TRANG CHỦ | Thứ 6, ngày 22/11/2024 |
|
|||||||||||||||
|
Vì thiếu thông tin giám sát, Mead và các cộng sự không tính đến ước lượng bệnh đặc hiệu đối với một vài tác nhân chỉ thỉnh thoảng gây ra bởi thực phẩm hoặc không ước tính bệnh không lây nhiễm gây ra do thực phẩm bởi các tác nhân xác định (ví dụ: nấm, độc tố sinh vật biển, kim loại hoặc các loại độc tố vô cơ). Ước tính bệnh lây nhiễm từ thực phẩm do các tác nhân không xác định Các tác nhân không được biết đưa vào trong 4 phân loại chung: ·Các tác nhân với dữ liệu không đủ để ước tính gánh nặng; ·Các tác nhân đã biết chưa được nhận ra như là một bệnh lây qua đường thực phẩm; ·Các vi trùng, hóa chất hoặc các chất khác biết có trong thực phẩm mà tính sinh bệnh chưa minh chứng; ·Các tác nhân chưa được mô tả. Để ước tính bệnh lây truyền qua đường thực phẩm do các tác nhân chưa biết, Mead và cộng sự đã sử dụng các dữ liệu dựa vào triệu chứng từ 3 điều tra để ước tính tổng số ca bệnh viêm dạ dày ruột cấp (AGI) và rồi sau đó trừ đi số ca tính được bởi các tác nhân viêm dạ dày ruột đã biết. Cuối cùng, họ nhân số này với tỷ lệ bệnh quy kết trong quá trình lan truyền, sử dụng tần số tương đối của lan truyền bệnh đối với các tác nhân viêm dạ dày ruột đã biết như một hướng dẫn. Hình 8. Ước tính bệnh lây qua đường thực phẩm do các tác nhân không xác định năm 1999 Ước tính số ca nhập viện và tử vong do bệnh lây nhiễm từ thực phẩm do các tác nhân xác định Đối với mỗi tác nhân gây bệnh đã biết với dữ liệu giám sát sẵn có, Mead và cộng sự nhân số ca bệnh đã báo cáo với tỷ lệ nhập viện cho từng tác nhân đặc biệt từ dữ liệu giám sát, điều tra và dữ liệu của các vụ dịch. Các số liệu là gấp đôi để hiệu chỉnh cho trường hợp chưa được báo cáo. Họ nhân con số hiệu chỉnh với tỷ lệ bệnh lây truyền qua thực phẩm (mô tả trước đây). Cuối cùng, ước tính cho tất cả tác nhân được thêm vào cho tổng số ca nhập viện. Số ca tử vong được tính theo cùng cách này. Hình 9. Ước tính số ca nhập viện và tử vong do bệnh lây truyền qua thực phẩm bởi các tác nhân đã xác định, 1999 | Ước tính các ca nhập viện và tử vong do bệnh lây nhiễm từ thực phẩm gây ra do các tác nhân không xác định Mead và cộng sự sử dụng tỷ lệ nhập viện trung bình vì viêm dạ dày ruột cấp, lấy dữ liệu từ 3 điều tra của quốc gia để ước tính tổng số ca viêm dạ dày ruột cấp nhập viện. Rồi họ trừ đi con số nhập viện ước tính do các tác nhân viêm dạ dày ruột cấp đã biết tác nhân. Cuối cùng, họ nhân con số hiệu chỉnh với tỷ lệ mắc bệnh lây truyền qua thực phẩm (đã mô tả trước đây). Ca tử vong đực ước tính giống như cách này, với tỷ lệ tử vong lấy từ dữ liệu tử vong do đa nguyên nhân (có giấy chứng nhận tử vong) theo dữ liệu tử vong tại bệnh viện. Hình 10. Ước tính số ca nhập viện và tử vong* từ bệnh lây truyền qua thực phẩm do các tác nhân chưa xác định, năm 1999 | *Tiến trình cho ước tính số ca nhập viện được lặp lại cho sô ca tử vong sử dụng số liệu chết do đa nguyên nhân tại bộ số liệu của bệnh viện. Số liệu nguồn sử dụng để ước tính năm 1999Mead và các cộng sự sử dụng 5 loại số liệu phổ biến của nguồn số liệu đểđưa ra ước tính năm 1999. tất cả các nguồn và nơi để thu thập