57 năm đã trôi qua, nhưng tất cả vẫn còn đọng lại trong lòng người dân Hà Nội và bồi hồi, xúc động mỗi khi nhớ lại giờ phút thiêng liêng trong ngày giải phóng thủ đô 10/10.
Những người lính Pháp cuối cùng dời khỏi Hà Nội
Sáng ngày 9/10/1954 quanh khu vực các phố Hàng Đậu, Lý Nam Đế tập trung rất đông các đơn vị lính Pháp. Một ngày âm u mưa gió. Từng đoàn xe tải lối đuôi nhau lên cầu Long Biên, các đơn vị lính Pháp xếp hàng một rút quân qua cầu dưới sự giám sát của các thành viên Uỷ ban liên kiểm quốc tế gồm ba nước Ấn Độ, Canada và Ba Lan. Rất đông phóng viên các nước đã đổ về đây để ghi lại hình ảnh lịch sử diễn ra trên cây cầu Long Biên.
16 giờ ngày 9/10/1954, quân Pháp tập trung hết về đầu cầu Long Biên, xe vận tải quân sự, xe bọc thép lần lượt qua cầu. Cuối cùng, toán lính gác ở bốt đầu cầu rút nốt. Viên đại tá D'Agence rút sau cùng trên một chiếc xe Jeep, đến giữa cầu thì dừng lại. Đồng chí Tạ Duy Đức, cán bộ tuyên huấn Trung đoàn Thủ đô biết tiếng Pháp đi với phân đội tiếp quản tiến đến. Viên sĩ quan Pháp nói: "Các ngài tiếp quản đến đây. Từ nửa cầu bên này sang Gia Lâm còn thuộc chúng tôi đến hết ngày mai". Lúc đó là 16 giờ 30 phút ngày 9/10/1954. Đồng chí Tạ Duy Đức nói lời chào bằng tiếng Pháp: Adieu! (Vĩnh biệt!). Viên đại tá phẩy tay một cái, lầm lũi lên xe.
Người dân Hà Nội xuống đường đón chào đoàn quân giải phóng
Từ sáng sớm ngày 10/10/1954, nhân dân Thủ đô trong trang phục quần áo chỉnh tề, mang cờ hoa, ảnh Bác Hồ... xếp thành đội ngũ theo từng công sở, xí nghiệp, trường học, khu phố... tập trung tại các ngả đường mà đoàn quân giải phóng sẽ hành quân qua.
Uỷ ban Quân chính thành phố và Đại đoàn 308 từ các cửa ô mở cuộc hành quân lịch sử vào Hà Nội. Dẫn đầu đoàn quân vào tiếp quản Thủ đô, có Thiếu tướng Vương Thừa Vũ, Chỉ tịch Uỷ ban Quân chính và Bác sĩ Trần Duy Hưng, chủ tịch Thành phố.
8 giờ, cánh quân phía Tây - những chiến sĩ bộ binh của Trung đoàn Thủ đô, do Trung đoàn trưởng Nguyễn Quốc Trị, Anh hùng quân đội dẫn đầu - xuất phát từ Quần Ngựa, diễu binh qua Kim Mã, Hàng Đẫy, Cửa Nam, Hàng Bông, Hàng Đào, Hàng Ngang... Đến 9 giờ 45 phút, đoàn tiến vào Cửa Đông Thành Hà Nội.
8 giờ 45 phút, cánh quân phía Nam xuất phát từ Việt Nam học xá tiến qua Bạch Mai, Phố Huế, vòng qua Hồ Gươm, rồi vòng lại tiếp quản toàn bộ khu vực Đồn Thuỷ và Đấu Xảo.
Đúng 15 giờ ngày 10/10, còi Nhà hát thành phố nổi lên một hồi dài, người dân đổ về đây nghe Chủ tịch Uỷ ban Quân chính thành phố đọc bức thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi đồng bào thủ đô nhân ngày giải phóng.
 |
| Những người Pháp cuối cùng đang lầm lũi dời khỏi Hà Nội. (Ảnh: TL) |
 |
| |
 |
| Từng đoàn người đổ ra đường ăn mừng chiến thắng. (Ảnh: TL) |
 |
| |
 |
| Đoàn xe của quân giải phóng đang tiến vào Thủ đô Hà Nội. (Ảnh: TL) |
 |
Chủ tịch TP Hà Nội - bác sỹ Trần Duy Hưng đang vẫy tay chào người dân trên phố.
(Ảnh: TL) |
 |
| Niềm vui của người dân Hà Nôi. (Ảnh: TL) |
 |
| Niềm vui của các chiến sỹ trên đường phố thủ đô. (Ảnh: TL) |
 |
| Lễ chào cờ mừng chiến thắng tại sân cột cờ. (Ảnh: TL) |
 |
Chủ tịch UB Quân chính Vương Thừa Vũ và Chủ tịch TP Hà Nội Trần Duy Hưng
(đứng bên phải) đang làm lễ chào cờ. (Ảnh: TL) |
 |
| Cờ đỏ sao vàng tung bay trên đỉnh cột cờ Hà Nội. (Ảnh: TL) |
 |
Đúng 15 giờ ngày 10/10, còi nhà hát lớn nổi lên một hồi dài. Chủ tịch Ủy ban Quân chính
đọc thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi đồng bào thủ đô nhân ngày giải phóng. (Ảnh:TL) |