Hội thảo
“ An toàn trong sử dụng và lưu trữ hóa chất” , những vấn đề
cần lưu ý trong hệ thống labô xét nghiệm tại các đơn vị nghiên
cứu hiện nay.Ngày 14/7/2005
tại Khách sạn Sofitel, TP Hồ Chí Minh, công ty Merck đã tổ chức
Hội thảo: “An toàn trong sử dụng và lưu trữ hóa chất”. Các
Viện nghiên cứu, TT kiểm nghiệm dược, một số TTYTDP phía Nam, các
công ty thiết bị, sinh phẩm, hóa chất liên quan đã đến dự.
Mục đích của Hội thảo:
Cung cấp các nguyên tắc an toàn và sử dụng hóa chất để đề phòng
cháy nổ tại các phòng xét nghiệm.Giới thiệu các phương pháp sơ
cứu khi có cháy nổ.
Báo cáo các tai nạn xảy ra thực tế tại Việt nam, nguyên nhân và cách
phòng ngừa
Cung cấp các nguồn thông tin về an toàn và lưu trữ hóa chất.
Nội dung chính của hội thảo:
1. TS Martin Mueller đã trình bày một số tai nạn cháy nổ tại một số
công ty hóa chất và phòng xét nghiệm.
Điển hình là vụ cháy nổ ở Công ty sản xuất pháo hoa tại Enschede, Hà lan tháng 5/2000 đã làm chết 20 công nhân, 1000 người bị thương, 200 người mất tích.Tác giả đã giới thiệu lý thuyết cháy, cháy xảy cần phải có 3 yếu tố (Tam giác cháy) bao gồm: chất cháy, nguồn gây cháy (Oxygen) và năng lượng tối thiểu (nguồn nhiệt gây cháy); nếu thiếu một trong 3 yếu tố này khả năng cháy không thể xảy ra.
Các loại cháy xếp theo phân loại của cộng đồng Châu Âu gồm 4 nhóm:
|
TS Martin Mueller đã trình bày một
số tai nạn cháy nổ tại một số công ty hóa chất và phòng xét
nghiệm. |
Nhóm A: chất rắn (gỗ,
giấy…)
Nhóm B: chất lỏng (cồn, dầu, paraffine…)
Nhóm C: khí ga (hydro, methane, acetylene…)
Nhóm D: kim loại (Al, Na, K…)
Cách xếp loại của Mỹ khác với Châu Âu ở nhóm C (thiết bị điện và máy vi tính)
Hậu quả của cháy là do sử dụng các trang thiết bị không đúng trong nhà hoặc phòng xét nghiệm, cấp cứu ban đầu hoặc chống cháy không đúng, sử dụng các hóa chất độc hại sai quy trình, bảo quản hóa chất sai nguyên tắc, thiếu các thông tin về chất độc.Báo cáo cũng nêu lên các các biện pháp ngăn ngừa cháy nổ và sơ cứu ban đầu khi có cháy xảy ra, cũng như điều trị các tổn thương
do bỏng gây ra.
2. TS Nguyễn Ngọc Vinh, Phân Viện Khoa học hình sự Bộ Công an, trình bày
một số vụ cháy nổ trên thế giới và Việt Nam.
Trên thế giới, trong 10 năm gần đây tại 54 nước thuộc Hiệp hội phòng
cháy chữa cháy (PCCC) xảy ra 6,9 triệu vụ cháy nổ, trung bình 1,2 vụ cho 1000 dân, 69300 người chết/năm. Mỹ là nước có số vụ cháy cao nhất 2,6 triệu vụ cháy/năm. Tại Nga riêng năm 2000 có 20000 vụ cháy, chết 1977 người; nguyên nhân các vụ cháy ở Nga thường do bất cẩn khi sử dụng tia lửa, sử dụng thiết bị điện sai
quy phạm.
|
TS Nguyễn Ngọc Vinh, Phân Viện Khoa
học hình sự Bộ Công an, trình bày một số vụ cháy nổ trên
thế giới và Việt Nam. |
Tại Việt Nam 40 năm qua (1961-2000), cả nước xảy ra 68115 vụ cháy, 6023
người chết, thiệt hại trên 1875 tỷ đồng. Riêng tại TP Hồ Chí Minh nơi có nhiều vụ cháy nổ, từ năm 1993-2000 đã có 2053 vụ cháy
làm 1992 người chết thiệt hại trên 383 tỷ đồng. Nguyên nhân chủ yếu do bất cẩn trong sử dụng điện, thiết bị điện không đúng quy phạm, đốt rừng; vi phạm an toàn PCCC, hệ thống điện
không đúng quy tắc. Trong 6 tháng đầu năm 2005 cả nước có 1951 vụ cháy nổ làm chết 121 người. Tại TP Hồ Chí Minh đã xảy ra 155 vụ cháy nổ, chết 8 người (có nhiều vụ cháy nổ ga)
Báo
cáo cũng nêu lên các chỉ số nguy hiểm cháy nổ của các chất và vật liệu như nhiệt độ chớp cháy, nhiệt độ bắt cháy, nhiệt độ tự bắt cháy, tốc độ lan truyền ngọn lửa, áp suất nổ lớn nhất...
