Ngày 20/8/2014. BBC News - Theo một báo cáo đăng tải trên Tạp chí Nature thì có tới 30.000 người hội đủ điều kiện dùng các loại thuốc ngăn ngừa và điều trị trong vụ dịch Ebola ở Tây Phi hiện nay (Up to 30,000 'eligible for Ebola drugs') nếu sẵn có thuốc.
Các chuyên gia sử dụng dữ liệu từ các vụ dịch cũ để dự tính xem có bao nhiêu thành viên gia đình, nhân viên y tế và những người khác sẽ phải tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh. Gần đây, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã cho phép sử dụng các loại thuốc thử nghiệm Ebola nhưng nguồn cung cấp chỉ đủ để điều trị một vài trong số hàng ngàn người bị nhiễm bệnh.
Dự phòng và điều trị (Preventing and treating)
Theo WHO, số liệu chính thức cho thấy hơn 1.300 người trên khắp Tây Phi đã chết vì Ebola trong chín tháng qua-một con số có khả năng là "sự ước tính thấp mức độ và quy mô của vấn đề" (vastly underestimate the size of the problem) và điều không chắc chắn này tạo ra khó khăn dự đoán số lượng thuốc cần thiết để có thể điều trị người bị nhiễm bệnh hoặc bảo vệ người có nguy cơ. Sử dụng dữ liệu có sẵn từ các vụ dịch Ebola trước, các nhà nghiên cứu tại Đại học Oxford đã xây dựng một mô hình thống kê để ước tính số lượng những người có thể cần dùng thuốc. Việc lây nhiễm trước đây chủ yếu là liên quan đến người dân nông thôn ở miền Trung và Đông Phi-trái ngược với vụ dịch này là vụ dịch lây lan nhanh hơn và đến một số trung tâm đô thị, mô hình nghiên cứu cho thấy khoảng 30.000 người có nhu cầu bảo vệ bằng thuốc và vaccine cho đến nay theo 4 nhóm nguy cơ cao nhất được xác định và liệt kê theo thứ tự cấp bách là những người bị nhiễm và thành viên gia đình và người chăm sóc tiếp xúc gần gũi với họ; nhân viên y tế và những người tham gia trong các hoạt động tang lễ, những người đã có thể tiếp xúc kéo dài với virus; các nhân viên làm công tác nhân đạo và nhân viên hỗ trợ; một nguồn cung cấp dự phòng cho du khách khi đến ở các nước không bị ảnh hưởng.
Tiến sĩ Oliver Brady, trưởng nhóm nghiên cứu từ Đại học Oxford cho biết các nhà hoạch định chính sách và các nhà tài trợ cần thiết đưa ra quyết định khẩn cấp về cách tốt nhất để ưu tiên cho các nhóm này.
 |
| Rất ít công ty dược tìm kiếm các loại thuốc dùng để giải quyết virus |
Ngay từ ước tính đầu tiên có khoảng 30.000 người cần được sử dụng thuốc chống lại Ebola là một sự rùng mình (chillingly large) cho thấy vụ dịch đặt ra một mối đe dọa trên quy mô lớn hơn dự đoán có thể của nhiều người. Thực ra, các tác giả muốn kết quả nghiên cứu này cảnh báo các chính phủ, cơ quan nghiên cứu và công ty dược phẩm tham gia vào với một đáp ứng mạnh mẽ hơn. Mặc dù ước tính dựa trên một loạt các giả định có thể là quá cao hoặc quá thấp so với thực tế nhưng trong bất kỳ trường hợp nào thì nghiên cứu này cũng cung cấp một khuôn khổ đầu tiên để tính toán nhu cầu có khả năng cho các loại thuốc mới và đó chính là thách thức lớn nhất đối với hầu hết các công ty dược phẩm, một thị trường tiềm năng của 30.000 người là quá nhỏ để xứng đáng với bất kỳ sự chú ý nào đặt ra một sự đầu tư khẩn cấp hoặc nghiêm trọng. Vì vậy công việc biến thuốc thử nghiệm thành các sản phẩm có thể sử dụng được sẽ phải được tài trợ bởi cơ quan nhà nước và quỹ từ thiện đến khi hoàn tất, thì cách bảo vệ cơ bản tốt nhất hiện nay là tiếp tục đảm bảo số người có đủ găng tay cao su và túi bao quanh cơ thể.
Nhiều điều không rõ ràng (Many uncertainties)
Các nhà nghiên cứu cho biết thêm nhiều thông tin chi tiết hơn về cách thức virus lây lan ở các khu vực đô thị và các mức độ phơi nhiễm của nhân viên y tế phải đối mặt sẽ là vô giá trong việc đưa ra con số chính xác hơn, các chuyên gia thừa nhận đã dự đoán mức độ cần thiết và cách tốt nhất để đối phó với vi rút gây ra nhiều khó khăn trong việc phát triển một tình huống mà rất nhiều chi tiết vẫn chưa chắc chắn. Một số câu hỏi đặt ra là các thuốc thử nghiệm khác nhau có tác dụng như thế nào được cho là bằng chứng nhất về việc sử dụng chúng qua thử nghiệm ỏ động vật và mối quan tâm hiện có về các thuốc mới có thể được sản xuất nhanh như thế nào?.
Prof Jonathan Ball of Nottingham University said certain approaches may have more impact than others: "If the aim is to prevent the disease occurring in humans, then history tells us that our best bet is vaccination.
Giáo sư Jonathan Ball của Đại học Nottingham cho biết một số cách tiếp cận nào đó có thể có tác động nhiều hơn những cách tiếp cận khác: "Nếu mục đích là để ngăn chặn bệnh xảy ra ở người, sau đó lịch sử cho chúng ta biết cách tốt nhất là chủng ngừa nhưng điều đó sẽ không xảy ra vào ngày mai và nó sẽ không giải quyết vấn đề hiện nay ở Tây Phi. Tôi cho rằng cách duy nhất chúng ta sẽ phải chống đỡ với vụ dịch tồi tệ chưa từng thấy này là bằng cách giáo dục, sự tham gia của cộng đồng, cung cấp chăm sóc sức khỏe tốt hơn và kiểm soát nhiễm khuẩn nghiêm ngặt".