Ngày 5/11/2013, Bộ trưởng Bộ Y tế đã có Quyết định số 4445/QĐ-BYT về việc ban hành quy chế phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí của Bộ Y tế bao gồm 3 chương, 10 điều quy định có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký.
Quy chế do Bộ Y tế ban hành theo các quy định của pháp luật về báo chí hiện hành áp dụng cho các Vụ, Cục, Tổng cục, Văn phòng Bộ, Thanh tra Bộ và các đơn vị trực thuộc Bộ Y tế với một số nội dung tóm tắt như sau.
Người phát ngôn và cung cấp thông tin chính thức cho báo chí của Bộ Y tế gồm Bộ trưởng Bộ Y tế, một đồng chí Thứ trưởng được Bộ trưởng giao nhiệm vụ phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí thường xuyên. Họ tên, chức vụ, số điện thoại và địa chỉ e-mail của người phát ngôn phải được công bố bằng văn bản cho các cơ quan báo chí, cơ quan quản lý nhà nước về báo chí và được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử (Website) của Bộ Y tế. Khi có vấn đề liên quan của ngành y tế được phản ánh trên các phương tiện thông tin đại chúng, Thứ trưởng phụ trách lĩnh vực được Bộ Y tế phân công là người được ủy quyền chủ động phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí, chỉ đạo các đơn vị được phân công phụ trách xử lý thông tin và chịu trách nhiệm trước Bộ trưởng Bộ Y tế về nội dung thông tin. Đối với các lĩnh vực chuyên môn, Bộ trưởng Bộ Y tế ủy quyền cho thủ trưởng các đơn vị của Bộ Y tế phối hợp cùng người phát ngôn để phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí theo từng lĩnh vực chuyên ngành cụ thể: lĩnh vực dân số-kế hoạch hóa gia đình là Tổng cục trưởng Tông cục Dân số & Kế hoạch hóa gia đình; lĩnh vực y tế dự phòng là Cục trưởng Cục Y tế dự phòng; lĩnh vực khám chữa bệnh là Cục trưởng Cục quản lý khám chữa bệnh; lĩnh vực dược là Cục trưởng Cục quản lý dược; lĩnh vực y học cổ truyền là Cục trưởng Cục Quản lý y dược cổ truyền; lĩnh vực an toàn thực phẩm là Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm; lĩnh vực môi trường y tế là Cục trưởng Cục Quản lý môi trường y tế; lĩnh vực phòng chóng HIV/AIDS là Cục trưởng Cục phòng chống HIV/AIDS; lĩnh vực tài chính kinh tế y tế là Vụ trưởng Vụ Kế hoạch-tài chính; lĩnh vực bảo hiểm y tế là Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm y tế. Ngoài các lĩnh vực kể trên, khi cần Bộ trưởng Bộ Y tế chỉ định thủ trưởng thuộc một đơn vị liên quan để phát ngôn và cung cấp tài liệu thông tin cho báo chí. Khi được ủy quyền, các đồng chí thứ trưởng và thủ trưởng các đơn vị chịu trách nhiệm trong việc phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí. Trong trường hợp cần phải làm rõ, giải trình thông tin trên các phuwowbg tiện thông tin đại chúng, đồng chí thứ trưởng và thủ trưởng đơn vị cung cấp thông tin phải chịu trách nhiệm chinh và phối hợp với các đơn vị liên quan để xử lý kịp thời. Người phát ngôn người được ủy quyền phát ngôn không được ủy quyền tiếp cho người khác; việc ủy quyền phát ngôn phải được thực hiện bằng văn bản, chỉ áp dụng trong từng vụ việc và có thời gian nhất định. Cán bộ, công chức, viên chức của Bộ Y tế không được giao nhiệm vụ thì không được nhân danh đại diện Bộ Y tế để phát ngôn, cung cấp thông tin cho báo chí. Trường hợp những người này trả lời phỏng vấn trên báo chí thì việc trả lời phỏng vấn đó mang tính chất cá nhân, không sử dụng chức danh quản lý nhà nước và phải báo cáo thủ trưởng đơn vị về nội dung trả lời phỏng vấn, đồng thời chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật nhà nước và trước thủ trưởng đơn vị về nội dung trả lời phỏng vấn.
