WHO: “Bệnh lạ” ở Quảng Ngãi chưa từng xuất hiện trên thế giới
Ngày 9-6, VTV phát sóng trích lời BS Babatunde Olowokure, Trưởng nhóm giám sát và phòng, chống các bệnh truyền nhiễm mới của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam, nói: Các nghiên cứu của nhóm giám sát cho thấy hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân không có sự tương đồng với bất cứ căn bệnh hoặc hội chứng nào được biết đến. Hiện nay nguyên nhân gây hội chứng này vẫn chưa được xác định. BS Babatunde Olowokure cho biết thêm: WHO sẽ tiếp tục hỗ trợ về số liệu, kỹ thuật, phòng thí nghiệm để nghiên cứu. Đồng thời, tiếp tục hỗ trợ cho người dân trong vùng về dinh dưỡng, cải thiện môi trường và giám sát các trường hợp mắc mới.
WHO và Trung tâm Phòng, chống dịch bệnh Hoa Kỳ đã vào làng Rêu (huyện Ba Tơ, Quảng Ngãi) để điều tra về bệnh chứng. Các chuyên gia cho rằng vấn đề quan trọng nhất hiện nay là truyền thông giúp người dân thay đổi tập quán sinh hoạt.
Bệnh 'lạ': Bộ Y tế vẫn một mình một chợ
Bất chấp tình hình mắc hội chứng viêm da dày sừng bàn tay bàn chân (gọi tắt là bệnh lạ) tại tỉnh Quảng Ngãi tiếp tục gia tăng, Bộ Y tế vẫn một mình một chợ, không chịu mời các cơ quan nghiên cứu ngoài ngành y tế chung tay tìm hiểu nguyên nhân.
Dioxin: Bộ Y tế từng tránh câu hỏi của Tiền Phong
Trước thời điểm ông Phạm Duệ, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai ở Hà Nội, đề nghị đưa dioxin vào vòng ngắm tầm soát nguyên nhân gây bệnh lạ, hơn nửa tháng trước đây, phóng viên Tiền Phong từng đặt câu hỏi về vấn đề này, nhưng lãnh đạo Bộ Y tế đã bác bỏ.
Tại cuộc họp báo đầu tiên ở Hà Nội về bệnh lạ ngày 14-5, phóng viên Tiền Phong đặt nhiều câu hỏi liên quan đến tồn nghi dioxin như “Bộ Y tế có tổ chức điều tra về các dạng tồn dư dioxin tại địa phương không; nếu có thì các dạng ấy là gì; có xác định hết các mô hình bệnh tật nhiễm độc bởi dioxin hoặc các dẫn xuất của nó hay không; nếu có, có thấy bệnh nào biểu hiện như bệnh lạ hay không…”.
Ông Nguyễn Thanh Long, Thứ trưởng Bộ Y tế, loại bỏ ngay yếu tố nguy cơ liên quan dioxin rồi nhận định ngắn gọn “Có tiến hành điều tra dioxin nhưng chưa có kết quả”. Ông không cho biết thêm việc điều tra tiến hành thế nào, bởi ai, và tiến độ xác định ra sao, bao giờ có kết quả. Lãnh đạo Bộ Y tế khẳng định: “Các hội đồng khoa học đã nghĩ nhiều đến nguyên nhân nhiễm độc trên cơ địa người bệnh có tình trạng dinh dưỡng kém”. Trên cơ sở đó, Bộ Y tế chỉ đạo thay gạo và cấp vitamin cho bà con vùng lưu hành bệnh. Bên cạnh hoài nghi độc tố aflatoxin, các nhà nghiên cứu của Bộ Y tế còn đưa các yếu tố “ve, mò mạt, bọ chét trong môi trường và vật nuôi” vào vòng ngắm.
Một chuyên gia về dioxin cho biết, tồn dư dioxin trong đất lâu ngày có thể phân hủy thành nhiều độc chất khác nhau, trong đó có thạch tín hay còn gọi là arsen, và chúng gây ngộ độc dưới nhiều dạng khác nhau.
Trong số các hợp chất phân hủy từ dioxin, có chất tồn tại dưới dạng khí. Nếu hít phải chất này ở một liều lượng nhất định, người hít sẽ mắc bệnh có triệu chứng giống như bệnh lạ ở Quảng Ngãi. Các bệnh này từng được ghi nhận tại một số nước, trong đó có Bangladesh. Chuyên gia này cho biết, tùy điều kiện thổ nhưỡng và thời tiết, thủy văn tại nơi có tồn dư dioxin, các hợp chất kia sẽ bị phân hủy ở mức độ khác nhau ở các thời điểm khác nhau.
Quên các đơn vị ngoài ngành y tế
Vị chuyên gia nhận định, yếu tố đất, nước và không khí phải được tìm hiểu rất kỹ bằng thiết bị hiện đại. Nhưng, được biết, các yếu tố thiên về môi trường ấy lại là mảng các đoàn nghiên cứu của Bộ Y tế tiến hành khá sơ sài do thiếu thiết bị và chuyên môn. Thứ trưởng Long nhận định: “Chưa có bằng chứng cho thấy bệnh nhiễm từ không khí. Chưa tìm thấy bằng chứng nhiễm bệnh từ nguồn nước”. Nhưng tại cuộc họp báo nói trên, cả ông Long và ông Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám - Chữa bệnh, đều không đưa ra các dữ liệu nghiên cứu chứng minh nhận định trên.
Các nhà khoa học đầu ngành của Viện Y học Lao động & Vệ sinh Môi trường (Bộ Y tế), đều đã đi tầm soát môi trường ở Quảng Ngãi.
Tuy nhiên, đến thời điểm này, họ vẫn chưa phát hiện ra điều gì mới. Các đơn vị nghiên cứu môi trường ngoài ngành y tế thì sao? Trả lời PV Tiền Phong, PGS.TS Nguyễn Văn Tuyến, Viện trưởng Viện Hóa học, Viện KH&CN Việt Nam, cho hay Viện Hóa học chưa nhận được lời mời chính thức nào từ các cơ quan của Bộ Y tế.
“Các yếu tố dịch bệnh trên người không phải là chuyên môn của chúng tôi. Nhưng nếu được yêu cầu tìm hiểu các vấn đề môi trường và hóa học, chúng tôi có thể thực hiện được”, ông Tuyến nói. Thứ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Văn Lạng cũng xác nhận Bộ KH&CN chưa nhận được lời mời của ngành y tế.
