Tình hình sốt rét khu vực tháng 11/2008 so với cùng kỳ 2008:
Tình hình sốt rét khu vực ổn định trong 10 tháng đầu năm 2008 nhưng lại có chiều hướng gia tăng vào tháng 11 so với cùng kỳ năm 2007, đặc biệt là tỉnh Gia Lai.
Chỉ số sốt rét | 11 tháng năm 2008/2007 | Tháng 11 năm 2008/2007 |
11 tháng 2008 | 11 tháng 2007 | +/- so với cùng kỳ | Tháng 11/2008 | Tháng 11/2007 | +/- so với cùng kỳ |
Bệnh nhân sốt rét (BNSR) | 17.788 | 24.038 | - 26% | 2.410 | 2.392 | + 0,75 |
Ký sinh trùng sốt rét (KSTSR) | 0,68 | 0,97 | - 30,04% | 1,23 | 0,97 | + 26,91% |
Sốt rét ác tính (SRAT) | 80 | 94 | - 14,89% | 21 | 16 | + 31,25% |
Tử vong sốt rét (TVSR) | 14 | 13 | + 7,69% | 5 | 3 | + 66,67% |
Diễn biến sốt rét tại các tỉnh:
Bệnh nhân mắc sốt rét (BNSR): toàn khu vực tăng 0,75%, trong đó Tây Nguyên giảm chậm 1,84%, miền Trung tăng 3,11% so với cùng kỳ.
- Bảy tỉnh có tỷ lệ giảm là Thừa Thiên-Huế 67,74%; Kon Tum 43,06%; Bình Định 21,28%; Bình Thuận 18,18%; Quảng Ngãi 21,15%; Khánh Hòa 1,25% và Đăk Nông 0,52%.
- Tám tỉnh có tỷ lệ tăng là Quảng Nam 42,68%; Phú Yên 24,32%; Gia Lai 21,45%; Quảng Bình 13,33%; Đăk Lăk 6,17%; Quảng Trị 3,35%; Ninh Thuận 1,62% và TP. Đà Nẵng tăng 3 ca (3/2).
Ký sinh trùng sốt rét (KSTSR): toàn khu vực tăng 26,91%, trong đó miền Trung tăng 2,31% và Tây Nguyên tăng 63,81% so với cùng kỳ.
- 8/15 tỉnh có tỷ lệ giảm là Thừa Thiên-Huế 70,52%; Quảng Ngãi 63,52%; Quảng Bình 54,59%; Bình Định 15,46%; Bình Thuận 14,60%; Khánh Hòa 11,25%; Kon Tum 10,65% và Đăk Nông 9,95%.
- 7/15 tỉnh có tỷ lệ tăng là Quảng Nam 227,73%; Gia Lai 134,69%; Phú Yên 40,84%; Đăk Lăk 45,02%; Ninh Thuận 30,96%; Quảng Trị 3,21% và TP. Đà Nẵng chỉ số mắc tăng không đáng kể.
Sốt rét ác tính (SRAT): toàn khu vực có 21 ca, tăng 31,25% so với cùng kỳ tập trung cao ở các tỉnh Gia Lai, Đăk Lăk, Khánh Hòa và rải rác ở các tỉnh Kon Tum, Bình Thuận và Quảng Ngãi.
 |
Đưa bệnh nhân sốt rét đến trạm xá |
Tử vong sốt rét (TVSR): 5 ca tử vong do sốt rét tại Gia Lai (3 ca), Đăk Lăk và Đăk Nông (mỗi tỉnh 1 ca):
1) Nguyễn Văn Hiền 37 tuổi, công nhân lái máy xúc Công trình thủy điện Sê San 4 (huyện Lagrai, tỉnh Gia Lai), vào viện ngày 23/11/2008, tử vong ngày 24/11/2008 tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Gia Lai với chẩn đoán SRAT thể não, mật độ P.falciparum thể vô tính (FT = 16.000/ml máu).
2) Nguyễn Phúc Hiện 33 tuổi, ở Chư á, Pleiku, làm nghề khai thác lâm sản, vào viện ngày 1/11/2008, tử vong ngày 6/11/2008 tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Gia Lai với chẩn đoán SRAT thể đa phủ tạng, mật độ P.falciparum thể vô tính (FT = 160.000/ml máu).
