Khu vực miền Trung-Tây Nguyên bao gồm 15 tỉnh/thành phố (11 tỉnh/thành phố ven biển miền Trung và 4 tỉnh Tây Nguyên) có nhiều điều kiện tự nhiên, xã hội thuận lợi cho dịch bênh phát triển, nhất là bệnh sốt rét và các bệnh ký sinh trùng. Trong 9 tháng đầu năm 2010, công tác phòng chống dịch bệnhđược chỉ đạo triển khai đồng bộ và đạt được những kết quả tốt.
Bên cạnh những thuận lợi là đựơc sự chỉ đạo trực tiếp của Bộ Y tế và sự quan tâm đầu tư về thuốc men, hoá chất, vật tư và kinh phí hàng năm. Có sự phối hợp đồng bộ của các cấp uỷ đảng, các cấp chính quyền và đặc biệt là ngành y tế đã chỉ đạo, kiểm tra, giám sát triển khai hiệu quả các chiến dịch phòng chống sốt rét và các bệnh ký sinh trùng; sự nỗ lực phấn đấu của đội ngũ cán bộ chuyên ngành từ trung ương đến địa phương, khắc phục mọi khó khăn gian khổ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Công tác phòng chống dịch bệnh ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên gặp không ít khó khăn, nhất là công tác phát hiện, điều trị sớm và quản lý mầm bệnh của màng lưới y tế cơ sở còn hạn chế, chưa có biện pháp phòng chống sốt rét khả thi cho các nhóm dân di biến động (dân đi rừng, ngủ rẫy, di cư tự do và giao lưu biên giới); đồng bào dân tộc thiểu số và người dân sống ở vùng sâu, vùng xa chưa có ý thức tự bảo vệ và thực hành phòng chống sốt rét cũng như các bệnh ký sinh trùng. Khí hậu, thời tiết diễn biến bất thường, mưa bão, lũ lụt kéo dài ảnh hưởng đến sự phát sinh và lan truyền bệnh dịch.
Trước tình hình nguy cơ sốt rét gia tăng liên tục trong những tháng đầu năm 2010, Viện đã làm công văn cảnh báo và chỉ đạo các tỉnh trong khu vực miền Trung-Tây Nguyên tăng cường giám sát vùng trọng điểm và thực hiện các biện pháp phòng chống sốt rét bổ sung để ngăn chặn nguy cơ xảy dịch. Lãnh đạo Viện cùng các khoa/phòng liên quan đã trực tiếp chỉ đạo triển khai chiến dịch PCSR tại các tỉnh trọng điểm sốt rét đặc biệt là 4 tỉnh Tây Nguyên (Gia Lai, Kon Tum, Đak Lak, Đak Nông) và một số tỉnh miền Trung (Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Thuận, Ninh Thuận, Phú Yên và Khánh Hòa). Viện đã cử nhiều đoàn công tác đi giám sát dịch tễ, hoạt động điểm kính hiển vi, giám sát điều trị sốt rét, giám sát côn trùng tại các vùng có nguy cơ xảy dịch cao và phối hợp chặt chẽ với ngành y tế các tỉnh trong khu vực tổ chức triển khai thực hiện các hoạt động PCSR có hiệu quả. Đẩy mạnh công tác truyền thông giáo dục-xã hội hoá PCSR bằng nhiều hình thức phù hợp với từng địa phương, tổ chức lễ phát động “Ngày sốt rét thế giới 25-4” tại TP Huế nhân 100 năm ngày sinh GS. Đặng Văn Ngữ, tổ chức “Hội thi kiến thức phòng chống sốt rét” tại huyện Minh Hóa (Quảng Bình), huyện An Lão (tỉnh Bình Định) và chỉ đạo các Trung tâm PCSR/Trung tâm YTDP trong khu vực đồng loạt tổ chức chiến dịch truyền thông phòng chống sốt rét nhân ngày 25/4 từ cơ sở. Đặc biệt là trong 3 tuần đầu tháng 10/2010 trước thiệt hại về người và tài sản do bão lũ liên tiếp xảy ra tại Quảng Bình, Viện trưởng cùng đoàn công tác của Viện đã trực tiếp xuống làm việc với Sở Y tế, Trung tâm PCSR-NT và một số cơ sở y tế bị ngập lụt thuộc tỉnh Quảng Bình để chỉ đạo khắc phục hậu quả bão lụt, ngăn chặn dịch xảy ra sau lũ lụt và hỗ trợ ngành y tế tỉnh 15 bình phun hóa chất để xử lý ổ dịch cùng 50 triệu đồng từ nguồn phòng chống dịch của Dự án PCSR khu vực miền Trung-Tây Nguyên để kịp thời triển khai các biện pháp phòng chống sốt rét bổ sung.