Tuy thế, ông Lạng cho hay, trước tình hình khẩn cấp hiện nay, Bộ KH&CN sẽ không ngồi chờ Bộ Y tế mời nữa. Thay vào đó, tuần tới, Bộ KH&CN sẽ gửi công văn đến Viện KH&CN Việt Nam và Bộ Y tế đề nghị phối hợp nghiên cứu. Bộ KH&CN cũng sẽ cử một đoàn cán bộ vào Quảng Ngãi tuần tới để bước đầu tìm hiểu tình hình môi trường ở địa phương.
Hoài nghi mới về nguyên nhân bệnh 'lạ'
Nhiều hoài nghi mới được đưa ra như: gỗ, dioxin... để mổ xẻ bệnh “lạ” ở Quãng Ngãi. Hiện, tại Ba Tơ, 215 người mắc bệnh “lạ”, trong đó 22 người đã chết, số người mắc bệnh, tái phát ngày một tăng.
 |
Bệnh nhân mắc chứng bệnh “lạ” điều trị tại Trung tâm Y tế huyện Ba Tơ. |
Hôm qua, tại TP Đà Nẵng, hội thảo chẩn đoán và điều trị hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân với người dân Ba Tơ - Quảng Ngãi (vẫn được gọi là bệnh “lạ”), do Bộ Y tế tổ chức. Đến nay, tại Ba Tơ đã có 215 người mắc bệnh “lạ”, trong đó 22 người đã chết, số người mắc bệnh, tái phát ngày một tăng.
Vượt tầm kiểm soát
Bà Đặng Thị Phượng, GĐ Trung tâm Y tế huyện Ba Tơ, chia sẻ: “Tình hình bệnh dịch đang diễn biến hết sức phức tạp, vượt quá mức báo động khẩn cấp, quá tầm kiểm soát của Trung tâm, làm cho người dân vô cùng lo lắng”.
Tính đến ngày 5 - 6, tổng số ca mắc là 215, cụ thể tại xã Ba Điền (203 trường hợp), Ba Ngạc (8), Ba Xa (2), Ba Tô (1) và Ba Vinh (1). Trong đó có 44 ca tái phát. Bà Phượng cũng cho biết, Trung tâm Y tế huyện Ba Tơ đang điều trị 22 ca. Làng Rêu (xã Ba Điền, Ba Tơ) là nơi chịu nhiều thảm kịch nhất từ bệnh “lạ”. Tại thôn hiện có 113 trường hợp mắc bệnh, nhiều gia đình có 2 người, thậm chí 6 - 8 người trong gia đình cùng mắc.
Triệu chứng căn bệnh cũng càng trở nên phức tạp, bệnh nhân nhập viện trong tình trạng tổn thương da dạng dày sừng bàn tay, bàn chân, biểu hiện hồng ban cánh bướm ở gò má, đau tức vùng thượng vị, toàn thân không sốt, người mệt mỏi, ăn uống kém. Về cận lâm sàng, bệnh nhân mắc bệnh biểu hiện men gan tăng cao và kéo dài, tổn thương nhu mô gan.
Đại diện Sở Y tế Quảng Ngãi cho biết, khó khăn lớn nhất trong công tác điều trị chăm sóc bệnh nhân lúc này là trình độ dân trí thấp, khó khăn về kinh tế, người bệnh chán nản, không an tâm, hợp tác điều trị. Theo các nhà chuyên môn, hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân đã xuất hiện ở một số tỉnh khác, với những biểu hiện tương tự. Bệnh viện Da liễu Trung ương cho biết tiếp nhận trường hợp 1 bệnh nhân hành nghề đánh vecni với những triệu chứng giống với bệnh nhân mắc bệnh “lạ” ở Quảng Ngãi.
Nhận định ban đầu, tác nhân gây nên hội chứng này có liên quan tới gỗ. Một trường hợp khác là người dân tộc Kinh 56 tuổi (phần lớn các bệnh nhân mắc bệnh lạ ở Quảng Ngãi là người dân tộc H're), sống tại TP Quảng Ngãi nhưng thường xuyên vào làng Rêu, nay có biểu hiện viêm da. Anh nhờ thầy bốc thuốc “tiệp” màu đen nhưng thời gian sau bệnh tái phát và có những triệu chứng rất giống biểu hiện bệnh “lạ”.
Đại diện Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) tỏ ra phân vân về việc lập hồ sơ bệnh án. Các bệnh nhân tử vong được đưa ra phân tích bệnh lý, tìm nguyên nhân. Song 22 người bệnh đã tử vong, mỗi người tử vong theo một kiểu.
Do vậy cần lập lại hệ thống bệnh án, hồi cứu mới có thể có cái nhìn toàn diện hơn. Theo ông Đặng Quốc Việt, GĐ Trung tâm truyền thông (Bộ Y tế), cần điều trị thăm dò, đưa một số bệnh nhân (không nặng lắm) ra BV Bạch Mai hoặc các bệnh viện tuyến trên để điều trị và theo dõi, tìm nguyên nhân bệnh.
Đề xuất này được Cục QLKCB duyệt trong thời gian sắp tới sẽ gửi một số bệnh nhân ra BV Bạch Mai và BV Da liễu Trung ương điều trị, đồng thời hỗ trợ chẩn đoán và hội chẩn bệnh.
Không loại trừ độc tố dioxin
Tại hội thảo, các chuyên gia y tế đã phân tích các trường hợp tử vong, đề cập những yếu tố liên quan như thức ăn, nước, môi trường sống, tập quán, phân chia theo giới, nhóm tuổi, trình độ học vấn…Đặc biệt, chất độc dioxin được đưa ra như một tác nhân quan trọng. Ông Phạm Duệ, GĐ Trung tâm Chống độc Việt Nam, chia sẻ: Nguyên nhân ban đầu của hội chứng viêm da dày sừng lòng bàn tay, bàn chân có thể là do nhiễm độc mãn tính, với hai hội chứng chính là dày sừng da chân, tay và tổn thương tế bào gan, cùng có một số biến chứng khác. Trong đó, suy tế bào gan là do có quá nhiều độc chất.
