Những năm gần đây tình hình sốt rét có xu hướng giảm thấp, nhưng nguy cơ sốt rét vẫn còn cao nhất làsốt rét ác tính biến chứng ở nhiều cơ quan trong cơ thể (sốt rét ác tính đa phủ tạng) dẫn đến tử vong do bệnh nhân nhập viện quá muộn và y tế cơ chưa thể kiểm soát được các trường hợp giao lưu vào vùng sốt rét. Cùng với sốt rét, bệnh sán lá gan lớn cũng đang là mối quan tâm của cộng đồng do khả năng nhiễm bệnh tương đối phổ biến và vấn đề chẩn đoán, điều trị ở các tuyến còn nhiều khó khăn.
Để giúp cộng đồng hiểu rõ diễn biến của bệnh và cách phòng chống, Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn và Đài Phát thanh & Truyền hình Bình Thuận đã tổ chức buổi truyền hình trực tiếp về “Bệnh sốt rét và sán lá gan lớn”, Chương trình được thực hiện trong thời lượng 60 phút từ 20-21 giờ ngày 15/6/2007. Tham gia giao lưu trực tiếp trên truyền hình gồm có TS. Triệu Nguyên Trung-Viện trưởng và ThS. Huỳnh Hồng Quang-Trưởng Phòng khám bệnh chuyên khoa Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn và ThS. Nguyễn Văn Năm-Giám đốc Trung tâm Phòng chống sốt rét-Bướu cổ tỉnh Bình Thuận. Tổ chức thực hiện và kịch bản: Nguyễn Thị Xuân Dung; Đạo diễn: Ngô Đăng Khoa, Biên tập: Trần quốc Ái; Dẫn Chương trình: Yên Đan; Quay phim: Đồng Thiện Khải, Nguyễn Văn Hùng, Võ văn Chí Vinh; vi tính: Lê Vũ Đường Vân; kỹ thuật Audeo và Video: Nguyễn Phúc Ngọc, La Văn Du, Huỳnh Đăng Khoa, Nguyễn Minh Châu, Nguyễn Thái Thuận, Trần Thị Thanh Châu; ánh sáng và phim trường: Nguyễn Phú Toàn; Thư ký: Lê Văn Thái, Nguyễn Thị Tịnh, Nguyễn Đình Phùng, Nguyễn Ngọc Hiền, Lê Mậu Duy Phong cùng nhóm kỹ thuật xe màu thuộc Đài Phát thanh & Truyền hình Bình Thuận.
Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn là nhà tài trợ chính cho Chương trình này và nội dung truyền hình trực tiếp gồm hai phần: phần trả lời trực tuyến và phần trả lời trực tiếp các câu hỏi của khán giả xem truyền hình. Tất cả các câu hỏi từ các nơi được gọi về hai số máy điện thoại quen thuộc của Đài Phát thanh & Truyền hình Bình Thuận là 062.833866 và 062.833966. Dưới đây chúng tôi xin trích đăng toàn bộ nội dung Chương trình truyền hình trực tiếp đã thực hiện để các bạn quan tâm tham khảo:
I. Phần trả lời trực tuyến:
1. Vì sao tình hình sốt rét ác tính và tử vong sốt rét lại có xu hướng quay trở lại ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên?
