Ngày 28/12/2008 tại Trường Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh, Bộ Y tế đã tổ chức Hội nghị tổng kết ngành y tế năm 2008 và triển khai kế hoạch công tác năm 2009 trong bối cảnh nền kinh tế xã hội ở nước ta gặp nhiều khó khăn do biến động kinh tế thế giới và tình hình giá cả trong nước tăng cao, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của nhân dân và cán bộ y tế cũng như hoạt động của các đơn vị y tế trong toàn quốc. Bên cạnh đó nền kinh tế nước ta hội nhập mạnh mẽ vào kinh tế thế giới khi đã là thành viên của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) nên nhiều vấn đề cần được quan tâm giải quyết.
 |
TS. Nguyễn Quốc Triệu-Bộ trưởng Bộ Y tế
phát biểu khai mạc Hội nghị |
Đến dự Hội nghị tổng kết ngành có đồng chí Nguyễn Thiện Nhân-Phó Thủ tướng Chính phủ, TS. Nguyễn Quốc Triệu-Bộ trưởng Bộ Y tế cùng các đồng chí lãnh đạo các Vụ, Cục, Tổng cục, Thanh tra Bộ, Văn phòng Bộ; lãnh đạo một số Bộ, ban, ngành trung ương; Thủ trưởng các đơn vị trực thuộc Bộ Y tế, Giám đốc Sở Y tế, Giám đốc trung tâm y tế dự phòng, Chi cục trưởng Chi cục dân số & kế hoạch hóa gia đình cùng và các cơ quan thông tin đại chúng trung ương và địa phương.
Sau phát biểu khai mạc của Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Quốc Triệu, Hội nghị đã nghe báo cáo tổng kết ngành y tế năm 2008 và kế hoạch hoạt động ngành y tế năm 2009 do TS. Trần Chí Liêm-Thứ trưởng Bộ Y tế trình bày; báo cáo của các Vụ/Cục thuộc Bộ Y tế về sự điều chỉnh mô hình tổ chức y tế tuyến huyện, vệ sinh an toàn thực phẩm; luân chuyển cán bộ và vấn đề rác thải, nước thải y tế; công tác phòng chống dịch bệnh, công tác dược, công tác dân số-kế hoạch hóa gia đình, đầu tư nâng cấp bệnh viện đa khoa tuyến huyện; đặc biệt Hội nghị đã được nghe phát biểu chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân về công tác y tế.
Đánh giá tổng kết ngành y tế năm 2008
Công tác phòng chống dịch bệnh:
Ngành y tế đã phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, đơn vị, địa phương chủ động triển khai các biện pháp phòng chống dịch bệnh bao gồm các biện pháp về chuyên môn kỹ thuật cũng như quản lý điều hành đầu tư phòng chống dịch bệnh, giám sát phát hiện và khoanh vùng xử lý nhanh các ổ dịch không để dịch bùng phát như dịch cúm A (H5N1), tiêu chảy cấp nguy hiểm, sốt rét và các bệnh truyền nhiễm gây dịch, nhất là với các vùng có thiên tai lũ lụt; đẩy mạnh các hoạt động sức khỏe môi trường, sức khỏe nghề nghiệp, dinh dưỡng cộng đồng, y tế học đường và phòng chống tai nạn thương tích.
