bộ Y tế làm trưởng đoàn. Đoàn kiểm tra công tác phòng, chống dịch sởi tại Sở Y tế TP Hồ Chí Minh do PGS, TS Phạm Lê Tuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế làm trưởng đoàn.
Dịch sởi nhiễm chéo phức tạp, số nhiễm mới đang giảm
Theo thông tin từ Bộ Y tế, trong ngày 18-4, cả nước ghi nhận thêm 120 trường hợp mắc sởi mới tại 31 tỉnh, thành phố. Trong đó có 2 bệnh nhi ở Bệnh viện Nhi Trung ương xin về vì tình trạng nặng. Cả 2 trường hợp này bị viêm phổi phế quản, đều dương tính với sởi, không có tiền sử tiêm phòng và đều dưới 9 tháng tuổi. Như vậy, tính tới hết ngày 18-4, cả nước có 114 ca tử vong liên quan đến sởi (chưa kể 2 trường hợp xin về ở trên). Tuy nhiên, số tử vong sẽ tiếp tục gia tăng do hiện nay, chỉ tính tại Bệnh viện Nhi Trung ương, Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, đã có 27 bệnh nhân nặng, phải thở máy. Hiện nay, đã có 10 tỉnh, thành phố qua 21 ngày không ghi nhận bệnh nhân mắc sởi mới gồm: Hà Nam, Phú Thọ, Bắc Kạn, Nghệ An, Lai Châu, Cao Bằng, Yên Bái, Quảng Ngãi, Phú Yên, Bến Tre. Bộ Y tế nhận định, số bệnh nhân sởi nhập viện trong những ngày tới tại các bệnh viện tuyến Trung ương có thể giảm dần do tăng cường phân tuyến điều trị ở các bệnh viện tuyến tỉnh và các gia đình nhận thức rõ hơn về nguy cơ lây nhiễm bệnh tại các bệnh viện tuyến Trung ương. Bộ Y tế cũng cho biết, trong ngày 18-4, trong số 42 ca mắc sởi mới trong ngày tại Bệnh viện Nhi Trung ương thì chỉ có 3 ca nhập viện mới, còn lại 39 ca được chuyển tới từ khoa khác do lây nhiễm sởi trong quá trình điều trị. Trước đó, vào ngày 17-4, bệnh viện này cũng có 33 ca mắc sởi được chuyển tới từ khoa khác. Theo ông Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Chủ nhiệm Chương trình Tiêm chủng mở rộng Quốc gia, bệnh viện Nhi Trung ương hiện đang quá đông, “đông như hội làng” chứ không còn giống bệnh viện nữa. Trong khi đó, sởi là bệnh hô hấp rất dễ lây, do đó, nếu cứ giữ tình trạng lẫn lộn như hiện nay thì rất khó để chống lây nhiễm chéo.
Báo mới
Bộ Y tế chỉ đạo phòng chống sởi tại các tỉnh thành
Sau khi đi thị sát tình hình bệnh sởi tại Bệnh viện Nhi Trung ương, Bộ Y tế đã có công văn khẩn đề nghị sở y tế các tỉnh thành khẩn trương rà soát, phòng chống dịch sởi trên diện rộng. Theo thông tin từ Bộ Y tế, tính đến ngày 16/4, cả nước đã ghi nhận 3.126 trường hợp mắc sởi, trên 8.441 người bị phát ban nghi mắc sởi tại 61/63 tỉnh, thành phố. Trước diễn biến bất thường của bệnh sởi, Bộ Y tế yêu cầu giám sát chặt chẽ tình hình bệnh sởi tại cộng đồng, phát hiện sớm, tổ chức cách ly các trường hợp mắc bệnh, khoanh vùng dịch và xử lý triệt để ổ dịch. Công văn đề nghị tổ chức phân tuyến điều trị tại các bệnh viện, tập trung các nguồn lực điều trị bệnh nhân, không để tình trạng chuyển tuyến bệnh nhân trong khả năng điều trị, để tránh lây nhiễm bệnh sởi và các bệnh đường hô hấp. Cũng theo Bộ Y tế, khi chưa đủ điều kiện công bố dịch theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ về điều kiện công bố dịch, công bố hết dịch bệnh truyền nhiễm, các địa phương tiến hành việc cung cấp thông tin về tình hình dịch bệnh một cách chính xác. Tổ chức tuyên truyền đưa trẻ đi tiêm vắc xin sởi, và thực hiện các biện pháp phòng bệnh. Bổ sung thêm phác đồ điều trị sởi . Phát biểu với báo giới chiều 16/4, ông Nguyễn Văn Kính, Giám đốc BV Nhiệt đới Trung ương cho biết: Bệnh sởi dễ dàng bị lây nhiễm hoặc bội nhiễm các vi sinh vật trong môi trường, đặc biệt là những môi trường bệnh viện có những vi khuẩn đa kháng với kháng sinh. Do đó các vi khuẩn đa kháng này rất nặng và gây ra nguy cơ tử vong cao. Sau khi nắm tình hình, Hội đồng chuyên môn họp đã thống nhất, ngoài các phác đồ chung đã được Bộ Y tế ban hành vào năm 2009 thì sẽ bổ sung thêm cách sử dụng gamma globulin. Đây là chất tăng cường sức đề kháng của cơ thể. Có tất cả 2 loại, một loại tiêm bắp, một loại tiêm tĩnh mạch. "Chúng tôi đã phân chia những trường hợp nặng thì phải tiêm tĩnh mạch để nâng cao sức miễn dịch".
Phụ nữ
Bộ Y tế lập 5 đoàn kiểm tra bệnh sởi
Sáng 18/4, Bộ trưởng Bộ Y tế đã ký quyết định thành lập 5 đoàn kiểm tra công tác điều trị, phòng chống bệnh sởi tại Hà Nội và TP.HCM. Theo đó, 5 đoàn sẽ kiểm tra công tác điều trị bệnh sởi, tình trạng bệnh nhân nhập viện, công tác phát hiện, khám sàng lọc, rà soát lại số mắc và tử vong theo độ tuổi tại từng địa phương và tình hình triển khai công tác tiêm chủng… Cùng ngày, Bộ Y tế đã có văn bản báo cáo tình trạng bệnh sởi diễn biến trong 24 giờ (ngày 17/4) cho Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, cả nước ghi nhận 8.521 ca sốt phát ban dạng sởi, trong đó ghi nhận 3.136 trường hợp dương tính với sởi. Phần lớn trẻ mắc bệnh sởi dưới 10 tuổi (chiếm 76,5%), hầu hết các ca mắc sởi đều không được tiêm sởi hoặc không rõ tình trạng tiêm sởi (87%). Số ca mắc rải rác trên diện rộng với 61/63 tỉnh, đông nhất là Hà Nội 1.026 ca; TP.HCM 453 ca; Bình Dương 91 ca; Bắc Ninh 78 ca… Bệnh viện Nhi Trung ương có số ca tử vong cao nhất là 105 ca. Hiện tại Bệnh viện Nhi Trung ương còn 257 đang điều trị trong số 1.358 ca nhập viện từ đầu năm đến nay; 20 bệnh nhân đang phải thở máy; số bệnh nhân nhập viện có giảm nhưng không đáng kể. Ngay trong ngày 17/4, tại đây có 2 ca nặng xin về. Tính đến hết ngày 17/4, kết quả tiêm vét vắc xin sởi trong cả nước đã đạt 49,4%.
Kiến thức
15% dân số Việt Nam có thể mắc chứng rối loạn tâm thần
Tại Việt Nam, hiện có khoảng 15% người dân đối diện với chứng rối loạn tâm thần. Thường xuyên uống rượu, nghiện ngập được xem là nguyên nhân chính gây nên tình trạng này. Con số bất ngờ trên được đưa ra tại diễn đàn Mạng lưới Nghiên cứu - Đào tạo Quốc tế châu Á-Thái Bình Dương về sức khỏe tâm thần diễn ra ngày 14/4 tại Hà Nội. Trong đó, phổ biến hơn cả là chứng tâm thần phân liệt, trầm cảm, động kinh và mất trí nhớ. Nói về căn nguyên gây bệnh, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Việt Tiến cho rằng chính sự nghèo nàn thông tin về chăm sóc sức khỏe tâm thần và thiếu hụt trầm trọng các công trình nghiên cứu khoa học là rào cản trong việc xây dựng và thực thi chính sách, luật pháp và kế hoạch sức khỏe tâm thần, nhấn mạnh sự cần thiết của việc đẩy mạnh tốc độ nghiên cứu và cung cấp các thông tin về sức khỏe tâm thần để thực hiện các mục tiêu của kế hoạch hành động toàn cầu giai đoạn 2013 – 2020. Đồng thời, ông cũng khẳng định diễn đàn là cơ sở để thiết lập mạng lưới hợp tác khu vực về dịch vụ, đào tạo và nghiên cứu để cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân mắc chứng rối loạn tâm thần. Ngoài Việt Nam, diễn đàn còn có sự góp mặt của đại diện các nước Campuchia, Trung Quốc, Indonesia, Myanmar và Philippines. Diễn đàn kéo dài trong vòng hai ngày nhằm mục đích trao đổi kinh nghiệm, thảo luận về các vấn đề cần ưu tiên trong nghiên cứu sức khỏe tâm thần và tầm quan trọng của sự hợp tác chặt chẽ hơn nữa trong khu vực. WHO cho biết rối loạn tâm thần chiếm 14% bệnh tật trên toàn cầu. Đáng chú ý, 75% trường hợp mắc bệnh rơi vào các nước có thu nhập ở mức trung bình và thấp. Thời gian qua, để cải thiện sức khỏe tâm thần, WHO đã kêu gọi các nước phát triển cần xúc tiến thực hiện chính sách, chiến lược, quy định về sức khỏe tâm thần. Đồng thời, khuyến khích sự chung tay của cộng đồng và gia đình bệnh nhân trong việc thực thi pháp luật.
Sài Gòn giải phóng
Mô hình thức ăn đường phố hợp vệ sinh
Cuối năm 2013, TPHCM triển khai mô hình thí điểm quản lý thức ăn đường phố trên địa bàn phường 12 (quận 4) và phường Tân Thành (quận Tân Phú). Dù mới đi vào hoạt động, chương trình này đã tạo chuyển biến nhận thức tích cực cho người tiêu dùng cũng như người bán hàng.
Người tiêu dùng yên tâm.
Tuyến hẻm chuyên doanh thức ăn đường phố tại khu phố 1, phường 12 (quận 4) mấy ngày nay đông khách hơn, do người bán đã chuyển sang áp dụng các biện pháp nấu nướng, chế biến hợp vệ sinh. Anh Ngô Quốc Văn, khách hàng ghé ăn trưa tại quán bún ở đây vui vẻ cho biết: “Thức ăn được làm sạch sẽ, công phu. Khi bán hàng cho khách, người bán có mặc tạp dề, dùng găng tay nylon sạch bốc thức ăn, trụng bún… Lúc nhận tiền, người bán tháo găng tay ra, thối tiền cho khách xong mới đeo găng tay lại. Khác hẳn với nhiều nơi dùng tay trần nhận tiền, rồi bốc thức ăn cho khách. Giá bán vẫn như trước, không thay đổi. Thế nên tôi thật yên tâm khi đến ăn”. Bà Nguyễn Thị Lý, chủ hàng ăn tại đây, chia sẻ: “Toàn bộ găng tay, tạp dề, khẩu trang, sổ sách theo dõi… chúng tôi đều được tặng miễn phí. Ban đầu sử dụng găng tay chưa quen, có cảm giác vướng víu, sau đó quen dần đến mức nếu không mặc tạp dề, không dùng găng tay là tôi có cảm giác không ổn ngay”.Tương tự, một số điểm kinh doanh thức ăn đường phố trên đường Vườn Lài, Độc Lập… thuộc phường Tân Thành (quận Tân Phú) gần đây cũng đông khách hơn trước. Người kinh doanh thức ăn đường phố được trang bị miễn phí găng tay, khẩu trang, tạp dề… để mang khi chế biến thức ăn. Chiều tối, điểm bán bánh tráng trộn của anh Phạm Duy Thái (đường Độc Lập, phường Tân Thành) nhộn nhịp khách hàng. Anh phải làm luôn tay mới kịp phục vụ khách. Toàn bộ rau răm được rửa sạch, xoài gọt vỏ để gọn gàng trong túi nylon. Các hũ ớt, sa tế được sắp xếp ngăn nắp trên khay đựng đồ. Cẩn thận hơn, anh Thái dùng một số màng bọc nylon để tránh ruồi, bụi bặm… Khi tính tiền, anh Thái gỡ găng tay nhận tiền, trả tiền thừa; sau đó lại đeo găng tay vào. Anh Phạm Duy Thái kể: “Ban đầu tôi còn khó chịu, ngần ngại khi phải thực hiện các quy định đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Tuy vậy, được hướng dẫn, phổ biến cặn kẽ, tôi nhận ra rằng dù công việc buôn bán của mình là nhỏ lẻ nhưng nếu không tuân thủ các quy định về vệ sinh có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, gây ngộ độc cho người dùng”. Chị Mai Mỹ (ngụ tại phường Tân Thành) chia sẻ: “Từ ngày người bán thức ăn đường phố được tập huấn kỹ năng bán hàng, thực hiện chuỗi sản xuất thức ăn đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, người dân xung quanh tin tưởng hơn. Con gái tôi thường mua bánh tráng trộn của các cô chú bán hàng trên đường Độc Lập, vì rau được rửa sạch, bánh trộn hợp vệ sinh”.
