Sức khoẻ đời sống
Ðêm nghĩa tình 3 thế hệ
Chuyến xe đưa chúng tôi đến Khu di tích của Ban Dân y miền Nam lúc trời vừa chạng vạng. Con đường đi qua cửa khẩu Sa Mát hun hút tối, vắng vẻ, thỉnh thoảng mới thấy ánh đèn pha lẻ loi của một vài chiếc xe ngược chiều vội vã. Tân Biên, vùng chiến khu oai hùng lịch sử, một ngày cuối tháng 4 oi bức không làm khách đường xa giảm phần háo hức bởi hôm nay là đêm giao lưu họp mặt nhiều thế hệ do Câu lạc bộ Truyền thống Ban Dân y miền Nam tổ chức. Mới khoảng 6 giờ chiều, bóng tối vẫn chưa đủ liếm trùm mặt đất đã thấy bùng lên ánh lửa sau những rặng cây, soi rõ dáng của hơn mấy mươi con người đang quây quần... mái tóc ai cũng đã ánh bạc. Họ - những chiến sĩ áo trắng của Ban Dân y miền Nam về đây, mừng ngày đất nước thống nhất, đan xen cạnh đó là những khuôn mặt trẻ của các bác sĩ, y tá, hộ lý từ các bệnh viện: Chợ Rẫy, Răng-Hàm-Mặt Trung ương và các sinh viên người Campuchia đang học tại Trường trung cấp Y tế tỉnh Tây Ninh... Cứ mỗi chiếc xe mới đến, lại lao xao những câu hỏi, những ánh mắt trông chờ người quen, đồng đội. 40 năm qua rồi, chiến tranh đã lùi xa nhưng thời gian vẫn mang dần đi tên tuổi người thân theo quy luật của cuộc sống, buộc người ta phải âu lo, đón đợi... có thể không phải cho mình nhưng cho bạn bè, đồng chí. Khu di tích Ban Dân y miền Nam được xây dựng trên nền Bệnh viện Liên Cơ - C6 cũ - khu rừng Chàng Riệc - Tân Lập - Tân Biên - Tây Ninh. Nơi đây, theo lời chị Ngô Thị Quỳnh Lan - hiện đang công tác tại Bệnh viện Răng-Hàm-Mặt Trung ương bồi hồi nhớ lại: “Khoảng những năm đầu thập niên 70, khi chiến sự ác liệt đang nổ ra từng ngày, từng giờ trên khắp chiến trường Tây Nam này, vào một buổi chiều, tôi được một đồng đội của ba mẹ đưa về đây bằng xe Honda. Lúc ấy trời cũng chạng vạng như bây giờ... Xa xa nghe ì ầm tiếng bom tiếng súng nhưng tất cả những gì đập vào mắt tôi lúc ấy là một khung cảnh yên bình với đàn vịt tung tăng bơi lội trong ao. Lúc ấy tôi mới 9 tuổi, chưa biết đến chiến tranh, chưa biết đến mất mát... Thế rồi ngay sau đó, nghe các chú các cô kể lại, những cái ao ấy là những hố bom và đã có rất nhiều đồng đội của ba mẹ tôi đã ngã xuống. Điều này đã gây cho tôi một ấn tượng rất mạnh, không bao giờ phai trong tâm trí...”. Còn theo lời BS. Trần Diệp Tuấn, Hiệu trưởng Trường đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh: “Mảnh đất này gắn bó với tôi bởi mẹ tôi sinh tôi vào năm 1967, ngay tại khu rừng Chàng Riệc, Bệnh viện Liên Cơ này. Cha mẹ tôi cùng công tác ở đây gần suốt thời gian cuối của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước... Chỉ tiếc là không được gặp lại người đã đỡ sinh ra mình”. Đến tham gia buổi giao lưu họp mặt, đốt lửa truyền thống đêm nay có PGS.TS. Trần Thị Trung Chiến - nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế cũng là Chủ nhiệm Câu lạc bộ Truyền thống Ban Dân y miền Nam, cô Trần Thị Giang - Phó Chủ nhiệm Câu lạc bộ và rất nhiều tên tuổi gắn liền với ngành y tế, với chính mảnh đất oai hùng này: Bác sĩ, Anh hùng Lao động Tạ Thị Chung, nguyên Phó giám đốc Bệnh viện Từ Dũ; BS. Trương Thị Xuân Liễu và các cán bộ ngành như BS. Nguyễn Văn Hải, đồng chí Phạm Văn Tác... - những cái tên góp phần làm cánh bác sĩ trẻ thêm háo hức, trông đợi để được trò chuyện, giao lưu. Họ nóng lòng được nghe những câu chuyện, những lời tâm tình từ những tên tuổi đã biết từ lâu... Họ muốn được hỏi bao điều chất chứa và nhất là muốn biết thêm thật nhiều sự kiện về khu di tích này... Chắc chắn trong thâm tâm của các bạn trẻ đang ngồi đây, cũng như cả một thế hệ trẻ bây giờ vẫn băn khoăn với câu hỏi: động lực nào, niềm tin nào, sức mạnh nào đã giúp thế hệ đi trước làm nên những điều kỳ diệu như thế. Và buổi giao lưu đã thỏa mãn mong ước của họ. “18 tuổi, khoác ba lô, tôi lên đường Nam tiến theo tiếng gọi của Tổ quốc” - anh Bùi Đức Phong, nguyên Phó chánh Thanh tra Bộ Y tế kể lại câu chuyện hơn 40 năm trước của một chàng trai Hà Nội: “3 tháng trời ròng rã trèo đèo, lội suối, băng rừng, một ngày đầu năm 1972, tôi đã đến đây, tham gia vào C23, Ban Dân y miền Nam”. “Lúc đó tui thương nó lắm. Nó còn trẻ măng, chỉ bằng tuổi em, tuổi cháu của tui” - bác Mai Thanh Sơn, 80 tuổi, cũng là một chiến sĩ của C23 cũ khoác vai anh Phong nói và thêm vào: “Nhà báo viết nhớ nhắc đến sự cách biệt của 2 thế hệ của chúng tôi cùng trong một cuộc kháng chiến, những thế hệ đã đổ xương máu trong cuộc chiến tranh vừa qua, ngay trên mảnh đất này”. Bác bùi ngùi nhắc lại những hy sinh, mất mát của đồng đội đã ngã xuống trên tay bác hay đã nằm lại trên con đường Trường Sơn khi “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”: “Không có cuốc có xẻng, anh em đành đi lấy đá, lấy sỏi đắp lên. Đau xót lắm mà không biết làm cách nào khác...”. Cuộc chiến nào mà không lắm đau thương, mất mát và chính những mất mát ấy giúp ta thấy cuộc sống hiện tại mới ý nghĩa làm sao. Cả hội trường lặng yên trong phút mặc niệm tưởng nhớ đến những tên tuổi đã nằm xuống mãi mãi. Buổi giao lưu bước sang sự chia sẻ chân tình về những công tác đặc thù của ngành. Thấm thía những câu chuyện, những lời chia sẻ về chữ “tâm”, về y đức của ngành, đại diện cho lớp trẻ ngày nay, một đoàn viên của Trung tâm Răng-Hàm-Mặt lên nói lời cảm ơn, cũng như lời hứa sẽ noi gương lớp cha anh đi trước... Càng thấm thía hơn với lời dạy của PGS.TS. Trần Thị Trung Chiến dành cho các bạn trẻ: “Thanh niên ngày nay, nhất là các bạn trẻ ngành y, hãy làm thật nhiều, cống hiến thật nhiều, đó mới là điều đáng quý”. Buổi giao lưu 3 thế hệ để lại nhiều dấu ấn trong lòng mỗi con người, nhất là các bạn trẻ, quả là một buổi giao lưu ý nghĩa, đầy nhân văn và sâu sắc... giúp thế hệ đi sau giữ được ngọn lửa truyền thống này. Đêm dần về sáng, ánh lửa vẫn bập bùng bên tiếng đàn, tiếng hát, lời chuyện trò và thời gian như kéo dài ra mãi...! Phát biểu trong buổi lễ mít-tinh Kỷ niệm 40 năm Ngày Giải phóng hoàn toàn miền Nam, Thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2015) do Câu lạc bộ Truyền thống Ban Dân y miền Nam ngay tại Khu di tích Chàng Riệc - Tân Biên - Tây Ninh sáng 25/4/2015, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến thay mặt tất cả anh chị em hiện đang công tác trong ngành y tế bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đến những thế hệ cha ông, những người đã hy sinh qua 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ vừa qua và những người hiện đang tiếp tục sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Ông cũng xin tiếp thu ý kiến của Chủ nhiệm Câu lạc bộ Truyền thống Ban Dân Y miền Nam PGS.TS. Trần Thị Trung Chiến, nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế về việc phải thực hiện thật sớm, thật nhanh, thật đầy đủ các thủ tục để Ðảng và Nhà nước trao tặng danh hiệu Anh hùng Lao động cho các cá nhân và tập thể đã cống hiến trong giai đoạn chống Mỹ cứu nước.
Bệnh viện Thống Nhất hôm nay
Giải phóng miền Nam, non sông liền một dải, Bệnh viện (BV) Thống Nhất TP.HCM đã ra đời trong thời khắc lịch sử ấy. Bốn mươi năm phát triển cùng Thành phố Anh hùng, với phương châm “Thống nhất - Trách nhiệm - Tình người”, BV đã là nơi người bệnh gửi trọn niềm tin, yêu. Tận tâm tận lực với nhiệm vụ bảo vệ và chăm sóc sức khỏe bệnh nhân, tập thể cán bộ viên chức BV Thống Nhất đã được tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý như Huân chương Ðộc lập hạng Nhì, Huân chương Ðộc lập hạng Ba, danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới…
Trung tâm Lão khoa hàng đầu
Sau ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất đất nước, BV Thống Nhất tiền thân là BV K71 Quân Giải phóng miền Nam chính thức được thành lập với nhiệm vụ chính là khám chữa bệnh cho cán bộ trung - cao cấp của Đảng, Nhà nước, lực lượng vũ trang, nhân dân các tỉnh phía Nam và khu vực lân cận, đồng thời làm nhiệm vụ bảo vệ sức khỏe Trung ương. Lúc mới thành lập, BV chỉ có quy mô ban đầu là 400 giường, cơ cấu tổ chức gồm 16 khoa lâm sàng, 7 khoa cận lâm sàng, 1 phòng khám bệnh đa khoa, 2 tổ bảo vệ sức khỏe và 6 phòng chức năng. Hiện nay, BV đã phát triển và mở rộng quy mô trên 1.000 giường. Cơ cấu tổ chức gồm 27 khoa lâm sàng, 9 khoa cận lâm sàng, 11 phòng chức năng với gần 1.200 cán bộ viên chức, trong đó có 1 phòng bảo vệ sức khỏe cho cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý ở phía Nam và 1 khoa điều trị cán bộ cao cấp. Ngày 22/3/2015, BV Thống Nhất đã tổ chức Lễ tổng kết giai đoạn 1 dự án xây dựng, cải tạo, mở rộng, nâng cấp BV và khánh thành khu điều trị kỹ thuật cao. Dự án gồm 2 tòa nhà chính với quy mô 7 tầng gồm 500 giường bệnh và khu vực phòng khám. Việc hoàn thành Dự án đã làm cho BV khang trang hơn, mặt bằng được mở rộng, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh ngày càng cao của bệnh nhân là cán bộ và một phần nhân dân trên địa bàn, nâng số giường điều trị nội trú lên 1.200 giường; đảm bảo cho bệnh nhân vào điều trị nội trú có đủ 1 người/1 giường; tuyệt đối không để bệnh nhân nằm ghép hoặc chuyển tuyến vì thiếu giường; góp phần chia sẻ áp lực, giảm tải các BV trong khu vực, quyết tâm thực hiện đề án giảm quá tải BV của Bộ Y tế được phê duyệt theo Quyết định 92/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Trong suốt thời gian qua, BV đã phát triển không ngừng với những tiến bộ vượt bậc, uy tín được nâng cao, số lượng cán bộ có trình độ chuyên môn cao hiện rất nhiều gồm 1 giáo sư, 5 phó giáo sư, 14 tiến sĩ, 30 BSCKII, 65 BSCKI, 51 thạc sĩ. Hiện nhiều kỹ thuật y tế tiên tiến, hiện đại đã được triển khai rộng rãi tại BV như: mổ tim hở, phẫu thuật động mạch cảnh, động mạch chủ, các thủ thuật can thiệp về tim mạch, phẫu thuật nội soi khớp, phẫu thuật nội soi lồng ngực, tai mũi họng, Phaco, nội soi tiêu hoá, nút mạch điều trị ung thư gan, siêu lọc kỹ thuật lọc máu liên tục, kỹ thuật thay huyết tương, thông khí nhân tạo xâm nhập với tần số cao… Theo BV Thống Nhất, lão khoa là một trong hai mũi nhọn chuyên môn của Bệnh viện. Người đặt nền móng cho ngành khoa học này là Anh hùng lao động. TTND.GS.TS. Nguyễn Thiện Thành - Giám đốc đầu tiên của BV. Với tầm nhìn xa và cái tâm lớn, hơn 4 thập niên trước, GS. Nguyễn Thiện Thành đã đặc biệt quan tâm đến vấn đề chăm sóc sức khỏe cho người lớn tuổi. Chính thầy đã sáng lập Bộ môn Lão khoa từ những năm 1986 và đã giúp phát triển thành một trung tâm Lão khoa hàng đầu của khu vực và cả nước.
