Trước thực trạng bệnh sán lá gan gia tăng, Lãnh đạo Bộ Y tế đã trực tiếp chỉ đạo các giải pháp phòng chống tích cực nhằm kịp thời hạn chế sự phát triển của bệnh:
Ngày 20/6/2006: PGS.TS.Lê Ngọc Trọng-Thứ trưởng Bộ Y tế đã chủ trì cuộc họp với các Lãnh đạo Viện Sốt rét-KST-CT Trung ương, Lãnh đạo Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn và các Cục/Vụ thuộc Bộ Y tế đánh giá tình hình nhiễm bệnh sán lá gan lớn và đề ra các giải pháp tích cực để khống chế tình hình bệnh.
Ngày 10/7/2006: PGS.TS.Trần Thị Trung Chiến-Bộ trưởng Bộ Y tế chủ trì cuộc họp với TS. Nguyễn Thị Xuyên-Thứ trưởng Bộ Y tế, Lãnh đạo Viện Sốt rét-KST-CT Trung ương, Lãnh đạo Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn và Vụ trưởng các Cục/Vụ thuộc Bộ Y tế chỉ đạo xây dựng các hành lang pháp lý và các giải pháp đầu tư kinh phí để phòng chống bệnh.
Ngày 1/8/2006: TS. Nguyễn Thị Xuyên-Thứ trưởng Bộ Y tế chủ trì Hội thảo về “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh sán lá gan lớn ở người” gồm lãnh đạo các Viện Sốt rét-KST-CT, lãnh đạo các Cục/vụ thuộc Bộ Y tế, các giáo sư đầu ngành về Nội khoa và Ký sinh trùng của Viện các bệnh truyền nhiễm và nhiệt đới quốc gia, Bệnh viện Nhiệt đới TP. Hồ Chí Minh, Trường Đại học Y Hà Nội, Trường Đại học Y-Dược TP. Hồ Chí Minh để lấy ý kiến góp ý chuẩn bị ban hành tài liệu hướng dẫn chẩn đoán và điều trị cho các địa phương trong cả nước.
Ngày 4/8/2006: GS. TS. Trương Việt Dũng-Vụ trưởng Vụ Khoa học-Đào tạo chủ trì phiên họp Hội đồng Khoa học Công nghệ tại Bộ Y tế tiến hành đánh giá kết quả nghiên cứu và các thông tin về thuốc Triclabendazole để tư vấn cho Bộ trưởng Bộ Y tế làm cơ sở xem xét lưu hành tạm thời để điều trị bệnh sán lá gan lớn ở người.
Kết quả các cuộc họp chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ Y tế thống nhất nhận định về sự gia tăng của bệnh sán lá gan lớn ở nhiều nơi trong nước; chấp nhận thuốc Triclabendazole là thuốc đặc hiệu tối ưu, đảm bảo cung cấp điều trị bệnh nhâncho các vùng nhiễm bệnh và không để tình trạng thiếu thuốc điều trị; khoanh vùng lưu hành bệnh và tăng cường chỉ đạo các biện pháp phòng chống, xây dựng và chuẩn bị ban hành chính thức “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh sán lá gan lớn ở người”; xây dựngchương trình phòng chống bệnh sán lá gan lớn 2006-2010 và tài liệu truyền thông để ngăn ngừa khả năng nhiễm bệnh…  |
Toàn cảnh Hội thảo về “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh sán lá gan lớn ở người” |
Cùng với các cuộc họp chỉ đạo thực hiện, Bộ Y tế đã xúc tiến làm các thủ tục nhập thuốc Triclabendazole (Egaten 250 mg) để đảm bảo cung cấp điều trị sau khi hết nguồn viện trợ của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) trong hai năm tiếp theo, chỉ đạo các Viện Sốt rét-KST-CT tăng cường điều tra giám sát và hỗ trợ các địa phương thực hiện phòng chống. Ngày 31/7/2006, Cục Y tế Dự phòng Việt Nam-Bộ Y tế đã có Công văn số 1301/DP-KDHC về việc chỉ đạo phòng chống bệnh sán lá gan lớn gửi các Viện sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng và các Sở Y tế các tỉnh/thành phố trong cả nước với nội dung sau:
Thời gian gần đây theo báo cáo của các Viện sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng và địa phương, tình hình nhiễm bệnh sán lá gan lớn có chiều hướng gia tăng. Bệnh phân bố tại 45/64 tỉnh, thành phố trên toàn quốc, chỉ riêng trong 6 tháng đầu năm 2006 tại Phòng khám của Viện sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn đã phát hiện 1.465 trường hợp nhiễm bệnh thuộc 15 tỉnh khu vực miền Trung-Tây Nguyên, chưa kể các trường hợp vào điều trị và được phát hiện tại các bệnh viện đa khoa tỉnh (bệnh viện đa khoa Quảng Ngãi 106 ca, bệnh viện đa khoa tỉnh Bình Định 317 ca). Tỉnh có số lượng người mắc cao là Bình Định, Quảng Ngãi, Gia Lai, Quảng Nam, Phú Yên, Đà Nẵng, Hà Nội, Hà Tây, Hà Tĩnh, Bà Rịa, Vũng Tàu. Đây là một thực trạng đáng lo ngại, có thể trở thành nguy cơ đe dọa sức khỏe cộng đồng.