Duy trì, nhân rộng.
Ông Nguyễn Vinh Lợi, Bí thư Chi bộ khu phố 1, phường 12, quận 4, cho biết, địa phương chủ yếu vận động, khuyến khích người buôn bán thức ăn đường phố đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Song song đó, thường xuyên tăng cường giám sát các điểm kinh doanh thức ăn đường phố. Ông Nguyễn Anh Tuấn, Chủ tịch UBND phường 12, quận 4, nhận xét: “Ý thức của người dân kinh doanh thức ăn đường phố được cải thiện rõ rệt, tạo sự đồng tình, yên tâm cho người tiêu dùng. Mặc dù vẫn còn một số người kinh doanh chưa tham gia mô hình thí điểm thức ăn đường phố hợp vệ sinh, nhưng chúng tôi tin rằng trong thời gian tới, những người này sẽ chủ động tham gia, vì người tiêu dùng tìm đến nơi bán thức ăn đảm bảo vệ sinh ngày càng nhiều, trong khi các điểm bán không hợp vệ sinh không được lựa chọn”. Theo bà Trần Thị Hồng Cúc, Phó Chủ tịch UBND phường Tân Thành, quận Tân Phú, cho biết, tổng số cơ sở kinh doanh thức ăn đường phố trên địa bàn phường hiện nay là 113 hộ (tăng 31 hộ, 9 người so với năm 2013). Qua 6 tháng triển khai thực hiện mô hình an toàn vệ sinh thực phẩm tại các điểm kinh doanh đường phố, kết quả cho thấy đã có bước cải thiện rõ rệt. Cụ thể, 100% hộ kinh doanh có địa điểm kinh doanh sạch, cách biệt nguồn ô nhiễm; bày bán thức ăn trên bàn, kệ giá để cao cách mặt đất ít nhất 60cm; không còn tình trạng để lẫn thực phẩm chín và sống; cải thiện đáng kể việc đảm bảo vệ sinh trong việc gắp thực phẩm, sử dụng nguồn nước sạch. Đánh giá bước đầu việc triển khai thí điểm mô hình thức ăn đường phố sạch, bác sĩ Nguyễn Thị Huỳnh Mai, Chi cục phó Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm TPHCM, cho hay mô hình này đã và đang đem lại những hiệu quả thiết thực, nâng cao hiểu biết về vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm cho người bán hàng, người tiêu dùng. Chi cục sẽ tiếp tục theo dõi, kiểm tra, giám sát thường xuyên mô hình này, đồng thời xem xét nhân rộng nếu thấy khả thi.
Bảo vệ pháp luật
Ô nhiễm không khí đã giết chết hơn 7 triệu người năm 2012
Theo một báo cáo mới đây của Tổ chứ Y tế thế giới (WHO) trong năm 2012 đã có khoảng 7 triệu người chết do ô nhiễm không khí (con số này phản ánh số lượng các ca tử vong do ô nhiễm không khí cả trong nhà và ngoài trời). Theo báo cáo, các nhà nghiên cứu của WHO thu thập dữ liệu liên quan đến ô nhiễm không khí trong gia đình (như khí đốt từ một bếp lò trong nhà) và ô nhiễm không khí xung quanh (như khói từ ống xả xe hơi bên ngoài ) từ mọi châu lục. Gần 1/8 người chết trên toàn cầu là do tiếp xúc với ô nhiễm không khí. Đáng ngạc nhiên hơn, ô nhiễm không khí trong nhà là mối đe dọa lớn nhất, chiếm 4,3 triệu ca tử vong trên toàn cầu. Một yếu tố chính góp phần gây ô nhiễm không khí trong nhà là do không khí trong ngôi nhà không được lưu thông, có thể là do thông gió kém và bộ lọc không khí bị lỗi. Đặc biệt, cách thiết kế nhà bếp không phù hợp, khi nấu ăn, bật bếp ga và lò nướng trong nhà khiến không khí trong nhà bị ô nhiễm nặng. Các nước ở Đông Nam Á (2.275.000 trường hợp tử vong), khu vực có thu nhập thấp và trung bình ở Tây Thái Bình Dương (2.817.000 trường hợp tử vong) cho thấy số lượng tử vong là từ cả hai loại ô nhiễm không khí. Và Mỹ đã thấy khoảng 227.000 trường hợp tử vong liên quan đến ô nhiễm không khí. Nhiều nguồn gây ô nhiễm không khí như : ô tô, gỗ đốt, khói thuốc lá, sản xuất hóa chất độc hại như nitrogen dioxide, trong đó có liên quan đến bệnh tim mạch và ung thư, Neil Schachter, giám đốc của bộ phận chăm sóc hô hấp tại Bệnh viện Mount Sinai, cho biết. Báo cáo mới này hỗ trợ cho những nghiên cứu về mối liên kết giữa các ca tử vong về bệnh tim, đột quỵ và ung thư phổi có liên quan đến ô nhiễm môi trường cả trong nhà và ngoài trời. Thật không may, hiện nay chúng ta không thể tránh khỏi việc hít phải không khí bị ô nhiễm một cách tuyệt đối. Bạn có thể có các biện pháp để giảm tiếp xúc với nó như: làm sạch không khí trong nhà của bạn bằng cách đầu tư vào một máy lọc không khí, loại bỏ các hạt gây hại ẩn trong khí quyển; hoặc dùng quạt thông gió giúp lưu thông không khí xung quanh bạn (đặc biệt là trong phòng ẩm ướt như phòng tắm của bạn, khi nấu ăn bằng các loại khí, hoặc khi sử dụng lò sưởi trong nhà), Janice Nolen, phó chủ tịch phụ tá của Hiệp hội phổi Hoa Kỳ (ALA) nói.
Gia đình& Xã hội
Ngày 20/4 không có bệnh nhân nào tử vong vì sởi
Theo báo cáo của Bộ Y tế, trong ngày 20/4/2014, cả nước ghi nhận thêm 70 trường hợp mới mắc sởi trong tổng số 235 trường hợp sốt phát ban dạng sởi tại 25 tỉnh, thành phố. Trong ngày không ghi nhận trường hợp tử vong do sởi. Như vậy, con số tích lũy từ đầu năm 2014 đến nay cả nước ghi nhận 3.430 trường hợp mắc sởi trong tổng số 9.243 trường hợp sốt phát ban dạng sởi tại 61/63 tỉnh, thành phố, trong đó có 25 trường hợp tử vong do sởi trong số 116 trường hợp nặng xin về và tử vong có liên quan đến sởi. Có 12 tỉnh, thành phố trên 21 ngày qua không ghi nhận bệnh nhân mắc sởi. TạiBệnh viện Nhi Trung ương:Số bệnh nhân đang điều trị sởi là 212.Số bệnh nhân sởi mới trong ngày20/4/2014là 8 trong đó có 5 bệnh nhân mới còn 3 bệnh nhân mắc sởi từ các khoa khác chuyển sang. Như vậy, con số bệnh nhân mới cũng như từ các khoa khác bị lây chéo đã giảm hẳn tại đây. Số bệnh nhân hiện đang phải thở máy tại bệnh viện cũng đã giảm xuống còn 18 và đặc biệt hôm nay không có bệnh nhân nào nặng xin về hay bị tử vong tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Hôm nay số bệnh nhân mới vào Bệnh viện Bạch Mai cũng chỉ có 7 trường hợp và ở Bệnh viện Nhiệt đới là 18 trường hợp. Theo Bộ Y tế, kết quả chiến dịch tiêm vét vắc xin sởi chung trên toàn quốc đến ngày20/4/2014là 59,0%.9 tỉnh có tỷ lệ tiêm vắc xin phòng, chống dịch sởi đạt trên 80%; tại 2 thành phố lớn là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, kết quả tiêm chiến dịch vắc xin phòng chống dịch sởi đạt kết quả lần lượt là 83,1% và 61,7%. Bên cạnh đó, vẫn còn 11 tỉnh có tỷ lệ tiêm vắc xin phòng chống dịch sởi đạt tỷ lệ tiêm thấp đạt dưới 50%. Trong khi đó, các hoạt động đáp ứng khẩn cấp đang và tiếp tục triển khai. Cụ thể là chiều ngày19/4/2014, Bộ Y tế tổ chức họp Ban chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh nguy hiểm và mới nổi, với sự tham gia của các Vụ, Cục thuộc Bộ Y tế, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, các Bệnh viện tuyến Trung ương và Sở Y tế Hà Nội đánh giá tình hình dịch bệnh sởi tại thành phố Hà Nội cũng như trên toàn quốc để đưa ra các chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh sởi. \ Đến ngày20/4/2014, Lãnh đạo Bộ Y tế trực tiếp kiểm tra công tác phòng, chống dịch sởi tại các bệnh viện vệ tinh Hà Đông, Sơn Tây, Đức Giang thuộc thành phố Hà Nội. Trung tâm Y tế dự phòng TP. Hà Nội triển khai tiêm miễn phí vắc xin sởi cho toàn bộ trẻ từ 9 tháng đến 6 tuổi chưa được tiêm vắc xin hoặc chưa tiêm đủ 2 mũi vắc xin sởi tại Trung tâm Y tế dự phòng thành phố (70 Nguyễn Chí Thanh); từ ngày21/4/2014sẽ mở rộng ra 30/30 Trung tâm Y tế các quận, huyện của thành phố Hà Nội.
Khám sàng lọc và phát hiện sớm ung thư vú miễn phí
Hôm nay, 20/4 tại Bệnh viện Đa khoa Trung ương Huế (16 Lê Lợi, phường Vĩnh Ninh, TP.Huế) đã diễn ra hoạt động khám sàng lọc và phát hiện sớm bệnh ung thư vú miễn phí dành cho tất cả đối tượng chị em phụ nữ từ độ tuổi từ 35 đến 53. Đây là hoạt động do Quỹ Hỗ trợ Bệnh nhân Ung thư - Ngày mai Tươi sáng, Bộ Y tế tổ chức với sự tài trợ của tập đoàn Roche. Hoạt động diễn ra từ 8 giờ sáng đến 17 giờ cùng ngày tại khuôn viên bệnh viện, dự kiến sẽ khám cho khoảng 1.000 người. Với những trường hợp nghi ngờ mắc bệnh sẽ được chụp nhũ ảnh (mamography) miễn phí ngay tại bệnh viện. Những phụ nữ đến khám được tư vấn miễn phí về các thông tin liên quan đến ung thư vú, được tiếp cận với kiến thức phòng chống ung thư qua các tờ rơi, tài liệu được phát đến tận tay đối tượng tham gia khám, tất cả kết quả khám và chụp sẽ được thông báo và trả cho bệnh nhân. Trước đó, ngày 14/12/2013, chương trình cũng đã tổ chức khám sàng lọc vú miễn phí cho hơn 1.000 phụ nữ tại Công viên Thống Nhất, Hà Nội. Đây là một trong những hoạt động thuộc dự án phòng chống ung thư vú “Vì phụ nữ, vì ngày mai” (We Care For Her) do Quỹ Hỗ trợ Bệnh nhân Ung thư - Ngày mai Tươi sáng, Bộ Y tế tổ chức với sự tài trợ của tập đoàn Roche. Đây là chương trình mang ý nghĩa lớn và là chương trình đầu tiên trong cam kết đẩy lùi bệnh ung thư vú ở Việt Nam do Roche tài trợ trong 3 năm từ 2013 – 2015. Tiếp theo hoạt động tại Huế, cùng với việc triển khai tuyên truyền kiến thức về ung thư vú. Quỹ Hỗ trợ Bệnh nhân Ung thư - Ngày mai Tươi sáng, Bộ Y tế sẽ tiếp tục phối hợp với các hệ thống bệnh viện chuyên về ung thư trên toàn quốc tiến hành thực hiện khám và tầm soát miễn phí cho phụ nữ ở một số thành phố khác như Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Đà Nẵng. Ngoài ra còn các hoạt động huấn luyện chuyên môn cho y bác sĩ trong công cuộc phòng chống và kiểm soát bệnh ung thư vú tại Việt Nam, đặc biệt với ung thư vú có HER2 dương tính. Theo PGS. TS Trần Văn Thuấn: “Ung thư vú là loại ung thư phổ biến nhất ở trên thế giới cũng như ở Việt Nam, mỗi năm trên toàn cầu có 1,2 triệu phụ nữ bị mắc. Riêng Việt Nam có khoảng 15.000 phụ nữ mắc căn bệnh này được phát hiện mỗi năm. Cũng như nhiều loại ung thư khác, ung thư vú phát hiện càng sớm thì việc điều trị càng đơn giản và rẻ tiền, tỉ lệ chữa khỏi 100%. Những bệnh nhân ung thư vú nếu được phát hiện sớm chỉ cần mổ là khỏi bệnh. Chi phí điều trị rẻ, chỉ một vài triệu đồng và được bảo hiểm y tế chi trả. Nếu muộn hơn phải kết hợp phẫu thuật và xạ trị, uống thuốc thêm thời gian lâu dài".