Tim mạch là chuyên khoa mũi nhọn
Một trong những thế mạnh phải kể đến của BV Thống Nhất là chuyên khoa tim mạch. Là chuyên gia đầu ngành về tim mạch, Anh hùng Lao động, TTND.GS.TS. Nguyễn Mạnh Phan - nguyên Giám đốc BV đã tập trung phát triển tim mạch thành một chuyên khoa mũi nhọn. Trong suốt quá trình phát triển, các bác sĩ ở khoa Tim mạch, BV Thống Nhất đã thực hiện thành công nhiều kỹ thuật tiên tiến, hiện đại. Đặc biệt, có nhiều kỹ thuật, BV Thống Nhất là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam triển khai thành công. Chính GS.TS. Nguyễn Mạnh Phan là người đầu tiên đặt nền móng cho việc cấy máy tạo nhịp cho bệnh nhân Việt Nam bị bệnh lý nhịp tim chậm. Phát huy những thành tựu đó, hiện BV Thống Nhất cũng đang áp dụng nhiều kỹ thuật tiên tiến, trong đó, kỹ thuật chụp cắt lớp quang học nội mạch (OCT) và kỹ thuật vẽ bản đồ điện học trong tim (Ensite) lần đầu tiên thực hiện tại Việt Nam giúp điều trị các bệnh lý mạch vành và loạn nhịp tim phức tạp. GS. Nguyễn Đức Công cho biết, BV vừa trang bị thêm 1 máy Ensite 3 chiều để điều trị cắt đốt cắt cơn cuồng nhĩ (loạn nhịp tim) tái tạo điện tâm đồ trong buồng tim trên bệnh nhân điều trị thuốc không hiệu quả. Phương pháp điều trị này chiếm tỉ lệ đạt 80% đối với rung nhĩ cơn, tỉ lệ biến chứng thấp có duy nhất tại Việt Nam và tại BV Thống Nhất hiện nay. Rung nhĩ là rối loạn nhịp tim thường gặp, chiếm 0,4 - 1% dân số, tăng theo tuổi. Bệnh chiếm tỉ lệ 1/3 số bệnh nhân nhập viện vì rối loạn nhịp tim. Bệnh nhân thường cảm giác hồi hộp, nặng ngực, khó thở khi có cơn rung nhĩ. Nguy cơ rung nhĩ gây tàn phế là đột quỵ não do cục máu đông chiếm tỉ lệ 6-24% các đột quỵ. Chỉ sau khi bị cơn đột quỵ, khoảng 11% bệnh nhân mới phát hiện mình bị rung nhĩ, 3-11% bệnh nhân rung nhĩ có cấu trúc tim hoàn toàn bình thường. Tỉ lệ rung nhĩ tăng theo tuổi, tăng nhiều ở các nước phát triển. Từ tháng 8/2014, BV Thống Nhất áp dụng phương pháp triệt đốt qua Catheter được sử dụng ở bệnh nhân điều trị thuốc không hiệu quả, nhất là nhóm bệnh nhân trẻ tuổi (thông qua nhiều nghiên cứu thực tiễn trên thế giới). Như CABANA (Catheter Ablation Versus Autiarrhythmic Drug Therapy for Afriel Fibrillation) chứng minh phương pháp hiệu quả vượt trội so với các phương pháp khác.
Chỉ số hài lòng của người bệnh luôn cao
Khi phải vào BV, tất thảy bệnh nhân đều có cảm giác ngột ngạt, khó chịu của “mùi BV”. Nhưng đến với BV Thống Nhất, người bệnh không những không phải chịu cảm giác đó mà còn được hưởng sự thoáng đãng, thoải mái của một BV với khuôn viên rộng lớn, sạch sẽ, khang trang. Và hơn tất thảy là thái độ giao tiếp, chăm sóc chu đáo, ân cần của y bác sĩ đối với người bệnh. Khi cả ngành y tế đang tập trung phấn đấu để làm hài lòng người bệnh thì thái độ ứng xử, phục vụ tốt của thầy thuốc, điều dưỡng BV Thống Nhất trong suốt thời gian qua xứng đáng được tôn vinh. “Ứng xử, giao tiếp với người bệnh là một trong những vấn đề được ban lãnh đạo thường xuyên đề cập tới. Và riêng bản thân mỗi một cán bộ, nhân viên cũng đã tự ý thức được tầm quan trọng của thái độ khi giao tiếp, chăm sóc người bệnh. Nói như vậy không có nghĩa là 100% đã là tốt. Vẫn còn bệnh nhân kêu ca, phàn nàn về việc nọ, việc kia. Nhưng xét tổng thể thì chỉ số hài lòng của người bệnh ở BV Thống Nhất là cao. Đây là điều rất tốt, chắc chắn tinh thần này sẽ được phát huy để bệnh nhân không chỉ được điều trị tốt bằng các kỹ thuật cao mà còn được hưởng một thái độ phục vụ chuẩn mực từ nhân viên y tế”, TTND.GS.TS. Nguyễn Đức Công chia sẻ. Dễ thấy sự hài lòng của người bệnh qua những lá thư, những phản hồi từ đường dây nóng. Và có một điều dư luận vẫn cho rằng, vào BV chỉ có bệnh nhân khám dịch vụ mới được phục vụ tốt, còn bệnh nhân khám theo diện BHYT thì bị phân biệt đối xử, không được quan tâm thì tại BV Thống Nhất đã cho mọi người một cách nhìn khác. Số lượng bệnh nhân khám, chữa bệnh theo diện BHYT tại đây rất lớn. Hiện BV có 120.000 người đăng ký khám chữa bệnh theo diện BHYT, trong đó, 20.000 là cán bộ, còn 100.000 là người dân. Dẫu vậy, người bệnh vẫn được khám, chữa bệnh rất tận tình. Lá thư của bệnh nhân Vũ Diệu (ngụ tại quận Bình Thạnh, TP.HCM) là một minh chứng: “Tôi là Vũ Diệu, nghỉ hưu từ năm 1993 và từ đó đăng ký khám chữa bệnh ngoại trú tại BV Thống Nhất với tiêu chuẩn được thanh toán BHYT 100%. Tôi bị tăng huyết áp từ năm 2009, điều trị ngoại trú tại BV… Từ năm 2009 đến nay, đã được đến 15 bác sĩ của BV khám, điều trị. Nói chung, các bác sĩ đều có trách nhiệm với bệnh nhân và ân cần với bệnh nhân… Chúng tôi rất hoan nghênh và cảm ơn!”. Cuối thư, bác Vũ Diệu cũng đã ghi lại tên 15 bác sĩ đã từng điều trị cho mình. Còn với bệnh nhân Hoàng Huỳnh Thị Ngọc (Anh hùng LLVT nhân dân) thì đã viết một bài thơ rất hay tặng Khoa Tim mạch cấp cứu và can thiệp - BV Thống Nhất để cảm ơn các y bác sĩ bằng tài và tâm đã cứu sống cô trong lằn ranh mong manh giữa sự sống và cái chết. Trong bài thơ, có đoạn cô viết: “… Bệnh viện Thống Nhất ơi! Cho tôi được đồng thanh. Gởi lại nơi đây lời cảm ơn sâu sắc nhất. Với tất cả tấm lòng chân thật. Của tập thể bệnh nhân và cả cá nhân tôi…. Những tên người bác sĩ, những cô em y tá và tất cả. Khắc trong tôi chiếc bơ-lu trắng tinh khôi”.
Chuyện về những bác sĩ yêu biển đảo
Trong những ngày đất nước đang rộn ràng Kỷ niệm 40 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, ngày non sông về một dải, lòng chúng tôi cảm xúc như ùa về nhớ đến các anh, các chị - những bác sĩ nơi đầu sóng ngọn gió. Những kỷ niệm về các anh lại hiện hữu trong chúng tôi với tất cả tự hào. Trong số họ có người chúng tôi đã gặp nhiều lần, có người chỉ thoáng qua. Song, được nghe, được hiểu những câu chuyện, những tâm sự của các anh, chị về chuyện chữa bệnh ở đảo, tôi mới cảm nhận, thấu hiểu và tự hào về những người thầy thuốc giữa muôn trùng sóng gió. Họ luôn biết vươn lên vượt qua khó khăn về cơ sở vật chất, điều kiện khám chữa bệnh để làm tròn trách nhiệm trước Tổ quốc, trước nhân dân.
