Theo nhiều quan điểm khác nhau, hen suyễn có người cho là bệnh lý, có người cho là chứng tật. Dù cho là chứng tật hay bệnh lý thì hen suyễn vẫn được xem là một tình trạng dị ứng của cơ thể để phản ứng lại các tác nhân ảnh hưởng đối với con người.
Đặc điểm của hen suyễn
Hen suyễn có thể nói là một bệnh mạn tính và thường được xem là một biểu hiện về dị ứng của cơ thể con người, có khi nó kéo dài nhiều tháng, nhiều năm. Hen suyễn là một loại bệnh khá phổ biến và hay gặp trong các bệnh về đường hô hấp. Theo số liệu được thống kê, toàn thế giới có khoảng trên 16 triệu người bị hen suyễn, ở Việt Nam ước tính cũng có chừng 4 – 5% dân số bị mắc chứng hen suyễn. Nhiều người khi sinh ra đã có cơ địa dễ bị hen suyễn. Thường trong cùng một gia đình, nếu có người bị hen suyễn thì những người thân thuộc khác cũng có thể bị hen suyễn, bị chàm thể tạng, mày đay hoặc viêm mũi dị ứng...
Các triệu chứng của cơn hen suyễn thường được biểu hiện với tiếng thở rít, tiếng thở khò khè, ho, thở ngắn hơi, khó thở, nặng ngực... Những triệu chứng này có thể thay đổi tùy theo từng người hoặc từng thời điểm khác nhau. Nếu người bệnh không được điều trị hay điều trị không đúng phương pháp, các triệu chứng hen suyễn có thể xuất hiện nhiều lần hay thỉnh thoảng xuất hiện khi tiếp xúc với các yếu tố hoặc tác nhân gây nên cơn hen suyễn. Ho là một triệu chứng cơ bản và quan trọng trong hen suyễn. Ở trẻ em và người lớn, ho có thể là triệu chứng cơ bản duy nhất của cơn hen suyễn; điển hình người bệnh thường ho nặng lên về ban đêm, sau khi vận động thể lực hoặc một trận cười vui vẻ; ngoài ra cũng có thể xảy ra trong lúc cảm lạnh, vào mùa động giá rét. Người bị hen suyễn nếu được điều trị thích hợp có thể sống cuộc sống như những người bình thường khác.
Tác nhân gây hen suyễn
Hen suyễn có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó có các nhóm nguyên nhân chính là tiếp xúc với các yếu tố dị nguyên hoặc yếu tố viêm nhiễm. Yếu tố dị nguyên đường hô hấp thường gặp là bụi nhà, các loại nấm mốc, phấn hoa... Yếu tố dị nguyên do thức ăn hay gặp là một số thực phẩm loại sữa, tôm, cua, cá... Thuốc điều trị và một số chất hóa học khác như penicilline, sulfamides... cũng là những dị nguyên. Ngoài ra, yếu tố viêm nhiễm như viêm phế quản, viêm phổi, viêm xoang, viêm amygdale; nhiễm virus cúm, virus hợp bào hô hấp... có thể là những nguyên nhân gây nên hen suyễn.
Các biện pháp có thể phòng tránh
Hen huyễn có thể phòng tránh được bằng các biện pháp thông thường. Cần loại trừ và cách ly tiếp xúc với các yếu tố phát sinh cơn hen suyễn như không nên ăn các loại thực phẩm có khả năng gây dị ứng gồm sữa, tôm, cua, cá, trứng... Phải thường xuyên vệ sinh nhà cửa thoáng mát, làm giảm bớt hoặc loại trừ các yếu tố dị nguyên đường hô hấp như bụi nhà, lông súc vật, khói bếp, khói thuốc lá, phấn hoa... Có thể điều trị giải mẫn cảm đặc hiệu đối với các dị nguyên đã được phát hiện. Đối với các bệnh gây viêm nhiễm đường hô hấp, cần điều trị tích cực và triệt để để loại trừ yếu tố nguy cơ gây hen suyễn. Ngoài ra, vấn đề thể dục liệu pháp, tập hít thở để tăng khả năng hô hấp, làm co giãn phổi tốt bằng các môn thể thao thích hợp... cũng cần được quan tâm luyện tập để góp phần hạn chế hen suyễn.