 |
Đoàn kỹ thuật Đài phát thanh & truyền hình
tỉnh Bình Thuận đang tác nghiệp |
Trả lời:
trước hết chúng tôi xin được cải chính lại rằng không phải là tình hình sốt rét ác tính và tử vong sốt rét quay trở lại, mà có chiều hướng tăng cao ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên. Trong nhiều năm qua mục tiêu Chương trình quốc gia phòng chống sốt rét đã đạt được nhiều kết quả đáng kể góp phần giảm thấp tỷ lệ mắc sốt rét, tỷ lệ chết sốt rét và không để dịch sốt rét xảy ra. Tuy nhiên, miền Trung-Tây Nguyên vẫn là trọng điểm sốt rét với tỷ lệ mắc sốt rét chiếm gần 50%, số sốt rét ác tính và tử vong sốt rét chiếm 80% so với cả nước; đặc biệt là năm 2006 số bệnh nhân sốt rét và tử vong sốt rét có xu hướng gia tăng ở nhiều tỉnh Tây Nguyên, miền Đông Nam bộ và ven biển miền Trung do nhiều nguyên nhân. Thứ nhất phải kể đến là những nguyên nhân khách quan do vector truyền bệnh chính là muỗi An.minimus có xu hướng phục hồi cùng với sự phát triển mạnhAn.dirus làm tăng khả năng lan truyền bệnh sốt rét, bệnh nhân mắc sốt rét nhập viện quá muộn do điều trị tư nhân ở nhà hoặc tự mua điều trị không phù hợp dẫn đến bệnh càng nặng dần và biến chứng xảy ra vượt quá khả năng cấp cứu các tuyến bệnh viện, điều kiện vi khí hậu thay đổi tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi truyền bệnh phát triển nhanh chóng. Thứ hai là các nguyên nhân chủ quan do một số địa phương chưa nhậy cảm với công tác giám sát dịch tễ sốt rét; chất lượng chẩn đoán và điều trị sốt rét tại các tuyến chưa hiệu quả, cán bộ xét nghiệm ở một số cơ sở y tế “kém nhạy” trong khâu phát hiện do sốt rét giảm nhiều năm nên khi đối mặt với ca bệnh rất khó chẩn đoán chính xác; chưa có biện pháp phòng chống sốt rét khả thi cho các đối tượng đi rừng, ngủ rẫy và dân di cư tự do lên các vùng khác nhau; tuyến y tế cơ sở chưa kiểm soát được bệnh nhân sốt rét quanh vùng mình phụ trách; người dân chưa có ý thức tự bảo vệ khi sống trong vùng sốt rét lưu hành; hệ thống giám sát và dự báo dịch sốt rét chưa hiệu quả; nhiễm sốt rét do giao lưu biên giới Lào, Cambodia là các nước cũng có sốt rét lưu hành nặng.
2. Tình hình sốt rét Bình Thuận có dấu hiệu đột biến nào giống như khu vực miền Trung-Tây Nguyên không?
Trả lời: riêng tỉnh Bình Thuận không có tình hình gì đột biến, trong 12 tháng năm 2006 có tổng số 723 ca mắc SR, so với 12 tháng năm 2005 có tất cả 1043 ca, nhưng số có 1 ca tử vong và ca này cũng là một người dân từ phía Bắc di cư vào làm trong rừng, đến khi mắc sốt rét nặng mới đến cơ sở y tế thì đã muộn quá khả năng cấp cứu của tuyến y tế.
3. Có khi nào nguyên nhân do thuốc điều trị kém chất lượng dẫn đến sự gia tăng sốt rét ác tính và tử vong sốt rét không?
Trả lời: Thuốc giả và thuốc kém chất lượng nói chung và thuốc sốt rét nói riêng đang là vấn đề thời sự và ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và tính mạng con người chúng ta. Hiện nay, chưa có một minh chứng nào cho kết luận sự gia tăng sốt rét và tăng con số sốt rét ác tính và tử vong do sốt rét là có liên quan đến chất lượng thuốc sốt rét cả. Một lần nữa, chúng tôi khẳng định rằng thuốc điều trị sốt rét do Chương trình Quốc gia phòng chống sốt rét phân phối và cấp về cho tất cả các cơ sở y tế đều có chất lượng rất tốt và đạt hiệu quả rất cao trong điều trị và phòng bệnh. Chúng tôi không thể quên không nhắc các bạn khi bị mắc sốt rét hoặc nghi ngờ bị sốt rét thì nên đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp thuốc điều trị miễn phí.
4. Hiện nay chúng ta có phác đồ điều trị sốt rét nào mới không ?
Trả lời: Hiện nay chúng ta đã có phác đồ điều trị sốt rét mới rồi, đó là phối hợp thuốc chống sốt rét có Artemisinine còn gọi là Artekin (Dihydroartemisinine + Piperaquine) có hiệu quả cắt cơn sốt nhanh, giảm nhanh ký sinh trùng sốt rét trong máu, chống được sốt rét kháng thuốc, thời gian điều trị ngắn (3 ngày), giá thành rẻ dễ sử dụng ở cộng đồng. Nhóm thuốc này đã được bổ sung vào danh mục “Thuốc sốt rét thiết yếu” trong “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị sốt rét” do Bộ Y tế ban hành ngày 31/01/2007.