3) Rơchăm Rơmon 25 tuổi, ở làng Xangle, xã Lakla, huyện Đức Cơ, làm nghề khai thác lâm sản, vào viện ngày 25/11/2008, tử vong ngày 26/11/2008 tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Gia Lai với chẩn đoán SRAT thể đa phủ tạng, mật độ P.falciparum thể vô tính (FT = 320.000/ml máu).
4) Aker (Nu Lang) 25 tuổi, dân tộc Bana, làm nghề nông ở thôn Kondri, xã Dăkblà, thị xã Kon Tum, tử vong tại bệnh viện tỉnh sau 24 giờ nhập viện, chẩn đoán Sốt rét ác tính thể não, xét nghiệm KSTSR mật độ FT++++.
5) Trần Văn Bình 22 tuổi, cư trú tại thôn Đồng Tâm 1, xã Eatyl, huyện Eakar, tỉnh Đăk Lăk, tử vong tại bệnh viện tỉnh với chẩn đoán là Sốt rét ác tính đa phủ tạng, xét nghiệm KSTSR FT++++.
Nguyên nhân gia tăng số mắc sốt rét và tử vong sốt rét:
Qua số liệu thống kê tình hình sốt rét năm 2008 thấy số mắc sốt rét và số tử vong sốt rét có xu hướng gia tăng trong tháng 11, tập trung ở các đối tượng dân di biến động (đi rừng, ngủ rẫy, khai thác lâm sản, giao lưu biên giới) và công nhân tại các công nông lâm trường xí nghiệp (CNLTXN) đóng trên địa bàn sốt rét lưu hành chưa có biện pháp bảo vệ.
Nguyên nhân gia tăng số mắc sốt rét:
- Cán bộ y tế xã và y tế thôn bản chưa phát hiện và điều trị sớm bệnh nhân sốt rét ngay từ cơ sở, việc cấp thuốc tự điều trị cho đối tượng di biến động vào vùng sốt rét lưu hành xa cơ sở y tế chưa đạt hiệu quả mong muốn; các công trình thủy điện, công ty cao su và CNLTXN chưa có sự phối hợp với ngành y tế địa phương phòng chống sốt rét cho công nhân trong phạm vi quản lý; công tác truyền thông giáo dục phòng chống sốt rét chưa sâu rộng nên người dân chưa có ý thức tự bảo vệ khi sống trong vùng sốt rét và không đến cơ sở y tế để được khám và điều trị khi có sốt.
 |
Công tác truyền thông giáo dục phòng chống sốt rét chưa sâu rộng nên
người dân chưa có ý thức tự bảo vệ khi sống trong vùng sốt rét và
không đến cơ sở y tế để được khám và điều trị khi có sốt (ảnh minh hoạ). |
- Những tháng cuối năm 2008 số người làm ăn trong vùng sốt rét lưu hành tăng hơn so với cùng kỳ năm 2007 nên hầu hết số mắc đều tập trung ở những đối tượng này, chưa có biện pháp phòng chống sốt rét tích cực cho các nhóm dân di biến động và ngành y tế rất khó kiểm soát đối tượng này vì họ thường xuyên đi xa cơ sở y tế; hơn nữa một avì năm gần đây (2007-2008) bệnh sốt rét có xu hướng giảm thấp nên nảy sinh tư tưởng chủ quan coi thường bệnh sốt rét ở người dân, thậm chí cả các cấp chính quyền và một số cán bộ trong ngành y tế, diễn biến thời tiết trong năm thay đổi bất thường so với các năm trước đây, mùa nắng kéo dài và mùa mưa muộn hơn làm mùa truyền bệnh sốt rét kéo dài sang các tháng cuối năm.
Nguyên nhân gia tăng tử vong sốt rét:
- Hầu hết số bệnh nhân sốt rét bị tử vong nhập viện quá muộn do tự mua thuốc điều trị ở nhà không khỏi (3-6 ngày) dẫn đến biến chứng rầm rộ ở nhiều cơ quan phủ tạng (biến chứng đa phủ tạng, mật độ ký sinh trùng máu cao), quá khả năng cấp cứu của các tuyến bệnh viện, tỷ lệ chết trước 24 giờ cao; công nhân từ vùng đồng bằng chuyển lên làm việc tại các CNLTXN đóng trong vùng sốt rét lưu hành, không có miễn dịch sốt rét nên khi mắc sốt rét chuyển sang ác tính thì tỷ lệ tử vong rất cao.