Lao động
Tiêm phòng sởi là cách duy nhất để ngừa bệnh
Buổi giao lưu trực tuyến “Làm gì để không mắc sởi?” kết lại bằng thông điệp tới các bậc cha mẹ: Tiêm phòng sởi là cách duy nhất để phòng ngừa bệnh sởi, chủ động đưa người thân có dấu hiệu bệnh sởi đến các cơ sở chữa trị. Tham gia buổi giao lưu có GS - TS Nguyễn Thanh Long - Thứ trưởng Bộ Y tế, PGS - TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế; PGS - TS Trần Như Dương, Phó Viện trưởng Viện VSDT TƯ; TS Trần Minh Điển - Phó giám đốc Bệnh viện Nhi TƯ. Sau gần 2 tiếng đồng hồ hỏi đáp tâm huyết, buổi giao lưu đã thành công tốt đẹp. Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Đình Anh - Phó vụ trưởng Vụ truyền thông và thi đua khen thưởng, Bộ Y tế, cho biết: Buổi giao lưu rất bổ ích, là dịp để bạn đọc Báo Lao Động hiểu đầy đủ hơn về tình hình bệnh sởi hiện nay, các biện pháp phòng ngừa. Đặc biệt, cuộc giao lưu cũng đưa ra thông điệp tới các bậc cha mẹ: Tiêm phòng sởi là cách duy nhất để phòng ngừa bệnh sởi, chủ động đưa người thân có dấu hiệu bệnh sởi đến các cơ sở chữa trị. Qua đây, các cơ sở điều trị cấp dưới, các bác sĩ, y tá có thêm thông tin, định hướng điều trị tốt nhất. Đồng thời, bạn đọc và các cơ quan truyền thông sẽ hiểu thêm về công việc ngành y. Lần đầu tiên lý giải được vì sao nhiều trẻ 9 tháng mắc sởi Một trong những bất thường của dịch sởi năm nay là tỉ lệ trẻ dưới dưới 9 tháng mắc sởi, diễn biến nặng và tử vong là không nhỏ. Lần đầu tiên, GS.TS Nguyễn Trần Hiển-Viện trưởng Viện VSDT đưa ra những giả thuyết kiến giải về diễn biến không như thông thường này.
Trẻ mắc sởi dưới 1 tuổi chiếm 27%, trong đó trẻ dưới 9 tháng tuổi cũng đã là gần 16%. Ông có thể lý giải vì sao lại có nhiều cháu bé được coi là còn miễn dịch với sởi do mẹ truyền cho lại bị bệnh nhiều đến như vậy?
Sáng 18.4, Hội đồng khoa học cấp nhà đã thông qua đề xuất trình Bộ KHCN phê duyệt hỗ trợ kinh phí triển khai đề tài “Nghiên cứu “Dịch tễ, miễn dịch, virus học, lâm sàng, và hiệu quả điều trị bệnh sởi ở VN 2013 - 2014”. Đề tài do Viện VSDT TƯ chủ trì, hợp tác với các BV Nhi TƯ, BV BM, BV Bệnh Nhiệt đới TƯ, các BV các tỉnh, các Viện VSDT/Pasteur khu vực, các tổ chức quốc tế. Với đề tài này, hy vọng có thể lý giải các ca bệnh nặng bất thường, nhiều ca tử vong như vậy trong mùa dịch này, trong đó có câu hỏi vì sao dưới 9 tháng trẻ có tỷ lệ mắc sởi cao. Tuy nhiên, hiện giả thuyết của chúng tôi về hiện tượng này có thể như sau: Nhiều nghiên cứu trên thế giới cho thấy rằng ở những người mắc bệnh sởi có miễn dịch sởi cao hơn ở những người tiêm phòng vaccine. Miễn dịch thu được qua tiêm chủng thường thấp hơn và không bền vững suốt đời mà giảm dần theo thời gian. Cho nên, về lý thuyết, trẻ sinh ra từ mẹ đã tiêm phòng có thể có nồng độ miễn dịch thấp không đủ để phòng bệnh, so với trẻ sinh ra từ người mẹ đã mắc sởi tự nhiên. Kết quả nghiên cứu về miễn dịch nền với virus sởi ở trẻ em sinh ra ở Mỹ cho thấy, ở trẻ mới sinh chỉ có 7% không có kháng thể với sởi. Nhưng đến lúc 6 tháng tuổi, tỷ lệ này là lên tới 90%. Ở Việt Nam, vaccine sởi được đưa vào chương trình TCMR từ năm 1985 đã góp phần giảm tỷ lệ mắc sởi trong cộng đồng gần 600 lần năm 2012 so với năm 1984. Hầu hết người dân trong đó có các bà mẹ tuổi 20-30 có kháng thể với sởi từ tiêm phòng. Vì thế, trẻ sinh ra gần đây từ những bà mẹ này cũng sẽ có miễn dịch thấp hơn, có thể không đủ để bảo vệ trẻ khỏi mắc sởi.
Nếu như vậy, vì sao Bộ Y tế không điều chỉnh thời gian tiêm sởi mũi 1 trước 9 tháng?
Việc quy định ngưỡng 9 tháng tiêm sởi mũi 1 hiện nay là do kết quả nhiều nghiên cứu trước đây cho thấy ở độ tuổi đó, hệ miễn dịch của trẻ mới hoàn thiện, cơ thể mới có khả năng tiếp nhận vắc xin và tạo thành kháng thể chủ động đủ để phòng sởi. Trong thời gian chưa có những kết quả nghiên cứu của đề tài nói trên (dự kiến sớm nhất vào cuối năm nay), việc có thay đổi lịch tiêm phòng sởi hay không chưa được đưa ra.
Rất nhiều người lớn, hoặc cha mẹ không nhớ con mình đã tiêm phòng sởi hay chưa. Vậy theo ông, dù từng tiêm hay chưa, họ có nên đi tiêm lúc này?
Các cháu ở độ tuổi 9 – 24 tháng, (riêng các cháu ở TP.HCM thì ở độ tuổi 9 – 36 tháng) thuộc diện tiêm vét theo quy định. Còn bất cứ ai, người lớn hay trẻ em, nếu chưa chắc chắn đã mắc sởi hoặc tiêm phòng sởi, mà phơi nhiễm với bệnh nhân sởi và có nguy cơ mắc sởi cao đều nên đi tiêm vắc xin sởi để phòng bệnh. Kháng thể sẽ xuất hiện sau 2 tuần và đạt tối đa sau 4 tuần. Nhiều nghiên cứu cho thấy kháng thể đối với virus sởi từ mẹ truyền sang cho con qua sữa mẹ là rất thấp và không đủ để bảo vệ trẻ khỏi mắc sởi.
Thưa ông, những năm qua, tỉ lệ tiêm phòng các tỉnh đều đạt trên 90%. Vậy ngoài những lý do vaccine chỉ đạt hiệu quả bảo vệ tối đa 95%, liệu chất lượng vaccine có vấn đề gì không?
Vaccine sởi dùng trong chương trình TCMR do Trung tâm nghiên cứu sản xuất vaccine và sinh phẩm y tế (Bộ Y tế) sản xuất dưới sự hỗ trợ hoàn toàn từ công nghệ, dây truyền sản xuất của Nhật Bản, đạt tiêu chuẩn thực hành sản xuất tốt của Tổ chức thế giới, được thường xuyên kiểm định chất lượng. Vaccine này được đánh giá là một trong những loại tốt nhất hiện nay. Ngoài ra, vaccine cũng được vận chuyển bảo quản trong dây truyền lạnh theo đúng qui định. Do đó, theo tôi không có vấn đề gì về chất lượng.
Thưa GS, vụ dịch sởi này có làm ảnh hưởng đến tiến độ loại trừ bệnh sởi vào năm 2017 mà Việt Nam đã cam kết với thế giới?
Điều này phụ thuộc vào tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ sởi và vào tiến độ các chiến dịch tiêm chủng thời gian tới đây. Nếu làm được tốt, sẽ tạo được quần thể miễn dịch cao nhất. Trong các biện pháp dự phòng bệnh truyền nhiễm, đặc biệt là bệnh dễ lây lan như sởi – như người ta đã nói rằng một người chưa có miễn dịch với sởi chỉ cần đi qua đầu giường người bệnh sởi đã bị nhiễm sởi – thì tiêm phòng là hiệu quả cao nhất. Việc có đạt được mục tiêu loại trừ sởi, tức là duy trì được tỉ lệ mắc 1 ca/1 triệu dân hay không phụ thuộc vào thành hiệu quả của việc triển khai tiêm phòng vắc xin sởi. Thực tế các nước châu Mỹ đã loại trừ được bệnh sởi từ năm 2002 nhờ vaccine.
Xin cảm ơn ông!
Phụ huynh “sính” vaccine phòng sởi “ngoại” hơn vaccine “nội"
Trước tình hình dịch sởi đang ngày càng “leo thang”, tranh thủ ngày cuối tuần các bậc phụ huynh thu xếp thời gian đưa con em mình tới các trạm y tế phường, xã hoặc các trung tâm y tế để tiêm vaccine phòng sởi. Tuy nhiên, một thực tế đặt ra là trong khi vaccine tiêm phòng sởi được Bộ Y tế đảm bảo không có tình trạng thiếu nguồn cung cấp thì các loại vaccine 3 trong 1 của nước ngoài lại đang vô cùng khan hiếm.
Không thiếu vaccine "nội" cho trẻ tiêm phòng
Những ngày qua, tình hình bệnh sởi có nguy cơ bùng phát và lây lan nhanh với biến chứng khó lường trở thành mối quan tâm của cả cộng đồng. Bên cạnh việc đưa con em đến các trạm y tế phường, xã, các trung tâm y tế để tiêm vaccine phòng bệnh sởi theo chương trình tiêm chủng mở rộng của Bộ Y tế, một số ông bố, bà mẹ vì quá lo lắng đã tìm đến cả những phương thức phòng và điều trị bệnh sởi được truyền miệng hay chia sẻ trên các trang mạng, trong đó đáng chú ý là bài thuốc phòng và chữa bệnh sởi bằng hạt mùi. Tuy nhiên, theo các chuyên gia về Đông Y, việc dùng rau mùi và hạt mùi tốt nhưng chỉ thúc đẩy quá trình ban phát ra ngoài cho bé, bản thân nó không có tác dụng với việc phòng sởi hay điều trị sởi. Các bác sĩ khuyến cáo, bệnh sởi là do virus nên chỉ có thể tận dụng sức đề kháng của cơ thể có từ kháng thể của mẹ, kháng thể của bé tạo ra do vaccine và từ việc giữ gìn vệ sinh trong sinh hoạt. Do đó, tiêm vaccine là giải pháp tối ưu nhất để phòng tránh bệnh sởi lan tràn trong thời điểm hiện tại. Tại buổi họp báo về thông tin phòng chống bệnh sởi diễn ra chiều qua (18.4), Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long khẳng định: Không có bài thuốc nào đặc trị mà chỉ có tiêm phòng. Bộ Y tế đã chuẩn bị 1,5 triệu liều vaccine tiêm phòng sởi, nên sẽ không có chuyện thiếu vaccine cho trẻ tiêm phòng bệnh.
Khan hiếm vaccine “ngoại” trầm trọng
Một thực tế hiện đang tồn tại đó là thay vì tiêm vaccine phòng sởi của Nhà nước cấp phát miễn phí, rất nhiều gia đình đang tìm đến các trung tâm y tế để tiêm cho con em mình loại vaccine phòng sởi nhập ngoại. Theo khảo sát tại một số trung tâm y tế có dịch vụ tiêm loại vaccine phòng sởi của nước ngoài, hiện nay loại vaccine 3 trong 1 (phòng sởi, quai bị và rubella) nhập khẩu từ Pháp, Mỹ và Bỉ có giá dao động từ 145000 – 160000 đồng/mũi. Đưa con đến Trung tâm y tế dự phòng Hà Nội, 70 Nguyễn Chí Thanh xếp số vào tiêm từ lúc 1 giờ chiều nhưng đến hơn 2 giờ, con trai chị Hảo mới được vào tiêm và đến 3 giờ thì Trung tâm thông báo đã hết vaccine tiêm trong chiều nay. Chia sẻ với phóng viên về lý do lựa chọn loại vaccine nhập ngoại này, chị Hảo cho biết: “Ra trạm y tế phường chỉ tiêm mũi đầu, lại là mũi vaccine sởi đơn, mũi sau vẫn phải đi tiêm dịch vụ, tiêm cái (vaccine) của ngoại này cũng không đắt lắm mà chỉ phải tiêm 3 lần, lần đầu lúc bé được 9 tháng, 6 tháng sau tiêm mũi thứ hai và 4 năm sau nữa tiêm mũi cuối cùng”. Chị Minh ở Từ Liêm cũng đưa con đi tiêm vaccine phòng sởi dịch vụ để được tiêm loại thuốc nhập ngoại. Chị bảo: “Trạm y tế ở phường đến ngày 22 mới tổ chức tiêm nên mình đến đây tiêm trước. Nghe nhiều người nói tiêm hàng ngoại tốt hơn vì tỉ lệ biến chứng sau khi tiêm ít hơn”. Cùng ý kiến với chị Minh, đa số các phụ huynh đưa con em đến tiêm phòng sởi tại Trung tâm y tế dự phòng Hà Nội đều có suy nghĩ rằng, vaccine nhập từ Bỉ, Mỹ hoặc Pháp có hiệu quả cao hơn vaccine “miễn phí” của Nhà nước, hơn thế lại là loại vaccine “3 trong 1” vừa phòng sởi lại phòng cả quai bị và rubella nên các bậc cha mẹ đều không ngần ngại bỏ ra gần 200.000 đồng/mũi để mang lại hiệu quả phòng bệnh cao nhất cho con em mình. Chính vì tình trạng ngày càng nhiều phụ huynh đặt niềm tin vào vaccine phòng sởi nhập ngoại nên hầu hết các trung tâm phục vụ loại vaccine này đều trong tình trạng quá tải và “cháy” vaccine. Theo chia sẻ của một phụ huynh, mặc dù 7h30 Trung tâm y tế dự phòng Hà Nội mới chính thức mở cửa nhưng đa số các cha mẹ đều đưa con em đến xếp hàng lấy số thứ tự vào tiêm từ 6 giờ sáng. Đến 7h30 thì gần như không còn số thứ tự tiêm chủng nữa. Không chỉ Trung tâm y tế dự phòng Hà Nội mà tại một số địa chỉ khác như Trung tâm kiểm dịch y tế quốc tế Hà Nội ở 35 Trần Bình cũng xảy ra tình trạng tương tự. Hầu hết các gia đình đều có mặt trước giờ trung tâm mở cửa hoạt động và không lâu sau, tấm biển thông báo hết vaccine tiêm phòng 3 trong 1 cũng được treo lên bên ngoài cánh cổng trung tâm.
