Ngày Sốt rét thế giới 2022: Thúc đẩy đổi mới để giảm gánh nặng sốt rét và cứu sinh mạng
Ngày Sốt rét thế giới 2022 sẽ được đánh dấu với chủ đề “Thúc đẩy đổi mới để giảm gánh nặng sốt rét và cứu sinh mạng”. Không có công cụ duy nhất hiện có nào giải quyết được vấn đề sốt rét. WHO đang kêu gọi đầu tư và đổi mới để mang lại các biện pháp tiếp cận phòng chống véc-tơ,phương pháp chẩn đoán, thuốc điều trị sốt rét mới và các công cụ khác để đẩy nhanh tiến độ chống lại bệnh sốt rét. Mặc dù có những tiến bộ ổn định trong việc giảm gánh nặng sốt rét toàn cầu từ năm 2000 đến năm 2015, tuy nhiên tiến độ đã bị chậm lại hoặc đình trệ trong những năm gần đây, đặc biệt là ở các quốc gia có gánh nặng cao tại châu Phi hạ Sahara. Cần có hành động khẩn cấp và phối hợp để đưa thế giới trở lại quỹ đạo hướng tới đạt được các mục tiêu năm 2030 của Chiến lược sốt rét toàn cầu của WHO. Sốt rét là một căn bệnh có thể phòng ngừa và điều trị được nhưng vẫn tiếp tục có tác động tàn phá đến sức khỏe và sinh kế của người dân trên khắp thế giới. Vào năm 2020, ước tính có khoảng 241 triệu ca mắc sốt rét mới và 627.000 ca tử vong do sốt rét ở 85 quốc gia. Hơn 2/3 số ca tử vong là ở trẻ em dưới 5 tuổi sống ở Khu vực châu Phi của WHO. BỐI CẢNH CHÍNH Sốt rét theo các con số: gánh nặng sốt rét toàn cầu và khu vực Theo Báo cáo sốt rét Thế giới mới nhất của WHO, ước tính có khoảng 241 triệu ca sốt rét và 627.000 ca tử vong do sốt rét trên toàn thế giới. So với năm trước, số ca mắc tăng lên khoảng 14 triệu ca và tử vong tăng khoảng 69.000 người. Khoảng 2/3 số ca tử vong tăng thêm (47.000 người) có liên quan đến các gián đoạn trong việc cung cấp các biện pháp phòng ngừa, chẩn đoán và điều trị bệnh sốt rét trong đại dịch COVID-19. Khu vực Châu Phi của WHO Khu vực Châu Phi của WHO chiếm 95% số ca sốt rét (228 triệu) và 96% số ca tử vong (602.000) trên toàn thế giới vào năm 2020. Cùng năm đó, bốn quốc gia đã gánh hơn một nửa tổng số ca tử vong do sốt rét trên toàn cầu: Nigeria (31,9%), Cộng hòa Dân chủ Côngô (13,2%), Cộng hòa Thống nhất Tanzania (4,1%) và Mozambique (3,8%). Ở các quốc gia có mức độ lây truyền bệnh sốt rét vừa và cao, tiến độ phòng chống bệnh sốt rét đã chững lại kể từ năm 2015 và vào năm 2020 sự gián đoạn các dịch vụ sốt rét trong đại dịch COVID-19 đã tác động thêm vào gánh nặng sốt rét ở Khu vực châu Phi. Từ năm 2019 đến năm 2020: ·Tổng số ca sốt rét tăng từ 213 triệu lên 228 triệu ·Tổng số ca tử vong do sốt rét tăng từ 534.000 lên 602.000 Khu vực Đông Nam Á Năm 2020, Khu vực Đông Nam Á có 9 quốc gia lưu hành bệnh sốt rét, góp khoảng 2% vào gánh nặng sốt rét toàn cầu. Hầu hết các ca sốt rét trong khu vực tập trung ở Ấn Độ (83%). Trong 20 năm qua, khu vực này đã đạt được những tiến bộ vượt bậc trong việc giảm gánh nặng sốt rét. ·Tổng số ca sốt rét giảm 78%, từ 22,9 triệu xuống còn 5 triệu ·Tổng số ca tử vong do sốt rét giảm 75%, từ 35.000 xuống 9.000 Trong đại dịch COVID-19, Khu vực Đông Nam Á