Sáng nay 5/4/2016, Bộ Y tế (MOH) chính thức gặp mặt báo chí cung cấp thông tin y tế về 2 trường hợp nhiễm virus Zika đầu tiên tại Việt Nam đều là nữ ở tỉnh Khánh Hòa và thành phố Hồ Chí Minh, trong đó có một phụ nữ mang thai tuần thứ 8. Như vậy, đến nay Việt Nam nằm trong số 62 quốc gia trên thế giới được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) xác nhận có ca bệnh do virus Zika.
Thông tin về 2 trường hợp nhiễm virus Zika
Theo Bộ Y tế (MOH), trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh do vi rút Zika trên thế giới cũng như các nước láng giềng (Trung Quốc, Thailand, Cambodia, Philippines, Indonesia), nhất là từ khi nhận được thông tin du khách người Australia xét nghiệm dương tính với virus Zika sau khi trở về từ Việt Nam, trong tháng 3/2016 Bộ Y tế đã chủ động triển khai các biện pháp phòng chống tích cực ngay cả khi chưa phát hiện trường hợp dương tính với vi rút Zika tại Việt Nam. Đến ngày 4/4/2016 các Viện Vệ sinh dịch tễ (Trung ương, Tây Nguyên)/Viện Pasteur (Tp. Hồ Chí Minh, Nha Trang) đã xét nghiệm 1.215 mẫu bệnh phẩm từ các trường hợp có biểu hiện tương tự như nhiễm vi rút Zika tại 32 tỉnh, thành phố trên cả nước, trong đó đã phát hiện 2 trường hợp dương tính với virus Zika tại tỉnh Khánh Hòa và TP. Hồ Chí Minh như sau.
Xét nghiệm mẫu bệnh phẩm bệnh nhân nghi nhiễm virus Zika tại Viện VSDT Trung ương (NIHE)
1) Trường hợp thứ nhất: bệnh nhân nữ, 64 tuổi, cư trú tại phường Phước Hòa, TP. Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa; khởi phát ngày 26/03/2016 với các triệu chứng sốt nhẹ, đau đầu, nổi ban ở hai chân và đau mắt đỏ. Bệnh nhân tự uống thuốc hạ sốt ở nhà nhưng không đỡ, đến ngày 28/3/2016 bệnh nhân được người nhà đưa đến khám tại Bệnh viện Nhiệt đới Khánh Hòa. Kết quả xét nghiệm ngày 31/3/2016 tại Viện Pasteur Nha Trang dương tính với vi rút Zika; xét nghiệm khẳng định lại tại Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương và Viện Pasteur Tp. Hồ Chí Minh ngày 4/4/3016 đều cho kết quả xét nghiệm dương tính với vi rút Zika.
Bệnh nhân xác định nhiễm virus Zika dương tính tại cơ sở điều trị
2) Trường hợp thứ hai: bệnh nhân nữ, 33 tuổi, cư trú phường Thạnh Mỹ Lợi, quận 2, Tp. Hồ Chí Minh, khởi phát ngày 29/3/2016 với triệu chứng phát ban, viêm kết mạc, mệt mỏi và đến khám tại Bệnh viện đa khoa Quận 2 cùng ngày do lo ngại bị bệnh rubella; nhập viện, kết quả xét nghiệm ngày 31/3 và 01/4/2016 tại Viện Pasteur Tp. Hồ Chí Minh dương tính với vi rút Zika; sau đó kết quả xét nghiệm tại Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương ngày 02/4/2016 và của Trường Đại học Nagasaki đặt tại Viện ngày 4/4/2016 cũng cho kết quả dương tính với vi rút Zika. Điều đáng chú ý là nữ bệnh nhân này đang mang thai tuần thứ 8, trong khi virus Zika có thể gây teo não trẻ (dị tật đầu nhỏ) nếu như người mẹ mang thai bị nhiễm loại virus này.
Như vậy, đây là hai trường hợp nhiễm vi rút Zika đầu tiên được phát hiện trong cộng đồng ở Việt Nam, hiện nay sức khỏe của cả hai bệnh nhân này đều ổn định. Để đối phó với tình hình dịch bệnh do vi rút Zika ở các địa phương phát hiện có bệnh nhân cư trú, Bộ Y tế đã có văn bản gửi Sở Y tế Khánh Hòa và Tp. Hồ Chí Minh tham mưu UBND tỉnh/thành phố công bố dịch bệnhtruyền nhiễm theo quy định; chỉ đạo các địa phương nâng mức cảnh báo, đáp ứng dịch lên mức 2 đối với tình huống đã có trường hợp mắc bệnh; chỉ đạo Viện Pasteur Nha Trang, Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh tiếp tục phối hợp với các địa phương điều tra mở rộng tại khu vực ổ dịch và triển khai các biện pháp xử lý ổ dịch. Theo đại diện của WHO, những phát hiện này đã ghi tên Việt Nam vào danh sách 62 quốc gia công bố có dịch do virus Zika tính từ năm 2007 đến nay.