số liệu theo từng cơ sở dưới đây: 1. Giám sát chủ động:(các cán bộ y tế chủ động thu thập số liệu từ các trung tâm y tế ở các khu vực và các địa phương, các phòng xét nghiệm, bệnh viện,…) ·Foodborne Diseases Active Surveillance Network (FoodNet) 2. Giám sát thụ động:(các cán bộ y tế dựa vào số liệu báo cáo của các trung tâm y tế ở các khu vực và các địa phương, các phòng xét nghiệm, bệnh viện,…để giám sát) ·National Notifiable Diseases Surveillance System (NNDSS) ·Public Health Laboratory Information System ·Gulf Coast States Vibrio Surveillance System 3. Giám sát bùng phát dịch: ·Foodborne Disease Outbreak Surveillance System 4. Điều tra: ·FoodNet Population Survey ·FoodNet Laboratory Survey ·National Ambulatory Medical Care Survey (NAMCS) · · ·National Health and Nutrition Survey (NHANES) ·Tecumseh study · 5. Số liệu thống kê (của chính phủ) ·Multiple-cause-of-death data (from US death certificates) ·US Census Những cải tiến về số liệu và phương pháp phân tích năm 2011 và năm 1999 (21/12/10) | Ước tính năm 1999 sử dụng hầu hết phương pháp và nguồn số liệu có sẵn tại một thời điểm. Các ước tính hiện nay sử dụng phương pháp và nguồn số liệu chính xác hơn. Những cải tiến này đã chứng minh sự khác nhau hoàn toàn giữa 2 cách ước tính. Dưới đây là 5 điểm cải tiến quan trọng trong phép ước tính năm 2011: Tăng cỡ mẫu sử dụng để ước tính bệnh viêm dạ dày - ruột cấp Nhờ vào sự đầu tư trong điều tra dân số của hệ thống FoodNet, số liệu 3 đợt điều tra quốc gia có sẵn để ước tính cho năm 2011: năm 2000-01, năm 2002-03 và năm 2006-07. Kết hợp cỡ mẫu của các đợt điều tra này thì được hơn 48.000 hộ gia đình – gấp 5 lần so với ước tính năm 1999. Cỡ mẫu đại diện lớn nên số liệu chính xác hơn. Những bệnh chính ở Mỹ Một vài bệnh được báo cáo ở Mỹ gây ra do thực phẩm hoặc nguồn nước bị ô nhiễm hoặc do nguồn lây nhiễm nào đó ở những nước khác khi đang du lịch. Năm 2011, ước tính những bệnh lây nhiễm chủ yếu xảy ra do sử dụng thực phẩm ở Mỹ. Điều này quan trọng vì các nỗ lực để nâng cao tính an toàn cho thực phẩm tại Mỹ chỉ có thể ảnh hưởng lên gánh nặng bệnh tật gây ra bởi các thực phẩm nhiễm bệnh ở đây.
Theo số liệu ước tính cho năm 2011, tỉ lệ bệnh do Norovirus lây nhiễm bởi thực phẩm là 26%, dựa trên số liệu từ các vụ dịch được báo cáo. Trong năm 1999, tỉ lệ này được ước tính là 40% nhưng tỉ lệ này dựa trên số liệu ít có tính xác thực. Bởi vì Norovirus gây ra hàng triệu ca bệnh, nên việc giảm tỉ lệ bệnh này được quan tâm đối với bệnh lây nhiễm do thực phẩm, bằng cách giảm một lượng đáng kể trong ước tính tỉ lệ bệnh lây nhiễm do thực phẩm do 24 tác nhân được xác định gây bệnh viêm dạ dày ruột cấp từ 36% xuống còn 25%. Triển khai “cơ số nhân đặc biệt” đối với 31 tác nhân xác định Đối với ước tính năm 1999, các nhà nghiên cứu đã giả định rằng số nhiễm với các triệu chứng tương tự (như là SalmonellavàYersinia) có mức tương đương nhau về số chưa được chẩn đoán (underdiagnosis). Do vậy, một chỉ số nhân chung được áp dụng để ước tính các bệnh tật như nhau, ngay cảcó khi khác biệt. Đối với ước tính năm 2011, cơ số nhân đặc biệt được áp dụng cho 31 tác nhân gây bệnh đã được xác