Bệnh sán lá gan lớn (Fascioliasis) do hai loài sán lá gan lớn Fasciola hepatica hoặc Fasciola gigantica gây nên, loài sán này chủ yếu ký sinh ở động vật ăn cỏ như trâu, bò… và gây bệnh ở người. Sán ký sinh chủ yếu ở gan và gây tổn thương gan, ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe con người và có thể gây tử vong. Nguyên nhân gây ra bệnh là do ăn phải rau hoặc thực vật thủy sinh, uống nước lã có chứa ấu trùng sán.
Để phát hiện và ngăn ngừa hiệu quả bệnh sán lá gan lớn, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Y tế; Cục Y tế dự phòng Việt Nam đề nghị Viện trưởng các Viện Sốt rét-KST-CT và Giám đốc Sở y tế các tỉnh/thành phố, khẩn trương triển khai các nội dung sau:
I. Viện trưởng các Viện Sốt rét-KST-CT:
1.Có kế hoạch giám sát, hỗ trợ các địa phương đảm bảo thuốc điều trị Triclabendazol và hướng dẫn sử dụng theo quy trình phác đồ điều trị của Bộ Y tế ban hành.
2.Chỉ đạo và hỗ trợ các tỉnh/thành phố triển khai các nội dung phòng chống sán lá gan lớn, tổng hợp tình hình báo cáo hàng tháng về Bộ Y tế (Cục Y tế dự phòng Việt Nam).
3.Viện sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Trung ương phối hợp với Trung tâm truyền thông giáo dục sức khỏe Bộ Y tế xây dựng một chương trình tuyên truyền trên Đài truyền hình Trung ương về bệnh sán lá gan lớn và các biện pháp phòng chống. Thực hiện tuyên truyền hàng ngày, hàng tuần từ nay đến hết tháng 12/2006. Chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng Dự án phòng chống bệnh sán lá gan giai đoạn 2006-2010.
II. Giám đốc Sở Y tế các tỉnh/thành phố:
1. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, tổ chức truyền thông giáo dục sâu rộng trong nhân dân về bệnh sán lá gan lớn và các biện pháp vệ sinh phòng chống.
2. Chỉ đạo các cơ sở y tế tại địa phương tăng cường giám sát phát hiện ca bệnh dựa vào:
-Khám lâm sàng: có triệu chứng đau tức vùng gan, ậm ạch khó tiêu, sốt, sụt cân…
-Tiền sử ăn gỏi cá, rau thủy sinh liên quan đến bệnh !important;
-Soi phân tìm trứng và xét nghiệm khác.
Chỉ đạo các cơ sở y tế trên địa bàn quản lý chẽ các đối tượng nhiễm bệnh, vùng lưu hành bệnh sán lá gan lớn !important; lập danh sách, lên bản đồ dịch tễ.
3. Lập kế hoạch phòng chống sán lá gan lớn năm 2007, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố bố trí đầu tư ngân sách cho công tác phòng chống giún sán nói chung và phòng chống bệnh sán lá gan lớn nói riêng. Tập trung cho hoạt động đẩy mạnh tuyên truyền trong nhân dân, tập huấn cho cán bộ y tế kiến thức về phòng chống sán lá gan, điều tra dịch tễ.
Nhận được công văn này, đề nghị Viện trưởng các Viện, Giám đốc Sở Y tế các tỉnh/thành phố khẩn trương tổ chức thực hiện và báo cáo kết quả về Cục Y tế dự phòng Việt Nam (Bộ Y tế) để tổng hợp báo cáo lãnh đạo Bộ.
Sự lãnh đạo, chỉ đạo tích cực kịp thời của Bộ Y tế không những đã ổn định được tình hình nhiễm bệnh sán lá gan ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên, mà còn định hướng chiến lược phòng chống bệnh lâu dài nhằm hạ thấp tỷ lệ bệnh một cách bền vững trong phạm vi cả nước.