Ngày 28/5/2014. BBC News-Một nhóm trẻ em ở Tanzania có miễn dịch tự nhiên với sốt rét đang giúp các nhà khoa học phát triển một loại vắc-xin mới
Hệ miễn dịch ở trẻ em giúp nghiên cứu vắc-xin sốt rét
Ngày 28/5/2014. BBC News-Một nhóm trẻ em ở Tanzania có miễn dịch tự nhiên với sốt rét đang giúp các nhà khoa học phát triển một loại vắc-xin mới, các nhà nghiên cứu Mỹ đã phát hiện ra rằng cơ thể trẻ em sản sinh một loại kháng thể có thể tấn công ký sinh trùng sốt ré, tiêm một dạng kháng thể này vào chuột để bảo vệ chúng khỏi căn bệnh này. Nhóm nghiên cứu đã đưa ra kết quả trên Tạp chí khoa học nói rằng các thử nghiệm ở khỉ và người hiện nay rất cần thiết để đưa ra đánh giá đầy đủ hứa hẹn vắc-xin mới này. Giáo sư Jake Kurtis-Giám đốc Trung tâm nghiên cứu y tế quốc tế (Center for International Health Research) tại bệnh viện Rhode island và Brown tại Đại học Y khoa nói: “Tôi nghĩ rằng có bằng chứng khá thuyết phục đây là ứng cử viên cho vắc-xin phù hợp, tuy nhiên đây là ký sinh trùng khó để tấn công. Nó tồn tại hàng triệu năm trong quá trình tiến hóa để lựa chọn, thích ứng đối với hệ miễn dịch của chúng ta- thực sự là một kẻ địch khó tiêu diệt”.
 |
| Kháng thể ngăn chặn ký sinh trùng sốt rét trong các tế bào hồng cầu |
Ngăn chặn bên trong (Trapped inside)
Nghiên cứu bắt đầu với một nhóm gồm 1.000 trẻ em ở Tanzania-những đứa trẻ được lấy máu đều đặn trong những năm đầu tiên khi sinh, khoảng 6% số trẻ em này đã phát triển khả năng miễn dịch tự nhiên với sốt rét mặc dù sống trong khu vực có sốt rét lưu hành. Giáo sư Kurtis giải thích: “Có một số trường hợp ở trẻ trở nên kháng và có một số trường hợp không trở nên kháng, chúng tôi đưa ra câu hỏi là các kháng thể đặc biệt xuất hiện ở những đứa trẻ có sức kháng và không xuất hiện ở những đứa trẻ nhạy cảm”. Nhóm nghiên cứu thấy một kháng thể được sản sinh bởi những đứa trẻ miễn dịch sẽ tiêu diệt ký sinh trùng sốt rét tại giai đoạn quan trọng trong vòng đời của nó, ngăn chặn các vi sinh vật trong tế bào hồng cầu, ngăn chúng khỏi sinh sản và lan truyền khắp cơ thể. Các thử nghiệm được thực hiện trên các nhóm nhỏ của chuột, cho thấy kháng thể này có thể như là một loại vắc-xin đầy tiềm năng. Theo Giáo sư Kurtis, tỷ lệ sống sót cao gấp 2 lần của chuột được tiêm vắc-xin so với chuột không được tiêm và số lượng ký sinh trùng trong máu giảm thấp hơn 4 lần ở chuột được tiêm vắc-xin. Nhóm nghiên cứu cho rằng các kết quả này đã khuyến khích hoạt động nghiên cứu nhưng cũng nhấn mạnh cần phải nghiên cứu thêm nữa. Giáo sư Kurtis nói: “Tôi là một người thận trọng, cho đến nay tôi chưa thấy bất cứ điều gì trong nghiên cứu này làm cho chúng tôi mất đi sự nhiệt tình. Tuy nhiên, bước tiếp theo cần thực hiện nghiên cứu ở khỉ và giai đoạn tiếp theo nữa là thử nghiệm ở người”.
Nghiên cứu mới nhất này là một trong những nghiên cứu phát minh tìm ra vắc-xin sốt rét. Vắc-xin tiên tiến nhất hiện nay là vắc-xin RTS,S, được phát triển bởi GlaxoSmithKline-Công ty dược phẩm này đang tìm kiếm sự phê duyệt sau khi thử nghiệm lâm sàng giai đoạn III (phase III clinical trials) cho thấy văc-xin này đã giảm số ca mắc sốt rét ở trẻ em và giảm khoảng 25% số ca mắc sốt rét ở trẻ sơ sinh. Lấy ý kiến về nghiên cứu này, TS. Ashley Birkett-Giám đốc Tổ chức Sáng kiến vắc-xin sốt rét (Malaria Vaccine Initiative) PATH nêu quan điểm: “việc xác định những mục tiêu mới trên ký sinh trùng sốt rét để hỗ trợ phát triển vắc-xin sốt rét là một nỗ lực cần thiết và quan trọng. Trong khi các kết quả ban đầu này đang hứa hẹn về ngăn ngừa sốt rét ác tính, cần phải có nhiều kết quả hơn nữa trước khi đây có thể là phương pháp tiếp cạn vắc-xin hàng đầu-có thể một mình nó hay kết hợp với các kháng nguyên khác”. Các số liệu mới nhất của WHO cho thấy bệnh sốt rét đã giết chết hơn 600.000 người trong năm 2012, trong đó 90% các ca tử vong tại khu vực châu Phi cận sa mạc Sahara.