định. Các cơ số nhân này dựa trên một vài yếu tố, bao gồm: ·Tỷ lệ bệnh nghiêm trọng đối với một tác nhân cho trước (người bị nhiễm cúm tiêu hóa nặng - severe stomach flu) thường thì họ tìm đến các chăm sóc y tế và chỉ có những người ấy mới có thể bị ghi nhận vào dữ liệu giám sát; ·Tần suất và tỷ lệ mà những người có biểu hiện bệnh nhẹ đến nặng tìm đến nơi chăm sóc y tế và gởi một mẫu phân để xét nghiệm; ·Tần suất và tỷ lệ mà các xét nghiệm tại la bô cho các tác nhân gây bệnh. Không phải tất cả phòng xét nghiệm thử cho tất cả tác nhân gây bệnh; ·Độ nhạy của các xét nghiệm la bô đối với các tác nhân gây bệnh (đối với các xét nghiệm phát hiện tác nhân gây bệnh thật sự có trong mẫu bệnh phẩm);
Giải thích nguyên nhân gây ra số liệu không đầy đủ CDC sử dụng nhiều nguồn số liệu với nhiều mức độ tin cậy khác nhau để xác định và đưa ra ước tính về bệnh lây truyền qua con đường thực phẩm, số nhập viện và tử vong. Đối với mỗi uowcs tính, CDC sử dụng một công thức để tính ảnh hưởng cộng dồn (cumulative effect) của tất cả số liệu không chắc chắn trong nguồn số liệu đầu vào. Các kết quả có giới hạn tin cậy trên và dưới 90%. Điều này có nghĩa là có độ tin cậy 90% cho các con số thực nằm trong khoảng giới hạn trên và dưới. Năm 1999, không có phép tính này. Vẫn cần cải tiến và đổi mới trong ước tínhSự cải tiến và đầu tư trong tương lai đến trong việc phân tích và giám sát số liệu có thể giuos làm tăng con số ước tính chính xác. Các nổ lực trong thời gian đến cũng có thể coh phép định lượng trực tiếp bệnh gây ra bởi các tác động lâu dài của nhiễm trùng và nhiễm độc lây qua đường thực phẩm và để ước tính chi phí kinh tế liên quan đến bệnh. Phân lọc và ước tính về bệnh lây truyền qua thực phẩm trong tương laiDù sự đầu tư đã được tiến hàn trong thập niên qua đã cải thiện đáng kể và cải tiến làm cho con số ước tính chính xác vào năm 2011, Tuy nhiên, sự giới hạn vẫn còn phải quan tâm hơn nữa trong tương lai đến. Chẳng hạn: ·Thông tin phải chi tiết hơn về căn bệnh do Norovirus sẽ thông báo tốt hơn về con số ước tính trong tương lai nhờ vào các số liệu và nghiên cứu giám sát cải thiện có sẵn tại Mỹ. Hầu hết các số liệu đều nằm dưới con số ước tính từ các quốc gia khác; ·Thông tin cải thiện về số ca bệnh viêm dạ dày ruột cấp được báo cáo do phỏng vấn trực tiếp qua điện thoại với FoodNet sẽ cần thiết để giúp cho chúng ta nhận thức rõ có hay không có thể gây ra bởi các tình trạng không nhiễm trùng; ·Cần lọc lại ước tính về mức độ số liệu tử vong và con số nhập viện. Tính toán con số bệnh tật gây ra bởi một số tác nhân không đặc hiệu không dẫn đến bệnh viêm dạ dày ruột cấp, như các bệnh không nằm trong danh mục con số ước tính hiện nay. Số liệu và thay đổi trong phương pháp phân tích giữa năm 2011 so với năm 1999Theo ước tính của CDC 2011, con số nhập viện và tử vong do bệnh truyền qua thực phẩm tại Mỹ chính xác hơn những con số ấn bản vào năm 1999. Phương pháp được sử dụng cho ước tính vào năm 2011 là khác biệt so với năm 1999. Qua hơn 1 thập niên, sự đầu tư đã cung cấp nguồn dữ liệu và phương pháp tốt hơn. Tác giả Scallan và cộng sự sử dụng phương pháp phân tích chính xác hơn