Ngày 19/7/2013 Hội nghị giao ban Phòng chống-Loại trừ sốt rét và các bệnh giun sán 6 tháng đầu năm 2013 khu vực miền Trung-Tây Nguyên được tổ chức tại Viện sốt rét-KST-CT Quy Nhơn.
Tham dự Hội nghị có TS Trần Thanh Dương- Viện trưởng Viện Sốt rét-KST-CT Trung ương, Chủ nhiệm Chương trình Quốc gia PCSR cùng các chuyên viên; TS Nguyễn Văn Chương -Viện trưởng Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn cùng các đồng chí trong Ban Lãnh đạo Viện; Lãnh đạo và các Trưởng khoa Dịch tễ, Côn trùng củaTPCSR/TTYHDP15 tỉnh khu vực miền Trung-Tây Nguyên.
Sau lời khai mạc, TS Nguyễn Văn Chương-Viện trưởng Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn, thay mặt Ban Lãnh đạo Viện đã báo cáo sơ kết công tác Phòng chống-Loại trừ Sốt rét và phòng chống các bệnh giun sán 6 tháng đầu năm 2013, đồng thời đưa ra phương hướng 6 tháng cuối năm 2013. Báo cáo nêu rõ: miền Trung-Tây Nguyên là khu vực có sốt rét lưu hành nặng nhất nước. Trong những năm qua chương trình phòng chống sốt rét ở Việt Nam đã thu được kết quả đáng khích lệ trong việc thực hiện các mục tiêu giảm chết, giảm mắc, không để dịch lớn xảy ra. Tuy nhiên khu vực miền Trung-Tây Nguyên vẫn phải tiếp tục đối mặt với các thách thức và khó khăn do đặc điểm sốt rét phức tạp tại khu vực này so với miền Bắc và miền Nam. Tại khu vực này sự di dân tự do, đi rừng ngủ rẫy, giao lưu biên giới, khó khăn về áp dụng các biện pháp do nhận thức người dân còn thấp, tỷ lệ ngủ màn chưa cao, nguồn lực không ổn định...), màng lưới y tế cơ sở xã, thôn bản cũng như các điểm kính hiển vi hiệu quả hoạt động chưa cao, tình trạng kinh tế của các cộng đồng dân tộc còn thấp dẫn đếnnguy cơ sốt rét bùng phát trở lại bất cứ lúc nào.
 |
 |
TS Nguyễn Văn Chương-Viện trưởng Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn báo cáo sơ kết công tác
Phòng chống-Loại trừ Sốt rét và phòng chống các bệnh giun sán 6 tháng đầu năm 2013 |
Đặc biệt năm 2012 và 2013, trong bối cảnh chung của biến đổi khí hậu toàn cầu, miền Trung-Tây Nguyên đã chịu ảnh hưởng rất lớn của thiên tai, bão lụt liên tục nên công tác phòng chống sốt rét ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên đã gặp nhiều khó khăn trong việc thực hiện các mục tiêu của chương trình.
Với những khó khăn về tình hình sốt rét như vậy, từ đầu năm 2013, Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn và các tỉnh trong khu vực đã chủ động tăng cường các biện pháp chỉ đạo phòng chống sốt rét nhằm khống chế sự gia tăng số mắc, hạn chế số tử vong và ngăn chặn dịch sốt rét xảy ra.
So sánh với cùng kỳ năm 2012, 6 tháng đầu năm 2013 số BNSR giảm 13,62%. Số SRAT giảm 51,61%, số chết do sốt rét giảm 66,67%. Số KSTSR 6 tháng đầu năm 2013 giảm 4,44% so với cùng kỳ năm 2012. Không có dịch sốt rét xảy ra tại miền Trung-Tây Nguyên trong 6 tháng đầu năm 2013.
Nguyên nhân tăngsố mắc ở một số địa phương 6 tháng đầu năm 2013:
Trong 6 tháng đầu năm 2013, số bệnh nhân sốt rét tăng ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên chủ yếu người dân có các hoạt động đi rừng ngủ rẫy, khai thác lâm thổ sản trong rừng, một số nhiễm ngoại lai từ các nơi khác về như Tây Nguyên, Lào...
Bên cạnh đó, tình hình di cư đi vào các vùng SRLH nặng làm kinh tế như: đi tìm trầm, lấy gỗ, công nhân làm thủy điện... làm chính quyền địa phương và y tế rất khó quản lý góp phần làm gia tăng sốt rét trong thời gian qua.
 |
Trong 6 tháng đầu năm 2013, số bệnh nhân sốt rét tăng ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên
chủ yếu người dân có các hoạt động đi rừng ngủ rẫy, khai thác lâm thổ sản trong rừng,
một số nhiễm ngoại lai từ các nơi khác về như Tây Nguyên, Lào... |
Kết quả các hoạt động phòng chống sốt rét 6 tháng năm 2012
- Do tình hình sốt rét năm 2012 có nhiều biến động, nên ngay từ đầu năm 2013 Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn đã đã gửi nhiều Công văn đến các Sở Y tế, Trung tâm Phòng chống sốt rét/Trung tâm Y tế dự phòng và các bệnh viện tuyến tỉnh cảnh báo nguy cơ sốt rét, chỉ đạo tăng cường các biện pháp PCSR tại các địa phương; đồng thời Lãnh đạo Viện cùng các khoa/phòng liên quan đã trực tiếp chỉ đạo PCSR tại các tỉnh có sốt rét gia tăng trong năm 2012 như Gia Lai, Phú Yên, Quảng Nam, Bình Thuận.