Trước tình hình bệnh sốt xuất huyết gia tăng và lan rộng ở nhiều tỉnh khu vực miền Trung-Tây Nguyên, thực hiện chỉ đạo của Bộ Y tế tại Công văn số 6418/BYT-DP ngày 24/9/2010 về việc thực hiện Công điện số 1668/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, ngày 29/9/2010 Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn đã họp Ban chỉ đạo phòng chống dịch và cử các đoàn công tác phối hợp với các Sở y tế, Trung tâm Y tế dự phòng một số tỉnh được Ban Điều hành khu vực phân công phụ trách tại miền Trung và Tây Nguyên triển khai các hoạt động chống dịch, khống chế và ngăn chặn không để dịch bệnh sốt xuất huyết tiếp tục lây lan. Từ 1/10-16/10/2010, các đoàn công tác của Viện đã phối hợp với Viện Pasteur Nha Trang, Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên, Sở Y tế, Trung tâm Y tế dự phòng các tỉnh miền Trung (Quảng Nam, Quảng Ngãi, Phú Yên và Bình Định) và Tây Nguyên (Đăk Lăk, Đăk Nông, Gia Lai và Kon Tum) triển khai phòng chống dịch, đảm bảo không phát sinh ổ dịch mới, khống chế bệnh nhân sốt xuất huyết tại các ổ dịch cũ. Giám sát véc tơ sốt xuất huyết và sử dụng hóa chất trong phòng chống dịch sốt xuất huyết, đánh giá kết quả các chiến dịch phun hóa chất diệt muỗi phòng chống sốt xuất huyết để chỉ đạo phòng chống vec tơ truyền bệnh kịp thời. Chỉ đạo các hoạt động phòng chống sốt xuất huyết (diệt loăng quăng/bọ gậy, truyền thông giáo dục, hưởng ứng của cộng đồng…) và dự báo tình hình bệnh sốt xuất huyết trong 3 tháng cuối năm 2010 để báo cáo Cục Y tế dự phòng Bộ Y tế.
Điều tra đánh giá tình hình nhiễm giun sán lá gan lớn tạicác tỉnhQuảng Nam, Quảng Ngãi, Gia Lai, Bình Định; điều tra dánh giá tình hình nhiễm sán lá gan nhỏ saunhiều năm can thiệp phòng chống tại 6 huyệncủa các tỉnhn Bình Định và Phú yên; điều tra đánh giá tình hình nhiễm giun truyền qua đất cho học sinh tiểu học sau nhiều năm can thiệp ở tỉnh Quảng Trị, Quảng Bình, Thừa Thiên-Huế. Nghiên cứu thực trạng nhiễm giun móc/mỏ và thử nghiệm biện pháp can thiệp ở tỉnh Quảng Ngãi, Bình Định, Gia lai và Đak Lak. Nghiên cứu xác định vật chủ trung gian truyền bệnh sán lá gan nhỏ Clonorchis sinensis ở tỉnh Đak Nông. Giám sát chương trình tẩy giun lứa tuổi 2-5 tuổi tại tỉnh Đak Lak, Đà Nẵng theo Dự án các nướctiểu vùng sông Mê Kong. Tập huấn nâng cao năng lực chẩn đoán, điều trị bệnh giun sán và hỗ trợ dụng cụ xét nghiệm giun sán cho một số Trung tâm PCSR/Trung tâm YTDP thuộc khu vực miền Trung-Tây Nguyên. Điều tra đánh giá tình hình bọ xít hút máu ở một số tỉnh miền Trung-Tây Nguyên (TP. Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định), xây dựng đề tài chỉ định nghiên cứu khoa học cấp Bộ “Nghiên cứu đặc điểm sinh học, giám định phân tử, phân bố, khả năng truyền bệnh và các biện pháp phòng chống bọ xít hút máu Triatoma ở Việt Nam” nhằm cung cấp thông tin khoa học chính xác và giải quyết thỏa đáng vấn đề bọ xít hút máu người đang được dư luận quan tâm, đồng thời đề xuất Bộ Y tế các biện pháp chỉ đạo phòng chống, tránh tâm trạng hoang mang lo lắng của cộng đồng.
 |
Lễ Khai giảng 2 lớp kỹ thuật viên xét nghiệm trung cấp học (KTVXNTH) hệ chính qui
khóa 33 năm 2010 |
Về công tác đào tạo dài hạn, hiện nay Viện đang đào tạo 2 lớp kỹ thuật viên xét nghiệm trung cấp học (KTVXNTH) hệ chính qui và 1 lớp KTVXNTH hệ không chính quy (vừa học vừa làm) với gần 200 chỉ tiêu của Bộ Giáo dục-đào tạo và Bộ Y tế giao; mới tổ chức thi tốt nghiệp cho KTVXNTH khoá 31 (2008-2010) và xét tuyển sinh khoá 33 (2010-2012). Phối hợp với Trường Đại học Y Dược Huế, Trường đại học Tây Nguyên đào tạo đại học và sau đại học (thạc sĩ) chuyên ngành ký sinh trùng. Về đào tạo ngắn hạn, Viện đã tổ chức tập huấn “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị sốt rét” Bộ Y tế mới ban hành cho 500 cán bộ y tế các tuyến trong khu vực (Bệnh viện Trung ương, Bệnh viện tỉnh, Bệnh viện huyện, Trung tâm PCSR/Trung tâm YTDP và các Trường đại học, cao đẳng và trung cấp chuyên nghiệp); hỗ trợ các địa phương tập huấnnâng cao chất lượngxét nghiệmký sinh trùng sốt rét và nâng cao kỹ năng truyền thông giáo dục về PCSR (Quảng Ngãi, Bình Thuận), mỗi lớp có 30 học viên tham dự; Hội thảo chẩn đoán và điều trị sốt rét cho các tỉnh có tử vong cao.