Những lần lựa chọn sinh tử
Đó là câu chuyện về bác sĩ trẻ Nguyễn Đức Quân, Giám đốc Bệnh viện đa khoa (BVĐK) Bạch Long Vỹ - nơi nằm liền kề đường phân vịnh Bắc Bộ Việt Nam - Trung Quốc, đây cũng là đảo tiền tiêu có vị trí chiến lược quan trọng trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nguyễn Đức Quân sinh ra và lớn lên trên đất cảng Hải Phòng, tốt nghiệp Trường Y tế Hải Phòng, Quân đã tình nguyện ra đảo rồi từ đó chẳng muốn quay về. Chàng trai 33 tuổi không nhớ là đã bao nhiêu mùa xuân anh không về đoàn tụ cùng gia đình. Bởi theo anh, một điều vô cùng đơn giản: “Tuổi trẻ được cống hiến cho đảo, cho ngành y và cho nhân dân đối với chúng tôi là những năm tháng hết sức ý nghĩa. Dù khó khăn lớn là môi trường khoa học và môi trường nghiệp vụ trên đảo không sôi động được như đất liền, nhưng chúng tôi vẫn liên tục trao đổi chuyên môn, nghiệp vụ, học hỏi, trau dồi thêm nhiều kiến thức”. Trong ký ức của mình, BS. Quân không thể nào quên những quyết định khó khăn nhất khi anh và đồng nghiệp gặp ca bệnh nặng. Đó là câu chuyện cách đây hơn hai tháng. Trong một đêm biển động, trời giông bão, anh và đồng nghiệp tiếp nhận một phụ nữ mang thai trong tình trạng đau bụng dữ dội, mất nhiều máu. Sau khi hội chẩn, bệnh nhân được xác định mang thai ngoài tử cung bị vỡ. Cách duy nhất lúc này để cứu bệnh nhân là quyết định mổ cấp cứu cầm máu. Tuy nhiên, với trang thiết bị cơ sở vật chất ở trên đảo thì cũng rất khó để có thể đảm bảo tính mạng của bệnh nhân và thường những ca bệnh như thế này sẽ được chuyển vào đất liền. Thế nhưng, đúng lúc đó tại đảo Bạch Long Vỹ đang có gió mùa mạnh cấp 6, 7, giật cấp 8, 9, sóng to nên việc chuyển bệnh nhân vào đất liền là không thể. Trước giờ phút sinh tử, anh và các đồng nghiệp đã hội chẩn cùng các bác sĩ Bệnh xá Trung đoàn 952, xin ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo cấp trên và quyết định mổ cấp cứu cho bệnh nhân. Trong quá trình phẫu thuật, ổ bụng bệnh nhân rất nhiều máu, kíp mổ phải hút máu liên tục, tìm đường vỡ trong ổ bụng, sau đó cố định, khâu cầm máu đoạn vỡ, làm sạch ổ bụng. Ca mổ thành công, tính mạng người bệnh được an toàn. Đây cũng chính là một trong những ca mổ khó nhất từ trước đến nay được bệnh viện huyện đảo thực hiện thành công. Bởi vì, mang thai ngoài tử cung được coi là một trong những ca khó nhất của sản khoa, nhưng bệnh viện đã thực hiện rất thành công. Mỗi ca bệnh thành công là mỗi niềm vui được nhân lên và điều đó cũng khiến anh thêm tự tin, vững vàng hơn công việc mình đang làm. Cũng giống như BS. Quân, BS. Nguyễn Quốc Hoạt, Trạm trưởng Bệnh xá Quân Dân y Cồn Cỏ, huyện đảo Cồn Cỏ, Quảng Trị cũng đã gắn bó với đảo 8 năm. Năm 2002, anh được phân công ra đảo công tác rồi sau đó được cử đi học lớp bác sĩ tại Trường đại học Y Thái Bình, sau khi tốt nghiệp, anh lại trở về đảo công tác. BS. Hoạt cho biết, đặc thù của bác sĩ tại đảo là ngoại khoa, sản khoa đóng vai trò chủ lực, nhưng các chuyên khoa như nội nhi - lây, bác sĩ cũng phải nắm vững chuyên môn và kiêm nhiệm cả, bởi lúc nguy cấp thì không thể dễ dàng chuyển bệnh nhân vào đất liền. Các thầy thuốc ở đây phải có trình độ chuyên môn vững vàng để tự tin và sẵn sàng cứu chữa các ca khó, nhất là những rủi ro, tai nạn của các ngư dân đi khai thác hải sản trong khu vực. Gắn bó với đảo từ những ngày đầu mới thành lập bệnh xá, anh cũng đã chứng kiến rất nhiều những thay đổi trong công tác khám chữa bệnh ở hòn đảo thép này. Đặc biệt là thời gian qua, nhờ “Đề án Phát triển y tế biển đảo Việt Nam đến năm 2020” nên điều kiện chữa trị ngày một cải thiện và nâng cao. Vì vậy, các bác sĩ ngoài đảo xử lý ca bệnh tự tin hơn và sẵn sàng liên hệ với đất liền để xin hội chẩn chuyên môn nếu cần thiết.
Và chuyện “hiến máu” cứu bệnh nhân
Còn ở hòn đảo lớn nhất cả nước là Phú Quốc, nhiều năm trở lại đây người ta thường hay nói đến những bác sĩ của BVĐK Phú Quốc, huyện đảo Phú Quốc, Kiên Giang với những từ thân thương như hòn đảo hiến máu cứu người. Theo BS. Nguyễn Đức Phát - Giám đốc BVĐK Phú Quốc, hàng năm, BVĐK Phú Quốc đảm bảo chăm sóc sức khỏe cho hơn 100.000 người dân và cán bộ, chiến sĩ trên đảo, chưa kể từ 400.000 - 600.000 lượt khách du lịch trong và ngoài nước. Ngoài việc các bác sĩ không ngừng trau dồi phát triển nâng cao tay nghề về chuyên môn thì một việc không thể thiếu giữa vùng biển khơi này là cung cấp máu cho điều trị, do đó việc duy trì danh sách cán bộ nhân viên y tế tham gia lực lượng hiến máu dự bị là giải pháp hiệu quả nhằm đảm bảo cho người dân được phục vụ tốt hơn. Hộ lý Hằng đã 2 lần hiến máu khẩn cấp cho bệnh nhân. Với chị, “hiến máu như một lẽ thường tình, bệnh nhân cần máu mà mình biết thì đến hiến máu thôi”; vì thế giờ chị cũng chẳng nhớ chính xác mình đã hiến máu đột xuất cho bệnh nhân mấy lần, vào thời điểm nào. Và trong những lần ấy, việc có mặt tại nơi mình công tác lúc nửa đêm, 1 - 2h sáng; hay vừa về nhà sau ca trực, lại quay trở lại bệnh viện để hiến máu cũng là việc mà chị không nề hà. Câu chuyện hiến máu, thiếu máu và để có đơn vị máu cứu bệnh nhân cũng không còn xa lạ gì với BS. Phạm Văn Hoàng - Giám đốc BVĐK Cát Bà, Hải Phòng, người đã cống hiến và gắn bó 27 năm với đảo. 27 năm là bác sĩ tại đảo cũng là chừng ấy thời gian anh chứng kiến mọi sự đổi thay của công tác khám chữa bệnh, điều trị nơi đây. Và điều đau đáu nhất với anh là vấn đề về máu cho điều trị. BS. Hoàng vẫn còn nguyên ký ức về thời kỳ nhọc nhằn để mang được một đơn vị máu về đảo cho bệnh nhân, anh trải lòng: “Có những lần chúng tôi vào đất liền nhận máu, thời tiết khó khăn, đi trong đêm tối, tàu bị lạc đường rất nguy hiểm, thậm chí tưởng sắp đâm vào đá, đi từ 17h mà tận 5h sáng hôm sau mới vào đến thành phố. Còn người bệnh thì vẫn thấp thỏm... chờ máu”. Chẳng thế mà danh sách lực lượng hiến máu dự bị 66 thành viên thì có đến 26 người là cán bộ, nhân viên của Bệnh viện Cát Bà. Khó khăn là vậy đấy nhưng họ vẫn đoàn kết để vượt qua bởi một tâm niệm hết sức đơn giản: “Trong ranh giới giữa sự sống và cái chết, người bệnh không chỉ trông mong vào tài năng của người bác sĩ, với họ, bác sĩ trở thành “sợi dây duy nhất” để níu giữ sự sống của họ...” - BS. Hoàng chia sẻ. Ở những đảo như Cát Bà, Bạch Long Vỹ, Cồn Cỏ hay Phú Quốc và hàng vạn đảo lớn nhỏ trên vùng biển Việt Nam, bệnh viện vừa là tuyến đầu lại vừa là tuyến cuối trong công tác khám chữa bệnh và cấp cứu. Chỉ có thể là tình yêu vô bờ bến với biển đảo quê hương và một trái tim tâm huyết với nghề, những người như BS. Quân, BS. Hoạt, BS. Hoàng hay chị hộ lý Hằng và còn nhiều y, bác sĩ khác mà bài viết này chưa thể đề cập hết... mới vượt qua khó khăn về mọi mặt để tiếp tục bám biển, bám đảo, yêu mến và cống hiến say mê cho sức khỏe của đồng bào, cao hơn là cho sự nghiệp mà mình đã lựa chọn ở nơi “đầu sóng ngọn gió”!
Xử phạt 20 đơn vị vi phạm về an toàn thực phẩm
Ngày 1/5, Cục An toàn thực phẩm- Bộ Y tế cho biết, trong tháng 4/2015, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm đã ra quyết định xử phạt 20 công ty vi phạm về an toàn thực phẩm. Theo đó, tổng số tiền phạt vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm trong tháng 4 là 358 triệu đồng; thu hồi hiệu lực 1 giấy xác nhận công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm. Trong số các cơ sở bị xử phạt, có 19 công ty vi phạm về quảng cáo, 1 công ty vi phạm về chất lượng. Về mức tiền phạt: 1 công ty bị phạt mức 40 triệu đồng, mức 25 triệu đồng có 5 công ty, mức 20 triệu đồng có 4 công ty, mức 15 triệu đồng có 3 công ty, mức 10 triệu đồng có 6 công ty, mức 8 triệu đồng có 1 công ty. Cục An toàn thực phẩm cũng cho biết, cùng với hình thức xử phạt bằng tiền, các công ty vi phạm về quảng cáo thực phẩm bị Cục An toàn thực phẩm áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là cải chính thông tin, tháo gỡ nội dung quảng cáo vi phạm; công ty vi phạm về chất lượng phải thu hồi sản phẩm vi phạm. Cũng theo Cục An toàn thực phẩm, Cục đang tiếp tục thực hiện thanh tra, kiểm tra tháng hành động vì an toàn thực phẩm; phối hợp, chỉ đạo các địa phương tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm các quy định của pháp luật trong sản xuất, kinh doanh, quảng cáo thực phẩm; công bố công khai các cơ sở vi phạm theo quy định Theo ông Nguyễn Thanh Phong- Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, có hai trường hợp vi phạm mà các công ty sản xuất, kinh doanh dược, thực phẩm nói chung, thực phẩm chức năng nói riêng thường hay mắc phải. Một là quảng cáo sản phẩm không được cơ quan y tế xác nhận về mặt thẩm định nội dung. Thứ hai là quảng cáo sản phẩm không đúng với nội dung mà cơ quan y tế thẩm định. Ví dụ, một sản phẩm có tác dụng tăng sức đề kháng, khi Cục An toàn thực phẩm xác nhận thẩm định công dụng như đã công bố, thế nhưng khi quảng cáo thực tế thì lại được thêm hàng loạt công dụng khác, giống như thần dược. Đó là sai quy định và đương nhiên sẽ bị xử phạt.