Ông Duệ nhấn mạnh: “Chúng ta không thể loại trừ độc tố dioxin. Bởi chất độc này không chỉ có trong chất độc da cam mà còn có trong các hóa chất thuốc bảo vệ thực vật. Do vậy, đề nghị cơ quan chức năng và ngành y tế huyện Ba Tơ cung cấp các mẫu thuốc bảo vệ thực vật trong nông nghiệp mà người dân sử dụng để nghiên cứu”. Ông cũng đặt vấn đề: Tại sao có trường hợp tái phát, và sau khi khỏi bệnh trở về bệnh nhân tái phát bệnh có nguy cơ mắc nặng hơn, nguy hiểm hơn. Còn nhiều lúng túng trong phác đồ điều trị hiện tại của Bộ Y tế, không nên áp dụng quá cứng nhắc đối với tất cả bệnh nhân mắc hội chứng này mà cần điều trị phù hợp với từng đối tượng cụ thể.
Ông Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, khẳng định: “Tốn kém bao nhiêu cũng phải điều trị. Đó là nguyên tắc trong kế hoạch điều trị bệnh nhân mắc hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân”. Theo ông Nguyễn Xuân Mến, Phó GĐ Sở Y tế Quảng Ngãi: “Chúng tôi đã nghĩ đến phương án cấp nước sạch cho người dân, và sẵn sàng chịu kinh phí để di dời người dân ra khỏi vùng bệnh nếu được sự cho phép của Bộ”. |
Bệnh “lạ” ở Quảng Ngãi: dioxin vào “tầm ngắm”
Hội thảo Chẩn đoán và điều trị hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân do Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế) tổ chức ở Đà Nẵng ngày 7-6.
Các chuyên gia cho rằng cần xét nghiệm dioxin khi tìm nguyên nhân gây bệnh.
Thông tin mới nhất được PGS.TS Trần Hậu Khang - giám đốc Bệnh viện Da liễu T.Ư kiêm chủ tịch hội đồng chuyên môn của Bộ Y tế - cho biết sáng 7-6, Hội Da liễu châu Á liên lạc với ông, đề nghị nếu cần hội sẽ đưa chuyên gia sang giúp đỡ tìm hiểu căn bệnh “lạ”. Tuy nhiên, do ngày 6-6 Bộ Y tế đã có cuộc làm việc với Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) và Tổ chức Y tế thế giới (WHO) nên chưa cần hội tham gia.
Ông Lương Ngọc Khuê (cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh) cho rằng nguyên nhân bệnh thì có thể nay mai hoặc trường kỳ kháng chiến mới tìm ra.  |
Bệnh nhân mắc bệnh “lạ” điều trị tại Trung tâm Y tế huyện Ba Tơ - Ảnh: ĐOÀN CƯỜNG |
Dioxin có thể có trong thuốc bảo vệ thực vật
Tại phiên thảo luận của Quốc hội ngày 7-6 về tình hình kinh tế - xã hội, đại biểu Nguyễn Cao Phúc (Quảng Ngãi) rất bức xúc khi phác đồ điều trị cũng như các khuyến nghị của Bộ Y tế đã được địa phương kịp thời thực thi nhưng vẫn không hiệu quả, người bệnh vẫn cứ chết. “Tôi xin kiến nghị với Chính phủ chỉ đạo Bộ Y tế cần sử dụng tất cả các nguồn lực và tất cả tổ chức có thể, khẩn trương mời Tổ chức Y tế thế giới vào nghiên cứu nhằm sớm tìm ra giải pháp hữu hiệu để cứu người” - ông Phúc gay gắt
Các chuyên gia dự hội thảo đều nhận định nguồn gốc bệnh “lạ” là do nhiễm độc. Đồng thời các chuyên gia đề nghị phải đưa dioxin vào “tầm ngắm”. Theo PGS Khang, trong tất cả các xét nghiệm có một cái chưa làm đó là dioxin, và việc nhiễm độc dioxin có thể liên quan đến việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong nông nghiệp.
TS Phạm Duệ - giám đốc Trung tâm chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) - thẳng thắn đề nghị phải đưa dioxin vào yếu tố nghi ngờ bởi lâu nay nguyên nhân từ dioxin bị xem nhẹ. Ông cũng thống nhất cao với kết luận nguồn gốc bệnh là từ nhiễm độc mãn tính dẫn tới hội chứng tổn thương gan và dày sừng da bàn tay, bàn chân.
“Tôi nghi ngờ dioxin có liên quan đến bệnh nhưng kinh phí xét nghiệm quá lớn nên chưa thể thực hiện. Lâu nay chúng ta nghĩ dioxin là do chiến tranh để lại nhưng không hẳn vậy, nó còn có trong thuốc bảo vệ thực vật” - TS Duệ cho hay.
Đồng quan điểm, bác sĩ Hoàng Văn Minh - Bệnh viện ĐH Y dược TP.HCM - cũng cho rằng phải tập trung vào việc xác định nhiễm độc do chất gì và không thể loại bỏ dioxin. Cục Quản lý khám chữa bệnh cho biết về việc xét nghiệm dioxin, phía WHO và CDC đã nắm tình hình và sẽ có kế hoạch cụ thể.
“Cần di dời dân thì sẽ di dời ngay”
Ông Nguyễn Xuân Mến - phó giám đốc Sở Y tế Quảng Ngãi - bức xúc cho rằng đa số trường hợp bị bệnh “lạ” mà lọc máu đều dẫn đến tử vong. Ông cho biết thêm lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi đang chờ ý kiến của Bộ Y tế. Nếu bộ nói nhiễm độc do nước thì tỉnh sẽ xây dựng nhà máy cấp nước cho dân. Cần thiết cho di dời dân ở Ba Điền thì tỉnh cũng sẽ di dời ngay.
Tại hội thảo, Bộ Y tế đã công bố kế hoạch can thiệp giảm tử vong do bệnh “lạ” ở Ba Tơ từ tháng 5 đến tháng 12. Bộ Y tế giao đầu mối triển khai kế hoạch này là 14 bệnh viện, cơ sở y tế trên toàn quốc. Kế hoạch được triển khai theo hai giai đoạn. Giai đoạn 1 tập trung nâng cao năng lực chuyên môn cho tỉnh Quảng Ngãi và chuyển tuyến điều trị các trường hợp bệnh nặng. Các trường hợp nặng được chuyển và các tuyến cuối điều trị như Bệnh viện T.Ư Huế, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Nhi Đồng 1, 2... Giai đoạn 2 sẽ triển khai điều trị tại chỗ: bệnh nhẹ thì điều trị ở Trung tâm Y tế huyện Ba Tơ, nặng thì đưa về Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ngãi.