 |  |
Đ/c Nguyễn Thiện Nhân-Phó Thủ tướng
Chính phủ phát biểu chỉ đạo Hội nghị | TS. Trần Chí Liêm-Thứ trưởng Bộ Y tế
báo cáo tổng kết ngành y tế 2008 |
Đặc biệt đã triển khai các chương trình mục tiêu y tế quốc gia vượt chỉ tiêu đề ra như điều trị khỏi cho bệnh nhân lao AFB (+) đạt gần 100%, khám phát hiện bệnh phong cho 11 triệu người đạt 100% theo kế hoạch phát hiện 615 bệnh nhân mới và đa hóa trị liệu cho 1.200 người mắc bệnh; giảm 11,46% số mắc mới HIV/AIDS, giảm 12,71 số bệnh nhân và giảm 13,47% số tử vong do AIDS; giảm 55,3% số mắc tiêu chảy cấp nguy hiểm do phẩy khuẩn tả; giảm mắc sốt rét 14,9% và giảm tử vong sốt rét 22%; giảm 34,6% số mắc và giảm 5% số tử vong do các bệnh truyền nhiễm gây dịch so với cùng kỳ năm 2007. Duy trì hệ thống giám sát liệt mềm cấp trong phạm vi toàn quốc cho trẻ em dưới 15 tuổi, loại trừ uốn ván sơ sinh, tiêm bổ sung vác-xin giảm tỷ lệ mắc sởi cho các đối tượng 7-20 tuổi tại các tỉnh trọng điểm; 90% trẻ dưới 1 tuổi được tiêm chủng đầy đủ; phát hiện và quản lý về sức khỏe tâm thần cho 99.220 bệnh nhân, trong đó phát hiện mới 17.480 bệnh nhân và chữa ổn định cho 69.454 bệnh nhân; tăng cường kiểm soát các yếu tố nguy cơ như thuốc lá, dinh dưỡng và môi trường; tổ chức khám phát hiện sớm các bệnh nhân ung thư; giảm tỷ lệ tử vong ung thư vú, ung thư tử cung.
Công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em được triển khai toàn diện, các chỉ số chăm sóc bà mẹ, trẻ em đều đạt và vượt chỉ tiêu đề ra như quản lý thai ở phụ nữ mang thai, đỡ đẻ do cán bộ y tế; giảm tử vong mẹ do tai biến sản khoa, giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi…
Công tác khám chữa bệnh:
Chất lượng công tác khám chữa bệnh ở các tuyến được nâng cao, mạng lưới khám chữa bệnh cả nước tiếp tục phát triển, y tế tư nhân cũng ngày càng lớn mạnh do dược sự quan tâm đầu tư của Nhà nước. Ước tính tổng số lượt khám bệnh năm 2008 tăng 15%, số bệnh nhân điều trị nội trú tăng 10% so với năm 2007; nhiều kỹ thuật y học cao được áp dụng và mở rộng tới các tuyến tỉnh như hỗ trợ sinh sản, ghép thận, ghép gan, phẫu thuật tim hở, nong mạch vành, phẫu thuật nội soi, chẩn đoán hình ảnh; mạng lưới chữa bệnh bằng y học cổ truyền được củng cố, các cơ sở khám chữa bệnh bằng y học cổ truyền đã được đầu tư nâng cấp đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh ngày càng cao của nhân dân. Công tác chống quá tải thực hiện nhiều hình thức và phương pháp đa dạng từ tổ chức quản lý tại các cơ sở điều trị đến tăng cường năng lực cho tuyến dưới và tuyên truyền cho người bệnh; đặc biệt đã triển khai Đề án 1816 cử cán bộ y tế đi công tác luân phiên về các tuyến để hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo và nâng cao chất lượng y tế cơ sở với 1.914 lượt cán bộ chuyên môn tuyến dưới được tập huấn về chuyên môn kỹ thuật, 5.870 lượt người được khám chữa bệnh trực tiếp và 247 ca bệnh nặng được phẫu thuật thông qua Đề án này góp phần giảm tải rất nhiều người bệnh chuyển tuyến. Mô hình bệnh viện vệ tinh được đẩy mạnh và mở rộng tăng khả năng tiếp cận với dịch vụ y tế có chất lượng ngay ở tuyến dưới, người dân có nhiều lựa chọn hơn khi có nhu cầu chăm sóc sức khỏe; hệ thống giám định y khoa, y pháp tiếp tục được củng cố về tổ chức, đầu tư cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ cho chuyên môn và đào tạo cán bộ, duy trì công tác chỉ đạo và tập huấn chuyên môn nghiệp vụ giám định y khoa cho các hội đồng giám định y khoa.
