Năm 1982 Việt Nam đã triển khai Chương trình phòng chống tiêu chảy và thành quả từ đó đến nay là tỷ lệ trẻ mắc bệnh tiêu hóa nói chung và tiêu chảy nói riêng giảm rõ rệt hàng năm. Tuy nhiên, vào những thời điểm thời tiết thay đổi, nhất là mùa nắng nóng, người dân lại dễ mắc nhiều loại bệnh đường tiêu hóa, trong đó có tiêu chảy. Tiêu chảy cấp tiếp tục là một gánh nặng cho người bệnh, mỗi gia đình và toàn xã hội ở Việt Nam, bởi lẽ tác động và ảnh hưởng của nó (suy dưỡng thậm chí tử vong, gia đình và người thân mất ngày công lao động, giảm thu nhập, giảm tích lũy) rất lớn nếu không có chung tay, góp sức và hỗ trợ của toàn cộng đồng
Hiện bệnh tiêu chảy vẫn còn một số bệnh nhân tiếp tục nhập viện xảy ra rải rác và nhiều bệnh nhân do chưa nhận thức được hết tính chất của bệnh nên đã không đến các cơ sở y tế điều trị kịp thời. Vì nếu không cấp cứu kịp thời, người bệnh có thể tử vong rất nhanh do mất nước, với tỉ lệ tử vong khoảng 40-50%. Trong hơn một tuần qua, kể từ khi xuất hiện ca tiêu chảy cấp đầu tiên tại phía Bắc đến nay (1/11/2007) đã có gần 40 trường hợp mắc bệnh đến nhập viện và điều trị tại một số bệnh viện trên địa bàn Hà Nội và một số tỉnh lân cận như Hà Tây, Vĩnh Phúc... (Viện Y học các bệnh truyền nhiễm và nhiệt đới quốc gia đã tiếp nhận điều trị hơn 30 ca tiêu chảy cấp, 11/14 quận huyện của Hà Nội đều có người mắc bệnh tiêu chảy), bệnh tiêu chảy cấp đang có nguy cơ bùng phát mạnh trên diện rộng.
 |
Một số tác nhân gây bệnh tiêu chảy cấp |
Thống kê của Sở Y tế Hà Nội trong 3 ngày qua cho thấy, bệnh nhân mắc tiêu chảy hiện không tập trung ở một vùng nào; những bệnh nhân mắc bệnh đã được điều trị và cách ly kịp thời, hầu hết bệnh nhân sau khi điều trị đều được phục hồi, ra viện và không có ca bệnh tử vong. Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội, các trung tâm y tế quận, huyện đã tổ chức khử trùng, vệ sinh môi trường tại nhiều xã, phường.
Theo Tiến sĩ Lê Anh Tuấn-Giám đốc Sở Y tế Hà Nội và PGS.TS. Trịnh Quân Huấn-Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết nguyên nhân chính dẫn đến bệnh tiêu chảy cấp này là do người bệnh ăn thực phẩm sống như mắm tôm, mắm tép, tiết canh, gỏi hải sản, tiết canh, nem chua,... theo đó Sở Y tế Hà Nội đã có lệnh đình chỉ bán và sử dụng mắm tôm.
Trước tình hình diễn tiến phức tạp của dịch bệnh, Bộ Y tế đã họp khẩn cấp và thành lập “Ban chỉ đạo phòng, chống dịch tiêu chảy cấp nguy hiểm”, đồng thời có công điện khẩn gửi tất cả các cơ sở y tế trong cả nước để đối phó với căn bệnh này. Bộ Y tế chỉ đạo các đơn vị trực thuộc giám sát chặt chẽ ổ dịch, xử lý triệt để khu vực nguồn nước và môi trường xung quanh nhà bệnh nhân bằng Cloramine B 5%; những người có tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân cũng được điều trị dự phòng bằng kháng sinh; gửi Công văn khẩn yêu cầu Hà Nội và các tỉnh mở Chiến dịch về vệ sinh an toàn thực phẩm trong đó hải sản, cá tươi, mắm tôm, thực phẩm chưa chín cần loại khỏi thực đơn của người dân vì hiện nay điều đáng lo ngại nhất vẫn là nguồn thực phẩm ô nhiễm, nếu không được quản lý chặt chẽ thì nguy cơ dịch bệnh lây lan rộng sẽ là rất lớn.
 |
Rotavirus gây tiêu
chảy cấp |
Bộ Y tế cũng khuyến cáo 4 biện pháp chính phòng chống dịch bệnh trong cộng đồng là (1) Vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường: rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, cấm đi tiêu bừa bãi; tránh tập trung ăn uống nơi đông người; hạn chế người ra vào vùng đang có dịch. (2) An toàn vệ sinh thực phẩm: mọi nhà, mọi người đều thực hiện ăn chín uống sôi; không ăn rau sống, uống nước lã; không ăn các thức ăn dễ bị nhiễm khuẩn, đặc biệt là mắm tôm sống, hải sản tươi sống, gỏi cá, tiết canh, nem chua. (3) Bảo vệ nguồn nước tránh bị ô nhiễm và dùng nước sạch. (4) Khi có người bị tiêu chảy cấp, phải nhanh chóng báo ngay cho cơ sở y tế nơi gần nhất để được điều trị kịp thời.
Đối với những gia đình người bệnh, ngành y tế đã phát thuốc sát khuẩn đến từng gia đình, thực hiện xử lý nguồn nước quanh khu vực gây bệnh. Nhân viên y tế trực 24/24 giờ liên tục ở các khu vực nhiễm bệnh; đối với những người trực tiếp tiếp xúc với bệnh nhân đã được điều trị bằng kháng sinh dự phòng. Đặc biệt, Bộ Y tế cũng đã có công điện khẩn gửi các tỉnh miền Trung như Thanh Hoá, Nghệ An... chỉ đạo triển khai các hoạt động chống dịch, sẽ phải ngừng vận chuyển mắm tôm ra ngoại tỉnh và ngay trong nội bộ các tỉnh, không để nguồn thực phẩm ô nhiễm, chuyển từ chỗ này sang chỗ khác.
Thực hiện sự chỉ đạo của Bộ Y tế, Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn đã thành lập Ban chỉ đạo do Tiến sĩ Triệu Nguyên Trung-Viện trưởng làm Trưởng ban và họp các khoachuyên môn (Phòng khám bệnh chuyên khoa, Khoa Dịch tễ, Khoa Nghiên cứu bệnh sốt rét, Khoa Ký sinh trùng, Khoa Sinh học phân tử, Khoa Đào tạo) và các phòng chức năng (Phòng Tổ Chức cán bộ, Phòng Hành Chính Quản trị, Phòng Kế hoạch tổng hợp, Phòng tài chính kế toán), Công đoàn và Đoàn Thanh niên nắm rõ tình hình và có kế hoạch ứng phó kịp thời với bệnh tiêu chảy cấp.