Petrotimes
Thứ trưởng Bộ Y tế: Dịch sởi không quá căng thẳng...
Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Quang Cường nhìn nhận: “Dịch sởi không quá căng thẳng nhưng do người dân dồn vào các bệnh viện trọng điểm làm “nóng” tình hình”. Ngày 19/4, Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Quang Cường dẫn đầu đoàn công tác Bộ Y tế kiểm tra công tác phòng chống dịch sởi trên địa bàn TP HCM. Đoàn công tác đã trực tiếp đến kiểm tra tại các bệnh viện: Bệnh Nhiệt đới, Nhi Đồng 1 và Nhi Đồng 2. Tại các bệnh viện trên, số bệnh nhân đến khám và điều trị sởi không những không giảm mà đang có dấu hiệu gia tăng. Bác sĩ Ngô Ngọc Quang Minh, Trưởng phòng Kế hoạch Tổng hợp bệnh viện Nhi Đồng 1 cho biết: Dịch sởi vẫn đang tăng cao, tháng trước tăng gấp đôi tháng sau. Cụ thể: tháng 1 bệnh viện tiếp nhận 141 ca, tháng 2 có 427 ca, tháng 3 có 605 ca. Riêng từ đầu tháng 4 đến nay, bệnh viện đã tiếp nhận điều trị 487 ca. Trong đó, số bệnh nhi ở TP HCM chiếm tỷ lệ 70%, còn lại chủ yếu từ các tỉnh: Long An, Đồng Nai, Tây Ninh, Tiền Giang, Bình Dương… đổ về. Còn tại BV Nhi đồng 2, hiện nay trung bình mỗi ngày bệnh viện tiếp nhận khoảng 40 ca nhiễm sởi. Từ đầu năm đến nay, bệnh viện tiếp nhận 733 trường hợp mắc sởi, trong đó chỉ 40% là bệnh nhi ở TP HCM, còn lại là ở các tỉnh lân cận. Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM từ đầu năm đến nay cũng đã tiếp nhận khám và điều trị cho 983 trường hợp mắc sởi, bao gồm cả người lớn và trẻ em, trong đó người lớn là 260 ca (chiếm 31%). Các bác sĩ cho biết, chủ yếu những bệnh nhi mắc sởi là chưa được tiêm ngừa. Tuy nhiên, do hiệu quả tiêm ngừa chỉ đạt từ 90 – 95% nên bệnh nhi đã tiêm ngừa nhưng vẫn bị mắc sởi là chuyện bình thường. Vấn đề đáng lo ngại hiện nay là đa số các bệnh nhi chỉ mắc sởi nhẹ nhưng vẫn đến các bệnh viện tuyến trên điều trị gây ra tình trạng quá tải, đồng thời dễ dẫn đến nguy cơ lây nhiễm chéo với các bệnh nhi mắc các bệnh khác, rất nguy hiểm. Mặc dù, các bác sĩ đã giải thích nhưng phụ huynh vẫn nhất định không đưa con về tuyến dưới để điều trị. Chị Nguyễn Ngọc Tâm, quê Tiền Giang nói: “Thấy cháu có dấu hiệu của sởi, tôi liền đưa lên bệnh viện Nhi Đồng 1 để điều trị. Các bác sĩ ở đây giỏi, điều trị ở đây tôi mới an tâm được”. Bác sĩ Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Giám đốc bệnh viện Bệnh Nhiệt đới cho biết: “Bệnh nhân ở tỉnh nặng không nhiều nhưng bệnh viện vẫn phải tiếp nhận điều trị để thân nhân bệnh nhân được yên tâm”. Qua kiểm tra thực tế tại các bệnh viện về công tác khám và điều trị bệnh sởi, Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Quang Cường nhìn nhận: “Dịch sởi không quá căng thẳng nhưng do người dân dồn vào các bệnh viện trọng điểm làm “nóng” tình hình. Bệnh viện nên tuyên truyền để “giải phóng” bệnh nhân nhẹ về điều trị ở tuyến dưới. Như vậy mới giúp cho công tác điều trị, ngăn chặn dịch sởi được hiệu quả”. Thứ trưởng Lê Quang Cường chỉ đạo, trong thời gian tới các bệnh viện cần tăng cường khâu phân luồng và sàng lọc bệnh nhân để tránh lây nhiễm chéo. Đặc biệt, sớm triển khai phác đồ điều trị sởi mới đã đượcban hành.
Kinh tế đô thị
Phân tuyến bệnh nhân sởi từ tuyến dưới
Theo số liệu mới nhất, đến hôm nay, BV Xanh Pôn đang có 112 bệnh nhân sốt phát ban dạng sởi và sởi đang nằm điều trị tại BV, trong đó 100 trẻ điều trị tại Khoa nhi tổng hợp, 12 trẻ tại Khoa nhi tăng cường. Hiện có 2 cháu thở máy, 5 cháu thở cpap và 14 bệnh nhân thở ô xy.
BV Xanh Pôn đã nghiêm túc triển khai các chỉ đạo của UBND TP, Sở Y tế Hà Nội; dành khu vực điều trị riêng trong khoa nhi cho các bệnh nhân mắc sởi. Từ khi bệnh sởi có chiều hướng tăng, đối với Khoa khám bệnh, phân luồng bệnh nhân nghi sởi có phòng khám riêng và đi theo luồng riêng; bố trí riêng một khoa trong Khoa nhi tổng hợp, với 40 giường bệnh để điều trị, cũng tại Khoa nhi tổng hợp có phân luồng cấp cứu, kê thêm các giường bệnh. Ngoài ra, về các vật tư tiêu hao, thuốc điều trị bệnh viện luôn đáp ứng đầy đủ để điều trị cho các bệnh nhân; các trang thiết bị đã được tăng cường từ các BV tuyến dưới điều lên và của Bộ Y tế... Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho biết đã yêu cầu các trung tâm y tế, các BV tuyến huyện, quận, thị xã của Hà Nội thực hiện các công việc như: Chuẩn bị sẵn sàng khu vực cách ly, điều trị; tổ chức khám sàng lọc, phân loại ngay từ bệnh viện để xác định các trường hợp cần nhập viện, trường hợp nào chuyển về tuyến dưới, trường hợp nào có thể điều trị ngoại trú... chỉ những bệnh nhân nặng mới đưa lên tuyến trên, qua đó góp phần giảm tải cho tuyến trên. Đặc biệt, để phòng tránh nhiễm sởi cho trẻ, Sở Y tế đã chỉ đạo tiêm vaccine sởi cho trẻ trong độ tuổi cả ngày nghỉ. Theo Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thị Bích Ngọc, trước tình hình bệnh nhân mắc sởi tăng cao, thành phố đã giao cho các quận, huyện, thị xã và ngành trong công tác làm tốt công tác tuyên truyền để nhân dân hiểu; các cơ quan liên quan cần nắm bắt đối tượng lây nhiễm sởi; các bệnh viện phải báo cáo hàng ngày tình hình bệnh nhân sởi và số ca đang điều trị; tiêm chủng vét Hà Nội tính đến hết ngày 18/4 đã có 79,8% trẻ đi tiêm. Ngành y tế chủ trì với các ngành liên rà soát từng BV để đầu tư có trọng tâm, trọng điểm; chỉ đạo quyết liệt việc khám phân loại từ cơ sở, chỉ những bệnh nhân nặng mới đưa về BV Xanh Pôn. Đặc biệt, Phó Chủ tịch UBND TP chỉ đạo ngay hôm nay sử dụng tầng 4 khu nhà điều trị nội mới (BV Xanh Pôn) với 50 giường bệnh để điều trị cho các bệnh nhân sởi (chuyển các bệnh nhân sởi ở Khoa nhi tổng hợp về). Đối với các Bệnh viện Thanh Nhàn, Đống Đa, Hà Đông và Đức Giang, Sở Y tế có trách nhiệm đi kiểm tra công tác điều trị bệnh nhân sởi ngay trong hôm nay và ngày mai (20/4). Phát biểu chỉ đạo sau khi đi kiểm tra thực tế công tác điều trị sởi tại BV Xanh Pôn, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đánh giá cao những lỗ lực của tập thể BV Xanh Pôn về những cố gắng trong công tác điều trị bệnh nhân sốt phát ban nghi sởi và sởi tại đây. Việc thời tiết miền Bắc mưa ẩm trong thời gian qua cũng là một trong những nguyên nhân làm các ca mắc sởi tăng cao. Bộ trưởng Bộ Y tế yêu cầu, cần giảm tối đa ca mắc sởi bị tử vong, hạn chế ca bệnh bị biến chứng; do bệnh sởi lây rất nhanh nên phải có thêm các khu cách ly và điều trị riêng; phân tuyến bệnh nhân từ tuyến dưới, đồng thời bố trí và dành những phòng điều trị hạn chế tối đa quá tải nhằm hạn chế lây nhiễm chồng chéo; các bệnh viện cần phân tuyến riêng các ca nghi sởi ngay từ khi khám sàng lọc… Theo Bộ trưởng Bộ Y tế, ngành y tế Hà Nội cần phải mở khóa tập huấn về phòng, chống các dịch bệnh liên tục cho các cán bộ y tế từ phường, xã, thị trấn đến tuyến quận, huyện, thị xã. Tuyên truyền để người dân hiểu tác dụng của tiêm chủng nói chung và tiêm vaccine sởi nói riêng, đồng thời triển khai tiêm vaccine sởi trong độ tuổi và tiêm vét sởi. * Cũng trong sáng nay, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thị Bích Ngọc đã kiểm tra đột xuất công tác phòng, chống bệnh sởi tại quận Ba Đình. Ba Đình. Từ đầu năm đến nay, trên địa bàn quận phát hiện 131 trường hợp sốt phát ban nghi sởi, tại 100% các phường. Trong 89 trường hợp được lấy mẫu xét nghiệm, kết quả có 64 trường hợp dương tính với sởi. Đáng lưu ý, trong số những ca mắc sởi có đến 51 trường hợp chưa được tiêm phòng sởi hoặc chưa đến lịch tiêm. Đặc biệt, trên địa bàn có 1 trường hợp tử vong do sởi. Phó Chủ tịch cũng lưu ý, do số ca mắc sởi tập trung nhiều ở những đối tượng chưa được tiêm phòng nên quận cần tập trung tuyên truyền, vận động để các những gia đình có trẻ chưa được tiêm trên địa bàn đến tiêm vaccine sởi; đối với nhóm trẻ gia đình khi bị sởi không được đưa đến lớp học nhằm hạn chế tối đa lây nhiễm; hàng ngày phải tổng hợp số liệu trẻ mắc sởi, có phân tích, so sánh để thấy được số ca mắc trong một khoảng thời gian nhất định tăng hay giảm... Đặc biệt, thông tin để người dân hiểu tình hình bệnh sởi tránh hoang mang trong Nhân dân.
Pháp luật xã hội
Sởi và sự “minh bạch” của Bộ Y tế
“Bộ Y tế vẫn minh bạch thông tin, chưa bao giờ giấu. Bình thường chỉ báo cáo những ca chắc chắn do sởi nhưng Bộ Y tế đã công bố cả những ca nghi mắc… Mọi thứ còn phải chờ đợi kết quả nghiên cứu, còn con số tử vong do sởi chính xác là 25 ca. Mong mọi người để các nhà khoa học làm việc chứ đừng đồn đoán”. Đó là chia sẻ của Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long tại buổi họp báo về dịch sởi do Bộ Y tế tổ chức chiều 18-4.