 |  |
Toàn cảnh | Hội nghị |
Công tác đào tạo nguồn nhân lực và ổn định tổ chức màng lưới y tế cơ sở:
Công tác đào tạo nguồn nhân lực, nghiên cứu khoa học được đẩy mạnh, chỉ đạo các trường đại học trong cả nước cùng Bộ GD & ĐT rà soát các văn bản không hợp lý để tăng cường đào tạo theo nhu cầu xã hội, tăng cường đào tạo cán bộ y tế cho vùng núi, vùng khó khăn. Bộ Y tế đã triển khai tăng chỉ tiêu tuyển sinh hệ dài hạn, mở rộng đối tượng và tăng chỉ tiêu đào tạo chuyên tu, đẩy mạnh đào tạo cử tuyển, có địa chỉ, theo hợp đồng với các địa phương, mở được một số mã ngành đào tạo mới. Năm 2008 chỉ tiêu tuyển sinh tăng 20% so với 2007 giao cho các trường trung ương đào tạo 420 bác sĩ đa khoa, 160 dược sĩ đại học và 300 kỹ thuật viên trung cấp trong khuôn khổ đề án đào tạo nhân lực y tế cho vùng khó khăn, vùng núi thuộc các tỉnh miền Bắc, miền Trung, Tây Nguyên và vùng đồng bằng sông Cửu Long theo chế độ cử tuyển. Hoàn thiện hệ thống văn bản quản lý hoạt động khoa học công nghệ theo đặc thù ngành y tế đặc biệt là các văn bản chỉ đạo nghiên cứu thử lâm sàng thuốc và vacxin; đáp ứng nhanh việc đề xuất các đề tài nghiên cứu phục vụ xây dựng văn bản, chính sách và cung cấp bằng chứng khoa học dịch tễ của các đơn vị.
Thực hiện Nghị định 13 & 14 của Chính phủ về tổ chức y tế địa phương, phối hợp với Bộ Nội vụ ban hành Thông tư liên tịch số 03/2008/TTLT-BYT-BNV ngày 25/4/2008 hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Sở Y tế, phòng y tế thuộc UBND cấp tỉnh, huyện đáp ứng yêu cầu thực tiễn; nhờ vậy tuy còn một số vướng mắc nhưng đã nhanh chóng ổn định tổ chức nhân lực cho hệ thống trung tâm y tế và phòng y tế tuyến huyện cũng như hoạt động trạm y tế xã. Mạng lưới y tế cơ sở đã triển khai tốt các chương trình mục tiêu y tế quốc gia, tạo điều kiện để người dân tiếp cận dịch vụ y tế cơ bản có chất lượng, đặc biệt là người nghèo và đồng bào dân tộc thiểu số.
 |
Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân chụp hình lưu niệm
cùng lãnh đạo các Bộ ngành y tế |
Các công tác khác:
Kiện toàn củng cố hệ thống dân số-kế hoạch hóa gia đình:
Sát nhập và hình thành tổ chức bộ máy làm công tác dân số-kế hoạch hóa gia đình trong tổ chức bộ máy ngành y tế với 63/63 tỉnh/thành phố hoàn thành việc thành lập Chi cục Dân số-KHHGĐ, 59/63 tỉnh/thành phố thành lập Trung tâm Dân số-KHHGĐ ở tuyến huyện; đến nay hoạt động của hệ thống này được ổn định, tuy nhiên tỷ lệ giảm sinh so với năm 2007 là 0,1% trong khi chỉ tiêu Quốc hội giao là 0,3%.
Sản xuất, kinh doanh, phân phối, lưu thông và cung ứng thuốc:
Đảm bảo cung ứng đủ thuốc có chất lượng với giá cả hợp lý cho nhu cầu phòng bệnh và chữa bệnh của nhân dân; giá trị cung ứng năm 2008 tăng khoảng 15% so với năm 2007, kiểm soát chặt chẽ giá thuốc trong bối cảnh giá cả tăng cao; các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh dược phẩm đẩy mạnh thực hiện các nguyên tắc, tiêu chuẩn quản lý chất lượng trong các hoạt động của mình; công tác kiểm nghiệm dược và mỹ phẩm được tăng cường, gấp rút hoàn thành đề án thành lập Trung tâm quốc gia về thông tin thuốc và theo dõi phản ứng có hại của thuốc.