Nhân dân
Khánh thành Trung tâm Ung bướu Bệnh viện Chợ Rẫy
Chiều 30-4, Bệnh viện Chợ Rẫy tổ chức khánh thành Trung tâm Ung bướu Chợ Rẫy. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến dự và cắt băng khánh thành. Sau một thời gian hình thành và phát triển, khoa Ung bướu, khoa U gan và khoa Chăm sóc Giảm nhẹ thuộc bệnh viện Chợ Rẫy đã phát triển thành Trung tâm Ung bướu Chợ Rẫy với đội ngũ y, bác sĩ, kỹ thuật viên dày dạn kinh nghiệm, đạt được nhiều thành tích to lớn trong khám và điều trị ung thư. Bác sĩ Nguyễn Trường Sơn, Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, Trung tâm Ung bướu có diện tích 1.600 m2, cao 12 tầng, tổng diện tích sàn khoảng 21.400 m2. Trung tâm có 250 giường bệnh và có thể đón tiếp trung bình từ 500 đến 600 lượt bệnh nhân đến khám và điều trị ung thư. Theo các nghiên cứu khoa học, ung thư là nguyên nhân gây tử vong cao thứ hai chỉ sau bệnh tim mạch, chiếm 21% các ca tử vong do bệnh tật trên thế giới. Ung thư phổi, vú, dạ dày và gan đang gia tăng với tốc độ báo động tại khu vực châu Á. Theo dự báo của Tổ chức Ung thư thế giới, đến năm 2020 toàn cầu sẽ có thêm 20 triệu người mắc ung thư mỗi năm và 70% nằm ở các nước đang phát triển. Tại Việt Nam, trong tám năm qua, mỗi năm có khoảng 150 nghìn người mắc bệnh ung thư, trong đó phân nửa tử vong. Ước tính trong năm năm tới, Việt Nam sẽ có 189 nghìn người mắc bệnh ung thư mới. Chỉ riêng khu vực TP Hồ Chí Minh, từ năm 2005 đến 2010, mỗi năm có năm nghìn đến sáu nghìn người mắc bệnh ung thư mới. Theo dự báo, đến năm 2020, sẽ có 400 nghìn người ở Đông Nam Bộ, TP Hồ Chí Minh và 12 tỉnh Đồng Bằng sông Cửu Long mắc ung thư mới. Nguyên nhân được xác định do biến đổi khí hậu, môi trường ô nhiễm, thực phẩm không an toàn, lối sống tiếu lành mạnh. Bệnh ung thư không chỉ tạo gánh nặng lớn về mặt tài chính cho gia đình người bệnh mà còn tạo gánh nặng cho xã hội. Mặt khác, theo công bố của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, bệnh ung thư đang gây áp lực đối với Bảo hiểm Y tế. Số tiền phải chi trả cho bệnh nhân ung thư gia tăng nhanh theo từng năm, nếu năm 2012 tổng mức chi cho 10 bệnh ung thư mới chỉ là 2.368 tỷ đồng thì đến năm 2013 mức chi đã lên đến 3.374 tỷ đồng (tăng hơn 1.000 tỷ đồng). Cùng với những áp lực về tài chính, bệnh ung thư nhiều năm qua đang gây nên tình trạng quá tải đặc biệt nghiêm trọng tại các cơ sở điều trị, bệnh nhân phải nằm ghép hai đến ba người trên mỗi giường bệnh, gây áp lực lớn cho chất lượng điều trị. Bộ trưởng cho rằng, việc thành lập Trung tâm Ung Bướu Chợ Rẫy là điều hết sức cần thiết trong giai đoạn hiện nay, góp phần “hạ hỏa” cho sự quá tải của các bệnh viện tuyến cuối. Hiện nay, ung bướu đang là một trong năm chuyên khoa quá tải mà ngành y tế đang phải tìm cách giải quyết rốt ráo.
Tuổi trẻ
Nhiều bệnh nhân trong tình trạng nguy kịch nhưng lại thiếu tiền đóng viện phí khiến việc điều trị gián đoạn, không ít trường hợp xin về chờ chết. Điều này khiến các bác sĩ điều trị trăn trở “không thể bỏ mặc bệnh nhân nhưng cũng không thể điều trị miễn phí”… Cách đây khoảng ba tuần, bà Vi Thị Yên - người dân tộc Thái ở bản Phiềng Sa, xã Đồng Bảng, huyện Mai Châu, Hòa Bình, một trong năm người bị ngộ độc nấm tán trắng (trong đó hai người tử vong, Tuổi Trẻ ngày 2-4 đưa tin) - khi bước đến cửa Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai đã rất kiệt sức, thế nhưng trước yêu cầu đóng tiền tạm ứng để được điều trị, bà Yên quyết định quay về chờ chết.
Không có quỹ chi trả
Bà Yên kể trước khi đi viện, gia đình bà vay mượn họ hàng khoảng 70 triệu đồng nhưng chỉ hai, ba ngày sau khi điều trị ở bệnh viện huyện đã hết số tiền trên. Lên đến Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai, chồng và con dâu mất cũng không có tiền để đưa thi hài về nhà, do đó bà Yên và người con trai cả quyết định quay về dành tiền chữa bệnh cho đứa con còn lại trong bệnh viện. Rất may mắn cho bà Yên vì sau khi xem xét hoàn cảnh gia đình bà, Bệnh viện Bạch Mai đã có những phương án hỗ trợ tài chính cấp thiết, việc điều trị cho ba mẹ con bà đã không bị gián đoạn. Bộ Y tế sau đó vào cuộc yêu cầu Bệnh viện Bạch Mai điều trị miễn phí cho mẹ con bà Yên. Tuy nhiên, thực tế không phải trường hợp nào cũng may mắn như bà Yên, phía bệnh viện cho biết... Ông Nguyễn Gia Bình, trưởng khoa hồi sức tích cực Bệnh viện Bạch Mai, cho biết mỗi ngày khoa này tiếp nhận 4 - 5 bệnh nhân ở tình trạng nguy kịch cần can thiệp y tế ngay nhưng lại không có tiền điều trị... khiến bệnh viện và các bác sĩ rơi vào tình huống khó xử. “Chúng tôi không thể bỏ mặc bệnh nhân nhưng cũng không thể điều trị miễn phí, việc huy động sự ủng hộ từ chính nhân viên trong bệnh viện cũng có giới hạn vì ai cũng phải sinh sống và nuôi gia đình, không phải khi nào cũng có điều kiện làm từ thiện” - ông Bình cho hay. Ông Bình nói thêm những phương án kêu gọi các tổ chức xã hội hoặc thông qua báo đài nhờ viết bài kêu gọi sự ủng hộ nhiều khi lại không kịp thời. “Ngoài ra, có trường hợp mạnh thường quân giúp đỡ đã gặp tình trạng nhiều người nhận là người thân của bệnh nhân để nhận tiền. Không đưa thì không được mà đưa thì lại sợ tiền rơi vào tay kẻ xấu...” - ông Bình chia sẻ. Cũng theo ông Bình, xung quanh câu chuyện ủng hộ bệnh nhân nghèo còn có nhiều vấn đề phát sinh. Không ít trường hợp khi được kêu gọi nhận được rất nhiều tiền ủng hộ, có khi đã trả hết tiền điều trị mà vẫn dư đến 700 - 800 triệu đồng, thậm chí khi đã khỏi bệnh về đến nhà vẫn có người mang tiền đến giúp!
Bảo lãnh cho bệnh nhân cấp cứu
Mới đây, một số bác sĩ Bệnh viện Bạch Mai cùng với những nhà hảo tâm đã lập ra trang “Chương trình bảo lãnh cho bệnh nhân cấp cứu” hoạt động như quỹ xã hội hóa, hỗ trợ tài chính khẩn cấp cho những bệnh nhân nặng cần được can thiệp y tế ngay nhưng thiếu tiền điều trị. Theo những người sáng lập, quỹ sẽ bảo lãnh tài chính để bệnh nhân được điều trị, sau đó dựa trên chi phí điều trị thực tế của bệnh nhân để hỗ trợ, số còn dư sẽ tiếp tục hỗ trợ người khác. Ông Nguyễn Gia Bình thông tin khoa hồi sức tích cực đã có đề án lập quỹ cấp cứu và đang trong thời gian chờ hoạt động. Theo đó, quỹ sẽ được giao cho phòng công tác xã hội của bệnh viện quản lý. “Khi đó quỹ sẽ hoạt động chính thống, công khai, có quy chế cụ thể, hạn chế và khắc phục được những bất cập từ việc huy động ủng hộ cá nhân như trước đây” - ông Bình cho biết.
Quyên góp hơn 26 tỉ đồng giúp bệnh nhân nghèo
Theo ông Lê Minh Hiển - trưởng đơn vị y xã hội Bệnh viện Chợ Rẫy TP.HCM, đơn vị y xã hội Bệnh viện Chợ Rẫy được thành lập từ cuối năm 2008. Từ đó đến nay đơn vị đã nhận được sự quan tâm của nhiều đơn vị, tổ chức, cá nhân và nhà hảo tâm. Rất nhiều bệnh nhân nghèo điều trị tại bệnh viện đã được đơn vị y xã hội giúp đỡ. Ví dụ, năm 2010 có một thanh niên quê ở Thanh Hóa bị tai nạn giao thông. Thanh niên này được đưa vào Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa điều trị nhưng vì bệnh nặng nên được chuyển ngay đến Bệnh viện Chợ Rẫy. Tại Bệnh viện Chợ Rẫy các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị đa chấn thương, vỡ tá tràng, vỡ ruột non phải mổ cấp cứu. Dù trong tình trạng nặng nhưng khi đến bệnh viện cấp cứu bệnh nhân không có người thân đi theo. Khi bệnh nhân tỉnh táo, đơn vị y xã hội đã xuống khoa hỏi thăm bệnh nhân và được biết hoàn cảnh bệnh nhân rất đặc biệt. Ba mẹ bệnh nhân bỏ nhau và bệnh nhân đã tự bươn chải nuôi mình từ năm 14 tuổi. Chi phí điều trị cho bệnh nhân lên tới hàng chục triệu đồng, bệnh nhân không có khả năng chi trả nên đơn vị y xã hội đã báo cáo với giám đốc bệnh viện để kêu gọi lòng hảo tâm từ các nhà tài trợ. Hay năm 2011, đơn vị y xã hội của bệnh viện cùng với sự quyên góp của các nhà hảo tâm thông qua các cơ quan truyền thông đã trang trải chi phí điều trị cho bé H.T.Q.T., sinh năm 2001, ở Thủ Đức, TP.HCM 2,6 tỉ đồng. Bé T. bị loạn sản xương hàm trên nền liệt tiểu cầu. Bệnh nhi nhập viện Bệnh viện Chợ Rẫy trong tình trạng có khối u rất lớn ở nửa mặt bên phải gây biến dạng khuôn mặt. Việc phẫu thuật cho bé sẽ rất tốn kém vì bệnh nhi bị chứng máu khó đông, cơ thể lại sinh ra kháng thể kháng tiểu cầu, do đó khi truyền tiểu cầu để làm đông máu thì cơ thể bệnh nhi sinh ra kháng thể tiêu diệt hết tiểu cầu. Qua nhiều lần hội chẩn, các bác sĩ đã quyết định sử dụng một loại thuốc cầm máu mới chưa được sử dụng tại Việt Nam do chi phí quá cao 26 triệu đồng/lọ. Trong quá trình phẫu thuật bệnh nhi này đã phải sử dụng 98 lọ thuốc này... ThS Lê Minh Hiển cho biết trong sáu năm (từ năm 2009-2014) đơn vị y xã hội Bệnh viện Chợ Rẫy đã vận động được trên 1.200 lượt nhà hảo tâm giúp bệnh nhân nghèo với số tiền quyên góp được hơn 26 tỉ đồng. Trong những năm qua đã có 5.608 lượt người bệnh có hoàn cảnh khó khăn được giúp đỡ với số tiền gần 28 tỉ đồng (ngoài tiền quyên góp còn lại là tiền của bệnh viện).