Triển khai theo kế hoạch 03 đề tài nghiên cứu khoa học (NCKH) cấp Bộ về nghiên cứu phương pháp tự điều trị sốt rét cho người ngủ rẫy,nâng cao công tác quản lý thuốc sốt rét và nghiên cứu đặc điểm sinh lý, sinh thái muỗi sốt rét ở những vùng có sốt rét biến động. Các đề tàiđã thực hiện đạt trên 70% theo đề cương nghiên cứu. Triển khai 6 đề tàicấp cơ sở về côn trùng, sinh hoá-miễn dịch, sán lá gan lớn,ứng dụngkỹ thuậtsắc ký lỏng cao áp, sinh học phân tử trong định lượng thuốc sốt rét và định loạimuỗi sốt rét… Các đề tài đã thực hiện đạt trên 70% theo đề cương nghiên cứu. Phối hợpvới Viện Nghiên cứu sốt rét quân đội Australia (AAMI), Viện vệ sinh dịch tễ quân đội Việt Nam (MIHE) và Tổ chức Y tế thế giới (WHO) nghiên cứu sốt rét kháng thuốc và đánh giá hiệu lực thuốc điều trị (ACT) ở một số tỉnh miền Trung-Tây Nguyên.
Ban quản lý dự án Quỹ Toàn cầu PCSR đã đi kiểm tra, giám sát kế hoạch hoạt động ở Khánh Hoà, Quảng Ngãi, Đak Lak, Đak Nông. Tổ chức 9/13 lớp tập huấn về quản lý sốt rét cho cán bộ y tế tuyến huyệnthuộc các tỉnh của dự án Quỹ Toàn cầu (QTC). Tiến hành giám sát dịch tễ sốt rét 06/8 tỉnh được chọn của Dự án QTC nhằm đánh giá hiệu quả hoạt động của dự án. Tổ chức điều tra về xã hội học theo kế hoạch tại 03 tỉnh:Bình Định, Đak Lak, Kon Tum.
Tổ chức duyệt kế hoạch hoạt động và kinh phí cho các khoa/phòng từ đầu năm dựa trên các nguồn ngân sách nhà nước cấp. Phân bổ kinh phí cho các đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ, cơ sở, các hoạt đông chuyên môn và chi thường xuyên cho hoạt đông sự nghiệp. Thực hành tiết kiệm 10% ngân sách chi thường xuyêntheo Thông tư số34/2008/BTC. Nguồn kinh phí hàng năm được cấp tuy có tăng so với năm trước nhưng tỉ lệvẫn còn thấp so với nhu cầu hoạt động chuyên môn của Viện. Vật tư trang thiết bị, hóa chất phục vụ công tác phòng chống dịch bệnh tại Viện chủ yếu là thuốc sốt rét và các hóa chất phun tẩm diệt muỗi cấp cho 15 tỉnh miền Trung-Tây Nguyên kịp thời triển khai chiến dịch phòng chống sốt rét hàng năm. Vật tư, hóa chất tồn kho tại Viện chủ yếu là cơ số phòng chống dịch, thời gian qua Viện đã huy động cơ số hiện có trong kho để giúp ngành y tế tỉnh Quảng Bình khắc phục hậu quả do bão lụt (bao gồm 15 bình phun hóa chất, cơ số thuốc, hóa chất cùng 50.000.000đ từ nguồn kinh phí phòng chống dịch của Dự án phòng chống sốt rét ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên).
 |
Các cán bộ tại Phòng Khám luôn làm việc hết mình trong công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe
nhân dân |
Đánh giá kết quả thực hiện công tác y tế 9 tháng đầu năm 2010 qua các chỉ số khống chế dịch bệnh, Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn. Viện đã đạt trên 80% chỉ tiêu phòng chống sốt rét so với kế hoạch đề ra, hoàn thành tốt các mục tiêu giảm mắc, giảm chết và không để dịch sốt rét xảy ra trên địa bàn khu vực. Viện đã khống chế được sự gia tăng của bệnh sán lá gan lớn ở các tỉnh có tỷ lệ nhiễm bệnh cao như Bình Định, Quảng Ngãi, Phú Yên, Gia Lai, Quảng Nam…; chủ động được nguồn thuốc điều trị bệnh sán lá gan lớn (Egaten 250 mg) theo chỉ đạo của Bộ Y tế. Chỉ tiêu phòng chống sốt xuất huyết ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên năm 2010 không đạt hiệu quả mong muốn, Viện đã phối hợp chặt chẽ với các Viện Pasteur Nha Trang, Viện Dịch tễ Tây Nguyên và ngành y tế các tỉnh trong khu vực phòng chống dịch sốt xuất huyết, tăng cường các biện pháp phun hóa chất và diệt loăng quăng/bọ gậy nhằm hạn chế sự lan rộng của dịch trên địa bàn.