Ngày 26/7/2014. MELBOURNE, AUSTRALIA - Nghe các nhà khoa học nói về nó, không có gì điều trị ngắn hơn của một loại thuốc kỳ diệu. Tên thuốc là sofosbuvir, được gọi là Solvadi bởi nhà sản xuất và có hiệu quả rõ rệt trong điều trị viêm gan C đến nỗi mà các nhà quản lý Mỹ dán cho cái mác "liệu pháp mang tính đột phá" (breakthrough therapy) khi họ chấp thuận thuốc này xuất hiện ở thị trường Mỹ vào năm ngoái.
Việc nắm bắt được rằng nó không hề rẻ: một viên thuốc có giá tới 1.000 đô la có nghĩa là liệu trình hàng ngày trong vòng 12 tuần được kê đơn theo quy định đối với hầu hết bệnh nhân sẽ có giá tới 84,000 đô la. Điều đó mang lại tiếng la ó của những người phản đối từ các nhà hoạt động cáo buộc Gilead Sciences có trụ sở tại California bán với giá cắt cổ.
Cuộc trang luận nêu bật những câu hỏi hóc búa tiếp tục làm đau buồn về nghiên cứu y tế và chi phí leo thang trong chăm sóc sức khỏe không chỉ ở Hoa Kỳ và các nơi khác, một mức giá như thế nào là phù hợp để làm thay đổi cuộc sống hay cứu mạng sống con người, phương pháp điều trị nào và ai xác định điều đó? Các công ty dược phẩm cho rằng họ chi tiêu hàng tỷ đô la để nghiên cứu, khám phá và thử nghiệm các loại thuốc mang tính đột phá như vậy vì vậy hạch toán chi phí sản xuất chỉ là một phần nhỏ trong đầu tư tổng thể của công ty.
Các nhà hoạt động-một số người đi đến hội nghị quốc tế về phòng chống AIDS ở Melbourne, Australia, để phản đối quyết định của Gilead và cho rằng các công ty dược phẩm lừa dối khách hàng và bệnh nhân với giá cả tùy ý với biên độ dao động rộng rãi từ nơi này đến nơi khác. "Chúng tôi muốn Gilead giải thích, đầu tiên vềnhững gì mà họ đưa ra mức giá đó cho dù đó là 84,000 đô la ở châu Âu và Hoa Kỳ hoặc thậm chí chỉ là 2,000 đô la ở một nước khác", Karyn Kaplan, giám đốc về chính sách HIV và viêm gan quốc tế và là nhà vận động quốc tế cho tổ chức có trụ sở ở New York, nhóm hành động điều trị cho biết: "Chúng tôi muốn hiểu giá của họ dựa trên cơ sở nào và lý do tại sao họ sẽ không đưa ra một mức giá phải chăng cho tất cả những người cần nó." Theo Gregg Alton, phó chủ tịch điều hành về hợp tác và thương mại y tế của công ty Gilead Sciences thì thuốc có giá khác nhau trên thế giới như tại Ai Cập, nơi có một tỷ lệ cao của bệnh viêm gan C thuốc chỉ có giá 300 đô la mỗi tháng. Alton cũng lưu ý rằng công ty sẽ cung cấp cho cấp phép chung cho một số nhà máy, điều này sẽ đẩy giá xuống trong tương lai. "Đó là một loại thuốc tuyệt vời, nó thực sự đang làm thay đổi bộ mặt của viêm gan C và khả năng điều trị viêm gan C từ một căn bệnh phần lớn không thể chữa được ai đến mức chúng ta có thể chữa khỏi với tỷ lệ hơn 90%", ông nói với đài VOA.
Một nghiên cứu bởi các nhà nghiên cứu tại Đại học Liverpool đã kết luận rằng thuốc Solvadi có thể được sản xuất với giá chỉ một vài cent Mỹ và rằng ngay cả giá 1 đô la cho 1 một viên thuốc, Gilead sẽ tạo ra lợi nhuận lành mạnh. Alton nói việc xem xét giá của loại thuốc này, người ta phải thực hiện sự tính toán là một bệnh nhân được chữa khỏi bệnh viêm gan C không chỉ là không còn căn bệnh này mà còn là gánh nặng về tài chính cho các phương pháp điều trị trong tương lai: "Vì vậy thực sự trên cơ sở chi phí, nếu bạn chỉ nhìn vào chi phí thuần túy thì nó thực sự là ít tốn kém hơn so với điều trị HIV vì HIV là bệnh mãn tính, nếu bạn thực sự đặt các chi phí điều trị thực sự cho mạng sống, hóa ra là được nhiều hơn và một lần nữa điều khác là chúng tôi thực sự hy vọng giá cả giảm xuống và đó là mục đích của việc cấp giấy phép chung".
Theo WHO, có khoảng 150 triệu người trên thế giới bị bệnh viêm gan mạn tính này và được lan truyền như HIV qua đường máu hoặc quan hệ tình dục vì vậy nhiều bệnh nhân HIV có nguy cơ cao hơn bị viêm gan C, các triệu chứng có xu hướng nổi lên vào giai đoạn cuối của bệnh và có thể dẫn đến ung thư gan.Báo cáo của WHO cho biết về mặt tổng thể, họ viêm gan của các virus này giết chết khoảng 1 triệu người mỗi năm. Bây giờ, Gilead kiếm được lợi nhuận, đầu tuần này công ty công bố doanh thu quý II của Sovaldi ở một con số khổng lồ 3,5 tỷ USD đặt viên thuốc màu vàng nhỏ xíu này đi đúng hướng là một trong những công ty dược phẩm lớn nhất thành công trong mọi lúc với doanh số bán hàng dự kiến đạt tới doanh thu của thuốc Lipitor-loại thuốc làm giảm mức cholesterol trong máu.
"Tât cả chúng ta không chống lại Gilead trong việc kiếm tiền, họ là một công ty và là một thực thể lợi nhuận, vì vậy tất cả chúng ta nhận ra và đồng ý rằng các công ty khởi động đầu tư và họ xứng đáng được khen thưởng thích hợp", ông Kaplan nói: "Tuy nhiên, phần thưởng thích hợp là gì và sự thiếu minh bạch trong cách khởi tạo dược phẩm, công ty dược phẩm đưa ra giá đó là không sát với thực tế".