Vắc-xin chống sốt rét thử nghiệm phát huy khả năng
Ngày 22/5/2014. VOA news - Các nhà khoa học đang phát triển một loại vắc-xin chống sốt rét được kỳ vọng nhằm hạn chế những ca sốt rét ở trẻ em bị muỗi mang mầm bệnh đốt, họ đã phát hiện ra một loại protein của ký sinh trùng sốt rét có vai trò chủ yếu gây ra những triệu chứng nghiêm trọng của bệnh. Với protein có tên SEA này, ký sinh trùng có thể vỡ tung ra từ bên trong những tế bào hồng cầu đã bị nhiễm, làm biểu hiện rõ những triệu chứng của bệnh nhưng những ký sinh trùng sốt rét nếu thiếu SEA sẽ bị mắc kẹt bên trong các tế bào nơi chúng bị tàn lụi và cuối cùng bị tiêu diệt bởi lá lách.
 |
| Một bé gái mắc sốt rét đang nằm nghỉ tại khoa nội của Trung Tâm Chăm Sóc Sức Khỏe Ban Đầu Malualkon, Bang Northern Bahr el Ghazal, Nam Su-đăng, ngày 1/6/2012 |
Các nhà nghiên cứu từ Đại Học Brown tại Providence, tiểu bang Rhode Island và Bệnh Viện Nhi Boston ở bang Massachusetts là những người đã phát hiện ra protein này. Jonathan Kurtis là Giám đốc Trung tâm nghiên cứu y tế quốc tế (Center for International Health Research) tại Bệnh Viện Rhode Island và là tác giả đứng đầu nghiên cứu đã xuất bản trên Tạp Chí Science. Theo ông Kurtis vắc-xin thử nghiêm chứa các kháng thể chống lại protein ký sinh trùng đã được phát triển và thử nghiệm trên chuột, những con chuột đã được dùng vắc-xin chỉ có dấu hiệu ốm nhẹ và có ít ký sinh trùng trong cơ thể hơn là những con chuột không được dùng vắc-xin; tiếp theo, các nhân viên giám sát đã tính toán mức kháng thể chống lại protein SEA trong một nhóm 785 trẻ em Tanzania Kurtis nói: “Và trẻ em có các kháng thể chống lại protein này không bao giờ bị sốt rét ác tính-không còn ca bệnh nào nữa khi so sánh với những đứa trẻ không có các kháng thể chống lại protein SEA”.
 |
| Tỷ lệ tử vong do sốt rét, 2000 – 2012 |
Các nhà nghiên cứu sau đó phân tích các mẫu máu thu thập được trong năm 1997 từ 140 trẻ em Kenya, các nhân viên giám sát đã phát hiện ký sinh trùng có ít hơn 50%trong huyết thanh của những đứa trẻ đã sản sinh các kháng thể chống lại SEA trong suốt một mùa bệnh lan truyền mạnh. Trong khi với những đứa trẻ Tanzania, theo ông Kurtis thì không còn phát hiện ca sốt rét ác tính nào trong những đứa trẻ có các kháng thể chống lại protein. Ông cho biết thêm: “vì vậy chỉ cần làm con người miễn dịch với protein SEA thì mỗi người chúng ta sẽ tự sản xuất kháng thể và sẽ được bảo vệ”. Ông Kurtis cho biết bước tiếp theo sẽ là thử nghiệm vắc-xin SEA điều chế trong phòng thí nghiệm để xem nó có tác dụng với động vật linh trưởng hay không và ông rất phấn khởi khi các nhà nghiên cứu đang đến rất gần với một loại thuốc hiệu quả sẽ làm giảm tính nghiêm trọng của các ca sốt rét, tuy nhiên ông cũng rất khiêm nhường: “Chúng ta phải tập trung vào mục tiêu-đó là mỗi 15 giây bạn cứu 1 đứa trẻ, ngay trong suốt cuộc nói chuyện này bạn biết có hàng chục và hàng chục trẻ em chết do sốt rét, điều đó thật không thể tin nổi”.
Nếu vắc-xin chứng tỏ khả năng an toàn và hiệu quả trên khỉ trong năm tiếp theo thì các nhà nghiên cứu dự đoán nó sẽ nhanh chóng được đưa vào thử nghiệm trên người. Kurtis phát biểu mục tiêu cuối cùng là giúp trẻ em miễn dịch với sốt rét tại các khu vực sốt rét lưu hành cùng lúc với thời điểm chúng được tiêm vắc xin ngừa các bệnh của trẻ em.