Trả lời thắc mắc bệnh nhân nặng khi chuyển về bệnh viện tuyến cuối điều trị còn bị tử vong, nay lại đưa về Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ngãi liệu có cáng đáng nổi không, PGS. TS Trần Hậu Khang nói ngắn gọn: “Bộ sẽ tăng cường các chuyên gia có kinh nghiệm về giúp đỡ điều trị, đào tạo bác sĩ tại địa phương. Đồng thời tăng thêm nhân lực, cơ sở vật chất, kỹ thuật cho Quảng Ngãi”.
Hội thảo chuyên đề đầu tiên Tính từ khi xuất hiện bệnh nhân mắc bệnh “lạ” đầu tiên (19-4-2011), đây là hội thảo chính thức thứ hai về căn bệnh này được Bộ Y tế tổ chức (hội thảo lần 1 được tổ chức tháng 4-2012 tại Quảng Ngãi, với sự tham gia của Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến và Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long). Tuy nhiên đây là hội thảo chuyên đề về điều trị cho bệnh nhân bệnh “lạ” đầu tiên. Theo Bộ Y tế, đã có hai chuyến khảo sát của Bệnh viện Da liễu T.Ư trong năm 2011, hai đoàn khảo sát liên viện. Đoàn 1 từ ngày 25 đến 28-4 với 35 thành viên và đoàn 2 trong tháng 5-2012 với 70 thành viên, chưa kể các chuyến công tác lẻ tẻ khác. |
Bệnh lạ ở Quảng Ngãi: Bác sĩ bảo khỏi, bệnh nhân về nhà… chờ chết!
Làng Rêu - Quảng Ngãi tiếp tục có người mắc “bệnh lạ”. Nhiều người đã được chữa khỏi ở các cơ sở y tế nhưng về nhà một thời gian đã tái phát bệnh và đang nguy kịch.
Sáng 27-4, đoàn công tác của Bộ Y tế do Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long dẫn đầu đã về làng Rêu, xã Ba Điền, huyện Ba Tơ - Quảng Ngãi để tìm hiểu “bệnh lạ” (hội chứng viêm da dày sừng lòng bàn tay, bàn chân và có tăng men gan). Đoàn đã đến thăm nhiều gia đình có người mắc bệnh và cả những hộ xung quanh để tìm hiểu nguyên nhân của căn bệnh bùng phát lâu nay nhưng hiện vẫn chưa có kết luận cuối cùng.
Cấp tập điều tra
Nhiều ngày qua, các đoàn y tế đã liên tục về làng Rêu. Chỉ tính riêng trong hai ngày 26 và 27-4, đã có đến 12 đoàn từ các cục, viện, trung tâm y tế… đã đến đây. Mọi thứ nghi vấn, từ nguồn nước sinh hoạt, thức ăn đến vật nuôi, chuột, chim…, đều được các chuyên gia y tế lấy mẫu kiểm tra. Trong sáng 27-4, một đoàn công tác của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Quảng Ngãi cũng đã tiến hành khảo sát núi Xà Ru (đầu nguồn làng Rêu) để tìm kho đạn của quân đội Mỹ trước đây, vì nghi ngờ những chất độc ở đó là “thủ phạm” gây “bệnh lạ”. Tuy nhiên, theo một nguồn tin, cuộc tìm kiếm đã thất bại.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long, đợt này, đoàn công tác của Bộ Y tế sẽ tiến hành lấy tất cả các mẫu nằm trong diện nghi ngờ để xét nghiệm. Đồng thời, các đoàn sẽ họp và đưa ra những kết quả thực địa để trao đổi, so sánh nhằm tìm nguyên nhân gây “bệnh lạ”. Ngoài ra, ông Long còn yêu cầu ghi lại các ca tử vong trong vòng 10 năm qua ở xã Ba Điền, nhất là tại làng Rêu. Những số liệu về nguyên nhân tử vong, độ tuổi, giới tính, triệu chứng trước khi chết… cũng được ông yêu cầu ghi lại cẩn thận.
Hoang mang, lo lắng
Việc hàng chục đoàn công tác về tìm hiểu “bệnh lạ” nhưng chưa đưa ra được kết luận chính thức nào đã khiến người dân làng Rêu ngày càng hoang mang, lo lắng hơn. “Họ về tấp nập, hết lấy nước, cắt tóc, đến xin gạo, bắt chuột… nhưng chẳng có ai đứng ra bảo bệnh này là gì” - già làng Phạm Văn Đang ngao ngán.
 |
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long kiểm tra một người mắc “bệnh lạ” ở làng Rêu. |
Theo báo cáo của ngành y tế Quảng Ngãi, từ đầu năm đến nay, huyện Ba Tơ có 177 trường hợp mắc “bệnh lạ”. Trong đó, xã Ba Điền có 166 ca, riêng làng Rêu có 89 người mắc bệnh và 19 trường hợp tử vong. Điều đáng lo ngại là hiện nay, làng Rêu tiếp tục có nhiều người mắc “bệnh lạ”. Đặc biệt, những trường hợp đã được chữa khỏi ở các cơ sở y tế nhưng sau khi trở về nhà một thời gian thì bệnh lại tái phát, nhiều người đang nguy kịch.
Ngồi vật vờ tuyệt vọng trước hiên nhà ở làng Rêu, Phạm Văn Trách (16 tuổi) cho biết sau khi được đưa đi điều trị ở Bệnh viện Phong - Da liễu Quy Hòa trở về, em mắc thêm căn bệnh thủy đậu khiến toàn thân lở loét, đau rát. Nhà Trách có 6 người thì tất cả đều mắc “bệnh lạ”, hiện 5 người đang được điều trị ở các cơ sở y tế. So với cách đây một tuần thì Trách yếu ớt hơn hẳn, lại gầy tong teo. “Bác sĩ bảo em bớt bệnh rồi, cho về nhà nhưng từ đó tới nay, mụn đỏ mọc đầy người, đau rát lắm” - Trách rầu rĩ.
Kế bên nhà Trách là hộ ông Phạm Văn Hiền. Ông Hiền vừa đi thăm nuôi 3 người thân mắc “bệnh lạ” ở Bệnh viện Phong - Da liễu Quy Hòa trở về. “Cháu nội tôi đã mất từ năm ngoái cũng vì căn bệnh quái ác này. Con gái tôi, 26 tuổi, cũng chẳng biết ra sao nữa vì bệnh quá nặng dù đã về làng” - ông lo lắng.