Bộ Y tế quy định phát ngôn và cung cấp thông tin định kỳ một tháng một lần các đơn vị theo lĩnh vực quản lý chuẩn bị nội dung thông tin gửi về Vụ truyền thông và thi đua khen thưởng để cung cấp thông tin cho báo chí và cập nhật thông tin trên cổng thông tin điện tử Bộ Y tế (http://moh.gov.vn); định kỳ 3 tháng một lần tổ chức họp báo để cung cấp thông tin cho báo chí, việc tổ chức họp báo thực hiện theo quy định hiện hành. Trường hợp cần thiết, Bộ Y tế tổ chức cung cấp thông tin định kỳ cho báo chí bằng văn bản hoặc thông tin trực tiếp tại các cuộc giao ban hàng tuần do Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp với Bộ Thông tin-truyền thông tổ chức. Vụ Truyền thông và thi đua-khen thưởng chủ trì phối hợp với Văn phòng Bộ và các đơn vị liên quan chuẩn bị nội dung cung cấp thông tin cho báo chí và phải được trình Bộ trưởng Bộ Y tế duyệt trước khi công bố. Nội dung cung cấp thông tin cho báo chí bao gồm: tình hình và kết quả tổ chức thực hiện nhiệm vụ của ngành y tế trên các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Y tế, chương trình hành động của Bộ Y tế, hoạt động chủ yếu của Lãnh đạo Bộ Y tế; kết quả, thành tích của cán bộ, công chức, viên chức ngành trong việc thực hiện đường lối. chủ trương của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước trong lĩnh vực y tế; các văn bản quy phạm pháp luật về lĩnh vực y tế, đặc biệt là các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền ban hành của Bộ Y tế; quan điểm và ý kiến chỉ đạo giải quyết của Lãnh đạo Bộ đối với các vấn đề quan trọng được dư luận báo chí và xã hội quan tâm; các kế hoạch, chương trình công tác, nội dung hội nghị/hội thảo/cuộc họp của Bộ Y tế cần tuyên truyền rộng rãi đến các cấp, ngành và nhân dân; các lĩnh vực hoạt động khác của Bộ Y tế mà Lãnh đạo Bộ xét thấy cần và cho phép thông báo hoặc cung cấp thông tin với cơ quan báo chí.
Trong trường hợp đột xuất, bất thường; người phát ngôn hoặc người được ủy quyền phát ngôn và cung cấp thông tin kịp thời, chính xác cho báo chí theo quy định sau: khi thấy cần thiết phải thông tin trên báo chí về sự kiện hoặc vấn đề quan trọng, gây tác động lớn trong xã hội thuộc phạm vi quản lý nhà nước của ngành y tế nhằm cảnh báo kịp thời và định hướng thông tin, dư luận; trường hợp xảy ra sự kiện cần có ngay ý kiến ban đầu của Bộ Y tế thì người phát ngôn hoặc người được ủy quyền phát ngôn có trách nhiệm chủ động phát ngôn, cung cấp thông tin cho báo chí thời gian chậm nhất là 1 ngày kể từ khi sự việc xảy ra; khi cơ quan báo chí hoặc cơ quan chỉ đạo, quản lý nhà nước về báo chí có yêu cầu phát ngôn và cung cấp thông tin về các sự kiện, vấn đề thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Y tế đã được nêu trên báo chí; khi có căn cứ cho rằng báo chí đăng tải thông tin sai sự thật thuộc lĩnh vực do Bộ Y tế quản lý, người phát ngôn hoặc người được ủy quyền phát ngôn yêu cầu cơ quan báo chí đó phải đăng tải ý kiến phản hồi, cải chính theo quy định của pháp luật. Việc tổ chức phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí trong trường hợp đột xuất, bất thường được thực hiện thông quan một số hình thức như thông tin trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Y tế, tổ chức họp báo, thông tin bằng văn bản hoặc trả lời phỏng vấn cho cơ quan báo chí.
Tại các hội nghị, hội thảo, cuộc họp, tập huấn quy định về phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí phải tuân thủ theo quy định của pháp luật; các thông tin cung cấp cho báo chí dưới hình thức văn bản, tài liệu, báo cáo hoạt động cần phải được sự phê duyệt của Lãnh đạo Bộ Y tế, bảo đảm đầy đủ, rõ ràng, chính xác. Trường hợp các cá nhân tham gia hội nghị, hội thảo, cuộc họp, tập huấn muốn phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí thì chỉ được đại diện cho cá nhân người đó, không được đại diện cho Bộ Y tế. Trước hội nghị, hội thảo, cuộc họp, tập huấn bắt đầu; người chủ trì thông báo về phạm vi và mức độ giới hạn thông tin cung cấp cho báo chí theo vavs mức độ sau: thông tin được sử dụng phổ biến rộng rãi, tham khảo hoặc lưu hành nội bộ và thông tin không được phổ biến rộng rãi sau một thời gian nhất định do người chủ trì quyết định và chịu trách nhiệm trước Bộ trưởng Bộ Y tế.
Người phát ngôn và người được ủy quyền phát ngôn được nhân danh, đại diện cho Bộ Y tế thực hiện phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí; có quyền yêu cầu các đơn vị, cá nhân có liên quan thuộc Bộ Y tế cung cấp thông tin, tập hợp thông tin để phát ngôn, cung cấp thông tin định kỳ, đột xuất cho báo chí theo quy định; có trách nhiệm từ chối, không phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí trong các trường hợp sau đây: những vấn đề thuộc bí mật nhà nước, bí mật thuộc nguyên tắc và quy định của Đảng và bí mật không thuộc quyền hạn phát ngôn; các vụ án đang trong quá trình điều tra hoặc chưa xét xử, trừ trường hợp các cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan điều tra yêu cầu cần thông tin trên báo chí những vấn đề có lợi cho hoạt động điều tra và công tác đấu trang phòng chống tội phạm; các vụ việc đang trong quá trình thanh tra, kiểm tra, nghiên cứu giải quyết khiếu nại, tố cáo; những vấn đề tranh chấp, mâu thuẫn giữa các cơ quan, đơn vị nhà nước đang trong quá trình giải quyết, chưa có kết luận chính thức của người có thẩm quyền mà theo quy định không được cung cấp thông tin cho báo chí; những văn bản về chính sách, đề án đang trong quá trình soạn thảo mà theo quy định của pháp luật chưa được cấp có thẩm quyền cho phép phổ biến, lấy ý kiến rộng rãi trong xã hội; người phát ngôn và người được ủy quyền phát ngôn có trách nhiệm trước pháp luật, truwocs Bộ trưởng Bộ Y tế về nội dung phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí.