Thông tin từ Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia cho hay trong tuần tới Bộ Y tế VN sẽ có thư gửi Liên minh văcxin và tiêm chủng toàn cầu, đề xuất để liên minh hỗ trợ văcxin ngừa tiêu chảy do virút rota cho VN. Theo kế hoạch, văcxin ngừa tiêu chảy do virút rota sẽ được đưa vào Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia ở VN từ năm 2017, mỗi trẻ em dưới 1 tuổi sẽ được dùng hai liều miễn phí. Giai đoạn đầu, kinh phí triển khai chương trình do Liên minh văcxin và tiêm chủng toàn cầu hỗ trợ 80%, phía VN chi trả 20%. Theo bà Dương Thị Hồng - trưởng Văn phòng tiêm chủng mở rộng quốc gia, hiện trên thị trường chi phí mỗi liều văcxin ngừa tiêu chảy do virút rota dịch vụ lên tới 700.000 đồng, mỗi trẻ dùng hai liều nên chưa có nhiều trẻ em được tiếp cận với văcxin này trong khi tiêu chảy do virút rota là bệnh phổ biến ở trẻ em. Bà Hồng cũng cho biết Liên minh văcxin và tiêm chủng toàn cầu sẽ hỗ trợ VN mua văcxin này với giá 70.000 đồng /liều phục vụ chương trình.
Chiều 30-4, bà Nguyễn Thị Kim Ngân, phó chủ tịch Quốc hội và bà Nguyễn Thị Kim Tiến, bộ trưởng Bộ Y tế đã đến dự lễ khánh thành Trung tâm Ung bướu Chợ Rẫy - Bệnh Viện Chợ Rẫy. Trung tâm Ung bướu Chợ Rẫy gồm 12 tầng nổi, một tầng lửng, hai tầng hầm, có tổng diện tích sàn hơn 21.000m2, với tổng mức đầu tư xây dựng gần 429 tỷ đồng. Trung tâm có 250 giường nội trú, một khu hóa trị trong ngày với 100 ghế hóa trị và có khả năng đón tiếp trung bình mỗi ngày từ 500-600 bệnh nhân đến khám và điều trị bệnh ung thư. Theo PGS.TS Nguyễn Trường Sơn, giám đốc BV Chợ Rẫy, trung tâm được thiết kế để lắp đặt các trang thiết bị y tế hiện đại nhất hiện nay bao gồm máy gia tốc xạ trị, xạ trị áp trong, CT mô phỏng…Phát biểu tại lễ khánh thành, Bộ trưởng bộ Y tế cho biết ung bướu là một trong năm chuyên khoa quá tải, đặc biệt ở các bệnh viện trung ương và tuyến cuối. Trung tâm Ung bướu Chợ Rẫy thuộc Bệnh viện Chợ Rẫy đi vào hoạt động là một việc cần thiết, cấp bách để giảm quá tải ở tại bệnh viện tuyến cuối. Bà Kim Tiến cho rằng về lâu dài để giải quyết quá tải vẫn phải tiến hành song song đề án bệnh viện vệ tinh, chuyển giao kỹ thuật cho tuyến tỉnh để thực hiện kỹ thuật khám chữa bệnh và phòng ngừa ung thư.
Tại một số kênh rạch ở TP.HCM như Nhiêu Lộc - Thị Nghè, Tân Hóa - Lò Gốm… động thực vật thủy sinh sống ở đây có thể chứa nhiều mầm bệnh gây độc cho người, trong khi cá thả dưới kênh giúp làm sạch bớt nguồn nước ô nhiễm. Do vậy cá ở đây như “cái giẻ” lau sạch bụi bẩn, chất độc, mầm bệnh nên không dùng để ăn!
Cá nhiễm chì
Trong nước kênh rạch bẩn có rất nhiều kim loại nặng như chì, thủy ngân, arsen, cadmium, chrome, kẽm, mangan...Các kim loại nặng thường tích lũy dần trong cơ thể động thực vật thủy sinh và khi ăn chúng ta bị nhiễm độc những kim loại nặng này. Kim loại nặng có thể phá hủy tế bào tạo máu, tế bào non trong tủy, gan, thận gây suy gan, suy thận, làm tổn thương dạng viêm ở đường tiêu hóa, loãng xương, tổn thương tế bào máu. Về lâu dài kim loại nặng cũng là tác nhân gây ung thư. Một kết quả nghiên cứu của Trường ĐH Y tế công cộng, Cục An toàn thực phẩm và Viện Chăn nuôi quốc tế cho thấy đến 100% mẫu rau muống và cá rô phi được khai thác từ sông Nhuệ bị nhiễm chì. Cá rô phi còn nhiễm chất cadimi - kim loại có độc tính. Nhóm nghiên cứu cũng nhận định: “Việc ô nhiễm các kim loại nặng trong nước và thực phẩm tại sông Nhuệ chảy qua lưu vực Hà Nội và Hà Nam, trong đó có rau muống và cá rô phi, đang là mối nguy cơ đe dọa lớn đối với sức khỏe nhiều người tiêu dùng và cộng đồng”. Nước kênh rạch ô nhiễm chứa rất nhiều côn trùng, nguyên sinh vật, ký sinh trùng, vi trùng, siêu vi gây nhiều bệnh nguy hiểm như nhiễm trùng đường ruột, bệnh tả, kiết lỵ, thương hàn, giun nhái, sán lá gan, sán nhái và nhiều siêu vi gây bệnh như viêm gan A, rota virút...
Nuôi cá làm sạch nước
Có nhiều cách giảm ô nhiễm nguồn nước dựa trên nguyên lý cơ học (lắng, lọc), quá trình hóa học (oxy hóa, hấp thụ, hấp phụ), vi sinh vật có sẵn trong tự nhiên nhằm phân hủy các hợp chất hữu cơ trong nước thải ô nhiễm, nuôi trồng động thực vật thủy sinh (nuôi cá, trồng bèo Nhật Bản, sậy, cỏ vetiver, cỏ voi, cỏ signal...). Nước bẩn trong kênh rạch đô thị thường nhiễm chất tẩy rửa, thức ăn, nước thải, xác động vật nên có nhiều nitơ và photphat cao gây ra hiện tượng “phú dưỡng” nguồn nước khiến các loài rêu, rong, tảo phát triển mạnh. Cũng như thực vật, rong, tảo sẽ hô hấp lấy oxy, nhả cacbonic làm nguồn nước càng ô nhiễm thêm. Một cách đơn giản diệt loài tảo này là nuôi các loài cá ăn thực vật như trắm cỏ, mè hoa hay chép. Theo tính toán, mỗi con cá mè trắng hay cá chép trong cuộc đời có thể ăn đến 50kg tảo và các loại sinh vật phù du. Kinh nghiệm của Trung Quốc, ở các hồ nước tảo phát triển mạnh người ta thả cả chục triệu cá chép xanh và cá mè trắng để làm sạch hồ. Do vậy ăn cá, tôm... từ kênh rạch nhiễm bẩn là đầu độc mình.
Gần đây, người ta còn tiêm thuốc an thần Prozil cho heo trước khi vận chuyển đến nơi giết mổ hoặc trước khi giết mổ. Thời gian qua, báo chí đăng tin nhiều nơi có tình trạng sử dụng thức ăn chăn nuôi chứa các chất được gọi là “hormone tăng trọng” hoặc “kích thích tăng trưởng” để gia cầm sinh sản nhiều, gia súc mau lớn. Chẳng hạn một số loại thuốc như Clenbuterol hay Salbutamol (trị hen suyễn) đã được trộn vào thức ăn cho gà để gà đẻ nhiều trứng, hoặc cho heo ăn để tăng khối lượng cơ gọi là “siêu nạc”. Gần đây, người ta còn tiêm thuốc an thần Prozil cho heo trước khi vận chuyển đến nơi giết mổ hoặc trước khi giết mổ. Prozil là tên biệt dược của acepromazine. Acepromazine có khi được viết là acetylpromazine, là một dược chất cách nay đã lâu được dùng làm thuốc cho người. Vào những năm 1950, acepromazine dùng làm thuốc chống loạn thần trị bệnh tâm thần phân liệt (tức bệnh loạn trí). Nhưng sau đó acepromazine không dùng chữa bệnh cho người nữa mà chuyển sang dùng cho thuốc thú y. Do tác dụng làm an dịu thần kinh nên acepromazine dùng làm thuốc an thần làm dịu, làm chó mèo hung dữ trở nên “đằm thắm” hơn, dễ thuần hóa hơn. Khi dùng cho chó mèo, người ta vẫn phải rất thận trọng vì acepromazine có thể gây các phản ứng có hại, trong đó có tác dụng gây hạ huyết áp trầm trọng vì làm giãn mạch ngoại biên. Đối với heo, Prozil được ngành thú y chỉ định dùng cho các trường hợp đặc biệt là heo nái quậy phá trong khi sinh, heo nái đẻ cắn con... chứ không dùng vào việc khác, đặc biệt không được dùng trước khi vận chuyển đến nơi giết mổ hoặc trước khi giết mổ. Người ta dùng acepromazine an thần cho heo trước khi giết mổ vì nghĩ đây là thuốc được dùng trong thú y và an thần cho heo để heo không bị kích động, giãy giụa la hét trong quá trình vận chuyển đến lò mổ gây sụt cân làm giảm giá bán. Hơn nữa, thuốc này lại có tác dụng phụ là làm cho thịt heo hồng tươi và dẻo dai nên đây cũng là lý do khiến nhiều lò mổ sử dụng bừa bãi, sai chỉ định. Chích thuốc an thần cho heo trước khi giết mổ là việc làm hết sức nguy hiểm, bởi bất cứ loại thuốc nào cũng có khả năng tích lũy trong cơ thể sống và gây hại. Có rất nhiều thuốc khi tiêm cho heo thì ít nhất 14 ngày heo mới loại thải hết. Theo quy định, sau thời gian này heo mới được giết mổ. Nếu giết mổ ngay thì người ăn thịt heo này sẽ nhiễm lượng tồn dư thuốc an thần trên trong thịt heo, nếu lâu ngày tích tụ trong người sẽ gây ra nhiều nguy cơ bệnh tật. Acepromazine được dùng an thần cho heo trước khi giết mổ chắc chắn tồn đọng lại trong thịt và người dùng thịt nhiễm thuốc sẽ bị nhiễm độc. Điều đáng lo ngại hơn là người ta đã dùng liều lượng acepromazine như thế nào không thể kiểm soát được. Quá liều để thuốc trở thành chất độc là rất dễ xảy ra, đưa đến nguy hiểm thật sự cho sức khỏe người tiêu dùng. Mong sao các cơ quan quản lý chức năng thực hiện tích cực và đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn của mình để những vụ việc như sử dụng thức ăn chăn nuôi chứa các chất được gọi là “hormone tăng trọng”, dùng thuốc trị hen suyễn giúp nuôi heo thành “siêu nạc”, chích thuốc an thần cho heo trước khi giết mổ không xảy ra nữa.