Bi đát hơn là trường hợp của ông Phạm Văn Nhọc (55 tuổi). Vừa đến cổng nhà ông Nhọc, chúng tôi đã nghe vọng ra tiếng rên rỉ đau đớn yếu ớt của ông. Cách đây không lâu, cả vợ chồng ông đều mắc “bệnh lạ”. Sau một thời gian điều trị, các bác sĩ cho biết bệnh của họ đã khỏi và cho xuất viện. Tuy nhiên, về làng đến nay mới hơn một tuần mà ông Nhọc ngày càng suy kiệt.
Nhìn thân thể chỉ còn da bọc xương của ông Nhọc, chúng tôi không khỏi chạnh lòng. Nói không ra lời, ông chỉ còn biết quơ tay ra hiệu và vợ “dịch” lại. “Ông ấy bảo bác sĩ nói khỏi bệnh rồi, về nhà được rồi, thế mà giờ ra nông nỗi này… Vợ chồng cùng đi điều trị một nơi về nhưng tôi thì khỏe mạnh mà ông ấy lại đang chờ chết” - vợ ông sụt sùi.
Bộ trưởng Bộ Y tế vào vùng bệnh
Dự kiến hôm nay, 28-4, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến sẽ vào làm việc với tỉnh Quảng Ngãi, sau đó đến vùng bệnh tìm hiểu nguyên nhân. Theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long, sau khi vào làng Rêu, bà Kim Tiến sẽ công bố những thông tin ban đầu về “bệnh lạ”.
Người dân vùng "bệnh lạ" đang bị xa lánh
“Bệnh lạ” vẫn lạ. Còn với người dân Ba Điền họ đã dần quen. Họ quen với bệnh, quen với những cái chết được cuốn chiếu lẳng lặng đưa vào rừng ma. Và quen cả cảnh ngày càng có thêm những đứa trẻ phải mồ côi, đơn độc giữa đại ngàn khi cơn bạo bệnh tràn qua.
Nỗi đau trẻ thơ
Điểm nóng “bệnh lạ” Ba Điền cách trung tâm huyện Ba Tơ (Quảng Ngãi) hơn 10km. Mới chạm chân đến thị trấn này đã nghe người dân nơi đây bàn tán rất nhiều về “bệnh lạ”. Bà chủ quán ăn khi nghe hỏi đường vào Ba Điền thì trợn mắt nói thẳng: “Vô đó lây bệnh chết chứ chẳng giỡn chơi nghe!”.
Không chỉ bà chủ quán mà một nhóm thực khách ngồi gần cũng tỏ ra e dè với người Ba Điền. Một cán bộ huyện Ba Tơ chia sẻ thêm câu chuyện: có hai vợ chồng người ở vùng “bệnh lạ” chạy xe máy ra thị trấn thì bị hỏng, vào tiệm sửa xe rồi nói chuyện với người thợ. Hai vợ chồng này chỉ lỡ lời nói là người Ba Điền thì người sửa xe máy vội đóng sầm cửa lại và nói bận việc rồi, mang đi chỗ khác mà sửa.
 |
Con anh Phạm Văn Dé bị bạn bè xa lánh nên chỉ thui thủi một mình |
“Từ đó, chúng tôi phải hết sức tuyên truyền cho người dân không được xa lánh, ghẻ lạnh với người dân Ba Điền” - vị cán bộ huyện này tâm sự. Lội qua con suối V’Rang đến làng Rêu, nơi những ngôi nhà im lìm đóng kín cửa. Từ trên nhà sàn, đứa con trai hơn 4 tuổi của anh Phạm Văn Dé ngồi thu lu một góc, tay đứa bé cứ vuốt ve một con chó đen ốm đói, đầy ghẻ. Thằng bé buồn rười rượi nhìn ra chỗ mấy đứa trẻ trong xóm chơi trò trốn tìm ở gốc cây mít.
“Từ ngày hai vợ chồng tôi bị “bệnh lạ”, mấy đứa trẻ không dám chơi với thằng bé nữa. Có bữa nó chạy ra chơi chung thì tụi nhỏ bỏ chạy tán loạn. Vậy nên nó cứ ngồi một chỗ rồi chơi với con chó, khi nào thích thì lăn ra ngủ” - anh Dé nhìn con trai buồn rầu nói. Làng Rêu - nơi mà tử thần đã mang đi biết bao nhiêu con em của ngôi làng vốn dĩ bình yên nằm dưới rặng núi cao vợi. Ngay đầu làng, Phạm Văn Trách (20 tuổi) nằm thoi thóp trên chiếc võng bạc màu, kẽo kẹt ở phía trước hiên nhà. Mới nhìn chàng trai 20 tuổi này lần đầu dễ khiến người đối diện bị cảm giác rùng mình. Từ bàn chân đến mặt của Trách nổi xù, lở loét những nốt đỏ của căn “bệnh lạ”.
Ở cái tuổi đẹp nhất của đời người, Trách lại mang trong mình căn bệnh quái ác khi mạng sống treo lơ lửng và tương lai bỗng chốc mịt mù. Trách chỉ còn hơi để ho sù sụ, tiếng thở chỉ khe khẽ như tiếng ruồi bay. Trên bụng Trách, xương sườn hiện rõ như muốn chòi ra khỏi lớp da sần sùi. Mấy tháng trước, cơn bạo bệnh đã cướp đi mạng sống của cha mẹ, Trách thành mồ côi giữa núi rừng hoang vu này. Trách cùng chị gái nương tựa vào nhau sống quay quắt qua ngày. Nhưng cơn “bệnh lạ” vẫn không buông tha số phận hai chị em hẩm hiu. Để rồi cả hai chị em mồ côi mang “bệnh lạ” bấu víu vào nhau mà sống. “Chị mà khỏe thì đi ra ruộng hay lên rẫy kiếm cái ăn, còn em chỉ nằm một chỗ ở cái võng này thôi. Khi nào em khỏe được tí thì nấu nồi cơm. Nhưng nấu xong là mệt muốn xỉu luôn” - Trách thều thào nói.
Đã có nhiều cái chết của người dân Ba Điền vì “bệnh lạ”. Nhưng có lẽ cái chết của Phạm Thị Phin (20 tuổi) vào ngày 4/4 vừa qua khiến người H’Rê đau đớn đến tột cùng. Ngày Phin ra đi, đứa con gái Phạm Thị Hạ mới được 18 tháng tuổi. Bà Xu (mẹ Phin) hằng ngày phải bế Hạ đi xin sữa cho cháu bú. Cán bộ xã Ba Điền thỉnh thoảng cũng mua thêm ít hộp sữa để giúp đứa bé ấm lòng hơn khi mẹ đã ra đi mãi mãi.