Công tác lập kế hoạch, tài chính, đầu tư, xây dựng cơ bản:
Đầu tư và nâng cấp các cơ sở y tế theo các đề án đã được duyệt, tăng cường quản lý nhà nước với nguồn viện trợ để sử dụng có hiệu quả, xây dựng báo cáo đánh giá 5 năm thực hiện xã hội hóa trong công tác y tế làm cơ sở trình Quốc hội ban hành Nghị quyết số 18/2008/QH12 về đẩy mạnh thực hiện chính sách, pháp luật xã hội hóa để nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân. Nhiều mô hình huy động nguồn lực được các địa phương triển khai như lắp đặt trang thiết bị, huy động nguồn vốn ngoài ngân sách để lắp đặt thêm trang thiết bị hiện đại như máy chụp cộng hưởng từ hạt nhân (MRI), siêu âm doupler màu, nâng cấp buồng bệnh, cho phép vay vốn ngân hàng phát triển để đầu tư; đồng thời hoàn thiện đề án đổi mới cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính y tế theo tinh thần của Hội nghị lần thứ sáu Ban chấp hành Trung ương khóa X.
Cải cách hành chính và các hoạt động đoàn thể:
Các hoạt động cải cách hành chính theo các nội dung của chương trình tổng thể về cải cách hành chính nhà nước được quan tâm chỉ đạo trong toàn ngành, tiến hành đồng thời cải cách trên 4 lĩnh vực là cải cách về thể chế, cải cách về tổ chức bộ máy hành chính, xây dựng đội ngũ cán bộ và cải cách tài chính công; tích cựcthực hiện việc hiện đại hóa nền hành chính, chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý và điều hành công tác của ngành do đó nhiều thủ tục hành chính được cải tiến thuận tiện cho người bệnh, nhiều tỉnh/thành phố đã thực hiện mô hình “một cửa” để giải quyết các nhu cầu của công dân về hành nghề y dược, sản xuất kinh doanh… đã rút ngắn thời gian giải quyết và đảm bảo công bằng, khách quan.
Tiếp tục triển khai cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, kiện toàn Ban chỉ đạo, xây dựng kế hoạch triển khai tới các đơn vị trong toàn ngành; mở lớp quán triệt về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh cho toàn thể cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức trong tất cả các đơn vị. Triển khai nghiên cứu và vận dụng tác phẩm “Sửa đổi lề lối làm việc” của Chủ tịch Hồ Chí Minh vào các hoạt động của ngành, tổ chức Hội thi kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, phối hợp với Công đoàn ngành phát động nhiều phòng trào thi đua, học tập điển hình tiên tiến, văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao tạo không khí phấn khởi và nâng cao tính giáo dục cho cán bộ nhân viên.  |
 |
| Quang cảnh Trường Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh-Nơi diễn ra Hội nghị |
Đẩy mạnh công tác thông tin, truyền thông giáo dục sức khỏe qua nhiều hình thức, nhiều kênh chuyển tải như báo viết, báo hình (O2TV, VTV2…), mạng Internet với nội dung đa dạng phong phú về các thành tựu của ngành y tế về phòng chống dịch bệnh, quán triệt triển khai thực hiện các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước.
