Trung tâm Phòng chống sốt rét tỉnh Kon Tum là một trong những đơn vị thuộc ngành y tế tỉnh đã có nhiều nỗ lực trong kiểm soát dịch bệnh từ nhiều năm nay, đặc biệt là thành tích hạ thấp tỷ lệ bệnh sốt rét, tử vong sốt rét & không để dịch sốt rét xảy ra trên địa bàn. Trao đổi với Trung tâm Thông tin Công nghiệp về chiến lược nâng cao năng lực chuyên môn và quản lý của Trung tâm Phòng chống sốt rét để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, CN. Nguyễn Văn Đức-Giám đốc Trung tâm cho biết.
Những đổi mới (đầu tư con người, cơ sở vật chất...) và kết quả Trung tâm đã đạt được trong năm 2008 và những tháng đầu năm 2009? Qua đó đồng chí có thể cho biết những bài học kinh nghiệm rút ra trong quản lý điều hành?
Về đầu tư nguồn nhân lực theo chủ trương của ngành y tế, tiếp tục nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ công chức trong đơn vị, trong những năm qua đơn vị đã gửi đi đào tạo 3 cán bộ sau đại học gồm: 01 thạc sỹ tại Trường Đại học Y khoa huế, 02 bác sỹ chuyên khoa I y tế công cộng ; 01 bác sỹ và 03 cử nhân. Về cơ sở vật chất đã trang bị đầy đủ cho các tuyến tỉnh, huyện, xã những trang thiết bị phục vụ công tác phòng chống sốt rét như: kính hiển vi, bình bơm phun hóa chất, hóa chất diệt muỗi, hóa chất xét nghiệm ký sinh trùng sốt rét, test chẩn đoán nhanh KST/SR, thuốc sốt rét phục vụ đầy đủ cho công tác điều trị tại các tuyến trong tỉnh. Về Kết quả phòng chống sốt rét năm 2008 cho thấy:
So sánh tình hình sốt rét năm 2007 và 2008 tỉnh Kon Tum:
Nội Dung | Năm 2007 | Năm 2008 | Tăng(+) Giảm(-) |
Tổng số BNSR | 2.331 | 1.945 | (-) 16,56% |
Tỷ lệ mắc SR/1.000dân | 5,96 | 4,71 | (-) 20,9% |
Tổng số SRAT | 02 | 02 | |
Tổng số TVSR | 0 | 01 | (+) 100% |
Tỷ lệ TVSR/100.000dân | 0 | 0,24 | |
Dịch Sốt rét | 0 | 0 | |
Tổng số lam xét nghiệm | 112.359 | 108.590 | (-) 3,35% |
Tổng số KSTSR | 267 | 200 | (-) 16,6% |
Tỷ lệ % KST/Lam | 0,23% | 0,18% | (-) 21,7% |
Tổng lượt người điều trị sốt rét | 49.120 | 26.909 | (-) 45% |
Tình hình sốt rét năm 2008:
+ Số bệnh nhân sốt rét giảm16,56 % so với năm 2007
+ Tỷ lệ BNSR/1000 dân giảm 20,9% so với năm 2007
+ Sốt rét ác tính 02 cases không giảm so với năm 2007
+ Tử vong do sốt rét 01 trường hợp
+Tỷ lệ tử vong/100.000dân chiếm 0,24 trên 100.000dân.
+ Dịch sốt rét không xảy ra.
+ Tỷ lệ KST/SR so với lam xét nghiệm0,18 %giảm 21,7% so với năm 2007.
 |
Khoa xét nghiệm của Trung tâm Phòng chống sốt rét tỉnh Kon Tum |
Nhìn chung tình hình sốt rét trên địa bàn toàn tỉnh đã được đẩy lùi về số mắc sốt rét và dịch sốt rét không xảy ra, tuy nhiên chưa bền vững do:
- Nhân dân tại các vùng sốt rét lưu hành còn ở diện rộng, chiếm 70% dân số của tỉnh, đa số là người dân tộc thiểu số, tập quán nằm rừng ngủ rẩy còn phổ biến trong thời điểm sản xuất và thu hoạch trong năm, ý thức vệ sinh phòng bệnh còn kém, tập quán nằm màn chống muỗi sốt rét còn thấp tại các vùng trọng điểm sốt rét, vùng sâu vùng xa, vùng biên giới, đồng thờisự giao lưu mua bán, làm thuê mướn (công nhân cạo mũ cao su, hái cà phê), giữa các vùng đồng bằng và miền núi còn lớn và hầu như chưa kiểm soát được về mặt dịch tễ học sốt rét ( người chưa có miễn dịch sốt rét vào vùng sốt rét lưu hành).Ngoài ra còn có một bộ phận công nhân xây dựng giao thông, thủy lợi, thủy điện.v.v. chưa kiểm soát được về phòng chống sốt rét.
- Mặt khác hiện nay trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế các cửa khẩu được thành lập như cửa khẩu Bờ Y Huyện Ngọc Hồi, tiếp giáp với hai nước bạn Lào và Campuchia và các cửa khẩu theo đường tiểu ngạch dọc theo đường biên giới chưa kiểm soát được về công tác phòng chống sốt rét. Đó là những nguy cơ tiềm ẩn trong bối cảnh hiện nay.