không có sự gia tăng lớn nào về gánh nặng sốt rét vào năm 2020. Mục tiêu và tài trợ toàn cầu Theo các dữ liệu và xu hướng gần đây, hai cột mốc quan trọng trong chiến lược sốt rét toàn cầu của WHO đã bị bỏ lỡ: giảm tỷ lệ mắc và tỷ lệ tử vong ít nhất 40% vào năm 2020 so với mức năm 2015. Do đó, tiến độ hướng tới mục tiêu cụ thể về bệnh sốt rét của Các Mục tiêu Phát triển Bền vững - vốn kêu gọi chấm dứt bệnh sốt rét trên toàn thế giới vào năm 2030, cũng đang đi chệch hướng. Năm 2020, tổng kinh phí cho việc phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét ước tính đạt 3,3 tỷ USD so với mục tiêu 6,8 tỷ USD. Chính phủ của các quốc gia lưu hành bệnh sốt rét đã đóng góp khoảng một phần ba tổng kinh phí phòng chống sốt rét, và hai phần ba kinh phí còn lại đến từ các nguồn quốc tế. Dấu hiệu của hy vọng Trong khi tiến bộ về ứng phó toàn cầu đối với bệnh sốt rét đã chững lại thì một nhóm nhỏ các quốc gia có gánh nặng bệnh sốt rét thấp đang nhanh chóng tiến tới loại trừ. Năm 2020: ·Hơn một nửa (47) quốc gia lưu hành bệnh sốt rét có ít hơn 10.000 ca sốt rét nội địa, tăng lên so với 26 quốc gia vào năm 2000. ·26 quốc gia báo cáo ít hơn 100 ca sốt rét, tăng lên so với 6 quốc gia vào năm 2000. Các quốc gia đạt được ít nhất 3 năm liên tiếp không có ca sốt rét nội địa nào có thể đăng ký chứng nhận loại trừ bệnh sốt rét chính thức của WHO. Năm 2021, hai quốc gia được chứng nhận không có bệnh sốt rét: Trung Quốc và El Salvador. Trên toàn cầu, có tổng cộng 40 quốc gia và vùng lãnh thổ đạt được cột mốc quan trọng này. CÁC THÔNG ĐIỆP CHÍNH Đẩy mạnh đổi mới Không có công cụ duy nhất hiện có nào giải quyết được vấn đề sốt rét. Thêm tiếng nói của mình vào danh sách những người kêu gọi đầu tư mang lại các biện pháp tiếp cận phòng chống véc-tơ, các phương pháp chẩn đoán, các thuốc điều trị sốt rét mới và các công cụ khácđể đẩy nhanh tiến độ phòng chống sốt rét. Mở rộng khả năng tiếp cận các công cụ chúng ta hiện có Cần phải sử dụng hiệu quả hơn nữa các công cụ hiện có để phòng ngừa, chẩn đoán và điều trị bệnh sốt rét, đặc biệt là ở các nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của bệnh sốt rét. Mở rộng việc sử dụng RTS, S - vắc xin sốt rét đầu tiên WHO khuyến nghị sử dụng rộng rãi vắc-xin này cho trẻ em sống trong các khu vực lây truyền bệnh sốt rét vừa và cao. Nếu được triển khai rộng rãi, vắc-xin này có thể cứu sống hàng chục nghìn người mỗi năm. Tăng cường tự chủ quốc gia Cần phải có sự quản lý của chính phủ đối với các ứng phó sốt rét cùng với sự gắn kết và tham gia của các cộng đồng bị ảnh hưởng. Đảm bảo các hệ thống y tế công bằng và kiên cường Tiến bộ chống lại bệnh sốt rét phụ thuộc vào các hệ thống y tế mạnh mẽ được tài trợ và trang bị đầy đủ để cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có chất lượng cho tất cả mọi người. Điều chỉnh các ứng phó phù hợp với bối cảnh địa phương Chiến lược cập nhật về bệnh sốt rét của WHO nhấn mạnh sự cần thiết của các phương pháp tiếp cận phòng ngừa, chẩn đoán và điều trị được điều chỉnh cẩn thận, dựa trên dữ liệu địa phương và các mô hình bệnh tật. Cải thiện các hệ thống giám sát Giám sát chặt chẽ là cơ sở của việc lập kế hoạch chương trình sốt rét; nó giúp các quốc gia xác định các lỗ hổng trong phạm vi bao phủ của các công cụ phòng chống và hành động dựa trên dữ liệu nhận được. THÔNG ĐIỆP TRUYỀN THÔNG XÃ HỘI