đối với các mô hình chưa chính xác. Các khác biệt này có nghĩa không có so sánh từng mặt mà có thể so sánh và ước tính song đôi giữa các tác nhân. Ước tính bệnh năm 2011, các ca nhập viện và tử vong do bệnh lây nhiễm từ thực phẩm tại Mỹ thể hiện sự cải tiến về số liệu và phương pháp phân tích chính xác so với năm 1999. Có lẽ điều quan trọng nhất, các ước tính mới và theo từng tầng của các vi khuẩn, virus và ký sinh trùng quan trọng nhất, (“tác nhân gây bệnh”) đã gây bệnh lây qua đường thực phẩm. Về sau, CDC sẽ sử dụng dữ liệu năm 2011 để phát triển ước tính tỷ lệ mắc bệnh có thể góp phần vào các thực phẩm đặc biệt. Các ước tính đặc biệt hơn có thể giúp chính sách thông báo và ưu tiên về điều luật trong ngăn ngừa bệnh tật trong tương lai. Bảng số liệu dưới đây sẽ chỉ ra các khác biệt chính trong số liệu và phương pháp giữa ước tính mới và ước tính đã ấn bản vào năm 1999 và làm thế nào chúng tác động lên con số ước tính bệnh tật, số nhập viện và tử vong do bệnh tại Mỹ. ·Ước tính năm 2011 thể hiện sự cải tiến trong số liệu và phương pháp phân tích, mà điều này đã xảy ra ở thập kỷ trước. Không khác với nghiên cứu hiện nay, nghiên cứu năm 1999 đã sử dụng số liệu và phương pháp có sẵn đáng tin cậy nhất tại một thời điểm; ·5 hay 10 năm kể từ giờ, khi họ ước tính bệnh, số nhập viện và tử vong do bệnh lây truyền qua thực phẩm tại Mỹ, ước tính sẽ cải tiến hơn dựa vào nguồn số liệu và các phương pháp cải tiến sẽ giúp cho tính chính xác hơn; ·Mặc dù chúng tôi không thể so sánh các ước tính này với nhau để xác định xu hướng chung, nhưng chúng tôi có thể bắt đầu bằng việc đưa ra các báo cáo dựa trên thông tin số liệu của FoodNet về xu hướng một số bệnh truyền nhiễm quan trọng, những bệnh thường có liên quan đến thực phẩm; ·Báo cáo hàng năm từ mạng lưới giám sát Foodborne Diseases Active Surveillance Network (FoodNet) cung cấp các hướng đo lường bệnh tật tốt nhất. Mặc dù báo cáo chỉ gồm một phần các tác nhân gây bệnh ước tính, song nó cho phép chúng ta thấy được sự thay đổi qua thời gian đối với các tác nhân gây bệnh qua đường thực phẩm quan trọng này; ·Theo báo cáo của 2010 FoodNet, các dữ liệu sơ bộ từ năm 2009 gồm tỷ lệ nhiễm ít nhất là thấp hơn 25% đối với Shigella, Yersinia, STEC (Shiga toxin–producingE. coli) O157, Campylobacter và Listeria so với 10 năm trước đây; Salmonellachỉ thấp hơn 10%. Về cơ bản, tỷ lệ đối với Vibrio cao hơn ở năm 2009 so với giai đoạn 1996–1998. Diễn biến bệnh lây nhiễm do thực phẩm tại Mỹ từ năm 1996 – 2009 | ·Vì quá trình cải thiện nguồn số liệu sử dụng để phát triển ước tính về bệnh lây truyền qua thực ohaamr vào năm 2011, họ không thể so sánh với ước tính diễn biến năm 1999. Ước tính CDC mới là có sự khác biệt so với cách nay 10 năm. ·Hơn 10 năm qua, CDC đã trình bày qua hệ thống FoodNet một sự giảm 20% về bệnh gây ra bởi các tác nhân gây bệnh lần theo dấu vết truy tìm. Xu hướng này đi xuống là do, ít nhất một phần theo các nổ lực và cố gắng cải tiến về mặt công nghệ cũng như đưa ra những điều luật để nâng cao tình trạng vệ sinh an toàn thực phẩm. điêu này có bệnh lây truyền qua đường thực phẩm cũng giảm thông qua đầu tư các xét