Nhìn vào bản danh sách dài những người chết do “bệnh lạ” mới thấy đâu chỉ có con mồ côi cha mẹ mà biết bao đứa trẻ như Phạm Ngọc Nhi (làng Rêu, 2 tuổi), Phạm Văn Thuận (làng Rêu, 5 tuổi), Phạm Văn Sâm (làng Rêu, 4 tuổi), Phạm Thị Oanh (Gò Nghênh, 9 tuổi)... cũng về với rừng ma bởi căn bệnh lạ tai ác. Nỗi đau nhói lòng chưa lành thì những đứa trẻ khác lại mắc “bệnh lạ”. Cái chết vẫn đeo dai dẳng với những bản làng xinh tươi ở vùng đất Ba Điền.
Sau nhà người H’Rê bây giờ có những bàn thờ cúng người chết và trừ tà ma như thế này à
Nhường ruộng nuôi em
Ngôi nhà của hai chị em Phạm Thị Thê (12 tuổi) và Phạm Thị Thưa (13 tuổi) ở thôn Gò Nghênh (xã Ba Điền) từ sau cái chết của cha mẹ đã thành nhà hoang. Trước cửa nhà, màng nhện giăng kín cả lối đi. Hỏi hàng xóm mới biết từ ngày mồ côi, Thê được người chị gái nhận về nuôi, còn Thưa được anh cả là Phạm Văn Mí đón về sống chung nhà. Ngày ngày hai chị em Thê, Thưa lại lùa trâu ra cánh đồng Gò Nghênh để chăn.
Từ nhỏ hai chị em đã sống dưới một mái nhà, nhưng từ khi cơn “bệnh lạ” tràn qua ngôi nhà nhỏ cướp đi người thân thì tổ ấm gia đình của hai cô bé H’Rê bị xé nát. “Khi còn ở một nhà hai chị em hay nằm ngủ chung với nhau rồi nói chuyện vui lắm. Từ hồi chuyển về nhà anh chị thì không còn như xưa nữa. Thấy buồn hơn. Những đêm nằm nhớ mẹ em kéo chăn khóc một mình”- Thưa nói trong nước mắt.
Ngày cha mẹ mất để lại tài sản cho hai chị em Thưa thửa ruộng gieo vừa đủ 2 ang lúa giống. Cái chết đột ngột của cha mẹ không ai đứng ra chia mảnh vườn. Thương đứa em gái, Thưa đã nhường toàn bộ mảnh ruộng cho em và dọn về nhà người anh để ở. Anh Mí đồng tình: “Ta nhận nuôi con Thưa. Ta còn khỏe, còn vô rừng, còn làm thuê được nên đám ruộng đó ta nhường cho con Thê. Để nó còn có cái ăn, cái mặc rồi đến trường với người ta”. Dù không còn cha mẹ nhưng Thưa và Thê đều được các anh chị trong nhà rất thương. Ngoài buổi chăn trâu, hai chị em còn được cắp sách đến trường như bao đứa trẻ H’Rê khác ở Gò Nghênh này.
“Bệnh lạ” bao trùm lên Ba Điền khiến người H’Re kinh hãi nhớ lại cơn đại dịch bệnh cùi (bệnh phong) từng quét qua khu làng này trong quá khứ. Hàng chục sinh mạng của người dân đã phải trả giá. Mỗi khi có ai nhắc đến bệnh cùi là già làng Phạm Văn Nớ (làng Tương) lại rùng mình sợ hãi. Già Nớ nhớ lại: “Năm đó ông Thiên trong làng bị bệnh cùi. Người nhà ông làm cho ông một cái lều ngoài núi. Ông Thiên nằm ở đó đến khi chết rữa bốc mùi hôi thối thì người nhà đến mang đi chôn cất. Chỉ có người nhà thôi, dân làng không dám đâu, rất sợ ma cùi”.
Dân làng Rêu truyền nhau: trong các loại cây thì người H’Rê kiêng kỵ nhất là cây đa. Mỗi lần phát rẫy nếu thấy cây đa thì người H’Rê đều phải tránh xa và lần sau tới phải mang lễ vật đến cúng bái bởi họ tin loài cây cổ thụ này sẽ phạt cả bản làng đau ốm và diệt vong. Nhưng rồi không hiểu sao trên núi V’Rang có một cây đa to bằng sải tay của hàng chục chàng trai H’Rê nối vào đã đột ngột bị chết. Từ đó dân làng Rêu và những khu làng lân cận nghĩ rừng xanh sẽ lấy đủ 100 mạng người mới thôi.
Biết câu chuyện ấy chỉ là mê tín, nhưng đã có nhiều người bỏ làng mà đi vì sợ tử thần gõ cửa bất cứ lúc nào. Ông Phạm Văn Bút - chủ tịch UBND xã Ba Điền - tâm sự đã có chín gia đình đưa con rời khỏi Ba Điền để tránh “bệnh lạ”. Không chỉ có thế, học sinh trường mầm non của xã cũng bỏ học hơn 50% vì sợ bị lây bệnh quái ác này.
Nhiều căn bệnh lạ cùng với thời điểm bệnh “lạ” không chỉ ở Quảng Ngãi?
Căn bệnh viêm da lòng bàn tay, bàn chân ở Quảng Ngãi đang cuốn theo sự quan tâm của đông đảo mọi người và ngành y tế. Nhưng đây không phải lần đầu tiên có một bệnh “lạ” xuất hiện tại Việt Nam.
Trước mặt chúng tôi, bé Nguyễn Thu Tr. người nhỏ thó, tay chân vẫn còn nguyên dấu vết như người phải bỏng, từng vùng da sậm lại, rộp lên, to nhỏ xen kẽ. Cả hàm răng của em có màu tối sậm, đầu ngón tay, ngón chân teo nhỏ.
Bệnh... tránh ánh sáng
Cả Tr. và anh trai đã mất vì những biểu hiện tương tự trước đó đều bình thường như những đứa trẻ khác khi mới chào đời. Chỉ đến khi hơn 1 tuổi, trên người bé mới bắt đầu xuất hiện những mụn nước phồng to, lở loét, se thâm rồi để lại những sẹo lồi chạy nhiều nhất dọc hai cánh tay. Đặc biệt, những tổn thương này chỉ xuất hiện ở vùng da hở, còn bề mặt vùng bụng, lưng, những vùng được áo quần che kín của bé lại phẳng lì, mịn màng. Theo lời người nhà, khi mới sinh bé có nước tiểu màu hồng và răng có màu nâu đỏ từ khi mọc răng sữa.