- Bệnh viện huyện chưa đủ khả năng cấp cứu sốt rét ác tính mà chỉ là nơi trung chuyển lên bệnh viện tỉnh sau khi xử lý ban đầu, màng lưới y tế xã, thôn bản và y tế CNLTXN không phát hiện và quản lý được bệnh nhân trong địa bàn phụ trách.
Tình hình sán lá gan lớn (SLGL), các bệnh ký sinh trùng và côn trùng:
Tháng 11/2008 Phòng Khám chuyên khoa của Viện chỉ phát hiện và điều trị 12 ca sán lá gan lớn trong tổng số 446 bệnh nhân được khám rải rác từ một số tỉnh khu vực, ngoài ra còn phát hiện nhiều bệnh ký sinh trùng khác như giun lươn, giun đũa chó, các bệnh do nấm ký sinh…
Các hoạt động chính của Viện tháng 11/2008
Hoạt động chỉ đạo tuyến:
Chỉ đạo phòng chống sốt rét:
- Vấn đề gia tăng sốt rét vào thời điểm cuối năm 2008 ở các vùng trọng điểm và các vùng dân di biến động đã được dự báo trước qua Công văn số 351/DT-VSR ngày 28/10/2008 của Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn và Công văn số 2005/DPMT-DT ngày 21/10/2008 của Cục Y tế dự phòng & Môi trường-Bộ Y tế.
 |
TS. Triệu Nguyên Trung-Viện trưởng và các chuyên viên
của Viện chỉ đạo công tác PCSR tại thực địa |
- Trong thời điểm sốt rét gia tăng, Viện trưởng và chuyên viên của Viện đã trực tiếp xuống chỉ đạo các tỉnh Gia Lai, Đăk Nông, Đăk Lăk, Phú Yên, Bình Thuận, Quảng Trị và Quảng Bình đồng thời gửi văn bản đến toàn bộ các tỉnh trong khu vực chỉ đạo tăng cường biện pháp phòng chống bệnh sốt rét, cử nhiều đoàn chuyên môn kỹ thuật hỗ trợ phòng chống dịch tại các vùng có nguy cơ xảy dịch cao.
Chỉ đạo phòng chống bệnh giun sán:
- Triển khai công tác giám sát phòng chống và điều tra bệnh giun sán theo kế hoạch ngân sách hỗ trợ của Bộ Y tế và Dự án kiểm soát các bệnh lây nhiễm khu vực Tiểu vùng sông Mê Kông (ADB).
- Duy trì tốt công tác khám phát hiện và điều trị các bệnh ký sinh trùng.
Hoạt động hợp tác Quốc Tế :
- Hợp tác nghiên cứu với các đối tác tại thực địa, phối hợp với trường đại học y dược giảng dạy và hướng dẫn nghiên cứu sinh thuộc lĩnh vực chuyên ngành.
- Hợp tác nghiên cứu với Ủy ban Y tế Hà Lan-Việt Nam (MCNV) tại thí điểm PCSR Khánh Phú (Khánh Hòa); Viện Sốt rét Quân đội Australia và Viện Vệ sinh phòng dịch Quân đội Việt Nam tại Phước Chiến (Ninh Thuận) và làm việc với với đoàn chuyên gia Nhật.
- Lãnh đạo Viện và chuyên viên chỉ đạo các tỉnh thuộc dự án Quỹ toàn cầu.
Hoạt động Nghiên cứu khoa học, đào tạo và thông tin tuyên truyền:
- Tập huấn nâng cao năng lực phòng chống sốt rét cho cán bộ y tế huyện theo kế hoạch của Dự án Quỹ toàn cầu phòng chống sốt rét khu vực miền Trung-Tây Nguyên.
- Hợp tác nghiên cứu với các đối tác tại thực địa, phối hợp với trường đại học y dược giảng dạy và hướng dẫn nghiên cứu sinh thuộc lĩnh vực chuyên ngành.