Thanh niên
Trung tâm ung bướu Bệnh viện Chợ Rẫy đi vào hoạt động
Đến dự lễ có Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh Lương Ngọc Khuê… Trung tâm ung bướu Bệnh viện Chợ Rẫy được khởi công tháng 12.2012, có vốn đầu tư 428 tỉ đồng, với 14 tầng, tổng diện xây dựng gần 21.500 m2. Theo PGS.TS Nguyễn Trường Sơn - Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy - trung tâm có sức chứa 250 giường bệnh điều trị nội trú, có 350 bác sĩ, nhân viên y tế làm việc, tiếp nhận khám, điều trị từ 500 - 600 bệnh nhân/ngày. Trung tâm có các chức năng khám, tầm soát, chẩn đoán, điều trị, nghiên cứu phòng chống bệnh ung thư, đào tạo, tư vấn chăm sóc điều trị triệu chứng và giảm đau cho người bệnh ung thư… Ngoài ra, còn có Khoa Phẫu thuật gây mê hồi sức và ghép tế bào gốc; hội chẩn, phối hợp cùng các bệnh viện, trung tâm điều trị ung thư trong và ngoài nước trong chẩn đoán, điều trị. Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, ung thư là 1 trong 5 nhóm bệnh trong nước quá tải trầm trọng. Do vậy, việc xây dựng Trung tâm ung bướu tại Bệnh viện Chợ Rẫy là hết sức cần thiết, giúp giảm tải cho Bệnh viện Ung bướu TP.HCM, cũng như khoa ung bướu tại một số bệnh viện khác, đáp ứng nhu cầu điều trị cho người bệnh. Bộ trưởng cũng nhắc nhở, phần lớn người bệnh ung thư là người nghèo, khó khăn về kinh tế, một số người không nghèo nhưng việc điều trị tốn kém cũng dẫn đến khó khăn, do vậy y bác sĩ cần biết chia sẻ, quan tâm hơn trong chăm sóc, điều trị cho người bệnh. Tại Việt Nam, gần 10 năm trở lại đây các bệnh ung thư gan, phổi, đại trực tràng, dạ dày, vú, cổ tử cung xảy ra nhiều và gia tăng nhanh. Mỗi năm cả nước có khoảng 150.000 ca mắc mới ung thư, và khoảng 75.000 người tử vong do căn bệnh này. Các chuyên gia cho rằng biến đổi khí hậu toàn cầu, ô nhiễm môi trường, thực phẩm không an toàn, lối sống thiếu lành mạnh… là những yếu tố tác động làm gia tăng bệnh ung thư.
Dân trí
Thực phẩm nhiễm vi khuẩn tụ cầu khiến hơn 700 công nhân nhập viện
Cục An toàn thực phẩm ngày 30/4 cho biết, vụ ngộ độc thực phẩm khiến hơn 700 công nhân ở hai tỉnh Long An, Tiền Giang phải nhập viện, nghi ngờ do ăn phải thực phẩm nhiễm vi khuẩn tụ cầu. Trước đó, 23/4/2015, đã xảy ra vụ ngộ độc thực phẩm tại Công ty TNHH Túi xách Simone trên địa bàn tỉnh Long An (KCN Long Hậu, Long An) làm 358 người mắc và tại Tiền Giang (KCN Tân Hương, Châu Giang) với hơn 300 ca mắc. Ngay khi nhận thông tin về vụ ngộ độc thực phẩm tại bếp ăn tập thể này, Cục An toàn thực phẩm cũng đã cử đoàn công tác của Cục An toàn thực phẩm do ThS. Cao Văn Trung, Phó trưởng phòng Giám sát ngộ độc thực phẩm, Cục An toàn thực phẩm làm Trưởng đoàn, cùng với lãnh đạo, cán bộ của Viện Y tế công cộng Thành phố Hồ Chí Minh trực tiếp tới làm việc với các cơ quan chức năng và đơn vị để xảy ra ngộ độc thực phẩm tại tỉnh Long An và tỉnh Tiền Giang để chỉ đạo, hỗ trợ địa phương trong công tác điều tra, xử lý ngộ độc thực phẩm. Theo báo cáo của ngành y tế tại địa phương, vụ ngộ độc tại Tiền Giang làm tổng số 379 người mắc, nhập viện và vụ ngộ độc tại Long An làm 358 người mắc và phải nhập viện. Toàn bộ số người nhập viện trong hai vụ ngộ độc thực phẩm nói trên đều đã được xuất viện trong chiều ngày 25 tháng 4 năm 2014 và ở trong tình trạng sức khỏe ổn định. Kết quả điều tra bước đầu xác định nguyên nhân gây ngộ độc nghi ngờ do vi khuẩn tụ cầu. Các cơ quan chức năng tại địa phương sẽ tiếp tục điều tra, xác định nguyên nhân và xử lý các vi phạm về bảo đảm an toàn thực phẩm trong vụ ngộ độc thực phẩm trên theo quy định của pháp luật.
Ban Dân y miền Nam: Những hồi ức về một thời oanh liệt
Chiến thắng lịch sử 30/4/1975 giải phòng miền Nam, thống nhất đất nước có sự đóng góp to lớn của những chiến sĩ “áo trắng”. Một thời oanh liệt nhưng cũng muôn vàn nguy hiểm, khó khăn đã được tái hiện qua hồi ức của chính các y bác sĩ trở về từ cuộc chiến. Hơn 40 năm trước, những chàng trai, cô gái vừa độ mười chín, đôi mươi vừa tốt nghiệp hoặc đang theo học tại các trường y đã xếp bút nghiên, từ biệt gia đình lên đường hành quân vào Trung ương Cục miền Nam (viết tắt là R). Nhiều y bác sĩ đã anh dũng ngã xuống bởi mưa bom bão đạn của kẻ thù khi đang thực hiện nhiệm vụ cứu chữa thương bệnh binh. Những chàng trai, cô gái thanh xuân hiên ngang bước ra từ cuộc chiến khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, non sông thu về một mối, bây giờ đã trở thành bậc ông bà nội - ngoại ở tuổi “thất thập cổ lai hy”. Nhân kỷ niệm 40 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, những người chiến sĩ áo trắng kiên trung, anh dũng từng công tác tại Ban Dân y Trung ương Cục miền Nam từ khắp mọi miền đất nước đã hội tụ về xã Tân Lập, Tân Biên, Tây Ninh tổ chức lễ mít tinh kỷ niệm (ngày 25/4). Ôn lại lịch sử oanh liệt một thời, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Ban Dân y miền Nam cho biết: “Vào quý II năm 1964, dưới sự chỉ đạo của Trung ương Cục, Ban Dân y Trung ương Cục miền Nam đã ra đời. Chúng tôi có nhiệm vụ phối hợp với lực lượng quân y, tổ chức cấp cứu, điều trị thương binh, bệnh binh, bà con trong vùng giải phóng, tổ chức các cơ sở sản xuất thuốc, sản xuất vắc xin, vật tư, trang thiết bị y tế, đào tạo cán bộ y tế ngay tại chiến trường bất chấp sự tấn công, càn quét quyết liệt của kẻ thù.” Hơn ai hết, những chiến sĩ áo trắng là người chịu áp lực khủng khiếp nhất tại chiến trường. Ngoài nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe cho quân và dân, các y bác sĩ còn phải tự bảo vệ sinh mạng của mình trước những trận phục kích, nã pháo, quần thảo bằng trực thăng… của địch. Cũng như đồng chí, đồng bào của mình, các y bác sĩ còn phải đương đầu với nhiều loại bệnh dịch hoành hành. BS Trương Thị Xuân Liễu, nguyên Giám đốc Sở Y tế TPHCM chia sẻ: Năm 1972, cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước bước vào giai đoạn rất ác liệt, sau khi tốt nghiệp trường Đại học Y Hà Nội, theo tiếng gọi của tất cả vì miền Nam ruột thịt, tôi thuyết phục bố mẹ cho tham gia vào chiến trường. Sau khoảng 100 ngày “xẻ dọc Trường Sơn” tôi vượt qua mọi núi cao, suối sâu song từng 2 lần bị bệnh sốt rét quật ngã. Ý chí nghị lực của lòng yêu nước đã giúp nữ bác sĩ Ngoại – Sản chiến thắng những trận sốt rét rừng để phục vụ lý tưởng các mạng. Tuy nhiên, giữa chiến trường việc thực hiện công tác chuyên môn lại gặp nhiều khó khăn. Chúng ta đang sống ở thời bình với những trang thiết bị y tế rất hiện đại thì không thể tưởng tượng được sự thiếu thốn của ngành y lúc đó. “Dụng cụ y tế chỉ có một bộ trung phẫu, ô xy thiếu, đa số phải gây mê tĩnh mạch, bàn mổ trong rừng chỉ là chiếc chõng tre anh em tự đóng lấy, ban đêm mổ phải dùng 2 chiếc đèn pin mới có đủ ánh sáng.” Cũng vì quá thiếu thốn trang thiết bị nên các bác sĩ phải bất lực trước những ca cấp cứu nặng. Họ đành phải ghi lại những thông tin cá nhân của người bệnh trên mảnh giấy nhỏ bỏ trong lọ penicillin đặt vào túi áo ngực của các chiến sĩ rồi tự tay chôn cất đồng đội của mình. Tiếng pháo cáo loại, xen lẫn tiếng mìn bộc phá diễn ra nhiều ngày đêm, khi dồn dập lúc thưa thớt, thương binh vẫn được vận chuyển tới bệnh viện. Các chiến sĩ bị thương nằm la liệt trên cáng võng, trong lúc đó địch cử nhiều máy bay khuynh đảo, dòm ngó cánh rừng nơi bệnh viện đang hoạt động. Song y bác sĩ vẫn nhanh chóng xử trí vết thương cứu chữa các dũng sĩ. Trước sức tấn công quyết liệt của quân ta, địch đã phải cúi đầu chịu thua trận. Sau hơn 10 năm “nếm mật nằm gai” sát cánh cùng quân và dân trong cuộc kháng chiến chống Mỹ trường kỳ, các y bác sĩ tại Ban Dân y miền Nam đã lập nhiều chiến công chói lòa, là chỗ dựa vững chắc cho cuộc chiến, viết nên những trang sử hào hùng cho ngày đại thắng 30/4/1975. Trở về với thời bình, các y bác sĩ tại Ban Dân y miền Nam đã và đang tiếp tục cống hiến sức mình cho sự nghiệp chăm sóc sức khỏe nhân dân, phát triển nền y học nước nhà.
Vụ thực phẩm bẩn vào trường học: Gần 50% bếp ăn không đủ điều kiện an toàn thực phẩm
Kết quả kiểm tra Công ty TNHH MTV Phú Nhật Hào (địa chỉ tại 12/3, tổ 1, KP Bình Khánh, phường Khánh Bình, thị xã Tân Uyên) - đơn vị cung cấp thực phẩm cho các trường học trên địa bàn tỉnh Bình Dương cho thấy nhiều yếu tố không đảm bảo an toàn thực phẩm. Trước đó, khi có thông tin dư luận phản ánh về chất lượng nguyên liệu thực phẩm do Công ty TNHH MTV Phú Nhật Hào (địa chỉ tại 12/3, tổ 1, KP Bình Khánh, phường Khánh Bình, thị xã Tân Uyên) cung cấp cho các trường học trên địa bàn tỉnh Bình Dương không đảm bảo an toàn thực phẩm, gây ảnh hưởng cho người tiêu dùng và bức xúc trong dư luận xã, Cục An toàn thực phẩm đã chỉ đạo Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Bình Dương tiến hành thanh kiểm tra Công ty Phú Nhật Hào. Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Bình Dương đã phối hợp với các cơ quan chức năng địa phương tiến hành thanh, kiểm tra đột xuất đối với toàn bộ 18 bếp ăn trường học trên địa bàn do Công ty TNHH MTV Phú Nhật Hào nấu ăn. Kết quả cho thấy chỉ có 10/18 bếp ăn đạt đủ điều kiện an toàn thực phẩm (đạt tỷ lệ 55,6%). 08/18 bếp ăn vi phạm an toàn thực phẩm tại các trường học Lai Hưng, Long Bình (huyện Bàu Bàng), Võ Thị Sáu, An Tây A, Duy Tân (thị xã Bến Cát), Tân Hiệp, Thạnh Hội (thị xã Tân Uyên), Thường Tân (huyện Bắc Tân Uyên). Theo đó, tại các bếp ăn này không có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm; kinh doanh sản phẩm động vật khi chưa được cơ quan thú y có thẩm quyền kiểm tra và xác nhận được phép tiêu thụ; Sử dụng nguyên liệu không đảm bảo an toàn thực phẩm để chế biến thực phẩm; bảo quản sau khi phân chia thức ăn không đúng quy định; không có biện pháp để ngăn ngừa côn trùng, động vật gây hại. Bên cạnh đó, một số nhân viên không có giấy chứng nhận sức khỏe, không có giấy xác nhận kiến thức an toàn thực phẩm, không mặc trang phục bảo hộ theo quy định. Các đoàn thanh, kiểm tra đã tiến hành xử phạt hành chính đối với Công ty TNHH MTV Phú Nhật Hào với tổng số tiền là 82.540.000 đồng, đình chỉ hoạt động sản xuất, chế biến tại Trường tiểu học Long Bình, xã Long Nguyên, huyện Bàu Bàng trong thời hạn ba tháng. Cục ATTP sẽ tiếp tục phối hợp với cơ quan chức năng tăng cường các biện pháp quản lý, kiểm tra, giám sát đảm bảo an toàn thực phẩm, kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, cập nhật thông tin và cảnh báo sớm cho cộng đồng.