5. Bệnh sán lá gan lớn là bệnh thế nào? Vì sao bệnh sán lá gan lớn lại thường phát triển ở vùng lưu hành sốt rét ?
Trả lời: Bệnh sán lá gan lớn (SLGL) là một bệnh gây ra do một loại ký sinh trùng có tên khoa học là Fasciola gigantica hoặc Fasciola hepatica, qua đường ăn uống các loại rau thủy sinh hoặc uống nước lã có nhiễm ấu trùng SLGL lớn giai đoạn gây nhiễm. Xin khẳng định rằng không có hiện tượng bệnh SLGL thường phát triển ở vùng lưu hành bệnh sốt rét qua các số liệu nghiên cứu trong nước cũng như y văn thế giới đã công bố, kể cả số liệu về dịch tễ học thống kê của Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn và các viện chuyên ngành khác. Các bạn cũng nên chú ý rằng tác nhân gây bệnh của hai bệnh này hoàn toàn khác nhau (bệnh sốt rét gây ra do muỗi mang thoi trùng đốt người trong khi bệnh SLGL gây ra do con người ăn phải ấu trùng sán bám vào các loài rau thủy sinh chưa được nấu chín hoặc nuớc lã).
6. Bệnh sán lá gan lớn có thuốc đặc trị không ? có dư luận cho rằng điều trị sốt rét cũng có thể là điều trị luôn bệnh sán lá gan lớn có đúng không ?
Trả lời: Bệnh SLGL có thuốc điều trị đặc hiệu là Triclabendazole (biệt dược là Egaten và Fasinex) và hiệu quả điều trị của thuốc trên bệnh nhân mắc SLGL đạt được từ 97-100%. Thuốc điều trị sốt rét có thể điều trị bệnh SLGL đó là nhóm thuốc Artemisinine và dẫn suất (artemether, artesunate), nhưng hiện nay thuốc vẫn còn đang trong giai đoạn nghiên cứu, nhất là trên in vitro (trong phòng thí nghiệm).Trong một nghiên cứu in vitro trên mô hình chuộtdo nhóm nghiên cứu của tác giả Jennifer Keiser, Xiao Shu-Hua và cộng sự thực hiện tại Viện ký sinh trùng Swiss Tropical Institute PO Box, CH-4002 Basel, Thụy Sĩvà Trung tâm phòng chống bệnh nhiệt đới Thượng Hải, Trung Quốc cho thấy thuốc artemisinine tác động làm thay đổi cấu trúc vi vỏ Tegument của sán làm cho trên bề mặt lớp vỏ có nổ các lớp sưng phồng và dần phá vỡ cấu trúc, nên hậu quả cuối cùng sán chết. Một nghiên cứu khác tiến hành tại Bệnh viện nhiệt đới thành phố Hồ Chí Minh chứng minh điều trị bệnh SLGL bằng thuốc Artemisinine bước đầu có hiệu quả.
7. Hiện nay nghe nói đến bệnh sán lá gan người dân rất sợ, vậy bệnh có biểu hiện ban đầu như thế nào để người dân biết được đó là bệnh sán lá gan ? bệnh đưa đến những hậu quả tai hại nào trên bệnh nhân ?
