Ngày 29/08/2014. BBC News. Dữ liệu thử nghiệm lâm sàng duy nhất ở thuốc điều trị thử nghiệm virus Ebola ZMapp cho thấy đạt hiệu quả 100% ở các nghiên cứu trên khỉ, thậm chí là các giai đoạn sau của bệnh.
Các nhà nghiên cứu đã đưa ra dữ liệu trên Tạp chí Nature và cho biết đây là một “bước tiến quan trọng” (very important step forward) nhưng với nguồn cung cấp hạn chế sẽ không giúp cho 20.000 người được dự đoán bị nhiễm trong giai đoạn bùng nổ dịch bệnh ở Tây Phi và 2 trong số 7 bệnh nhân được phân phát thuốc ZMapp đã tử vong do virus này. ZMapp được cho là “huyết thanh bí mật” (secret serum) vì nó vẫn còn đang trong giai đoạn thử nghiệm để phát triển, cho đến nay chưa có dữ liệu công khai nào về hiệu lực của nó. Các bác sĩ buộc phải chuyển sang dùng loại thuốc thử nghiệm này bởi vì chưa có biện pháp điều trị nào đối với virus Ebola, căn bệnh đã giết chết hơn 1.500 người kể từ khi bắt đầu xuất hiện ở Guinea.
 |
| Thuốc Zmapp đã cứu được 100% chú khỉ thử nghiệm bị nhiễm Ebola nặng |
Thuốc điều trị kết hợp (Cocktail)
Các nhà nghiên cứu đang điều tra sự kết hợp các kháng thể khác nhau, một phần của hệ miễn dịch mà kết nối với các virus như là một liệu pháp điều trị. Các kết hợp trước đây cho thấy hiệu lực ở nghiên cứu trên động vật, ZMapp là thuốc điều trị hỗn hợp mới nhất và chứa 3 kháng thể khác nhau. Các thử nghiệm trên 18 con khỉ nâu (rhesus macaques) nhiễm virus Ebola cho thấy 100% con được cứu sống, thử nghiệm được thực hiện bao gồm những con bị nhiễm bệnh sau 5 ngày, đối với loài khỉ đây là giai đoạn tương đối muộn vì chúng thường chết sau 3 ngày nhiễm bệnh.
 |
| William Pooley, ởAnh, được điều trị bằng thuốc ZMapp |
Các nhà khoa học cho rằng kết quả này rất quan trọng vì các liệu pháp trước đây cần được điều trịtrước khi các triệu chứng của bệnh xuất hiện, một trong các nhà nghiên cứu-Tiến sĩ Gary Kobinger của Cơ quan y tế Cộng đồng (Public Health Agency) Canada nói đây là một bước tiến lớn so với các loại thuốc kháng thể tổng hợp trước đây: “Kết quả thử nghiệm vượt xa mong đợi, chúng tôi đã rất bất ngờ khi loại thuốc kết hợp này có thể cứu sống những con khỉ bị nhiễm bệnh sau 5 ngày, đây là một tin tức tuyệt vời. Điều đặc biệt đó là chúng ta có thể cứu sống một số con khỉ đã nhiễm virus nặng”.
Những tác động còn ẩn chứa ở người? (Human implications?)
Tuy nhiên, phải luôn luôn thận trọng khi áp dụng đối với người từ các dữ liệu thử nghiệm trên động vật. Bác sĩ người Liberia, một trong 3 người đã sử dụng thuốc này tại Liberia và một linh mục người Tây Ban Nha đã chết vì căn bệnh này mặc dù đã được điều trị bằng thuốc ZMapp.
William Pooley, người Anh đầu tiên bị nhiễm virus Ebola khi bùng nổ dịch bệnh đã được điều trị bằng thuốc thử nghiệm ZMapp khi có 2 bác sĩ người Mỹ đã được chữa khỏi và phục hồi. Quá trình phát triển bệnh ở người thấp hơn đối với loài khỉ vì vậy ước tính một cách thận trọng thuốc thử nghiệm ZMapp có thể hiệu quả sau 9 - 11 ngày nhiễm bệnh nhưng TS. Kobinger cho biết: “chúng tôi biết rằng đó là liệu pháp điều trị để không trở lại nơi có quá nhiều sự thiệt hại cho con người, vì vậy đó là một điểm hạn chế”. Nhóm nghiên cứu muốn bắt đầu thử nghiệm lâm sàng ở người để có đánh giá thực sự về hiệu lực của thuốc.
 |
| Thuốc thử nghiệm chưa chắc chắn có thể cứu sống 20.000 người dự đoán bị nhiễm bệnh |
Phát biểu về kết quả nghiên cứu với hãng tin BBC, Giáo sư Jonathan Ball-nhà nghiên cứu về virus của trường Đại học Nottingham cho biết: “Trước đây, ZMapp là một điều bí ẩn hoàn toàn. Đây là sự cải tiến không thể tin được đối với thuốc điều trị kết hợp này, để chắc chắn 100% và quan trọng rằng cho phép sử dụng khi người bệnh bắt đầu có các biểu hiện rõ của bệnh”. Đối với 7 bệnh nhân đã được điều trị, ông cũng cho biết thêm: “Rõ ràng đó là lời cảnh báo rằng tất cả bằng chứng ở người là nhỏ và không có bằng chứng khó khăn nào xảy ra đối với virus này ở bệnh nhân”.
Giáo sư Peter Piot-Giám đốc của Trường Vệ sinh và Y học Nhiệt đới London (London School of Hygiene and Tropical Medicine) nói rằng: “Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng 40 năm sau khi tôi gặp phải vụ dịch Ebola đầu tiên, căn bệnh này vẫn đang cướp đi mạng sống người dân ở mức độ tàn phá như vậy. Thử nghiệm được thực hiện ở loài khỉ cho thấy bằng chứng thuyết phục nhất để xác định ZMapp có thể là liệu pháp điều trị hiệu quả đối với virus Ebola ở người. Điều quan trọng hiện nay là thử nghiệm ở người bắt đầu ngay khi có thể”.