Cứu sống sản phụ bị nhau cài răng lược và băng huyết nặng
Ngày 30/4, bác sĩ Nguyễn Quang Hùng, Trưởng khoa Sản, Bệnh viện Đa khoa Thiện Hạnh (tỉnh Đắk Lắk), cho biết: Bệnh viện vừa phẫu thuật thành công và cứu sống được sản phụ mang thai 27 tuần bị băng huyết, nhau cài răng lược xuyên bàng quang rất nguy hiểm. Theo đó, vào ngày 24/4, chị Lê Thị Thắm (SN 1978, ngụ xã Đắk R'la, huyện Đắk Mil, Đắk Nông) được người nhà đưa vào bệnh viện Đa khoa Thiện Hạnh cấp cứu trong tình trạng bị choáng, máu chảy ở âm đạo nhiều. Bước đầu chẩn đoán, bệnh nhân đang mang thai ở tuần thứ 27, máu ở âm đạo vẫn tiếp tục chảy, siêu âm phát hiện bệnh nhân bị nhau cài răng lược. Bệnh viện đã phối hợp các khoa: Phẫu thuật - Gây mê hồi sức, khoa Sản, khoa Ngoại và khoa Huyết học truyền máu tiến hành mổ gấp bệnh nhân. “Bệnh nhân được tiến hành mổ lấy thai, cắt tử cung toàn phần, tái tạo bàng quang; Trong quá trình mổ đã truyền 4 lít máu, 5 lít dịch các loại cho sản phụ. Sau phẫu thuật, hiện tại sức khỏe của sản phụ đang dần ổn định và đang được chăm sóc đặc biệt”, bác sĩ Hùng thông tin. Cũng theo bác sĩ Hùng trường hợp sản phụ bị chứng nhau cài răng lược xuyên thành bàng quang là một tình trạng bệnh lý sản khoa nặng, nếu không cứu chữa kịp thời sẽ rất nguy hiểm đến tính mạng.
Khánh thành Trung tâm Ung bướu Chợ Rẫy “hạ hỏa” cho phía Nam
Sau 2 năm khẩn trương xây dựng, Trung tâm Ung Bướu bệnh viện Chợ Rẫy với tổng vốn đầu tư 492 tỷ đồng, quy mô 250 giường bệnh đã chính thức đi vào hoạt động. Ngành Y tế kỳ vọng đây sẽ là bước ngoặt, giải quyết tình trạng quá tải bệnh nhân ung thư.
Căng thẳng bệnh nhân ung thư
Bệnh ung thư đang là vấn đề đe dọa sức khỏe toàn cầu, căn bệnh này là nguyên nhân gây ra tử vong thứ 2 chỉ sau bệnh tim mạch. Ung thư hiện đang chiếm tới 21% các ca tử vong do bệnh tật trên thế giới. Theo dự báo của Tổ chức Ung thư Thế giới, đến năm 2020 toàn cầu sẽ có thêm 20 triệu người mắc mới, 70% trong số đó tập trung ở các nước đang phát triển. Tại Việt Nam, hơn 8 năm trở lại đây, tỷ lệ mắc mới các bệnh ung thư đang gia tăng, mỗi năm có khoảng 150.000 ca mới mắc, trong đó 75.000 ca tử vong. Nguyên nhân dẫn tới tình trạng trên được các chuyên gia đánh giá là do tác động của biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, mất vệ sinh an toàn thực phẩm, lối sống thiếu lành mạnh của một bộ phận dân cư do uống quá nhiều rượu bia và hút thuốc lá. Bệnh ung thư không chỉ tạo gánh nặng lớn về mặt tài chính cho gia đình người bệnh mà còn tạo gánh nặng cho xã hội. Theo công bố của BHXH Việt Nam, bệnh ung thư đang gây áp lực đối với Bảo hiểm Y tế. Số tiền phải chi trả cho bệnh nhân ung thư gia tăng nhanh theo từng năm, nếu năm 2012 tổng mức chi cho 10 bệnh ung thư mới chỉ là 2.368 tỷ đồng thì đến năm 2013 mức chi đã lên đến 3.374 tỷ đồng (tăng hơn 1.000 tỷ đồng). Cùng với những áp lực về tài chính, bệnh ung thư nhiều năm qua đang gây nên tình trạng quá tải đặc biệt nghiêm trọng tại các cơ sở điều trị, bệnh nhân phải nằm ghép 2 đến 3 người trên mỗi giường bệnh, gây áp lực lớn cho chất lượng điều trị.
Trung tâm Ung bướu Chợ Rẫy ngang tầm thế giới
Trước tình hình trên, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định cho phép xây dựng Trung tâm Ung bướu, bệnh viện Chợ Rẫy, công trình đã khởi công ngày 16/12/2012. Sau hơn 2 năm khẩn trương xây dựng, công trình đã chính thức khánh thành và đưa vào sử dụng ngày 30/4/2015 nhân dịp kỷ niệm 40 năm ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước. Đây là công trình đáp ứng công tác khám, chẩn đoán và điều trị các bệnh ung thư - Nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế - Tuyên truyền và phòng bệnh - Đào tạo cán bộ, chỉ đạo tuyến chuyên ngành ung thư. Tại buổi lễ khánh thành PGS.TS.BS Nguyễn Trường Sơn, Giám đốc bệnh viện Chợ Rẫy cho biết: “Công trình có tổng vốn đầu tư xây dựng là 492 tỷ đồng, xây dựng trên diện tích 1.600m2, quy mô 12 tầng nổi, 1 tầng lửng và 2 tầng hầm với 250 giường lưu bệnh, có khả năng đón tiếp trung bình mỗi ngày từ 500 đến 600 bệnh nhân đến khám và điều trị. Ngoài ra công trình còn phục vụ cho mục đích nghiên cứu, giảng dạy và hợp tác quốc tế trong lĩnh vực ung thư. Sau khi hoàn thành cơ sở hạ tầng, thời gian tới, bệnh viện Chợ Rẫy sẽ vận động các nguồn vốn hợp pháp trong và ngoài nước để đầu tư trang thiết bị cơ bản. Tại buổi lễ khánh thành, bệnh viện đã ký thỏa thuận hợp tác với đại diện Chính phủ Công hòa Áo về việc đầu tư 350 tỷ đồng từ nguồn vốn ODA của nước bạn cho mua sắm trang thiết bị y tế. Dự kiến, trong vòng 2 đến 3 năm tới việc mua sắm trang thiết bị hoàn tất sẽ đưa Trung tâm Ung Bướu bệnh viện Chợ Rẫy ngang tầm với các trung tâm trong khu vực Châu Á và thế giới. Phát biểu tại buổi lễ khánh thành, Bộ trưởng Bộ Y tê nhấn mạnh: Cùng với lòng tự hào nhân kỷ niệm 40 năm giải phóng miền Nam thống nhất đất nước thì Trung tâm Ung bướu bệnh viện Chợ Rẫy khánh thành là tin vui lớn cho bệnh nhân và ngành Y tế. Trong bối cảnh, bệnh viện Ung Bướu cơ sở 2 chưa được khởi công xây dựng, Trung tâm Ung Bướu bệnh viện Chợ Rẫy sẽ là tiền đề quan trọng giúp “hạ hỏa” sự quá tải bệnh nhân ung thư. Để có chiến lược lâu dài trong việc ngăn chặn và tiến tới đẩy lùi bệnh ung thư, Bộ trưởng Kim Tiến yêu cầu ngành y tế phải xây dựng hệ thống các bệnh viện vệ tinh, kết hợp với chuyển giao chuyên môn kỹ thuật theo đề án 1816 cho tuyến y tế cơ sở; xây dựng chương trình sàng lọc phát hiện sớm bệnh ung thư. Riêng bệnh viện Chợ Rẫy cần đẩy mạnh hợp tác quốc tế, đầu tư trang thiết bị đổi mới cơ chế tài chính và thái độ phong cách ứng xử để ngày càng phục vụ tốt nhu cầu của người bệnh.
Phạt tiền để ngừa sốt xuất huyết
“Nếu không có những giải pháp tích cực, khả năng bệnh sốt xuất huyết (SXH) trên địa bàn TP.HCM sẽ diễn biến hết sức phức tạp trong năm 2015”.BS Nguyễn Trí Dũng, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng TPHCM, cho biết tại cuộc họp giao ban khối y tế dự phòng TP.HCM mới đây. Theo BS Dũng, một trong những biện pháp cần làm là xây dựng chiến dịch kiểm soát và giám sát các điểm nguy cơ gây bệnh SXH. Đặc biệt, đây là lần đầu tiên TP.HCM đưa ra các biện pháp chế tài những hộ gia đình không thực hiện các biện pháp phòng, chống bệnh SXH. Cụ thể, nếu hộ gia đình vi phạm lần đầu, UBND phường, xã sẽ có văn bản nhắc nhở; vi phạm lần hai sẽ phê bình trong tổ dân phố; vi phạm lần ba sẽ phạt tiền theo quy định. Chiến dịch kiểm soát các điểm nguy cơ sẽ bắt đầu từ ngày 1-6 đến hết tháng 12-2015. Trước khi triển khai chiến dịch, ngành y tế dự phòng quận, huyện sẽ có đợt phổ biến, tuyên truyền cho người dân biết để cùng hợp tác. Tuy nhiên, biện pháp phạt tiền đối với hộ gia đình để xảy ra nguy cơ lây lan SXH khiến không ít địa phương băn khoăn. Ông Nguyễn Văn Thạch, tổ trưởng tổ 4, ấp Mỹ Huề, xã Trung Chánh (huyện Hóc Môn), đề nghị trong quá trình giám sát, nếu hộ gia đình không thực hiện tốt vệ sinh môi trường thì y tế địa phương đề xuất UBND phường, xã ra văn bản nhắc nhở. Giám sát lần hai nếu hộ gia đình tái phạm thì UBND phường, xã tổ chức phê bình trước tổ. “Tuy nhiên, cần coi lại việc phạt tiền bởi đồng tiền chẳng dễ kiếm với bà con ngoại thành. Nếu phạt mà bà con không đóng thì tính sao?” - ông Thạch nói. Ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Phó Chủ tịch UBND phường Bình Hưng Hòa A (quận Bình Tân), cho rằng việc ra quyết định xử phạt bằng tiền thực sự không khó. Cái khó là phải thay đổi dần nhận thức của các hộ gia đình. “Theo tôi, nếu hộ gia đình vi phạm lần một thì UBND phường, xã sẽ ra văn bản nhắc nhở. Độ chừng ba lần, tôi tin chắc hộ gia đình này sẽ tự giác giữ vệ sinh trong nhà và ngoài sân” - ông Nghĩa nói.