Nội dung Hội thảo còn trọng tâm vào các vấn đề cách lưu trữ an toàn hóa chất, nội quy cơ bản trong phòng thí nghiệm, cách quản lý rủi ro, bảo vệ môi trường và giới thiệu các nguồn cung cấp thông tin về an toàn lao động và phòng chống cháy nổ.
Tóm lại, chỉ trong thời gian 1 ngày, Hội thảo đã cho thấy bức tranh toàn cảnh về phòng chống cháy nổ, an toàn lưu trữ hóa chất, nguyên nhân cháy nổ, các biện pháp cấp cứu ban đầu, các biện pháp phòng chống cháy nổ rất hữu ích cho tất cả các phòng xét
nghiệm cũng như các cơ sở sản xuất.
Một số vấn đề cần lưu ý tại các phòng xét nghiệm:
Các labo xét nghiệm hiện đang sở hữu một lượng lớn trang thiết bị hiện đại kèm theo sinh phẩm hóa chất cho vận hành hoạt động nên an toàn phòng cháy nổ tại các phòng xét nghiệm là hết sức quan trọng, nhất là trong khâu sử dụng và lưu trữ. Hội thảo đã thảo luận nhiều nội dung có giá trị rất lớngiúp cho an toàn chống cháy nổ tại các labô và cũng đã khuyến cáo cần thiết có các khóa tập huấn về an toàn cũng như
quy tắc phòng chống để giảm thiểu các thiệt hại do cháy nổ gây
ra.
Thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến an toàn cháy nổ hiện
nay:
|
Toàn cảnh hội
thảo |
So với các khu vực khác, phía Nam Việt Nam có khí hậu khô, nóng rất thuận
lợi cho việc phát cháy, nổ.
Hệ thống điện trong các công trình, labô chưa đúng quy định PCCC.
Hệ thống dây nóng, lạnh đi chung 1 ống, sau một thời gian hiện tượng oxy hóa xảy ra dẫn đến chập điện gây cháy, nổ.
Tại các labo hiện đang sử dụng một lượng lớn hóa chất sinh phẩm để vận hành trang thiết bị nhưng việc sử dụng, bảo quản và lưu trữ chưa có sự quản lý thống nhất, mặc dù đã có quy tắc. Vì vậy thời gian tới cần có những khóa tập huấn cho các nội dung
này.
Việc lắp đặt các thiết bị phù hợp với mạng điện, khả năng truyền tải điện, an toàn dây tiếp đất chưa thật sự chặt chẽ, an toàn.
Vận hành đúng quy trình các thiết bị dễ cháy nổ như tủ sấy, hấp, autoclave… chưa được đào tạo cho người sử dụng nên chưa thể đảm bảo an toàn được.
Các trang thiết bị phòng cháy chữa cháy chưa được lắp đặt đầy đủ, nhất là ở khu vực labô có nhiều trang thiết bị hiện đại.
Bảo hộ lao động cho các nhân viên phòng xét nghiệm còn tùy tiện: không mặc áo choàng, không đeo khẩu trang, không đeo găng tay.. khi tiếp xúc và vận hành máy móc nên rất dễ xảy ra sự cố
Nguyên tắc an toàn phòng chống cháy nổ:
Thông
qua hội thảo này, cần thiết phải đưa ra hệ thống thiết kế
labô an toàn, sắp xếp trang thiết bị, quản lý sử dụng hóa
chất.
An
toàn nguồn điện: Đề phòng các yếu tố phát cháy, cắt nguồn
nhiệt, chú ý hệ thống điện trong xây dựng, kiểm tra an toàn điện
để phòng chống cháy nổ. Hội thảo cũng đưa ra các giải
pháp phòng chống cháy nổ.
Kiện
toàn và củng cố hệ thống labô: sắp xếp lại trang thiết bị,
kiểm tra an toàn điện, trang bị áo quần khẩu trang bảo vệ cá
nhân.. phòng chống cháy nổ hiệu quả.
Thời
gian qua, Đoàn kiểm tra An toàn lao động-Phòng chống cháy nổ của
Vụ Tổ chức cán bộ thuộc Bộ Y tế đã vào làm việc với
Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn và cũng đã đưa ra những khuyến
nghị cần thiết nhằm đảm bảo an toàn cho người lao động ở các
phòng thí nghiệm.
Để
nâng cao chất lượng và hiệu quả cho vấn đề này, dự kiến
Bộ Y tếsẽ phối hợp với
Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn và công ty Merck tổ chức một khóa
tập huấn cho cán bộ kỹ thuật của các Viện nghiên cứu miền
Trung-Tây Nguyên (Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn, Viện Pasteur Nha
Trang, Viện Vaccine, Viện VSDT Tây Nguyên, Viện Phong-da liễu Quy Hòa,
các doanh nghiệp tư nhân, một số đơn vị tuyến tỉnh có labo
lớn…) tại Thành phố Quy Nhơn trong năm nay.
| 
|
Labo nuôi muỗi-Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn | Labo sinh hóa- Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn. |