“Đi qua đầu giường” đã có thể truyền bệnh
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, hiện nay dịch sởi xảy ra ở hầu hết các nước trong khu vực, kể cả các nước đã công bố loại trừ bệnh sởi thì đầu năm 2014 đã xuất hiện ca sởi (như Mỹ). Việt Nam nằm chung trong bối cảnh đó. Sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính dễ lây, nếu tiếp xúc thì 90% có khả năng lây. Nhưng một trong những nguyên nhân gây tử vong cao nhất là viêm phổi. Mùa này dịch chồng dịch, nhiễm virus chồng nhiễm virus nên càng gây tử vong cao hơn. Theo TS. Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế thì ngày 18-4 đã ghi nhận 3.256 trường hợp mắc sởi trên tổng số ca mắc lên 8.779 người bị phát ban nghi mắc bệnh sởi. Có đến 87% ca mắc sởi không tiêm chủng hoặc không rõ tình trạng tiêm chủng. Số ca tử vong chính xác do sởi là 25 trên tổng số 112 trường hợp tử vong liên quan đến bệnh sởi. Ông Nguyễn Văn Kính, GĐ BV Các bệnh nhiệt đới Trung ương cho biết, con số chính xác do bản thân virus sởi gây ra là như vậy. Chúng tôi đã tìm hiểu, một số ca không thể nói chết do sởi hay không do sởi như tim bẩm sinh, bại não… BV Nhi Trung ương là BV đầu ngành, có nhiều bệnh nhân chuyển đến khi quá tầm kiểm soát tuyến dưới. Bản thân mắc bệnh nặng khi vào “vùng dịch” thì “đi qua đầu giường” cũng có thể bị lây dễ dàng. Là một bệnh có thể lây nhiễm dễ dàng và có tỉ lệ gây tử vong cao nên trong rất nhiều những biện pháp để khống chế, ngăn chặn dịch lây lan thì tiêm chủng vẫn là biện pháp phòng dịch tốt nhất. Không có bài thuốc nào điều trị đặc hiệu với virus cả, chỉ có tiêm phòng mới ngăn chặn được dịch. Trẻ dưới 9 tháng tuổi thì bổ sung vitamin A (từ 6 tháng). Nhờ có tiêm phòng sởi mà năm 2010 - 2012 chúng ta đã cứu sống được 3,8 triệu trẻ em; nhờ có tiêm chủng mở rộng mà từ năm 1985 đến nay có 44 triệu trẻ em không mắc sởi. Tuy nhiên, Thứ trưởng Long cho biết thêm, thực tế các đoàn đi kiểm tra tại địa phương cho thấy, có người mời 2 lần vẫn không đưa con đi tiêm. Tại Hà Nội, tổ trưởng tổ dân phố đi đến nhà động viên đưa con cháu đi tiêm thì bố mẹ còn tránh mặt. “Có chuyện “nóng” về mặt chỉ đạo nhưng lại “lạnh” về mặt thực hiện. Ngày mai, Bộ Y tế sẽ công bố danh sách và tỉ lệ tiêm của các tỉnh TP để các nơi xem lại thực hiện như thế nào. Chúng tôi đã chỉ đạo rất quyết liệt”.
Bộ Y tế không bao giờ nói là không có dịch sởi
Nói về vấn đề vì sao ngành y tế không công bố dịch, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long phân tích, làm rõ công bố dịch hay không công bố dịch có nghĩa là “có dịch hay không có dịch”. Thực tế năm 2012 chúng tôi đã ban hành hướng dẫn giám sát phòng chống sởi, định nghĩa rõ: “Ổ dịch” là có 3 trường hợp mắc trở lên trong đó có 2 ca dương tính là “có dịch” và phải thông báo dịch. Đối với đợt dịch lần này, ngay từ cuối năm 2013 Bộ Y tế đã chỉ đạo UBND các tỉnh, TP phòng chống dịch sởi chứ không bao giờ nói là không có dịch sởi. Và lúc nào cũng ghi là “dịch sởi”, nhấn mạnh dịch sởi. Công bố hay không công bố dịch thì các biện pháp chuyên môn đều thực hiện theo quy định; ghi rõ 1 trường hợp nghi ngờ mắc là đã triển khai các biện pháp phòng chống với cá nhân, cộng đồng, trường học… làm như thế nào đều ghi rõ. Tuy vậy, có sự khác biệt hay không khi dùng từ “công bố” thay cho “thông báo”. Việt Nam có Luật ghi rõ, công bố sẽ ở mức độ cao hơn, có thể quá tầm kiểm soát của tỉnh, TP đó; có độc lực cao lây nhiễm cho cộng đồng; áp dụng biện pháp hành chính cao hơn như đóng cửa trường học, hạn chế giao thông, cưỡng chế cách ly, đóng cửa chợ, hạn chế họp,… Chúng ta cũng có mức cao hơn là công bố tình trạng khẩn cấp. Tôi khẳng định không công bố dịch không có nghĩa là không có dịch. Chúng ta đang có dịch sởi, 61 địa phương đã có dịch sởi. “Chúng tôi đã giao Hội đồng chuyên môn xem xét các trường hợp và chỉ định tiến hành đánh giá lâm sàng. Mong các đồng chí để các nhà khoa học làm việc chứ đừng đồn đoán. Còn phải chờ đợi kết quả nghiên cứu, chứ chính xác là 25 ca tử vong”.
Cần có khu khám bệnh sởi riêng biệt
Về những nhiệm vụ trong thời gian tới, ngày 18-4, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến đã ký ban hành Quyết định về việc thành lập đoàn kiểm tra công tác điều trị và phòng, chống dịch bệnh sởi tại Hà Nội và TP HCM. Theo đó có 5 đoàn kiểm tra được thành lập để khắc phục tình trạng quá tải BV giảm tỷ lệ tử vong và số ca mắc. Các đoàn được tổ chức trước ngày 23-4. Theo TS. Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh, sẽ tiếp tục tập trung đặc biệt là kiểm soát nhiễm khuẩn, cấp cứu, kỹ thuật sâu trong phác đồ mới. Sẽ liên tục cập nhật những phương pháp điều trị hiệu quả nhất; các đoàn kiểm tra sẽ giám sát thực hiện hệ thống. Về những biện pháp để khống chế dịch, TS. Trần Đắc Phu cho biết, tất cả 63 tỉnh, TP đã có kế hoạch tiêm chủng, cả nước đạt 50%. Chúng tôi đang cố gắng chỉ đạo kết thúc trong tháng 4. Hiện 1,5 triệu liều vắc-xin đã về kho của tất cả các địa phương. Cùng đó, những biện pháp khác được đưa ra để giảm lây nhiễm chéo như có khu khám cho bệnh nhân sởi riêng, tổ chức cách ly cho bệnh nhân về nhà và khám lại theo từng ngày riêng. TS.Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện VSDT TW cho rằng, để giảm lây chéo thì rất đơn giản: Có khu khám sởi riêng, điều trị riêng, biệt lập. Nếu nghi sởi thì cho vào phòng khám riêng; có phác đồ phù hợp ngay từ đầu (nâng cao thể trạng, bổ sung thêm, tăng miễn dịch cho trẻ chưa mắc sởi, phơi nhiễm nguy cơ cao). Cơ bản là làm tốt việc chống nhiễm khuẩn trong bệnh viện. TS. Nguyễn Minh Điển, Phó GĐ BV Nhi Trung ương chia sẻ, số bệnh nhân nằm viện ở đây đã giảm xuống. Chúng tôi đang quyết liệt làm là giảm tải và giảm tử vong, không chỉ riêng sởi mà giảm tải nhiều bệnh lý khác nhau vì đây là cơ quan đầu ngành. Khi đi thị sát tại BV Đống Đa cùng GĐ Sở Y tế Hà Nội, tôi góp ý là những bé đang thoái lui giảm sốt, giảm ban, chỉ ho húng hắng thì không giữ ở BV mà cho về nhà và chăm sóc hàng ngày. Các mẹ cho con đến khám, BV đã tổ chức phòng khám riêng để khám cho các cháu.
Đại đoàn kết
Hà Nội họp khẩn bàn biện pháp chống dịch sởi (19/04/2014)
Trong diễn biến phức tạp của dịch sởi, chiều 18-4 Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thế Thảo chủ trì cuộc họp khẩn với các sở, ngành chức năng bàn biện pháp tăng cường phòng, chống dịch sởi. Về vấn đề dư luận quan tâm là Sao Hà Nội chưa công bố dịch sởi, Phó Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết: Trong 3 ngày gần đây, sau khi TP tăng cường các biện pháp kiểm soát, phòng chống dịch từ địa bàn dân cư, tại BV, bước đầu đã giảm số bệnh nhân mắc sởi. TP đề xuất chưa cần thiết công bố dịch sởi trên địa bàn. Chủ tịch UBND TP yêu cầu Sở Y tế theo dõi sát sao diễn biến dịch bệnh, kịp thời đề xuất các giải pháp phòng, chống dịch, nhất là việc có công bố dịch hay không. Lưu ý tính chất, diễn biến của dịch sởi để ngăn chặn hiệu quả sự lây lan. Giao Sở Y tế tiếp tục theo dõi diễn biến của dịch, trong một hai ngày tới nắm bắt tình hình, tăng hay giảm về quy mô, tính chất cũng như khả năng kiểm soát để tham mưu cho TP công bố hay không công bố dịch và những nhiệm vụ, giải pháp. Chủ tịch UBND TP nhấn mạnh: Các ngành phải thực hiện các biện pháp phòng chống. Giải pháp số một là tập trung tối đa trang thiết bị để cấp cứu, điều trị các bệnh nhân mắc sởi và đảm bảo các điều kiện cách ly bệnh nhân, ngăn chặn sự lây lan trong cộng đồng. Cũng trong ngày 18-4, người dân Hà Nội tiếp tục đổ xô đưa con đi tiêm phòng sởi. Tại các điểm tiêm phòng trong nội thành, lượng trẻ em đi tiêm phòng tăng gấp 2 đến 3 lần so với ngày bình thường. Tại điểm tiêm phòng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương ở phố Lò Đúc, đến 9 giờ sáng đã hết phiếu đăng ký tiêm phòng, chủ yếu là phòng sởi, trong đó hầu hết là tiêm mũi tổng hợp gồm sởi, quai bị và rubella. Bác sĩ Nguyễn Minh Hồng (Phòng Tư vấn Trung tâm Dịch vụ Khoa học Kỹ thuật và Y tế Dự phòng, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương) cho biết: Viện đã bố trí đủ bác sĩ, y tá tiêm, mỗi buổi chỉ tiêm tối đa cho 50 trẻ để đảm bảo không xảy ra sự cố. Tại các điểm tiêm chủng khác như 50C Hàng Bài, 35 phố Trần Bình cũng chật cứng phụ huynh đưa con đi tiêm. Tại điểm tiêm chủng 50C Hàng Bài, lúc 10 giờ sáng 18-4, nhân viên đã thông báo ngừng nhận sổ tiêm. Tuy nhiên, hàng chục người vẫn xếp hàng đợi lấy số thứ tự chờ tiêm cho con mình. Trước đó ngày 17-4, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến có báo cáo hỏa tốc gửi Thủ tướng Chính phủ về tình hình dịch bệnh sởi và các hoạt động phòng chống. Theo báo cáo hiện nay, số bệnh nhân sởi tập trung cao cục bộ tại một số BV tuyến Trung ương tại Hà Nội như: Nhi Trung ương, Bạch Mai và BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Đây là nguyên nhân chính làm trẻ mắc bệnh nặng và tử vong cao. Tại BV Nhi Trung ương, chỉ trong ngày 17-4 đã có 33 bệnh nhi từ các khoa khác chuyển đến khoa Truyền nhiễm do lây nhiễm sởi trong BV. Trong khi đó, cũng trong ngày 17-4, chỉ có 5 bệnh nhi mắc sởi mới nhập BV Nhi trung ương. Cũng theo Bộ Y tế, hiện các chủng virus sởi gây bệnh tại nước ta chưa có sự biến đổi về gen cũng như độc lực của virus.
Seatimes
“Không có chuyện Bộ Y tế cấp máy thở hỏng để chống sởi
Liên quan đến việc Bệnh viện Bạch Mai nhận 10 máy thở từ Bộ Y tế để chống sởi, nhưng tất cả các thiết bị đều bị hỏng, Thứ trưởng Bộ Y tế khẳng định: “Các máy thở trên đều mới hoàn toàn và chưa từng được đưa vào sử dụng”. Trong buổi họp báo tại Bộ Y tế về tình hình phòng chống dịch sởi, trước những thắc mắc của các phóng viên báo chí về việc ngày 16/4 Bệnh viện Bạch Mai nhận được 10 chiếc máy thở của Bộ Y tế nhưng cả 10 máy thở bệnh viện nhận đều bị hỏng sen sơ cảm biến và ắc quy. Trong đó, có 4 máy bị hỏng nguồn và 2 máy hỏng màn hình. Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thành Long cho biết: “Tất cả các máy thở được xuất cấp cho các bệnh viện để chống dịch sởi đều được lấy từ nguồn dự trữ quốc gia. Các thiết bị này cũng được dự trữ ở trong kho và có thể do để trong kho một thời gian dài không sử dụng nên máy có trục trặc về ắc quy. Với sự cố này, chỉ cần thay ắc quy là được. Cho đến sáng nay thì phía bệnh viện Bạch Mai cũng đã sửa được 8 máy, 2 máy vẫn đang tiếp tục được sửa chữa, chứ không hề có chuyện cấp máy hỏng cho các bệnh viện, bởi tất cả các máy này đều là máy mới và chưa từng được đưa vào sử dụng”. “Chính phủ cũng đã chỉ đạo xuất cấp toàn bộ số máy thở dự trữ, tổng cộng là 42 máy cho các bệnh viện để hỗ trợ chống sởi”, thứ trưởng Bộ Y tế nói thêm..