Trả lời: Bệnh sán lá gan lớn ở giai đoạn xâm nhập thường xuất hiện các triệu chứng chính do ấu trùng xâm nhập gây ra như sốt, đau bụng, ngứa mẩn, nổi mề đay, gan to; bệnh nhân mệt mỏi, chán ăn và có thể rối loạn tiêu hóa; ở giai đoạn cấp tính bệnh có thể biến chứng vỡ bao gan, nếu không được xử lý kịp thời có thể dẫn tới tử vong. Bệnh sán lá gan lớn khó chẩn đoán và dễ nhầm với một số bệnh khác như áp xe gan, đau dạ dày… nên nhiều người dân đến nhiều cơ sở y tế điều trị không khỏi, nên thường hoang mang lo sợ. Việc chẩn đoán bệnh cần phải dựa vào nhiều yếu tố như triệu chứng lâm sàng, thử nghiệm miễn dịch (ELISA), siêu âm thấy tổn thương gan, xét nghiệm máu (có bạch cầu ái toan tăng) và xét nghiệm trứng sán trong phân… nên khi nghi ngờ mắc bệnh nên đến các cơ sở khám chữa bệnh chuyên khoa để chẩn đoán bệnh chính xác.
8. Tại Bình Thuận người dân bị bệnh sán lá gan có nhiều không ? Hiện nay ở đâu có thể xét nghiệm phát hiện ra bệnh này, giá cả mỗi lần xét nghiệm là bao nhiêu ?
Trả lời:
Việt Nam là xứ nhiệt đới có điều kiện vi khí hậu nóng ẩm và thời tiết rất phù hợp cho các bệnh ký sinh trùng phát triển, bao gồm cả bệnh sán lá gan lớn. Như vậy, Bình Thuận cũng không loại trừ có nhiều bệnh nhân đến khám ở Bệnh viện Nhiệt đới thành phố Hồ Chí Minh và Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn. Hiện nay, rất nhiều cơ sở y tế có khả năng làm xét nghiệm và chẩn đoán bệnh SLGL như Trung tâm chẩn đoán y khoa Hòa Hảo, Bệnh biện nhiệt đới thành phố Hồ Chí Minh, Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn, Viện Sốt rét KST-CT Trung ương và các bệnh viện đa khoa tỉnh, ngoài ra một số bệnh viện tuyến huyện thuộc các vùng có tỷ lệ nhiễm bệnh cao cũng có khả năng chẩn đoán phát hiện bệnh này và có thuốc đặc hiệu (Egaten) để điều trị tại chỗ cho người bệnh. Về giá xét nghiệm dao động tùy thuộc từng giá thành bộ KIT xét nghiệm và hóa chất là khoảng 40.000-60.000 đồng cho một lần xét nghiệm.
9. Bệnh sán lá gan và sốt rét có quan hệ gì với nhau không ? Nếu người dân mắc cả hai bệnh một lúc thì có thể điều trị được không ?
Trả lời: Bệnh SLGL và bệnh sốt rét không có quan hệ gì với nhau mà chúng chỉ được xem là những bệnh do ký sinh trùng và tác nhân gây cho hai bệnh này hoàn toàn khác nhau. Nếu một người mắc cả hai bệnh này cùng một lúc thì chúng ta vẫn điều trị được.
10. Xin Bác sĩ cho biết lời khuyên làm thế nào để phòng ngừa bệnh sốt rét cũng như sán lá gan hiệu quả ? Vấn đề ăn, ở sạch sẽ có phải là yếu tố quyết định không ?
Trả lời: Để phòng bệnh sốt rét bạn nên nằm màn khi ngủ, có trang bị phòng hộ cá nhân (mặc áo tay dài, mang tất, ngủ võng phải có bọc võng, ngủ trong màn có tẩm thuốc, xoa kem xua muỗi khi làm việc trong các vùng lưu hành sốt rét. Để phòng chống bệnh SLGL, chúng ta không ăn rau thủy sinh chưa nấu chín, uống nước đun sôi để nguội. Bỏ các thói quen sử dụng nước các loại rau thủy sinh sống để thoa hoặc uống chữa bệnh thông thường.
II. Phần trả lời ý kiến khán giả xem trực tiếp truyền hình:
1. Phan Văn Rạng - Địa chỉ: Hàm Liêm, Hàm Thuận Bắc; Điện thoại: 215904
Hỏi: Ăn rau sống có bị sán lá gan không? Làm thế nào để phòng ngừa tốt nhất?