Hút mỡ làm đẹp, chị em có thể trả giá bằng tính mạng
Thấy mình quá béo nhiều phụ nữ đã đi hút mỡ làm đẹp nhưng không biết loại phẫu thuật cũng ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng.
Hút mỡ chống chỉ định với nhiều người
Thực tế không ít người nhầm tưởng rằng, cứ thừa mỡ, thừa cân là có thể đi hút mỡ làm đẹp. Tuy nhiên, theo bác sĩ chuyên khoa rất nhiều người chống chỉ định với việc hút mỡ. Hút mỡ để phục hồi dáng là phương pháp tốt cho những ai có thân hình đẫy đà nhưng phần lớn những người này sau khi thực hiện hút mỡ lại không đủ kiên nhẫn tập luyện, ăn kiêng. Hút mỡ được xem là giải pháp tối ưu với tình trạng thừa cân nhưng không là phương pháp dành cho tất cả mọi người. Đặc biệt, chống chỉ định với những người thừa cân, lượng mỡ toàn thân quá nhiều; Người bị tiểu đường, tim mạch, máu khó đông; Người có cơ địa da bị rạn nứt quá nhiều, khi thực hiên hút mỡ càng khiến da biến dạng chảy xệ hơn; Phụ nữ sau sinh 12 tháng mới được hút mỡ bụng. Căn cứ vào từng trường hợp cụ thể để bác sĩ quyết định hút mỡ bao nhiêu. Hút mỡ quá nhiều, vùng da đó sẽ bị lồi lõm, mất tự nhiên. Thậm chí, có thể bị hạ huyết áp, hạ đường huyết, nguy hại đến tính mạng do mất mỡ quá nhiều. Hút mỡ cần đến kỹ thuật gây mê hoặc gây tê nên theo quy định của Bộ Y tế hút mỡ phải được thực hiện ở bệnh viện đạt chuẩn y tế về vô khuẩn, vô trùng, có các phương tiện hỗ trợ hồi sức cấp cứu khi xảy ra tai biến. Bệnh nhân phải được phải kiểm tra sức khỏe tổng quát trước khi bác sĩ quyết định có hút mỡ được hay không?
Có thể xảy ra biến chứng chảy máu, tắc mạch phổi, suy hô hấp
Chị Nguyễn Thị Bình (phố hàng Bông, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) chia sẻ: “Tôi bị phá dáng sau sinh, nặng tời 80kg trong khi trước sinh chỉ 50- 55kg. Sinh con hơn 3 năm vẫn khó lấy lại dáng nên tôi quyết định đi hút mỡ, bóc tách mỡ ở địa chỉ cũng được coi là uy tín tại Hà Nội nhưng sau đó tôi liên tục bị hạ huyết áp, người rất yếu. Có lần suýt chết vì ở nhà một mình bị tụt huyết áp đột ngột không kịp xử lý. Đi khám bác sĩ cho biết, tôi bị lấy quá nhiều mỡ, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe”. Cũng muốn đẹp nhanh bà Lê Hồng Thoan (phố Đào Tấn, quận Cầu Giấy, Hà Nội) cũng đi hút mỡ làm đẹp tuy nhiên sau đó béo vẫn hoàn béo. Bà Thoan chia sẻ: “Tôi khá lười tập thể dục, ăn uống cũng không kiêng được nhưng lại muốn đẹp nhanh đi hút mỡ bụng nhưng sau đó lại đâu vào đấy. Thậm chí, xấu đi vì bụng bụng bị lồi lõm, nổi cục và vòng hai bây giờ có khi còn to hơn lúc chưa đi hút mỡ”. ThS, BS Trần Thị Nga, Giảng viên Bộ môn Tạo hình thẩm mỹ, ĐH Y dược Tp. Hồ Chí Minh cho rằng, hút mỡ không phải là phương pháp để giảm cân. Hút mỡ chỉ đạt kết quả tốt nhất khi bệnh nhân có cân nặng ổn định gần với mức cân nặng lý tưởng và được thực hiện với mục đích chỉnh sửa các đường cong cơ thể. Trong cơ thể người trưởng thành lượng mỡ là cố định. Hút mỡ là phương pháp bỏ bớt mỡ thừa nhưng tế bào mỡ tích trữ tối đa phồng to gấp 50 lần so với thể tích tế bào ở trạng thái bình thường. Do vậy, sau khi hút mỡ, nếu bệnh nhân tăng cân thì các tế bào mỡ sẽ phồng to hơn nữa, làm chiều dày lớp mỡ tăng trở lại. Tổ chức xơ sẹo chỗ hút mỡ, làm da đàn hồi kém sẽ gây hiện tượng lồi lõm, rất mất thẩm mỹ, BS Nga khuyến cáo. Trong khi đó, người quá béo thường mắc các bệnh tăng mỡ máu, huyết áp, suy tim, suy hô hấp, giãn, tắc tĩnh mạch... Nếu hút mỡ nguy cơ mắc các biến chứng sẽ khá nặng, chẳng hạn như biến chứng chảy máu, tắc mạch phổi, suy hô hấp sau mổ... Muốn cải thiện vóc dáng cơ thể, cần thực hiện chế độ ăn hợp lý, tập luyện đúng cách. Khi cân nặng đã ổn định, sức khỏe tốt mới nên tiến hành hút mỡ. Ngược lại nếu không đủ quyết tâm thực hiện giảm cân mà chỉ muốn can thiệp phẫu thuật để giảm cân tức thời thì nên từ bỏ ý định. Vì việc lấy lại vóc dáng bằng cách bóc tách mỡ không bền nếu chủ nhân sau phẫu thuật buông xuôi ăn uống, tập luyện.
Ám ảnh tai nạn giao thông ngày lễ
Những kỳ nghỉ lễ kéo dài, kéo theo đó là sự di chuyển nhiều luôn là nỗi lo ngại với các bác sĩ, khi mà số ca tai nạn giao thông luôn tăng hơn so với ngày thường. Đáng nói, do đặc thù kỳ nghỉ lễ, việc di chuyển thường theo nhóm bạn bè, gia đình nên không ít tai nạn, thương vong rơi vào cả nhà. Mới đây nhất, khoảng 10h sáng ngày 29/4, trên đường tránh Nam Hải Vân, đoạn qua xã Hòa Sơn, Hòa Vang, Đà Nẵng xảy ra vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng khiến 4 người tử vong, 3 người bị thương. Các nạn nhân đều là người trong một gia đình đang trên đường từ Bà Nà trở về Đà Nẵng sau chuyến du lịch. Tại BV Việt Đức, trong 5 ngày nghỉ lễ khoa Cấp cứu đã tiếp nhận từ 120-160 ca cấp cứu mỗi ngày, trong đó có khoảng 60-70% là các ca liên quan đến tai nạn giao thông. Trong đó nhiều trường hợp bạn bè đèo nhau, anh em đèo nhau đi chơi, về quê... bị tai nạn. “Các ca tai nạn giao thông được chuyển đến BV Việt Đức thường là những ca tai nạn rất nặng nề, trên đường quốc lộ, cao tốc do tốc độ lái xe nhanh nên khi xảy ra va chạm gây chấn thương rất nặng cho nạn nhân. Rất nhiều trường hợp đưa đến cấp cứu là thanh niên, với nồng độ cồn trong máu cao, bị các chấn thương nặng như đa chấn thương, chấn thương sọ não, chấn thương đùi, cột sống, hàm mặt...”, một bác sĩ trực tại khoa Cấp cứu (BV Việt Đức) cho biết. Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Quyết, Giám đốc BV Việt Đức, cũng như những kỳ nghỉ lễ trước, do đã lường trước được số bệnh nhân cấp cứu vì tai nạn sẽ tăng lên, với đặc thù là BV ngoại khoa đầu ngành ở khu vực miền Bắc, chuyên nhận cấp cứu từ các tuyến chuyển lên là những ca rất nặng nên bệnh viện rất chú trọng đến công tác trực cấp cứu. Ngoài các kíp trực được duy trì, BV luôn có các đội trực cấp cứu ngoại viện, là lực lượng phản ứng nhanh, sẵn sàng lên đường trong vòng 20 - 30 phút khi có lệnh điều động trong các tình huống tai nạn, thảm họa với nhiều người bị chấn thương, thương tích trong thành phố và ngoại tỉnh. Cũng theo PGS Quyết, tình trạng TNGT trong suốt năm hay các kỳ nghỉ lễ, đáng ngại nhất vẫn là do uống bia rượu. Tai nạn xảy ra phần lớn nạn nhân là thanh niên lái xe trong tình trạng say rượu, không làm chủ được tốc độ nên tông người khác hoặc tự gây tai nạn. Nhiều trường hợp, dù được cấp cứu kịp thời, thoát khỏi tử vong nhưng lại bị di chứng suốt đời như mất khả năng nhận thức, khả năng diễn đạt, không còn khả năng lao động, cụt tay, cụt chân… Theo các bác sĩ, trong hai ngày cuối tuần lới đây, khi lượng người di chuyển từ quê, các khu du lịch về thành phố, mật độ giao thông cao, nguy cơ TNGT cũng sẽ gia tăng. Vì thế, Bệnh viện vẫn duy trì các kíp trực để sẵn sàng cấp cứu người bị nạn. Tại Bệnh viện Bạch Mai, TS Dương Đức Hùng, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp BV Bạch Mai cho biết trong những ngày lễ, khoa Cấp cứu tiếp nhận trung bình 100 - 130 ca cấp cứu/ngày. Trong đó, ngoài những ca cấp cứu vì các bệnh tim mạch, cao huyết áp, đột quỵ thì có cả những ca cấp cứu do ngộ độc rượu, chảy máu đường tiêu hóa, viêm tụy cấp. Trong suốt những ngày lễ, để hỗ trợ giảm tải khoa Cấp cứu, BV Bạch Mai vẫn duy trì các bàn khám bệnh tại khoa khám bệnh và tại tất cả các khoa lâm sàng đều thực hiện khám tại khoa cho bệnh nhân đến khám chuyên khoa hoặc tái khám. Nhờ duy trì hình thức khám này, khoa Cấp cứu đã không còn quá tải, các bác sĩ tập trung cấp cứu được các ca bệnh nặng, hiểm nghèo. Theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) trong suốt kỳ nghỉ lễ Bộ Y tế đã có văn bản yêu cầu các cơ sở khám chữa bệnh bệnh tổ chức các kíp cực cấp cứu, trực bệnh phòng đề đảm bảo công khám điều trị bệnh nhân. Các BV không được phép từ chối tiếp nhận bệnh nhân trong các ngày nghỉ lễ. Trong trường hợp bệnh nhân và người nhà có thể phản ánh những bức xúc về tinh thần, thái độ, những phiền hà về thủ tục hành chính khi đi khám bệnh trong những ngày này có thể phản ánh qua đường dây nóng được các bệnh viện duy trì 24/24 giờ.