Công tác hợp tác quốc tế được mở rộng với các hoạt động mang tính chiến lược như hợp tác với Lào và Trung Quốc qua các chuyến thăm chính thức của Bộ trưởng Bộ Y tế; hàng loạt hợp tác quốc tế về cấp độ chính sách, chuyên gia với các tổ chức quốc tế và các nước trong kiểm soát dịch bệnh; ký kết hiệp định kiểm dịch y tế biên giới với Trung Quốc, Cambodia và các hiệp định hợp tác y tế song phương với một số quốc gia như Hoa Kỳ, Ruanda, Cộng hòa Áo; trợ giúp Myanmar khắc phục hậu quả cơn bão Nargis đạt kết quả tốt, nâng cao hình ảnh của Việt Nam và tình đoàn kết giữa hai nước; tổ chức thành công Hội nghị quốc tế châu Á-Thái Bình Dương lần thứ 2 về phòng chống tai nạn thương tích và được quốc tế đánh giá cao.
Một số tồn tại và thách thức:
Hệ thống tổ chức y tế địa phương chưa nhất quán, có nơi cấp huyện có 3 tổ chức (phòng y tế, trung tâm y tế huyện và bệnh viện), có nơi chi có 2 (trung tâm y tế và phòng y tế), chưa thực hiện đầy đủ nguyên tắc quản lý theo ngành theo Nghị quyết 46 của Bộ Chính trị. Chính sách đãi ngộ, tuyển dụng đối với cán bộ y tế còn nhiều bất cập dẫn tới khó khăn trong thu hút cán bộ phục vụ tại các vùng khó khăn, tuyến cơ sở và các chuyên khoa ít hấp dẫn như lao, phong, tâm thần.
Các vấn đề dịch bệnh không lây nhiễm, điều kiện vệ sinh môi trường còn nhiều phức tạp, có nguy cơ quay trở lại bệnh dịch cũ hoặc bùng phát một số bệnh dịch mới; quản lý đầu tư về vệ sinh an toàn thực phẩm chưa xứng tầm và chưa đáp ứng được đòi hỏi của nhân dân. Chưa đạt được tỷ lệ giảm sinh theo Nghị quyết của Quốc hội, tỷ lệ bệnh viện có hệ thống xử lý chất thải đạt tiêu chuẩn còn thấp.
Nhu cầu đầu tư cho y tế lớn, yêu cầu của nhân dân ngày càng cao nhưng nguồn lực đầu tư cho y tế còn hạn chế; trong khi đó tình hình kinh tế-xã hội của đất nước và quốc tế còn nhiều diễn biến khó lường ảnh hưởng trực tiếp đến nhu cầu về sử dụng dịch vụ y tế, đến vốn đầu tư trong nước và nguồn vốn nước ngoài kể cả các dự án viện trợ, vốn vay, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.
Chính sách viện phí còn chậm đổi mới trong khi tình hình giá cả tăng cao trong nước ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của các đơn vị, triển khai bảo hiểm y tế còn nhiều vướng mắc và chưa hết phàn nàn.
Năng lực của hệ thống cả chuyên môn và quản lý y tế còn nhiều hạn chế bất cập trong tổ chức thực hiện cải cách hành chính, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật trong ngành nên còn cơ sở y tế chậm được đổi mới. Chuyển đổi hoạt động của các cơ sở khám chữa bệnh chưa theo kịp sự phát triển của nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa; chưa hình thành được đội ngũ quản lý y tế có tính chuyên nghiệp cao, nhất là cán bộ quản lý kinh tế y tế.  |  |
Trưng bày sản phẩm ngành y tế tại Trường | Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh |
Định hướng hoạt động ngành y tế năm 2009
Định hướng hoạt động
Nhiệm vụ bao trùm của ngành y tế trong năm 2009 là thực hiện các nghị quyết trung ương về những giải pháp cấp bách nhằm ngăn chặn suy giảm kinh tế, duy trì tăng trưởng kinh tế, bảo đảm an ninh xã hội với mục tiêu tổng quát là giám sát phòng và dập dịch bệnh, không để dịch lớn xảy ra, nâng cao chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh, hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật, phát triển hệ thống y tế, tăng cường đào tạo nguồn nhân lực, tăng cường chăm sóc sức khỏe cho người có công, người nghèo, nhân dân vùng khó khăn, đẩy mạnh xã hội hóa nhằm huy động các nguồn lực cho y tế góp phần đảm bảo an sinh xã hội.