Khuyến cáo của Bộ Y tế
Theo dự báo của Bộ Y tế, thời gian tới có thể tiếp tục ghi nhận thêm các trường hợp nhiễm virus Zika ở Việt Nam do sự giao lưu phổ biến giữa các nước cũng như trong nước, đồng thời Việt Nam có lưu hành muỗi vằn Aedes aegypty được xác định là vector truyền bệnh và chưa có miễn dịch trong cộng đồng.
Mặc dù đặc điểm của bệnh thường diễn biến ở mức độ vừa, nhẹ, nhiều trường hợp không có biểu hiện triệu chứng và tự khỏi nên không ảnh hưởng lớn đến sức khỏe nhưng do mối liên quan tiềm ẩn giữa nhiễm vius Zika ở phụ nữ có thai và chứng đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh nên cần quan tâm đến việc phòng bệnh và theo dõi sức khỏe cho phụ nữ đang mang thai, người dự định có thai và phụ nữ mang thai nhiễm virus Zika. Để chủ động phòng chống dịch do virus Zika nhằm hạn chế sự lây lan tại cộng đồng, ổn định an sinh xã hội của người dân, Bộ Y tế đề nghị các địa phương tập trung triển khai các hoạt động sau:
1) Nâng mức cảnh báo và triển khai các hoạt động đáp ứng chống dịch theo tình huống 2 của Kế hoạch hành động phòng chống dịch bệnh do virus Zika; tiếp tục đẩy mạnh việc giám sát, lấy mẫu xét nghiệm virus Zika tại các địa phương để phát hiện sớm các trường hợp bị nhiễm, triển khai tất cả các biện pháp phòng chống bệnh bao gồm cả diệt lăng quăng (bọ gậy), phòng chống muỗi đốt, huy động người dân và cộng đồng tham gia; tổ chức giám sát véc tơ và tổ chức phun hóa chất diệt muỗi tránh lây lan rộng ra cộng đồng.
2) Triển khai mạnh mẽ công tác tuyên truyền, vận động người dân thực hiện chiến dịch “Người dân tự diệt muỗi, lăng quăng (bọ gậy) phòng chống bệnh do virus Zika và bệnh sốt xuất huyết”, đây là biện pháp hiệu quả nhất hiện nay trong việc phòng chống dịch bệnh do virus Zika. Khuyến cáo người dân không hoang mang lo lắng và thực hiện tốt các biện pháp phòng bệnh cho cá nhân, gia đình và cộng đồng, cũng như không ảnh hưởng tới các hoạt động du lịch.
3) Các địa phương thực hiện việc công bố dịch theo Quyết định 02/2016/QĐ TTg ngày 28/01/2016 của Thủ tướng Chính phủ quy định điều kiện công bố dịch công bố hết dịch bệnh truyền nhiễm nếu có dịch xảy ra nhằm huy động tối đa các nguồn lực và sự tham gia của người dân trong việc phòng chống dịch bệnh do virus Zika.
4) Tổ chức theo dõi, hướng dẫn, chăm sóc thai nghén cho phụ nữ mang thai, người mang thai bị nhiễm virus Zika, giám sát chứng đầu nhỏ trước sinh và trẻ sơ sinh tại các cơ sở sản nhi trong cả nước.
 |
Bộ Y tế (MOH)gặp mặt báo chí cung cấp thông tin y tế về 2 ca nhiễm virus Zika đầu tiên tại Việt Nam |
5) Các cơ sở khám, chữa bệnh, cơ sở sản - nhi sẵn sàng nhân lực, thuốc, vật tư, trang thiết bị, giường bệnh để đảm bảo việc thu dung, điều trị bệnh nhân.
5) Bố trí bổ sung kinh phí phục vụ công tác phòng chống dịch bệnh Zika; hướng dẫn chế độ, chính sách cho các cán bộ trực tiếp tham gia công tác phòng chống dịch.
Bộ Y tế sẽ liên tục cập nhật, chia sẻ thông tin diễn biến tình hình dịch trên thế giới và trong nước để cung cấp cho các cơ quan thông tin đại chúng và đăng trên website của Bộ Y tế (moh.gov.vn) và Cục Y tế dự phòng (vncdc.gov.vn).