- Qua những vấn đề nêu trên có thể rút ra những công tác trọng tâm về quản lý và điều hành sau:
a /Phân cấp mạnh công tác quản lý, điều hành phòng chống sốt rét cho các Trung tâm y tế các huyện và Thành phố chủ động về kinh phí, vật tư, thuốc sốt rét, hóa chất… để các đơn vị y tế cơ sở chủ động trong việc PCSR tại cơ sở kịp thời, Trung tâm PCSR tỉnh sẽ chi viện khi có yêu cầu của các đơn vị tuyến cơ sở khi vượt khả năng giải quyết.
b/Củng cố và kiện toàn đội y tế dự phòng Huyện, Thành phố đảm bảo biên chế và trình độ cán bộ có khả năng phát hiện sớm và phòng chống dịch kịp thời
c/Tăng cường hoạt động các điểm kính hiển vi xã, phòng khám đa khoa khu vực, để phục vụ công tác phát hiện, chẩn đoán và điều trị bệnh nhân sốt rét kịp thời, hạn chế sự lan truyền sốt rét, sốt rét ác tính và tử vong sốt rét trong cộng đồng.
d/Cán bộ lãnh đạo quản lý các cấp tỉnh, huyện, xã thường xuyên kiểm tra, giám sát tình hình sốt rét trên địa bàn quản lý để xử lý kịp thời những tình huống xấu xảy ra .
e/Đảm bảo thực hiện tốt các biện pháp chuyên môn kỹ thuật như phun tẩm hóa chất diệt muỗi, và công tác chẩn đoán và điều trị sốt rét đúng theo phác đồ Bộ Y tế ban hành, điều này yêu cầu cần có mạng lưới y tế cơ sở hoạt động nhiệt tình và thường xuyên.
f/Tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục về phòng chống sốt rét cho nhân dân, đặc biệt tại các vùng trọng điểm sốt rét, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, nơi có khả năng bùng phát dịch sốt rét cao.
Đánh giá những tác động sau hơn hai năm hội nhập đến hoạt động của Trung tâm (thuận lợi và thách thức phát sinh…)? Sự quan tâm của lãnh đạo địa phương và ngành đến lĩnh vực phát triển của Trung tâm?
Thuận lợi:
Được sự quan tâm chỉ đạo và đầu tư của Chương trình phòng chống sốt rét quốc gia Bộ Y tế, UBND tỉnh và Sở Y tế nên công tác PCSR đã đạt được các mục tiêu của Chương trình PCSR đề ra đó là:
- Hàng năm đều giảm số người mắc sốt rét, tử vong do sốt rét và không để dịch sốt rét xảy ra trên địa bàn tỉnh.
- Vật tư, thuốc sốt rét, hóa chất diệt muỗi và kinh phí đáp ứng nhu cầu phòng chống sốt rét của địa phương.
Khó khăn, thách thức:
- Do địa bàn rộng, giao thông nông thôn còn khó khăn, đặc biệt tại 2 huyện Konplong và Tumơrong nhất là thời điểm mùa mưa, nên công tác giám sát dịch tễ gặp khó khăn chưa được thường xuyên.
- Hiện tượng giao lưu, di biến động dân số giữa các vùng miền, khai thác lâm thổ sản, nằm rừng ngủ rẫy của nhân dân, công nhân xây dựng các công trình giao thông, thủy lợi, thủy điện… chưa kiểm soát được về phòng chống sốt rét, đó là những mối nguy cơ tiểm ẩn sốt rét quay trở lại trên địa bàn tỉnh .
- Đời sống của cán bộ công nhân viên chức trong đơn vị còn nhiều khó khăn trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế toàn cầu, vật giá leo thang.
Để phát triển bền vững và góp phần vào sự phát triển của tỉnh từ nay đến 2010 Trung tâm sẽ tập trung vào những mục tiêu nào ?
Để phát triển bền vững và góp phần vào sự phát triển của tỉnh từ nay đến 2010, Trung tâm phòng chống sốt rét tỉnh phấn đấu đến năm 2010 bệnh sốt rét sẽ trở thành một bệnh thông thường, không còn đe dọa đến tính mạng và sức khỏe của nhân dân nhằm xây dựng tỉnh Kon Tum ngày càng phát triển và giàu đẹp, tập trung vào các mục tiêu sau:
 |
Khoa dịch tễ của Trung tâm Phòng chống sốt rét tỉnh Kon Tum |
- Tăng cường công tác giám sát dịch tễ sốt rét, phát hiện sớm và điều trị kịp thời bệnh nhân sốt rét ngay tại tuyến đầu (xã, thôn bản) để khống chế sự lan truyền sốt rét và tử vong do sốt rét xảy ra trong cộng đồng.- Nâng cao chất lượng phòng chống vectơ (diệt muỗi sốt rét) như tẩm màn và phun hóa chất tồn lưu trên tường vách cho nhân dân sống tại các vùng sốt rét lưu hành trong tỉnh.
- Tăng cường hoạt động điểm kính hiển vi xã và phòng khám đa khoa khu vực để phục vụ cho công tác phát hiện, chẩn đoán và điệu trị bệnh nhân sốt rét đạt hiệu quả
- Tăng cường công tác truyền thông giáo dục về phòng chống sốt rét với các thông điệp sau:
+ Sử dụng màn tẩm hóa chất diệt muỗi thường xuyên để phòng chống sốt rét là biện pháp tốt nhất.
+ Khi bị sốt rét thì đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được khám, xt nghiệm