nghiệm phát hiện, ngăn ngừa, giáo dục và các nổ lực trong phòng chống; ·Những thay đổi theo thời gina về số người bị bệnh do lây truyền qua thực phẩm được xác định bằng các xét nghiệm la bô; ·FoodNet* cung cấp các biện pháp tốt nhất để đánh giá về bệnh lây truyền qua thực phẩm. Có thể sử dụng các báo cáo theo dữ liệu FoodNet đối với thông tin về xu hướng bệnh tật gây ra bởi các vi sinh vật thường gây bệnh qua đường thực phẩm. Báo cáo hàng năm trên chương mục CDC’sMorbidity and Mortality Weekly Report (MMWR), mô tả số người nhiễm, xác định bằng xét nghiệm phát hiện các tác nhân và cho phép CDC thấy được các thay đổi theo thời gian của các nhân gây bệnh quan trọng này. Hình dưới đây chỉ ra tỷ lệ nhiễm trùng với 5 tác nhân gây bệnh dưới hệ thống giám sát FoodNet từ khi bắt đầu với FoodNet năm 2009, so sánh với thời gian 1996 - 1998. Các điểm trên có đường tham chiếu (tỷ lệ tương đối= 1) chỉ ra tăng tần suất; những điểm dưới chỉ ra giảm tỷ lệ. Các biểu đồ này không chỉ ra có hay không thay đổi về tỷ lệ mắc mới có ý nghĩa thống kê. Hình ảnh dưới đây mô tả rõ ràng tỷ lệ tương đối về nhiễm trùng được xác định với các tác nhân Campylobacter, STECO157,Listeria, Salmonella, Vibrio so với tỷ lệ giai đoạn năm 1996–1998, theo từng năm - Foodborne Active Surveillance Network, Mỹ, 1996–2009. Những thay đổi về tỷ lệ mắc mới các vi khuẩn tại Mỹ 2009 so với giai đoạn 1996–1998Các báo cáo sơ bộ về FoodNet 2010 mô tả những kết quả từ năm 2009 và so sánh chúng với dữ liệu từ hai giai đoạn: (1) ở ba năm đầu của hệ thống giám sát FoodNet (1996 – 1998) và (2) số liệu gần nhất trong 3 năm gần đây (2006 – 2008). Phân tích này chỉ ra tiến triển và thử thách đối với nhiều tác nhân gây bệnh lây qua đường thực phẩm qua 10 năm nay. Chẳng hạn: ·Kể từ khi bắt đầu giám sát theo mạng lưới FoodNet năm 1996, CDC đã tìm thấy một sự giảm đáng kể nhiễm trùng gây ra bởi 6/7 loại tác nhân gây bệnh được truy tìm được như Yersinia, Shiga toxin - producingEscherichia coli(STEC) O157,Shigella, Salmonella, Listeria, Campylobacter; ·Salmonella, được chẩn đoán thường gặp nhất và báo cáo về bệnh nhiễm trùng qua đường thực phẩm, tiếp tục là những thử thách. Tỷ lệ mắc mới về Salmonella đã giảm chỉ còn 10% kể từ khi có giám sát theo FoodNet triển khai; ·Tỷ lệ nhiễm trùng thực chất đối với Vibrio cao hơn ở năm 2009 so với 1996-1998; ·Tỷ lệ nhiễm thấp hơn ít nhất 25% đối với Shigella, Yersinia, Campylobacter và Listeria hơn so với cách nay 10 năm; ·Tỷ lệ nhiễm với STEC O157, gây ra bởi hầu hết các thể nghiêm trọng của bệnh nhiễm trùng qua thực phẩm, giảm đến 25% vào năm 2009 so với 3 năm gần đây nhất, đạt đến mức thấp nhất kể từ năm 2004.
|
|
Trang tin điện tử Viện Sốt rét - Ký Sinh trùng - Côn trùng Quy Nhơn Giấy phép thiết lập số 53/GP - BC do Bộ văn hóa thông tin cấp ngày 24/4/2005Địa chỉ: Khu vực 8-Phường Nhơn Phú-Thành phố Quy Nhơn-Tỉnh Bình Định.Tel: (84) 0256.3846.892 - Fax: (84) 0256.3647464 Email: impequynhon.org.vn@gmail.com Trưởng Ban biên tập: TTND.PGS.TS. Hồ Văn Hoàng-Viện trưởng Phó Trưởng ban biên tập: TS.BS.Huỳnh Hồng Quang-Phó Viện trưởng |
• Thiết kế bởi công ty cổ phần phần mềm: Quảng Ích |