Trong giai đoạn phát triển xã hội hiện nay, vấn đề phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em nhằm nâng cao tầm vóc của người Việt Nam được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm. Sự phát triển của con người phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó việc phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng cho trẻ em được xem như một giải pháp quan trọng nhằm nâng cao tầm vóc của người Việt nam. Vitamin A là một trong số vi chất dinh dưỡng quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển cơ thể của trẻ em bởi vì có vai trò trong cơ thể. Để thực hiện quan điểm này của Đảng và Nhà nước, Bộ Y tế đã phát động chiến dịch chống suy dinh dưỡng trẻ em trên phạm vi toàn quốc; Vitamin A là một trong số các loại vi chất dinh dưỡng và Mebendazole/Albendazole tẩy giun đường ruột được lựa chọn sử dụng trong chiến dịch này.
Ngày 11/10/2007, Bộ Y tế đã ra Quyết định số 3893/QĐ-BYT về việc hướng dẫn bổ sung Vitamin A cho trẻ em từ 6 đến 60 tháng tuổi kết hợp với tẩy giun đường ruột cho trẻ em từ 12 đến 60 tháng tuổi gửi Chánh văn phòng; Vụ trưởng Vụ điều trị, Chánh thanh tra và các Vụ trưởng, Cục trưởng thuộc Bộ Y tế; Viện trưởng các Viện Dinh dưỡng quốc gia, Viện Sốt rét-KST-CT Trung ương, Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn, Viện Sốt rét-KST-CT TTP. Hồ Chí Minh; Giám đốc Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; Thủ trưởng y tế các ngành chịu trách nhiệm thi hành.
Hướng dẫn này nhằm tăng cường thể chất trẻ em Việt Nam thông qua cơ chế tác dụng của Vitamin A cần thiết cho quá trình nhìn, phát triển, bảo vệtoàn vẹn của biểu mô và sự phân bào miễn dịch. Vitamin A rất cần cho quá trình nhìn, thiếu vitamin A sẽ gây ra hiện tượng quáng gà làm trẻ không nhìn thấy trong điều kiện ánh sáng yếu, nếu thiếu ở mức độ nặng sẽ gây tổn thương giác mạc mắt, thậm chí có thể gây mù lòa vĩnh viễn. Đối với phát triển thể chất, thiếu Vitamin A sẽ làm trẻ chậm phát triển hơn so với những trẻ bình thường cùng lứa tuổi. Vitamin A có vai trò biệt hóa tế bào, thiếu Vitamin A, các tế bào sẽ bị sừng hóa, các nhung mao bị thưa và mất đi; vì vậy trẻ em kém hấp thu chất dinh dưỡng trong ruột và rất dễ bị mắc các bệnh nhiễm khuẩn, nhất là nhiễm khuẩn đường hô hấp và đường tiêu hóa. Vitamin A có vai trò miễn dịch, thiếu Vitamin A trẻ dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn và thường kéo dài hơn; làm tăng nguy cơ mắc bệnh và tử vong, bổ sung Vitamin A làm giảm 23% tỷ lệ tử vong ở trẻ em. Để sử dụng Vitamin A hiệu quả, cần kết hợp với tẩy giun đường ruột với Mebendazole là thuốc có tác dụng ức chế sự hấp thu glucose của giun, dẫn đến sự suy kiệt glucogen và các thành phần ATP (adenosine triphosphate) cần cho đời sống của giun và làm giun bị chết dần và đào thải ra ngoài theo phân sau 3-7 ngày điều trị; hoặc kết hợp với một loại thuốc tẩy giun khác là Albendazole có tác dụng tương tự như Mebendazole nhưng có hiệu quả cao hơn trong điều trị các bệnh giun móc, nang sán.
Giới thiệu thuốc và chế phẩm:
 |
Bác sĩ kiểm tra sức khỏe cho trẻ em dưới
6 tuổi (Ảnh minh họa từ internet) |
1.Vitamin A: viên nang được sản xuất phổ biến với 2 loại viên nang liều cao 200.000 đơn vị (viên màu đỏ) và 100.000 đơn vị (viên màu xanh).
2.Mebendazole (Vermox, Fugacar): viên nén chứa 500mg Mebendazole.
3.Albendazole: viên nén chứa 200mg hoặc 400mg Albendazole.
Tác dụng không mong muốn:
1.Vitamin A: an toàn và hầu như không có tác dụng phụ. Tuy nhiên khi dùng liều rất cao một lúc hoặc dùng kéo dài có thể xuất hiện ngộ độc cấp (trẻ nhỏ có dấu hiệu thóp phồng, nôn mửa, tăng áp lực nội sọ) hoặc ngộ độc mạn tính (đau đầu, mệt mỏi, buồn nôn, rụng tóc, da khô, chậm tăng cân, kém ăn, tăng chảy máu, đau xương). Cần cho trẻ em uống Vitamin C hoặc nước chanh đường, đưa ngay đến cơ sở y tế để xử trí.
2.Mebendazole/Albendazole: an toàn và ít tác dụng phụ, đôi khi có thể gặp thoáng qua như đau vùng thượng vị, buồn nôn, mệt, mất ngủ nhưng tự hết sau khi ngừng thuốc.
Chỉ định và liều dùng:
1.Vitamin A: trẻ em 6-60 tháng tuổi uống theo chiến dịch bổ sung Vitamin A toàn quốc 1 năm 2 lần, trẻ em dưới 5 tuổi bị mắc các bệnh có nguy cơ thiếu Vitamin A (sởi, tiêu chảy kéo dài, viêm hô hấp cấp, suy dinh dưỡng nặng), bà mẹ sau khi sinh con trong vòng một tháng sau đẻ nhằm tăng lượng Vitamin A trong sữa mẹ.
2.Albendazole/Mebendazole: có tác dụng với giun đũa, móc, tóc, kim với trẻ em từ 24 tháng tuổi trở lên theo Công văn hướng dẫn số 5256 của Bộ Y tế ngày 7/8/1999.
3.Vitamin A kết hợp với Albendazole/Mebendazole: đối với các đối tượng uống theo chiến dịch, uống định kỳ 6 tháng 1 lần. Trẻ em 12-23 tháng tuổi uống Vitamin A liều 200.000 đơn vị kết hợp với Albendazole 200mg hoặc Mebendazole 500mg; trẻ em 24-60 tháng tuổi uống Vitamin A liều 200.000 đơn vị kết hợp Albendazole 400mg hoặc Mebendazole 500mg
Chống chỉ định:
Trẻ đang đau bụng, sốt cao (>38,50C); đang bị các bệnh mãn tính như tâm thần, suy thận, gan, hen phế quản; có tiền sử dị ứng với các thành phần của thuốc.
Xử trí và theo dõi:
Đối với các trường hợp uống thuốc giun cần theo dõi 48 giờ cần theo dõi 48 giờ sau khi uống, các trường hợp có triệu chứng đau bụng cần theo dõi tại trạm y tế xã, nếu có các triệu chứng tắc ruột do quá nhiều giun cần xử trí ngoịa khoa tại bệnh viện.