- Hội thi Truyền thông Giáo dục-Phòng chống sốt rét tại huyện Vân Canh, Bình Định.
 |  |
Hội thi Truyền thông Giáo dục -Phòng chống | sốt rét tại huyện Vân Canh, Bình Định. |
Công tác hậu cần :
- Tổ chức gặp mặt và tọa đàm công tác đào tạo, mít tinh trọng thể và tổ chức thi đấu thể thao, văn nghệ chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam.
- Làm việc với Thành ủy về công tác ban giao Đảng ủy Viện về Dân chính Đảng. Đoàn Thanh niên Viện tổ chức đại hội đoàn cho các lớp.
- Giám sát thuốc, vật tư hóa chất và kinh phí PCSR tại hai tỉnh Phú Yên và Ninh Thuận.
Trọng tâm công tác tháng 12/2008
Hoạt động chuyên môn:
- Báo cáo Bộ Y tế diễn biến tình hình bệnh sốt rét gia tăng ở một số tỉnh trong khu vực, gửi công văn thông báo các tỉnh tăng cường biện pháp phòng chống dịch sốt rét, tiếp tục hỗ trợ địa phương giám sát các vùng trọng điểm sốt rét, chỉ đạo các tỉnh có nguy cơ nhiễm bệnh cao và khó khăn về quản lý, tổ chức thực hiện.
- Triển khai hoạt động giám sát phòng chống bệnh giun sán và các bệnh ký sinh trùng.
- Báo cáo kết quả phòng chống sốt rét và các bệnh ký sinh trùng năm 2008 và định hướng hoạt động năm 2009 của khu vực miền Trung-Tây Nguyên.
Hoạt động hợp tác quốc tế, nghiên cứu khoa học và đào tạo:
- Viết báo cáo tổng kết Dự án Quỹ toàn cầu PCSR vòng 3 (2005-2008) và thành lập Ban Quản lý Dự án vòng 7 (2009-2013) theo yêu cầu của ban Quản lý dự án Trung ương, tiếp tục hoàn thành hoạt động giám sát Dự án Quỹ toàn cầu PCSR tại một số tỉnh trong phạm vi quản lý.
- Hợp tác nghiên cứu với các đối tác tại thực địa, phối hợp với trường đại học y dược giảng dạy và hướng dẫn nghiên cứu sinh thuộc lĩnh vực chuyên ngành.
- Tổ chức Hội thi truyền thông PCSR tại tỉnh Bình Thuận, tiến hành giám sát thuốc, hóa chất, vật tư kinh phí tại một số tỉnh.
- Dự Hội thảo xây dựng chương trình khung kỹ thuật y học trình độ trung cấp do Bộ Y tế tổ chức tại TP. Đà Nẵng và hoàn thành Đề án Trường trung học kỹ thuật y tế trung ương Quy Nhơn trình Bộ Y tế phê duyệt.
- Tổ chức nghiệm thu 7 đề tài cấp Bộ giai đoạn 2006-2008 và duyệt đề cương nghiên cứu khoa học cấp Bộ giai đoạn 2008-2010 tại Hà Nội.
Công tác quản lý:
- Đề nghị Bộ Y tế cho phép đổi tên Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn thành Viện Ký sinh trùng và các bệnh nhiệt đới Trung ương Quy Nhơn để phù hợp với năng lực hoạt động của Viện và cơ cấu bệnh truyền nhiễm gây dịch hiện nay.
- Bảo vệ Đề án Kiện toàn tổ chức và hoạt động của đơn vị khoa học công nghệ & công lập tại Hội đồng thẩm định của Bộ Y tế, bảo vệ Dự án Đầu tư xây dựng mở rộng Viện tại Bộ Y tế.
- Họp Thành ủy đánh giá chất lượng đảng viên, họp xét nâng lương sớm và xét tuyển biên chế 2008, họp Đảng bộ tổng kết công tác Đảng năm 2008, lấy ý kiến đóng góp của CBCC.
- Họp đánh giá cán bộ viên chức, xét thi đua cơ quan và tổ chức Hội nghị cán bộ viên chức năm 2008.
- Báo cáo Bộ Y tế kết quả hoạt động Viện năm 2008 và kế hoạch công tác năm 2009.