Các bác sĩ Bệnh viện Da liễu trung ương cho biết bệnh bé Tr. được gọi nôm na là bệnh ma cà rồng thời hiện đại, do đặc tính bùng phát tổn thương da khi tiếp xúc với ánh nắng. Những vùng tổn thương này sẽ để lại sẹo kỳ dị trên mặt, tay chân bệnh nhân. Đây là porphyrin bẩm sinh thể hiếm gặp (CEP), một loại bệnh do di truyền gen lặn vì thiếu sót enzyme trong quá trình tổng hợp nhân Heme.
Tr. là bệnh nhân đầu tiên được phát hiện tại VN đầu năm 2012, còn trên thế giới đến nay mới có khoảng 150 bệnh nhân được phát hiện. Bệnh “ma cà rồng” (CEP) là bệnh di truyền nên có thể chẩn đoán bằng cách chọc ối từ tuần thứ 12 hoặc lấy tế bào từ dây rốn từ tuần thứ 16 của thai kỳ để xác định các đột biến. Nếu phát hiện đột biến, các bác sĩ sẽ có những tư vấn kịp thời cho gia đình bệnh nhân.
Cuộc sống của gia đình chị Nguyễn Thị N., mẹ bé Tr., hoàn toàn đảo lộn sau khi bác sĩ kết luận con gái chị là bệnh nhân “ma cà rồng hiện đại” đầu tiên của VN. “Đau đớn vô cùng khi người ta cứ xôn xao con tôi ban ngày và lúc được truyền máu, truyền nước đầy đủ thì bình thường, nhưng đêm đến nó sẽ lùng sục đi... hút máu người. Mọi người nghĩ nó là ma cà rồng như trong phim vậy” - chị N. lặng người kể.
Nỗi khổ tâm của chị N. bắt nguồn từ những đồn đoán, dị nghị khắp làng trên xóm dưới trong cả tháng qua về căn bệnh mang tên “ma cà rồng” mọi người vốn chỉ biết qua những bộ phim... ma.
Theo các bác sĩ Bệnh viện Da liễu trung ương, nơi tiếp nhận bé Tr. vào điều trị, khi đến bệnh viện bé có các mụn nước căng chứa dịch bên trong, trên da có vết trợt và vảy của các vết trợt đã cũ. Sẹo lồi xuất hiện dày đặc trên nền tổn thương cũ ở mặt, cổ, tay, chân, vùng da hở tiếp xúc với ánh sáng, các sẹo này làm mặt và tay chân cháu Tr. bị biến dạng, ngoài ra bệnh nhân còn có biểu hiện rậm lông,
Sau một tháng điều trị tại Bệnh viện Da liễu trung ương, da bé Tr. không xuất hiện tổn thương mới, các vết mụn nước đã xẹp. Tuy nhiên, các bác sĩ cho hay đây chỉ là điều trị triệu chứng, chưa phải là phương pháp trị triệt căn và cần sự phối hợp của người nhà bé Tr. trong việc hạn chế tối đa tiếp xúc với ánh sáng.
Ngoài ra, có thể hỗ trợ bảo vệ bằng cách cho bé mặc áo chống nắng (trước đây gia đình không biết nên bé Tr. thường mặc áo ngắn tay), đội mũ rộng vành, bôi kem chống nắng có chỉ số chống nắng trên 30. Đồng thời, bé Tr. cần được đeo kính bảo vệ mắt, kiểm tra mắt thường xuyên để tránh các biến chứng như viêm kết mạc giác mạc, lộn mi, dính mi có thể dẫn đến mù lòa.
Sao cứ tê tê say say!
Căn bệnh này dân gian gọi là tê tê say say, giới chuyên môn gọi là bệnh viêm đa rễ thần kinh do thiếu vitamin B1. Song đến nay vẫn chưa tìm được nguyên nhân gây bệnh rõ ràng dù VN đã mời nhiều nhà khoa học quốc tế vào cuộc.
PGS-TS Nguyễn Khắc Hải - nguyên viện trưởng Viện Y học lao động và vệ sinh môi trường, từng có bốn năm làm chủ nhiệm đề tài “Ảnh hưởng của việc khai khoáng với cộng đồng dân cư”, từng qua lại nhiều năm nghiên cứu bệnh tê tê say say ở xã Bình Chân, huyện Lạc Sơn và xã Long Sơn, huyện Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình - cho rằng có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh tê tê say say, trong đó có nguyên nhân xác định được liên quan đến thủy ngân.
Nhóm nghiên cứu đã lấy mẫu gạo, cá, cua, tôm, mẫu máu, tóc, nước tiểu của bệnh nhân, kết quả phân tích đều cho thấy hàm lượng thủy ngân cao bất thường, hơn 2-5 lần so với bình thường. “Điểm khó khăn là chỉ xét nghiệm được hàm lượng thủy ngân toàn phần, nhưng triệu chứng bệnh liên quan đến thủy ngân giống bệnh tê tê say say lại do thủy ngân hữu cơ, mà lúc đó VN chưa phân tích được hàm lượng thủy ngân hữu cơ” - ông Hải cho biết.
Tuy nhiên, nhận định liên quan đến thủy ngân của nhóm PGS Hải chưa được giới chuyên môn đồng thuận. Trong đó có ý kiến nếu là loại bệnh nhiễm độc, tại sao lại có hiện tượng bùng phát bệnh theo đợt?
Theo phân tích này, từ năm 1995 đến nay đã có ba đợt xuất hiện số lượng bệnh nhân tê tê say say lớn là năm 1995, 2006 và 2010. Gần đây nhất, năm 2010 bệnh tê tê say say xuất hiện trở lại tại 5/10 xóm của xã Bình Chân, huyện Lạc Sơn, 128 người mắc.
Triệu chứng chung của những người mắc bệnh là đi không vững, teo các cơ cẳng chân, đau các khớp, trẻ em mắc bệnh có biểu hiện kém nhanh nhẹn, có thể liệt vận động. Từ năm 2007 trở về trước đã có một số trường hợp tử vong. Bệnh có thể xuất hiện ở nhiều độ tuổi, nhưng nhóm tuổi thường gặp nhất là 30-39.