|
| SỐT RÉT CÓ THỂ PHÒNG NGỪA Hãy hỏi cơ quan y tế địa phương về cách phòng ngừa bệnh truyền nhiễm ở khu vực bạn sống hoặc thăm quan. | SỐT RÉT LÀ BỆNH CÓ THỂ PHÒNG NGỪA VÀ ĐIỀU TRỊ Sốt rét lây truyền qua vết đốt của muỗi cái Anopheles mang mầm bệnh. Gần một nửa dân số thế giới có nguy cơ mắc bệnh. |
|
| THỜI GIAN LÀ ĐIỀU CỐT YẾU KHI PHÁT HIỆN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT RÉT Hãy yêu cầu cơ quan y tếđịa phương thực hiện test chẩn đoán nhanh sốt rétvì nócho kết quả nhanh, thao tác đơn giản vàđọc kết quả dễ dàng. | CÁC TRIỆU CHỨNG SỐT RÉT GỒM: ·sốt cao ·ớn lạnh ·đau đầu ·giống các triệu chứng nhiễm cúm khác Điều trị nhanh chóng với thuốc sốt rét hiệu quả có thể ngăn ngừa sốt rét nhẹ phát triển thành sốt rét ác tính hoặc tử vong. |
|
| THÊM TIẾNG NÓI kêu gọi đầu tư và đổi mới trong cuộc chiến chống lại sốt rét. | ĐẨY MẠNH ĐỔI MỚI Không có công cụ duy nhất hiện có nào giải quyết được vấn đề sốt rét. Thêm tiếng nói của mình vào danh sách những người kêu gọi đầu tư mang lại các phương pháp chẩn đoán mới, các biện pháp tiếp cận phòng chống véc-tơ và các thuốc điều trị sốt rét để đẩy nhanh tiến độ phòng chống sốt rét. |
|
| MỞ RỘNG TIẾP CẬN CÁC CÔNG CỤ HIỆN CÓ Cần phải sử dụng hiệu quả hơn nữa các công cụ hiện có để phòng ngừa, chẩn đoán và điều trị sốt rét, đặc biệt là ở các nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của sốt rét. | MỞ RỘNG SỬ DỤNG VẮC XIN SỐT RÉT ĐẦU TIÊN WHO khuyến nghị sử dụng rộng rãi vắc-xin này cho trẻ em sống trong các khu vực lây truyền bệnh sốt rét vừa và cao. Việc sử dụng rộng rãi vắc-xin này có thể cứu sống hàng chục nghìn sinh mạng mỗi năm. |
|
| TĂNG CƯỜNG TỰ CHỦ QUỐC GIA Cần phải có sự quản lý của chính phủ đối với các ứng phó sốt rét cùng với sự gắn kết và tham gia của các cộng đồng bị ảnh hưởng. | ĐẢM BẢO CÁC HỆ THỐNG Y TẾ CÔNG BẰNG VÀ KIÊN CƯỜNG. Tiến bộ chống lại sốt rét phụ thuộc vào các hệ thống y tế mạnh mẽ được tài trợ và trang bị đầy đủ để cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có chất lượng cho tất cả mọi người. |
|
| ĐIỀU CHỈNH CÁC ỨNG PHÓ PHÙ HỢP VỚI BỐI CẢNH ĐỊA PHƯƠNG Chiến lược sốt rét cập nhật của WHO nhấn mạnh sự cần thiết của các phương pháp tiếp cận phòng ngừa, chẩn đoán và điều trị được điều chỉnh cẩn thận, dựa trên dữ liệu địa phương và các mô hình bệnh tật. | CẢI THIỆN CÁC HỆ THỐNG GIÁM SÁT Giám sát chặt chẽ là cơ sở của việc lập kế hoạch chương trình sốt rét. Nó giúp các quốc gia xác định các lỗ hổng trong phạm vi bao phủ của các công cụ phòng chống và hành động dựa trên dữ liệu. |
|