Trả lời: Rau thủy sinh (gồm có rau ngổ, rau muống, rau cần tây, rau tần ô,…) có khả năng mang nang trùng giai đoạn gây nhiễm nếu bạn ăn phải chúng thì nguy cơ bị sán lá gan lớn rất cao; tuy nhiên, không phải nhất thiết ai ăn rau sống đều bị mắc vì có thể rau thủy sinh sống chưa có ấu trùng bám vào. Phòng bệnh tốt nhất là chúng ta nên ăn chín, uống chín (vì nước lã cũng có khả năng nhiễm ấu trùng sán) và vệ sinh các vật dụng nhà bếp sạch sẽ.
2.Võ Thị Lài - Địa chỉ: Đức Linh; Điện thoại: 511866
Hỏi: Có triệu chứng bị bệnh sán lá gan đi khám ở đâu? Thuốc điều trị như thế nào?
Trả lời: Chị nên đi khám các cơ sở y tế dưới đây và sẽ được tư vấn về thuốc điều trị đặc hiệu nếu chị đang ở Bình Thuận: Phòng khám chuyên khoa Viện sốt rét-KST-CT Quy Nhơn, địa chỉ 611B Nguyễn Thái Học, Quy Nhơn; Bệnh viện nhiệt đới thành phố HCM, số 5 Bến Hàm Tử, Quận 5 Thành phố Hồ Chí Minh; Trung tâm phòng chống sốt rét và bướu cổ Bình Thuận, thành phố Phan Thiết.
3. Nguyễn Ngọc VinhĐịa chỉ: xã Vũ Thanh-Đồng Nai;Điện thoại: 061. 795588
Hỏi: Vợ tôi bị đi cầu ra máu, hỏi bị bệnh gì? Có phải bị bệnh sán lá gan không?
Trả lời: Rất thông cảm cho lo lắng của anh về tình trạng đại tiện ra máu của vợ, song cũng rất khó trả lời cho anh một cách chi tiết vì đi cầu ra máu có thể do rất nhiều nguyên nhân, có thể do lỵ trực trùng, lỵ a míp, trĩ, xuất huyết tiêu hóa trên (loét dạ dày,…) và dưới (ung thư đại tràng,…) hoặc chảy máu đường mật hoặc do bệnh sốt xuất huyết,…Do vậy, để biết một cách chính xác đại tiện ra máu do nguyên nhân gì, chúng tôi khuyên anh nên đến các cơ sở y tế tuyến trên để được kiểm tra và có thái độ xử trí thích hợp.
4. Hoàng Công Tùng - Địa chỉ: Phú Trình; Điện thoại: 831641
Hỏi: Tôi bị bệnh sán lá gan, điều trị 2006, đến năm 2007 điều trị trong bệnh viện Sài Gòn bớt. đến nay bên lá gan phải có triệu chứng ngứa lại, hỏi phải làm sao.
Trả lời: Câu hỏi và tham vấn của anh thật thú vị bởi lẽ “ngứa lá gan” là không ai có thể gãi được, đúng không? Tuy nhiên, nếu anh đã điều trị bệnh sán lá gan lớn khỏi năm 2007, nay ngứa trở lại thì có khả năng anh bị dị ứng, nhiễm loại ký sinh trùng khác, nấm da,…chúng tôi khuyên anh nên đến kiểm tra tại Bệnh viện Da liễu thành phố Hồ Chí Minh hoặc Bệnh viện nhiệt đới để được khám và tư vấn thêm
5. Thái Thâu - Địa chỉ: Hàm Hiệp; Điện thoại: 244612
Hỏi: Bị sốt tuần trước đã bớt, nhưng nay nổi nhiều mụn ở da, vậy bị bệnh gì?
Trả lời: Nếu sốt kèm theo nổi nhiều mụn nước có thể do nhiều bệnh, tác nhân gây bệnh cũng khá đa dạng (có thể do virus, vi khuẩn, ký sinh trùng, nấm,…). Để biết thêm chi tiết bạn nên đến bệnh viện chuyên khoa da liễu để được tư vấn thêm.
6. Lê Thị Liên - Địa chỉ: Hàm Minh, Hàm Thuận Nam; Điện thoại: 867185
Hỏi: 17 tuổi bị sốt 4 ngày, uống thuốc đến ngày thứ 9 thì có giảm nhưng vẫn còn mệt và người xuất hiện nhiều mụn nhọt, xin hỏi có do uống thuốc nhiều hay không?