Các chỉ tiêu phấn đấu theo Nghị quyết 23/2008/QH12 đã đề ra là số giường bệnh đạt 26,85/1 vạn dân, giảm tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng xuống dưới 19%, mức giảm tỷ lệ sinh là 0,2% và tỷ lệ chất thải rắn y tế được xử lý đạt 75%. Theo đó một số giải pháp lớn cần được quan tâm chỉ đạo trong năm 2009 là:
1. Tổ chức triển khai tốt các giải pháp kỹ thuật phòng bệnh, chữa bệnh, nghiệp vụ y dược, đẩy mạnh thông tin truyền thông giáo dục sức khỏe để đạt các chỉ tiêu kế hoạch của ngành năm 2009.
2. Tập trung chỉ đạo đầu tư phát triển và thực hiện dự toán ngân sách năm 2009.
3. Kiện toàn tổ chức y tế, đặc biệt là y tế địa phương và phát triển nguồn nhân lực, nâng cao hiệu quả hoạt động y tế từ trung ương đến địa phương.
4. Đổi mới cơ chế hoạt động và cơ chế tài chính trong ngành y tế.
5. Thực hiện tốt công tác chăm lo sức khỏe cho đối tượng chính sách, ưu tiên, góp phần đảm bảo an sinh xã hội.
6. Hoàn thiện chính sách, pháp luật, nâng cao hiệu lực quản lý điều hành, vai trò quản lý nhà nước của ngành.
7. Đẩy mạnh hơn nữa công tác quản lý chung của ngành như thanh tra, pháp chế, cải cách hành chính, thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí trong ngành y tế.
Giải pháp thực hiện:
1. Nghiêm túc đề cao trách nhiệm của từng địa phương, đơn vị tổ chức, trước hết là trách nhiệm của người đứng đầu theo đúng chức năng nhiệm vụ được giao.
2. Quán triệt sâu rộng các nhiệm vụ, mục tiêu và giải pháp của Bộ Y tế, ngành y tế địa phương tới từng đơn vị, từng cán bộ.
3. Chú trọng thực hiện tốt quy chế về thông tin, chủ động cung cấp thông tin và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan thông tấn, báo chí để thông tin tốt hơn về tình hình y tế và các giải pháp chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Bộ Y tế, địa phương đáp ứng nhu cầu thông tin của người dân và nâng cao chất lượng công tác thông tin, truyền thông giáo dục sức khỏe.
4. Nâng cao mối quan hệ giữa Bộ, địa phương, đơn vị trong xây dựng chính sách, chỉ đạo điều hành, điều phối và phối kết hợp công tác y tế-dân số
5. Thực hiện nhiệm vụ chính trị gắn liền với phong trào thi đua của ngành, học tập và làm theo tấm gương Chủ tịch Hồ Chí Minh; đẩy mạnh giáo dục chính trị, tư tưởng, y đức và nâng cao chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ nhân viên.
Năm 2008 mặc dù còn gặp nhiều khó khăn trong quá trình thực hiện nhưng nhờ sự phấn đấu của toàn ngành, sự quan tâm chỉ đạo của Đảng và Chính phủ, sự phối kết hợp tích cực với các bộ/ban/ngành, địa phương, sự đóng góp có hiệu quả của công tác thông tin tuyên truyền về y tế nên ngành y tế đã đạt được kết quả tốt đẹp nêu trên.
Năm 2009 là năm chuẩn bị về đích của kế hoạch 5 năm giai đoạn 2006-2010 và chiến lược 10 năm 2001-2010, ngành y tế phấn đấu đạt được nhiều mục tiêu và chỉ tiêu đã đề ra, ngành y tế sẽ quyết tâm phấn đấu thực hiện thắng lợi kế hoạch phát triển sự nghiệp y tế năm 2009.
(Chùm ảnh: Thanh Tuấn)