- Thực hiện sự chỉ đạo của Viện, các tỉnh trong khu vực đã kịp thời thông báo cho các huyện tăng cường biện pháp phòng chống sốt rét, bổ sung các biện pháp can thiệp ở vùng có nguy cơ gia tăng sốt rét như vùng dân di biến động, vùng biên giới, vùng sâu, vùng xa;
- Màng lưới chuyên khoa sốt rét các tuyến đã chú trọng chỉ đạo nâng cao chất lượng các biện pháp chuyên môn kỹ thuật trong các chiến dịch PCSR và tích cực khống chế các vùng sốt rét có biến động (các khu vực có dân di cư tự do, đi rừng, ngủ rẫy và giao lưu biên giới). Màng lưới y tế cơ sở (y tế huyện, xã, thôn, bản, điểm kính hiển vi) đã tham gia tích cực các hoạt động kiểm soát sốt rét, tuy nhiên công tác phát hiện điều trị sớm và quản lý bệnh nhân sốt rét tại cơ sở còn nhiều khó khăn, nhất là vùng biên giới Việt Lào thuộc tỉnh Quảng Trị, hoặc vùng biện giới Việt Nam-Cambodia do chưa có sự hợp tác biên giới trong kiểm soát sốt rét.
- Viện đã phối hợp với các tỉnh trong khu vực tổ chức nhiều đoàn giám sát dịch tễ sốt rét tại các vùng sốt rét trọng điểm và các vùng có nguy cơ sốt rét cao để đánh giá tình hình sốt rét, đề xuất giải pháp và khống chế nguy cơ sốt rét gia tăng. Trong 6 tháng đầu 2013, cùng với sự hỗ trợ của Dự án QTC PCSR đã tập trung giám sát tình hình sốt rét của các vùng trọng điểm, vùng biến giới đề xuất các biện pháp khống chế gia tăng mắc và xảy dịch như Dak Nông, Đak Lak, Gia Lai, Kon Tum, Phú Yên, Ninh Thuận, Khánh Hòa.
- Tăng cường chỉ đạo nâng cao chất lượng các biện pháp PCSR và bổ sung các biện pháp phun tồn lưu hóa chất, tẩm màn và điều trị bệnh nhân ở những vùng có nguy cơ xảy dịch cao.
Các đại biểu trình bày báo cáo tham luận về tình hình sốt rét tại các tỉnh của khu vực
miền Trung-Tây Nguyên |
Sau báo cáo của Viện trưởng Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn, các tham luận của 5 tỉnh có tình hình sốt rét gia tăng như: Quảng Nam, Phú Yên, Đăk Lăk, Bình Thuận, Gia Lai chủ yếu nói lên sự khó khăn trong công tác quản lý đối tượng nguy cơ mắc sốt rét như đi rừng, ngủ dẫy, giao lưu biên giới và một số chế độ đầu tư cho y tế thôn bản, kinh phí ưu tiên cho khu vực miền Trung-Tây Nguyên trong công tác PCSR. Thay mặt cho Ban chủ nhiệm Dự án PCSR Quốc gia TS Trần Thanh Dương cũng ghi nhận những thành quả PCSR của khu vực miền Trung –Tây Nguyên và chỉ đạo các tỉnh tiếp tục giám sát chặt chẽ những điểm nóng để khống chế kịp thời tình hình gia tăng; tổ chức giám sát chất lượng phun tẩm và chẩn đoán điều trị tại các tuyến cơ sở. |
TS Trần Thanh Dương-Viện trưởng Viện Sốt rét-KST-CT Trung ương phát biểu tại Hội Nghị |
TS Nguyễn Văn Chương đã chủ trì thảo luận và đề nghị Ban Chủ nhiệm chương trình PCSR Quốc gia cần tập trung nguồn lực, kinh phí để tập trung cho khu vực miền Trung-Tây Nguyên, nơi mà có 3 chiến lược PCSR của thế giới đưa ra đều có trong khu vực là: sốt rét rừng, sốt rét kháng thuốc và sốt rét biên giới. Đồng thời đề nghị các tỉnh cần tăng cường giám sát tình hình sốt rét tại đỉnh 2 của bệnh về dịch tễ, điều trị và phòng chống véc tơ để hạn chế thấp nhất tử vong do sốt rét. Ngoài ra cần chuẩn bị cho duyệt kế hoạch PCSR năm 2014 cho cụ thể và trọng tâm vào cuốit háng 8/2013; chú trọng công tác phòng chống các bệnh giun sán tại các địa phương.
Hội nghị giao ban PCSR và các bệnh giun sán khu vực miền Trung-Tây Nguyên ngắn gọn, súc tích và thảo luận những vấn đề trọng tâm, trọng điểm. Hy vọng trong tương lai tình hình sốt rét trong khu vực tiếp tục được duy trì ổn định.