Nguyên thứ trưởng Bộ Y tế Trịnh Quân Huấn cho biết một số mẫu bệnh phẩm liên quan đến bệnh tê tê say say đã được gửi đi xét nghiệm tại Nhật nhưng không phát hiện điều gì bất thường. Trả lời nguyên nhân nào dẫn đến bệnh tê tê say say, vì sao bệnh trở đi trở lại, ông Trịnh Quân Huấn cho rằng đây có thể là một trong những bí ẩn của y khoa.
Còn PGS Nguyễn Khắc Hải nhận định tê tê say say là một trong số rất ít căn bệnh “lạ” (cùng với bệnh “lạ” hiện nay ở Quảng Ngãi) mà ông thấy trong cuộc đời làm nghề y của mình.
Bệnh lạ gây hoang mang, mời WHO vào cuộc
Đã 2 lần cử đoàn công tác về khảo sát, thu thập thông tin, lấy mẫu đất, nước, máu, tóc, thực phẩm của bệnh nhân nhưng vẫn không tìm ra nguyên nhân gây bệnh viêm da lạ ở Quảng Ngãi, Bộ Y tế quyết định mời Tổ chức y tế thế giới (WHO) và cơ quan kiểm soát dịch bệnh Mỹ hỗ trợ để tìm ra căn nguyên gây nên căn bệnh này.
Đây là thông tin do ông Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết sau khi có thông tin về diễn biến ngày càng phức tạp của bệnh viêm da lạ tại Quảng Ngãi. Ông Khoa cho biết, WHO và các chuyên gia nước ngoài đang rất chú ý đến căn bệnh này và sẵn sàng hợp tác, hỗ trợ Việt Nam để tìm ra căn nguyên gây bệnh.
 |
Bộ Y tế về huyện Ba Tơ (Quảng Ngãi) để tìm hiểu nguyên nhân (Ảnh: VietNamNet) |
Vào tháng 10/2011 và giữa tháng 4 vừa qua, Bộ Y tế đã cử đoàn công tác hai lần về khảo sát thực địa, thu thập thông tin, lấy mẫu nước, đất, thực phẩm, máu, tóc của bệnh nhân. Tuy nhiên, các kết quả vẫn chưa thể tìm ra nguyên nhân gây bệnh. Tại thời điểm này, theo đánh giá của ngành y tế Quãng Ngãi, tình hình bệnh viêm da lạ tại huyện miền núi Ba Tơ có diễn biến phức tạp, vượt mức báo động khẩn cấp; số người mắc bệnh mới đang tăng lên hàng ngày. Người dân rất hoang mang, lo lắng. Để kịp thời đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của người dân, Bộ Y tế cũng vừa ban hành “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh viêm da bàn tay và bàn chân tại tỉnh Quảng Ngãi”.
Theo đó, các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh là những người sống trong khu vực có bệnh lưu hành, đặc biệt là những người trong xã Ba Điều, huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi. Dấu hiệu lâm sàng của các ca nghi ngờ là xuất hiện các tổn thương đỏ da, dày sừng ở bàn tay, bàn chân, mệt mỏi hoặc sốt. Với những bệnh nhân mắc bệnh thể nhẹ, ngoài những dấu hiệu trên còn có biểu hiện thương tổn gan (men gan trong máu tăng cao, mệt mỏi, chán ăn). Với bệnh nhân thể nặng có thể tổn thương da, sốt, mệt mỏi, chán ăn, da vàng, các chỉ số trong máu biến động bất thường, có các dấu hiệu nặng lên của các bệnh lý mạn tính kèm theo (như bệnh phổi, bệnh gan, suy thận, tiểu đường, bệnh tim mạch, bệnh về máu) hoặc có thể có các biến chứng thứ phát như viêm phổi do bội nhiễm vi khuẩn, sốc nhiễm khuẩn, suy đa phủ tạng.
Các đối tượng nguy cơ tiến triển nặng bao gồm: Trẻ em dưới 5 tuổi, suy dinh dưỡng, béo phì, hen phế quản hoặc bị suy giảm miễn dịch bẩm sinh hay mắc phải; Người già trên 65 tuổi; Phụ nữ có thai; Người lớn mắc các bệnh mạn tính. Bộ Y tế cho biết những trường hợp nghi ngờ mắc bệnh phải được thông báo kịp thời cho cơ quan y tế tại địa phương. Ngay sau khi bệnh nhân nhập viện cần nhanh chóng đánh giá tình trạng bệnh nhân và phân loại mức độ bệnh. Tiến hành điều trị kịp thời tại các cơ sở y tế, phối hợp điều trị tại chỗ và toàn thân. Các trường hợp bệnh nặng hoặc có biến chứng nặng cần kết hợp các biện pháp tích cực tại các đơn vị hồi sức.
Khuyến cáo của Bộ Y tế để phòng chống bệnh viêm da lạ:
- Vệ sinh môi trường sạch sẽ
- Tăng cường rửa tay, chân bằng nước sạch, nhất là sau khi làm việc ở nương rẫy
- Tránh tiếp xúc với các hóa chất, nhất là các thuốc trừ sâu diệt cỏ
- Sử dụng các phương tiện bảo hộ an toàn, đúng quy cách khi phải thực hiện các hoạt động trên nương rẫy.
- Ăn uống đầy đủ, hợp vệ sinh
Số người mắc bệnh lạ tiếp tục tăng
Trung tâm y tế H.Ba Tơ (Quảng Ngãi) ngày 5.6 đã tiếp nhận thêm 13 người đều ở xã Ba Điền được chẩn đoán ban đầu là có liên quan đến bệnh lạ (viêm da dày sừng bàn tày, bàn chân). Trước đó, tại xã Ba Ngạc, qua khám sàng lọc, Trung tâm y tế H.Ba Tơ cũng đã phát hiện 20 trường hợp có men gan tăng cao. Tất cả các trường hợp mắc và nghi có liên quan đến bệnh lạ đều được đưa về Trung tâm y tế Ba Tơ và các trạm y tế xã để theo dõi, điều trị. Tính đến chiều 5.6, trên địa bàn H.Ba Tơ đã có 215 nguời mắc bệnh lạ, 43 trường hợp tái phát, 23 người tử vong. Hiện 27 người mắc bệnh lạ đang được điều trị tại các cơ sở y tế, trong đó có 8 ca bệnh nặng.