Ngày 19/1/2015. University of Michigan - Màn ngủ và vaccine: một số kết hợp có thể làm trầm trọng thêm bệnh sốt rét (Bed nets and vaccines: Some combinations may worsen malaria). Kết hợp màn chống muỗi tẩm hóa chất diệt với vaccine và các biện pháp phòng chống khác có thể cung cấp cơ hội tốt nhất để loại trừ bệnh sốt rét, căn bệnh đã giết chết gần 600.000 người trên toàn thế giới trong năm 2013, phần lớn là trẻ em châu Phi.
Hơn 20 ứng cử viên vaccine sốt rét đang trong các giai đoạn phát triển khác nhau nhưng không có vaccine nào được cấp phép sử dụng, vì vậy không ai biết chắc điều gì sẽ xảy ra khi vaccine và màn ngủ được sử dụng cùng nhau. Một nhóm nghiên cứu do Đại học Michigan đã sử dụng một mô hình toán học về sự lan truyền bệnh sốt rét để tìm hiể, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra các mối tương tác tiềm năng giữa hai biện pháp phòng chống sốt rét và phát hiện ra trong một số trường hợp - sự kết hợp của màn ngủ và thuốc chủng ngừa thực sự làm cho vấn đề này tồi tệ hơn. "Việc sử dụng kết hợp màn ngủ và vaccine sẽ không luôn luôn dẫn đến sự gia tăng hiệu quả phòng chống bệnh sốt rét phù hợp. Trong một số trường hợp, việc sử dụng vaccine và màn ngủ thực sự có thể làm cho tình hình tồi tệ hơn", Mercedes Pascual, một giáo sư tại Khoa Sinh thái học và sinh vật học tiến hóa (Department of Ecology and Evolutionary Biology của U-M cho biết: "Rõ ràng, nghiên cứu của chúng tôi cho thấy việc sử dụng kết hợp một số loại vaccine sốt rét với màn ngủ có thể dẫn đến tăng tỷ lệ mắc bệnh và tử vong ở độ tuổi lớn hơn". Pascual là đồng tác giả của một bài báo được công bố trực tuyến vào ngày 19/1/2015 trong Kỷ yếu của Viện khoa học quốc gia (Proceedings of the National Academy of Sciences). Tác giả đầu tiên là Yael Artzy-Randrup, một cựu nghiên cứu sau tiến sĩ tại phòng thí nghiệm của Pascual và hiện đang ở Đại học Amsterdam, tác giả khác là Andrew Dobson của Đại học Princeton.
Các loại vaccine sốt rét được phát triển rơi vào ba nhóm, mỗi nhóm tập trung vào một giai đoạn khác nhau của chu kỳ ky sinh trùng sốt rét, chu kỳ có liên quan đến vật chủ người và muỗi Anopheles nhiễm ký sinh trùng Plasmodium. Các vaccine giai đoạn tiền hồng cầu hay PEVs (Preerythrocytic vaccines) nhằm mục đích làm giảm thiểu các cơ hội mà một người sẽ bị nhiễm bệnh khi bị cắn bởi một con muỗi mang bệnh, vaccine giai đoạn trong máu hay BSVs (Blood-stage vaccines) không chặn nhiễm trùng nhưng cố gắng làm giảm mức độ trầm trọng của bệnh và số ca tử vong, vaccin ngăn chặn sự lan truyền hay TBVs (Transmission-blocking vaccines) không bảo vệ cho các cá nhân được tiêm phòng chống lại nhiễm trùng hoặc bệnh tật. Nhưng chúng ngăn chặn muỗi lây lan bệnh sang người khác sau khi cắn một người đã được tiêm phòng. Bởi vì vaccine TBV không cung cấp bảo vệ cho người được tiêm phòng nhưng có khả năng làm giảm mức độ cho những người đang bị nhiễm bệnh, do đó chúng thường được gọi là vaccine vị tha (altruistic vaccines). Pascual và các đồng nghiệp của bà đã phát hiện ra rằng sự kết hợp của màn ngủ tẩm hóa chất và vaccine TBV đạt được sự kiểm soát hiệu quả nhất, dẫn đến có ít trường hợp mắc bệnh sốt rét trong khi làm tăng khả năng loại trừ căn bệnh này.
"Trớ trêu thay, các loại vaccine có tác dụng tốt nhất với màn ngủ là những loại vaccine không bảo vệ được vật chủ đã được tiêm phòng trong khi màn ngủ làm được điều đó - thay vì ngăn chặn sự lây truyền của bệnh sốt rét ở muỗi đã tìm thấy một cơ hội cắn các vật chủ đã được tiêm phòng", Artzy -Randrup nói. Ngược lại, cả hai loại vaccine sốt rét BSV và PEV khi kết hợp với màn ngủ, thực sự làm gia tăng số lượng các trường hợp sốt rét được nhìn thấy trong nghiên cứu mô hình. Mối tương tác giữa màn ngủ và những loại vaccine này làm giảm mức độ miễn dịch tự nhiên trong quần thể,làm gia tăng tỷ lệ mắc bệnh ở nhóm tuổi già. Làm sáng tỏ sự tương tác giữa màn ngủ và các loại vaccine là đặc biệt khó khăn do tính chất phức tạp và thoáng qua của miễn dịch sốt rét (complex and transient nature of malaria immunity). Nhiễm sốt rét đầu tiên của một đứa trẻ có thể dẫn đến bệnh tật trầm trọng, đôi khi gây tử vong, nếu đứa trẻ sống só, chúng sẽ có được khả năng miễn dịch một phần và làm giảm nguy cơ bị bệnh sốt rét trầm trọng trong tương lai. Các vết đốt thêm từ những con muỗi bị nhiễm bệnh có thể giúp đứa trẻ giữ lại khả năng miễn dịch đó, nếu không miễn dịch sẽ suy yếu dần sau 1-2 năm nhưng sự kết hợp của màn ngủ và vaccine có thể làm suy yếu khả năng miễn dịch tự nhiên đó. "Sự phức tạp này là trung tâm của lý do tại sao có sự khó khăn như vậy để phát triển bất kỳ vaccine sốt rét nào", đồng tác giả Dobson nói.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO) trong năm 2013, ước tính có khoảng 198 triệu ca sốt rét trên toàn thế giới, trong đó có 584.000 trường hợp tử vong. Hầu hết các trường hợp tử vong xảy ra ở trẻ em sống ở châu Phi, nơi mà theo WHO cứ mỗi phút có một trẻ em chết do sốt rét. Từ năm 2000 đến 2013, việc tiếp cận với màn chống muỗi tẩm hóa chất diệt đã tăng lên đáng kể. WHO cho biết trong năm 2013, gần một nửa của tất cả những người có nguy cơ mắc bệnh sốt rét ở vùng cận Saharan châu Phi đãtiếp cận tới một màn chống muỗi tẩm hóa chất diệt, một sự gia tăng đáng kể so với chỉ 3% trong năm 2004.