Tin tức
Dịch sởi ở 61/63 tỉnh, thành
“Không công bố dịch sởi không có nghĩa không có dịch. Từ trước đến nay, trong văn bản gửi các địa phương, Bộ Y tế luôn khẳng định cần phải tăng cường phòng,chống dịch sởi. Và thực tế, dịch sởi đã và đang xảy ra ở 61/63 tỉnh, thành phố”, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long khẳng định tại cuộc họp báo thông tin phòng, chống dịch sởi lần đầu tiên được tổ chức tại Hà Nội chiều 18/4, sau gần 4 tháng xảy ra dịch sởi.
Số ca tử vong cao
Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế: Từ đầu năm đến nay, cả nước đã ghi nhận 8.779 ca phát ban nghi mắc bệnh sởi; trong đó có tới 112 ca tử vong liên quan đến bệnh sởi. Đánh giá về con số 112 ca tử vong do dịch sởi, GS.TS Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ TƯ thừa nhận: “Hàng năm, dịch sởi vẫn xảy ra tản phát, vài ba năm lại xảy ra một vụ dịch nhưng trong vòng 10 năm nay, chỉ có năm 2009 - 2010 (năm cũng xảy ra dịch) là ghi nhận 4 ca tử vong. Do đó, con số 112 ca tử vong do liên quan đến sởi thời gian qua là điều bất thường. Nhưng nguyên nhân vì sao lại xảy ra bất thường này thì cần phải có thời gian điều tra hồi cứu lại, nhất là điều tra về những ca tử vong trong thời gian qua”. uy nhiên, TS Nguyễn Văn Kính, Giám đốc BV Bệnh nhiệt đới TW lại cho rằng: “Tính chất của dịch sởi năm nay không nguy hiểm hơn các vụ dịch khác. Điểm khác biệt là số ca sởi tử vong năm tập trung chủ yếu tại BV Nhi TW; trong khi đó, tại các địa phương khác, như TP Hồ Chí Minh lại không hề xảy ra ca tử vong nào. Do đó, vấn đề chính hiện nay là làm tốt công tác cách ly, chống nhiễm khuẩn và giảm tải cho BV Nhi Trung ương”. Liên quan đến vấn đề “Liệu tỷ lệ tử vong cao có phải do ngành y lúng túng, chậm cập nhật phác đồ điều trị cho tuyến dưới?”, TS Nguyễn Văn Kính khẳng định: “Phác đồ điều trị bệnh sởi được áp dụng từ năm 2009 đến nay vẫn hiệu quả. Việc thay đổi điều trị phải dựa vào triệu chứng lâm sàng, bệnh cảnh của bệnh nhân, dựa vào kinh nghiệm đã đúc kết được trong quá trình khám chữa bệnh để bổ sung thêm những kinh nghiệm nhằm nâng cao hiệu quả trong điều trị. Năm nay, có một số trẻ dưới 9 tháng tuổi mắc sởi; đây là đối tượng chưa tiêm phòng, cũng chưa thể sử dụng máy thở để hỗ trợ trong quá trình điều trị, khi mắc sởi các cháu bị giảm miễn dịch nên dễ bội nhiễm vi sinh vật kháng thuốc... Do đó, Hội đồng chuyên môn quyết định cập nhật thêm một số loại thuốc nhằm nâng cao tính miễn dịch cho trẻ”.
Nguy cơ lây lan lớn
Theo thống kê của Bộ Y tế, ngày 17/4, có thêm 2 bệnh nhi nữa tử vong tại BV Nhi Trung ương. Như vậy từ đầu mùa dịch đến nay, tại BV này đã có tới 105/112 ca tử vong của cả nước. Đau xót và lo lắng hơn nữa là cùng ngày, tại đây có tới 33/38 ca mắc mới là những bệnh nhi đang điều trị tại khác khoa, phòng khác trong BV. Theo đánh giá của một số bác sĩ nhi khoa, việc chỉ có 5 ca sởi mới nhập viện/ngày tại BV Nhi Trung ương là một tín hiệu đáng mừng, bởi lẽ khoảng 1 tuần trước đó, mỗi ngày tại đây có khoảng 30 ca sởi nhập viện. Tuy nhiên, vấn đề đáng lo ngại nằm ở con số 33 bệnh nhi chuyển từ các khoa, phòng khác về khoa Truyền nhiễm do bị lây nhiễm thêm bệnh sởi. Điều đó cho thấy, BV Nhi Trung ương đang là một ổ dịch sởi lớn, nguy cơ lây lan cho các bệnh nhi khác đến khám và đang điều trị tại BV là rất cao, 90% người chưa có miễn dịch tiếp xúc với bệnh sởi có thể mắc sởi. Về phía BV Nhi Trung ương, ông Trần Minh Điển, Phó Giám đốc BV Nhi Trung ương cho biết: “Chiến lược của BV hiện nay là kiên quyết giảm quá tải, giảm tử vong. Chúng tôi đang tập trung giảm lượng bệnh nhân phải nằm ghép, giảm số ca phẫu thuật ngoại khoa hẹn trước , tại BV chỉ thực hiện điều trị những ca nặng, cấp cứu và bán cấp cứu… ”. GS.TS Nguyễn Thanh Long, Thứ trưởng Bộ Y tế cũng khẳng định: “Đối với BV Nhi Trung ương, Bộ Y tế đã sớm cùng BV tìm các giải pháp như tăng cường rà soát quy trình khám và điều trị bệnh, sàng lọc phân loại bệnh nhân nghi sởi ngay tại khoa Khám bệnh để có phương án điều trị hiệu quả, chú trọng việc phân tuyến điều trị phù hợp. Đồng thời, tăng cường các biện pháp nhằm giảm thiểu tử vong ở trẻ thông qua việc bổ sung các máy thở, cung ứng các phương tiện và thuốc đầy đủ; bảo đảm dinh dưỡng cho các cháu điều trị tại BV, đặc biệt các cháu khó ăn uống nhằm nâng cao thể trạng cho bệnh nhi”. Thứ trưởng Long cũng khẳng định, Bộ Y tế cũng không hề “giấu” thông tin về dịch sởi, việc Bộ thông báo 25 ca tử vong là bởi đó là những ca được khẳng định chắc chắn do sởi; 87 ca tử vong còn lại là những ca liên quan đến sởi, trên cơ thể trẻ mắc nhiều loại vi rút nên việc khẳng định nguyên nhân do bệnh nào cần phải nghiên cứu, điều tra làm rõ. Tuy không công bố dịch (vì phải căn cứ vào quy định từ Luật Truyền nhiễm) nhưng Bộ Y tế đã triển khai rất nhiều biện pháp nhằm sớm khống chế dịch. Thời gian tới, để ngăn chặn dịch sởi lây lan, ngành y tế vẫn tập trung vào giải pháp quan trọng nhất là tiêm vét vắcxin cho trẻ dưới 2 tuổi. Tới đây, 5 đoàn kiểm tra của Bộ Y tế sẽ đi thị sát, kiểm tra công tác điều trị, phòng chống dịch sởi tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh để tiếp tục khắc phục tình trạng quá tải, giảm tử vong và giảm số ca mắc sởi. Như cách giải thích của Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long và các chuyên gia y tế, hiện nay, ngành y tế đang nỗ lực hết sức để giảm tử vong, giảm số ca mắc sởi và sớm khống chế dịch sởi trong thời gian tới. Tuy nhiên, câu trả lời chính xác nhất vẫn là hiệu quả từ thực tế. Chỉ khi chấm dứt ca tử vong, chấm dứt sự lây lan dịch sởi thì dư luận mới bớt hoang mang và tin rằng ngành y tế đã làm tròn trách nhiệm của mình.
Soha
Phác đồ chuẩn đoán, điều trị sởi mới: Thêm hi vọng cho cha mẹ
Hội đồng chuyên môn Bộ Y tế vừa họp và đã thống nhất sử dụng thêm Gamma globulin miễn dịch, một chất tăng cường sức đề kháng, miễn dịch cho bệnh nhân mắc bệnh sởi. Theo ông Nguyễn Văn Kính, Giám đốc BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương, bệnh sởi dẫn đến suy giảm miễn dịch cấp tính, ngay sau khi mắc sởi, cơ thể đáp ứng miễn dịch với các mầm bệnh, vi sinh vật khác rất kém. Vì vậy, ngoài phác đồ điều trị bệnh sởi do Bộ Y tế công bố năm 2009, Hội đồng chuyên môn Bộ Y tế vừa họp và đã thống nhất sử dụng thêm Gamma globulin miễn dịch, một chất tăng cường sức đề kháng, miễn dịch cho bệnh nhân mắc sởi. Đối với trường hợp nặng sẽ tiêm thẳng Gamma globulin vào tĩnh mạch, trường hợp ở mức độ trung bình sẽ tiêm vào bắp để nâng cao sức miễn dịch cho những người mắc bệnh sởi. Song song với việc bổ sung thêm phác đồ điều trị sởi như trên, ngành Y tế cũng đang tiến hành triển khai nhiều biện pháp kết hợp phát hiện sớm trường hợp biến chứng hô hấp, viêm não khi trẻ mắc sởi để phác đồ điều trị phù hợp nhất, hạn chế tối đa các ca tử vong. Ông Nguyễn Văn Kính cũng khuyến cáo người dân phải áp dụng các biện pháp dự phòng chung như đeo khẩu trang khi đến chỗ đông người hoặc bệnh viện; rửa tay bằng các loại thuốc sát trùng; thông thoáng nhà cửa, nơi ở, nơi làm việc, bệnh viện…; tăng cường miễn dịch cho những người có nguy cơ mắc mà trọng tâm là tiêm phòng vaccine.
Vietnamnet
Chuyên gia: "Phải tin Bộ Y tế!"
Đừng nên chỉ hướng sự chú ý của dư luận vào bi kịch của những gia đình có con mắc bệnh, đừng nên chỉ tìm cách công kích Bộ Y tế. Cái chúng ta cần nhất là những đứa trẻ cần được khỏi bệnh - GS.TS Lê Đăng Hà, nguyên Viện trưởng Viện Y học lâm sàng các bệnh nhiệt đới chia sẻ.
Dịch sởi không có biến chủng
Thưa GS Lê Đăng Hà, các phát ngôn của Bộ y tế trong các cuộc họp báo gần đây và của nhiều chuyên gia khác cứ luẩn quẩn trong việc nên công bố dịch sởi hay chỉ cần thông báo về bệnh này. Là người có có nhiều kinh nghiệm trong ngành lây nhiễm, quan điểm của ông thế nào?
Thời điểm này chuyện công bố dịch hay không công bố dịch không phải là vấn đề mấu chốt. Nếu công bố dịch, ta sẽ huy động được toàn bộ hệ thống chính quyền, các cơ quan nhà nước đều phải có trách nhiệm tuyên truyền. Còn thì Bộ Y tế dù có công bố dịch hay không vẫn phải làm đúng trách nhiệm của mình: phòng và điều trị cho bệnh nhân. Bệnh Sởi thường xảy ra vào mùa Đông - Xuân, theo chu kỳ 3 -5 năm lần. Nếu số lượng các ca mắc Sởi đã giảm theo đúng quy luật mùa, thì tuyên bố dịch lúc này là không cần thiết nữa. Nếu có làm thì nên làm từ 1-2 tháng trước. Quan trọng bây giờ là dứt khoát điều trị dứt điểm bệnh, thống nhất phác đồ điều trị đúng để không có thêm những trường hợp tử vong mới.
Nhưng như phản ánh ở Bệnh viện Nhi Trung Ương thì số ca mắc Sởi nhập viện không có dấu hiệu giảm?