Về trách nhiệm của các đơn vị:
Vụ Truyền thông và thi đua-khen thưởng là đơn vị đầu mối của Bộ Y tế trong việc cung cấp thông tin cho các cơ quan báo chí; có trách nhiệm tổng hợp tất cả các thông tin cung cấp về việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước về y tế của Bộ Y tế; chủ trì phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan tổ chức họp báo định kỳ hoặc đột xuất để người phát ngôn cung cấp thông tin cho báo chí về hoạt động của ngành y tế; tổ chức cung cấp thoomng tin các sự kiện đặc biệt nhân dịp các ngày lễ lớn, ngày truyền thống y tế và các sự kiện khác do Bộ Y tế tổ chức; tổ chức cho cơ quan báo chí phỏng vấn Lãnh đạo Bộ Y tế; phối hợp với các đơn vị liên quan xử lý những thông tin báo chí viết về ngành y tế, yêu cầu các cơ quan báo chí cải chính về việc đăng tải thông tin sai sự thật về việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước của Bộ Y tế theo quy định của pháp luật về báo chí; đồng thời phối hợp với các đơn vị thuộc Bộ Y tế chỉ đạo, định hướng nội dung thông tin cho báo chí; chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan trong việc xem xét, đánh giá khi xét tặng các danh hiệu thi đua, khen thưởng cho các tập thể, cá nhân vi phạm Quy chế phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí.
Văn phòng Bộ có trách nhiệm tham mưu giúp Lãnh đạo Bộ Y tế dự thảo nội dung phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí theo quy định; theo dõi, tổng hợp thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng và dư luận xã hội liên quan tới các lĩnh vực hoạt động thuộc chức năng quản lý nhà nước của Bộ Y tế và báo cáo cho Lãnh đạo Bộ xem xét, xử lý; chủ trì phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan chuẩn bị nội dung cải chính hoặc làm rõ những thông tin liên quan đến nội dung báo chí nêu và yêu cầu cơ quan báo chí cải chính việc đăng tải thông tin sai sự thật về việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước của Bộ theo quy định của pháp luật về báo chí; chịu trách nhiệm đăng tải thông tin trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Y tế theo quy định hiện hành.
Vụ Tổ chức cán bộ có trách nhiệm chủ trì phối hợp với thanh tra Bộ, Vụ Truyền thông & thi đua-khen thưởng và các đơn vị liên quan để xử lý, kỷ luật đối với những cán bộ vi phạm Quy chế phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí.
Các đơn vị, cơ quan báo chí thuộc Bộ: Cổng thông tin điện tử Bộ Y tế, Trung tâm truyền thông giáo dục sức khỏe Trung ương, Báo sức khỏe & dời sống, Báo Gia đình & xã hội và các cơ quan báo chí thuộc Bộ Y tế có trách nhiệm đăng tải các thông tin chính xác, kịp thời; chủ động cung cấp thông tin cho báo chí góp phần định hướng dư luận; các nội dung đăng tải trên Cổng thông tin điện tử Bộ Y tế và các cơ quan báo chí thuộc Bộ Y tế đại diện cho tiếng nói chung của toàn ngành y tế.
Các Vụ, Cục, Tổng cục, Thanh tra Bộ, các đơn vị thuộc Bộ Y tế tùy theo chức năng, nhiệm vụ được giao phối hợp với người phát ngôn, người được ủy quyền phát ngôn và Vụ truyền thông & thi đua-khen thưởng cung cấp thông tin cho báo chí theo quy định. Trường hợp đặc biệt khi được Lãnh đạo Bộ Y tế ủy quyền, các đơn vị có thể cung cấp thông tin liên quan đến việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước của Bộ Y tế, các hoạt động chuyên môn của đơn vị nhưng phải thống nhất với Vụ Truyền thông & thi đua-khen thưởng trước khi cung cấp cho cơ quan báo chí.
Bộ Y tế yêu cầu thủ trưởng các đơn vị thuộc Bộ Y tế có trách nhiệm thường xuyên phổ biến, quán triệt các nội dung quy định trong Quy chế phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí tới cán bộ, công chức, viên chức thuộc cơ quan đơn vị mình. Cán bộ, công chức Bộ Y tế vi phạm quy chế tùy theo tính chất, mức độ vi phạm và hậu quả gây ra sẽ bị xử lý kỷ luật, xử lý vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định hiện hành.