Cái đó chúng ta nên tin thống kê của Bộ Y tế. Khi tôi còn là Viện trưởng Bệnh viện các bệnh Nhiệt đới, tôi rất hiểu điều này. Mỗi bác sĩ ở bệnh viện chỉ nhìn thấy tình trạng bệnh nhân ở viện mình, chứ không có cái nhìn bao quát cả nước. Chúng ta không thể dự đoán tình hình dịch bệnh theo kiểu "thầy bói xem voi". Phải tin Bộ Y tế. Theo "Cẩm nang phòng chống bệnh truyền nhiễm" thì tỉ lệ mắc bệnh Sởi của chúng ta đã giảm từ 91/100.000 dân (năm 1986) xuống còn 2,35/100.000 dân (năm 2006), dịch Sởi có thể vẫn xảy ra, nhưng với quy mô cực nhỏ so với khi chưa có vắc xin. Việt Nam cũng đã cam kết với WHO là sẽ thực hiện các chiến lược loại trừ Sởi vào năm 2017 với tỉ lệ mắc Sởi không quá 1/1.000.000 dân. Nói như vậy để thấy việc tiêm vắc xin đã hạn chế được căn bệnh này hiệu quả như thế nào, nên số người mắc Sởi và số trẻ tử vong do Sởi trong những tháng Đông - Xuân vừa qua là vô cùng bất thường. Nhưng thay vì kết tội cho biến chủng, trước hết chúng ta cần nhìn lại những vấn đề sau: Thứ nhất, sau khi vắc xin phòng Sởi được phổ biến rộng rãi, bệnh Sởi đã giảm rất nhiều, nay tự nhiên lại bùng lên như thế, thì đó là dấu hiệu rất đáng lo trong vấn đề tiêm chủng. Nguồn lây của Sởi rất khó ngăn chặn. Bệnh Sởi lây từ lúc chưa có những triệu chứng rõ rệt, khi người mắc bệnh vẫn đang trong thời gian ủ bệnh. Đến lúc phát ban thì mới cách ly thì đã muộn. Nên cách duy nhất để phòng chống bệnh Sởi hiệu quả vẫn là tiêm chủng. Nếu chúng ta thực hiện đủ những bước sau: Tiêm đủ 2 mũi lúc 9 tháng và 18 tháng tuổi; nhiệt độ bảo quản vắc xin chuẩn là 2 -10oC, nhưng lý tưởng nhất là 8oC; vacxin sau khi đã pha nước cất sẽ không được phép sử dụng sau 8 tiếng thì tỉ lệ trẻ mắc bệnh Sởi sẽ là cực thấp.
Vậy mà số ca mắc Sởi lại tăng đột biến trong mấy tháng vừa qua thì chúng ta bắt buộc phải đặt câu hỏi: Có đúng là tỉ lệ tiêm vắc xin là 99% hay đó chỉ là con số ma mà các địa phương báo cáo Bộ Y tế? Vacxin đưa về các địa phương có được bảo quản theo đúng quy định hay không? Nếu đúng thì không có lý do gì dịch Sởi bùng phát.
Việc đợt dịch Sởi này xảy ra sau những rùm beng về vắc xin năm 2013 cũng là điều đáng lo ngại. Tôi không có con số cụ thể về số trẻ ở từng độ tuổi cụ thể nhiễm bệnh, nhưng nếu những trẻ đó không được tiêm đủ 2 mũi vắc xin do bố mẹ lo ngại vắc xin gây sốc phản vệ thì đó sẽ là chuyện hết sức đáng lo mà chúng ta cần phải đặc biệt chú ý để tuyên truyền cho người dân.
Vậy ý ông là để dịch Sởi bùng phát và gây tử vong cao như thế này là do những nguyên nhân vừa nói trên? Tai sao ông không tính đến phương án biến chủng Sởi?
Tôi đã chữa cho không dưới 10.000 bệnh nhân Sởi. Tôi khẳng định là không có biến chủng. Ở miền Nam cũng có Sởi, nhưng không có trường hợp tử vong. Các bệnh viện ở Hà Nội để xảy ra tử vong quá nhiều thì chỉ có hai vấn đề: bệnh nhân được đưa đến quá muộn, điều trị không đúng cách và quá tải dẫn đến lây chéo. Những triệu chứng của các bệnh nhân Sởi tử vong đợt vừa qua hầu như đều là do bội nhiễm phổi và viêm não chứ không có biến chủng nào cả. Có một điều này mà tôi nghĩ chúng ta cần lo lắng, đó là bệnh Sởi đã khá lâu không xuất hiện hoặc xuất hiện khá lẻ tẻ. Nhiều bác sĩ không có kinh nghiệm chữa bệnh Sởi, nên có thể dẫn đến cách điều trị không đúng, gây ra những hậu quả đáng tiếc. Hiện nay chúng ta dùng qúa nhiều loại kháng sinh, nên tôi cũng lo rằng có thể chúng ta đã chọn loại kháng sinh không phù hợp cho việc điều trị với những biến chứng viêm phổi ở trẻ do bội nhiễm. Cái này các bác sĩ có kinh nghiệm sẽ nắm rõ hơn. Bộ Y tế nên có những phác đồ điều trị cho các bác sĩ để họ ứng phó. Tôi nhấn mạnh là không có ý nói các bác sĩ hiện nay kém, mà là có thể là họ chưa có kinh nghiệm, vì bệnh Sởi không phải là bệnh thường gặp nhiều năm gần đây.
Ông có thể chỉ cho các ông bố, bà mẹ biết làm thế nào để phân biệt được thế nào là Sởi nặng và Sởi nhẹ để kịp thời đưa con đến bác sĩ trước khi quá muộn?
Bệnh Sởi bao giờ cũng mọc từ đỉnh trán rồi lan dần xuống toàn thân. Ngày thứ nhất mọc đến cổ, ngày thứ hai mọc đến ngực, ngày thứ ba mọc đến tay, ngày thứ tư mọc ở chân. Nếu không mọc đúng theo theo quy tắc này thì không phải là Sởi. Nếu Sởi mọc hết ra ngoài, mọc dầy thì có nghĩa là Sởi nhẹ, không nguy hiểm, sau đó người mắc bệnh sẽ tự khỏi. Nếu các nốt Sởi chỉ mọc lưa thưa, hay mọc nửa người mà không lan xuống chân, đó chính là biểu hiện đáng lo. Lúc đó sẽ cần phải đưa trẻ đi khám xem có bị sốt cao không, có vấn đề gì về phổi không. Nếu sau 5 ngày, trẻ đã hạ sốt mà bỗng nhiên sốt trở lại hoặc viêm tai, viêm phổi, chắc chắn có biến chứng.
Bệnh sởi như ông nói là căn bệnh "cổ điển", không xa lạ. Vậy tại sao nó lại gây ra hậu quả nghiêm trọng với số trẻ tử vong nhiều bất thường, gây hoang mang, hoảng hốt như hiện nay?
Bộ Y tế sẽ phải xem lại vấn đề tuyên truyền về bệnh Sởi cho người dân, để họ hiểu bệnh Sởi có thể biến chứng. Và khi sốt thì phải đến bệnh viện ngay lập tức. Nhưng quan niệm dân gian của mình hay có thói quen chữa Sởi ở nhà bằng hạt mùi chẳng hạn, cộng với việc chăm sóc, kiêng khem không đúng cách, đến khi trẻ viêm phổi rồi mới đưa vào bệnh viện, thì đến lúc đó khó cứu chữa, mà biến chứng phổi là nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ. Khi bị Sởi, đường hô hấp của trẻ bị tổn thương, dễ dẫn đến bội nhiễm gây ra viêm phổi, nhất là với trẻ nhỏ hệ miễn dịch chưa tốt sẽ dễ dẫn đến tử vong. Có một vấn đề là nhiều người dân tập trung đưa con về các bệnh viện tuyến Trung ương, mà bệnh viện Nhi là điển hình, khiến cho cái mà họ nhìn thấy càng kinh khủng hơn. Truyền thông trong cách đưa tin, phản ánh tình hình, cũng khiến cho người dân hoang mang. Thú thật ngay cả tôi là bác sĩ chuyên ngành lây nhiễm, sống chung với Sởi từ thời chiến tranh đến giờ, điều trị không dưới 10.000 ca Sởi, nhưng cứ đọc báo, xem đài như mấy ngày qua, tôi cũng thấy hoảng. Người dân không có kiến thức y khoa, sẽ còn hoảng hốt đến nhường nào với cách phản ánh một chiều của truyền thông, chỉ nói đến hậu quả chứ không nói đến cách giải quyết, chỉ lên án và tìm cách quy kết trách nhiệm chứ không đưa ra biện pháp. Đừng nên chỉ chăm chăm đưa tin về tình hình hỗn loạn ở bệnh viện, đừng nên chỉ hướng sự chú ý của dư luận vào bi kịch của những gia đình có con mắc bệnh, đừng nên chỉ tìm cách công kích Bộ Y tế. Chúng ta quên mất một điều rằng, cái chúng ta cần nhất là những đứa trẻ cần được khỏi bệnh. Truyền thông cũng mắc lỗi này trong vụ vacxin Quinvaxem và vụ vacxin ở Quảng Trị. Hậu quả là nhiều đứa trẻ không được tiêm vắc xin phòng sởi hoặc không được tiêm đủ hai mũi vì sự hoảng sợ của cha mẹ trước những thông tin đáng sợ đọc trên báo mỗi ngày. Chúng ta làm người dân chỉ để ý đến việc đã có trẻ tử vong vì tiêm vacxin rồi quy tội cho vacxin, mà khiến họ quên mất rằng tỷ lệ bị sốc phản vệ là đương nhiên có ở cả những quốc gia có nền y tế hiện đại hơn nhiều; nhưng ngoài chuyện đó ra thì phần lớn những đứa trẻ sẽ được bảo vệ khỏi bệnh dịch. Việc không đi tiêm vắc xin có thể là một trong những nguyên nhân gây ra đợt dịch Sởi này. Và nếu vẫn còn tâm lý không cho con đi tiêm vắc xin vì e sợ, thì việc xuất hiện những đợt dịch khác, nghiêm trọng hơn, với hậu quả nặng nề cũng sẽ là điều không có gì phải ngạc nhiên.
Báo điện tửChính phủ
10 tỉnh không ghi nhận thêm bệnh nhân mắc sởi
Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, tính đến cuối ngày 18/4, cả nước đã có 10 tỉnh không ghi nhận thêm bệnh nhân mắc sởi trong 21 ngày qua Các tỉnh này gồm: Hà Nam, Phú Thọ, Bắc Kạn, Nghệ An, Lai Châu, Cao Bằng, Yên Bái, Quảng Ngãi, Phú Yên, Bến Tre. Cũng trong ngày 18/4, cả nước đã ghi nhận thêm 120 trường hợp mới mắc bệnh sởi trong tổng số 258 trường hợp sốt phát ban dạng sởi tại 32 tỉnh, thành phố. Tại BV Nhi Trung ương ghi nhận bổ sung 2 trường hợp nặng, là các trường hợp viêm phế quản-phổi có xét nghiệm dương tính với sởi, cả 2 trường hợp đều không có tiền sử tiêm phòng sởi và có độ tuổi dưới 9 tháng tuổi. Như vậy, tích lũy từ đầu năm đến nay, cả nước đã ghi nhận 3.256 trường hợp mắc bệnh sởi trong tổng số 8.799 trường hợp sốt phát ban dạng sởi tại 61/63 tỉnh, thành phố. Đã có 25 trường hợp tử vong do sởi trong số 114 trường hợp tử vong có liên quan đến sởi. Hiện nay, Bệnh viện Nhi Trung ương đang điều trị 230 bệnh nhân sởi, có 3 bệnh nhân nhập viện mới trong ngày 18/4, có 18 bệnh nhân đang phải thở máy. Bệnh viện Bạch Mai đang điều trị 12 bệnh nhân, có thêm 4 bệnh nhân nhập viện mới trong ngày 18/4, 4 bệnh nhân đang phải thở máy. Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương đang điều trị 66 bệnh nhân, trong ngày 18/4 có 13 bệnh nhân mới nhập viện, 5 trường hợp bệnh nhân nặng. Theo Cục Y tế dự phòng, số bệnh nhân mới nhập viện trong ngày 18/4 tại một số BV tuyến Trung ương có giảm so với ngày 17/4 (26 bệnh nhân nhập mới ngày 17/4). Tuy nhiên, hiện tượng nhiễm sởi từ các khoa khác của BV Nhi Trung ương vẫn còn khá cao (42 bệnh nhân sởi mới). Đến ngày 18/4, tỷ lệ tiêm vét vaccine trên toàn quốc đạt 54.6%. Tỷ lệ tiêm vaccine sởi tại các địa phương đang tiếp tục được triển khai tới các đối tượng chưa tham gia tiêm vaccine sởi trên cả nước. Theo nhận định của Bộ Y tế, số trẻ nhập viện tại các BV tuyến Trung ương có thể giảm dần trong những ngày tới do sự tăng cường phân tuyến điều trị tại các BV tuyến tỉnh, đồng thời do tăng cường truyền thông nên các gia đình nhận thức rõ hơn nguy cơ lây nhiễm BV tại một số BV tuyến Trung ương khi đến khám chữa bệnh trong giai đoạn hiện nay.
Zing.vn
Bệnh viện Nhi Đồng 1 cách ly các bệnh nhi bị sởi
Sáng 19/4, Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Quang Cường cùng đoàn cán bộ Sở Y tế, Trung tâm y tế dự phòng TP.HCM đi kiểm tra tình hình dịch sởi tại các bệnh viện trên địa bàn. Theo thống kê của phòng kế hoạch tổng hợp bệnh viện Nhi Đồng 1, hiện đã tiếp nhận 1.660 ca đến khám ngoại trú, riêng TP.HCM có 1.184 ca (chiếm 71%). 29% bệnh nhi còn lại đến từ các tỉnh Long An, Tây Ninh, Bình Dương, Đồng Nai, Tiền Giang, An Giang. Đại diện bệnh viện cho biết số bệnh nhi tới khám đông nhất là vào tháng 3, lên tới 605 bé. Trong khi đó, tháng 2 và 4 cũng có trên 400 bệnh nhi từ các tỉnh miền Tây Nam bộ tới khám. Tính từ đầu năm đến nay bệnh viện đã điều trị nội trú cho 1.002 ca mắc bệnh sởi (chiếm 60%) tổng số bệnh nhi nhập viện. Trong đó, riêng ở TP.HCM chiếm 57%. Trong số hơn 1.000 ca nội trú thì có 117 bé biến chứng do mắc các bệnh về hô hấp, 2 ca phải thở máy và 10 ca phải thở nCPAP (máy thở nhân tạo áp lực). Theo báo cáo của bác sĩ Trương Hữu Khanh, Trưởng Khoa nhiễm - thần kinh bệnh viện Nhi Đồng 1, chỉ có 2% bé mắc bệnh sởi được tiêm chủng vắc xin đầy đủ; số còn lại chỉ tiêm được 1 - 2 mũi đầu. Hiện bệnh viện bố trí riêng 2 phòng để điều trị nội trú cho bệnh nhi sởi theo phương pháp cách ly hoàn toàn. Khi bệnh nhân tăng cao, sẽ mở rộng khu này. Hiện khoa Nhiễm đã bố trí gần 150 giường để điều trị cho các bệnh nhi. Để đối phó với dịch, bệnh viện cũng đang lên kế hoạch tập huấn cho tất cả các y, bác sĩ. Tại buổi làm việc, lãnh đạo bệnh viện đề xuất Bộ Y tế cung ứng thêm máy thở nCPAP, monitor nhiều thông số Pulse oxymeter, bơm tiêm, máy truyền dịch và hỗ trợ cung ứng thêm gamaglobulin dạng tiêm bắp theo phác đồ của Bộ. Thứ trưởng Lê Quang Cường yêu cầu lãnh đạo bệnh viện Nhi Đồng 1 phải tuyên truyền, hướng dẫn để các bà mẹ ở tuyến dưới về điều trị ngoại trú cho con, tránh quá tải ở các bệnh viện tuyến trên. Khi tiếp nhận, phải phân bệnh nhi bị sởi ở khu vực riêng để tránh lây lan. Tại bệnh viện Nhiệt đới, các bác sĩ cho biết ngày 18/4 tiếp nhận khám cho 938 lượt người có biểu hiện bệnh sởi, trong đó 843 trường hợp phải nhập viện điều trị. Theo các bác sĩ, trong số 843 bệnh nhân (trẻ em từ 3-5 tuổi là 584, tương đương 69%) điều trị nội trú, có 476 bệnh nhân bị sởi thông thường, 367 biến chứng viêm phổi. Nhiều phụ nữ mang thai và người già cũng có sởi.
Giao thông vận tải
Hạn chế tối đa sự lây truyền của dịch sởi
Đó là mục tiêu lớn nhất của hàng loạt các biện pháp đã và đang được Bộ Y tế và các địa phương có dịch sởi hoàn hành như Hà Nội thực hiện.
Chuẩn đoán bệnh sởi mới nhất
Bộ Y tế vừa ban hành hướng dẫn chẩn đoán, điều trị bệnh sởi mới nhất để các gia đình chủ động trong việc phát hiện và điều trị bệnh kịp thời cho trẻ. Theo hướng dẫn, bệnh sởi biểu hiện dưới 2 dạng: Thể điển hình và thể không điển hình. Đối với thể điển hình có 4 giai đoạn bệnh: Giai đoạn ủ bệnh từ 7-21 ngày (trung bình 10 ngày); Giai đoạn khởi phát (giai đoạn viêm long): Từ 2-4 ngày với các biểu hiện: người bệnh sốt cao, viêm long đường hô hấp trên và viêm kết mạc, đôi khi có viêm thanh quản cấp, có thể thấy hạt Koplik là các hạt nhỏ có kích thước 0,5-1 mm màu trắng/xám có quầng ban đỏ nổi gồ lên trên bề mặt niêm mạc má (phía trong miệng, ngang răng hàm trên); Giai đoạn toàn phát kéo dài từ 2-5 ngày. Thường sau khi sốt cao 3-4 ngày, người bệnh bắt đầu phát ban, ban hồng dát sẩn, khi căng da thì tan biến mất, xuất hiện từ sau tai, sau gáy, trán, mặt, cổ, dần lan đến thân mình và tứ chi, cả ở lòng bàn tay và gan bàn chân. Khi ban mọc hết toàn thân thì thân nhiệt giảm dần. Giai đoạn phục hồi: Ban nhạt màu dần rồi sang màu xám, bong vẩy phấn xẫm màu, để lại vết thâm vằn da hổ và biến mất theo thứ tự như khi xuất hiện. Nếu không xuất hiện biến chứng thì bệnh tự khỏi. Có thể có ho kéo dài 1-2 tuần sau khi hết ban. Ở thể không điển hình: Biểu hiện lâm sàng có thể sốt nhẹ thoáng qua, viêm long nhẹ, phát ban ít, toàn trạng tốt. Thể này dễ bị bỏ qua, dẫn đến lây lan bệnh mà không biết. Người bệnh cũng có thể sốt cao liên tục, phát ban không điển hình, phù nề tứ chi, đau mỏi toàn thân, thường có viêm phổi nặng kèm theo. Các biểu hiện lâm sàng của bệnh sởi gồm: Ho, sốt, viêm long (đường hô hấp, kết mạc mắt, tiêu hóa), hạt Koplik và phát ban đặc trưng của bệnh sởi. Theo bác sĩ Nguyễn Văn Kinh – Giám đốc bệnh viện Nhiệt đới Trung ương, để phòng bệnh chủ động cần tiêm đủ 2 mũi vaccine phòng sởi cho trẻ trong độ tuổi tiêm chủng theo quy định (Mũi 1 khi trẻ 9 tháng tuổi, mũi 2 khi 18 tháng tuổi). Còn đối với người đã mắc bệnh, phải được cách ly tại nhà hoặc tại cơ sở điều trị theo nguyên tắc cách ly đối với bệnh lây truyền qua đường hô hấp; hạn chế tiếp xúc gần không cần thiết với người bệnh, thời gian cách ly từ lúc nghi mắc sởi cho đến ít nhất 4 ngày sau khi phát ban; tăng cường vệ sinh cá nhân, sát trùng mũi họng, giữ ấm cơ thể, nâng cao thể trạng để tăng sức đề kháng. Ông Nguyễn Văn Kính cũng khuyến cáo người dân phải áp dụng các biện pháp dự phòng chung như đeo khẩu trang khi đến chỗ đông người hoặc bệnh viện; rửa tay bằng các loại thuốc sát trùng; thông thoáng nhà cửa, nơi ở, nơi làm việc, bệnh viện… Trước diễn biến phức tạp của dịch sởi, Bộ Y tế cũng đã có công điện khẩn yêu cầu lãnh đạo các Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương, Viện Pasteur, các Trung tâm y tế dự phòng tổng hợp báo cáo hàng ngày về tình hình bệnh sởi, kết quả xét nghiệm, tiến độ thực hiện chiến tiêm vét vắc xin sởi. Bộ Y tế cũng yêu cầu các bệnh viện Nhi Trung ương, bệnh viện Nhiệt đới Trung ương, bệnh viện Bạch Mai… cập nhật tình hình bệnh sởi tại đơn vị, để Bộ chủ động nắm tình hình báo cáo lên Chính phủ trong ngày nhằm có biện pháp kịp thời ngăn chặn dịch. Theo thống kê gần nhất của Bộ Y tế, trên toàn quốc ghi nhận 3.256 trường hợp mắc sởi trên 8.779 trường hợp người phát ban nghi mắc sởi với 112 trường hợp tử vong có liên quan đến sởi.
Hà Nội: Phân vùng, cách ly bệnh nhân sởi
Theo báo cáo của lãnh đạo Sở Y tế Hà Nội, từ đầu năm đến nay trên địa bàn thành phố phát hiện hơn 2.600 trường hợp sốt phát ban nghi sởi, phân bố ở nhiều xã phường, thị trấn; hơn 88% số trường hợp mắc bệnh sởi chưa tiêm chủng hoặc tiêm chủng chưa đầy đủ, trong đó 24% là trẻ dưới 9 tháng tuổi (độ tuổi chưa đến lịch tiêm chủng). Riêng trong ngày 18/4, tại các bệnh viện của Hà Nội có 104 ca đến khám bệnh sởi, 66 ca sởi nhập viện và 43 ca ra viện. Hiện có 459 bệnh nhân sởi đang điều trị nội trú, trong đó có 7 trường hợp thở máy. Bệnh nhân nằm điều trị nhiều nhất ở các Bệnh viện Saint Paul (109 bệnh nhân), Đống Đa (87 bệnh nhân), Thanh Nhàn (39 bệnh nhân), Hà Đông (36 bệnh nhân) và Đức Giang (30 bệnh nhân). Trong 1 tuần trở lại đây, số bệnh nhân sởi nhập viện có xu hướng chững lại và không có thêm bệnh nhân tử vong. Tuy nhiên, tình hình bệnh sởi có dự báo tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, ảnh hưởng đến đời sống xã hội, ngày 18/4, Chủ tịch UBND Tp. Hà Nội Nguyễn Thế Thảo đã chủ trì cuộc họp với các sở, ngành, quận, huyện nhằm triển khai các biện pháp khẩn cấp để dập dịch. Chủ tịch UBND thành phố lưu ý trong vài ngày tới, Sở Y tế Hà Nội cần nắm chắc tình hình dịch bệnh, về quy mô, tính chất, khả năng kiểm soát, ngăn chặn bệnh sởi lây lan thành dịch lớn. Trong trường hợp cần thiết có thể huy động nguồn kinh phí dự phòng cho công tác phòng chống dịch. Để giảm thiểu các ca tử vong, mà nguyên nhân chính là do lây nhiễm chéo, ngành y tế phải kết hợp nhiều giải pháp để cách ly số bệnh nhân sởi với các bệnh nhân khác, buộc phải phân vùng để điều trị, tránh dồn hết lên tuyến trên; kể cả trường hợp phải đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực để bố trí thêm khu cách ly điều trị cứu chữa cho người bệnh. Bên cạnh đó, Trung tâm Y tế Dự phòng phải chịu trách nhiệm chính cùng với các quận, huyện đến từng điểm phát sinh bệnh sởi để khoanh vùng, xử lý, ngăn chặn dịch bệnh lây lan. thành phố tăng cường các biện pháp kiểm soát, phòng chống dịch từ địa bàn dân cư, tại bệnh viện. Đối với vấn đề tiêm vắcxin phòng sởi, cần tiếp tục đẩy mạnh, trong đó phải tuyên truyền nâng cao trách nhiệm của gia đình và cộng đồng trong việc chủ động tiêm phòng bệnh sởi cho con em.
An ninh thủ đô
Thủ tướng quyết định bổ sung kinh phí phòng chống dịch bệnh
Thủ tướng Chính phủ vừa quyết định xuất cấp trang thiết bị dự trữ quốc gia và bổ sung kinh phí cho Bộ Y tế để phòng, chống dịch bệnh. Theo đó, Bộ Y tế xuất cấp (không thu tiền) 12 máy thở chức năng cao thuộc hàng dự trữ quốc gia để trang bị cho 3 bệnh viện phục vụ công tác cấp cứu, điều trị người mắc dịch bệnh và phục vụ nhu cầu khám, chữa bệnh của nhân dân. Cụ thể, BV Nhi Trung ương 4 máy; BV Thanh Nhàn 4 máy; BV Đống Đa 4 máy. Thủ tướng Chính phủ cũng quyết định bổ sung 80,875 tỷ đồng cho Bộ Y tế từ nguồn dự phòng để mua sắm một số trang thiết bị cho các BV và mua thuốc Gamaglobulin phục vụ công tác phòng, chống dịch bệnh.
Máy thở trục trặc do để quá lâu
Theo thông tin từ phía Bệnh viện Bạch Mai, ngày 16-4 vừa qua, bệnh viện đã nhận được 10 máy thở do Bộ Y tế xuất cấp để phục vụ công tác điều trị bệnh nhi hiện đang bị quá tải. Tuy nhiên, khi vận hành thì cả 10 máy này đều bị hỏng cảm biến và ắc quy, trong đó có 4 máy bị hỏng nguồn và 2 máy hỏng màn hình. Hiện bệnh viện đã sửa xong 8 máy và đưa vào sử dụng. Trả lời câu hỏi liệu có phải Bộ Y tế cấp máy thở cũ, chất lượng kém cho các bệnh viện, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long khẳng định, đến nay Bộ Y tế đã cấp tổng cộng 42 máy thở cho các bệnh viện, tất cả đều là máy mới, bao gồm cả 10 máy thở cấp cho Bệnh viện Bạch Mai. Còn lý do tại sao các máy “chưa dùng đã hỏng”, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết, đây là các máy thở nằm trong chương trình dự trữ quốc gia được Bộ Y tế mua từ lâu và để trong kho chưa sử dụng nên có thể các máy có trục trặc.