Trả lời: xin xem câu trả lời trên (câu 15)
7. Huỳnh Văn Nghĩa - Địa chỉ: Liên Hương, Tuy Phong; Điện thoại: 852132
Hỏi: Xét nghiệm ở đâu để biết được bệnh sán lá gan?
Trả lời: anh nên đến các trung tâm chẩn đoán tại bệnh viện tuyến tỉnh, BV nhiệt đới, TT chẩn đoán y khoa Hòa Hảo, thành phố Hồ Chí Minh hoặc Viện sốt rét-KST-CT Quy Nhơn là những nơi làm các xét nghiệm chuyên khoa về sán lá gan rất kinh nghiệm.
8. Đinh Thị Thu Nguyệt - Địa chỉ: Hồng Thái, Bắc Bình; Điện thoại: 640320
Hỏi: Bé được 7 tuổi, 2 ngày nay ăn thì ói. Gia đình đã mua thuốc sổ lãi cho uống. Sang ngày thứ 3 thì bớt nhưng vẫn còn đau. Xin hỏi có phải bị bệnh sán lá gan không?
Trả lời: Anh chị nên mang cháu bé đến khám ở khoa nhi của bệnh viện tỉnh, hoặc tại một phòng mạch bác sĩ nhi khoa để được tư vấn thêm, đồng thời để biết cháu có bị mắc SLG thì chị cho cháu kiểm tra siêu âm bụng tổng quát để phát hiện thêm có tổn thuơng gan do sán lá gan không?
9. Nguyễn Văn Giàu - Địa chỉ: Lương Sơn, Bắc Bình; Điện thoại: 873970
Hỏi: Thỉnh thoảng bị ngứa và các dấu hiệu giống bệnh sán lá gan ? Đi khám và điều trị 4 lần, bác sĩ bảo không phải bệnh sán lá gan và cho uống thuốc mấy tháng rồi nhưng bệnh vẫn không bớt.
Trả lời: ngứa quả thật là một trong những triệu chứng làm cho tất cả mọi người đều khó chịu, ảnh hưởng đến công việc thường nhật và giấc ngủ của chúng ta. Tuy nhiên, để tìm ra nguyên nhân gây ngứa không phải lúc nào chúng ta cũng biết chính xác. Do vậy, bạn vừa có triệu chứng giống sán lá gan, vừa bị ngứa đã đi khám và điều trị nhiều nơi không giảm. Vui lòng liên hệ và khám tại bệnh viện nhiệt đới thành phồ Hồ Chí Minh hoặc phòng khám chuyên khoa Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn (địa chỉ 611B Nguyễn Thái Học, thành phố Quy Nhơn)
10. Bùi Thị Hà -Địa chỉ: Tiến Lợi;Điện thoại: 721098 - 624621
Hỏi: Tôi nghe trên tivi, thấy nói các triệu chứng bệnh sán lá gan, mà tôi cũng có những triệu chứng này? Xin hỏibây giờ phải điều trị ra sao và điều trị ở đâu?
Trả lời: trước khi bạn đặt vấn đề điều trị bệnh sán lá gan thì chúng tôi khuyên bạn nên đến các trung tâm y tế chuyên ngành như Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn để được tư vấn, khám và chẩn đoán xem có phải bịSLGL hay không để chúng tôi có phác đồ điều trị tốt nhất cho chị.
11. Nguyễn Thanh Hà -Địa chỉ: Chung cư Văn Thánh, Phú Tài; Điện thoại: 094. 6782087
Hỏi: Nước khóang các loại đóng chai lưu hành trên thị trường có đảm bảo không sinh bệnh sán lá gan không?.
Trả lời: câu hỏi bạn đưa ra quả là một vấn đề hiện nay giới khoa học đang quan tâm về tiêu chuẩn tinh khiết và đảm bảo vệ sinh cho nước khoáng đóng chai, trong đó có đề cập đến vi khuẩn, siêu vi khuẩn,…, liệu chúng có bị nhiễm ấu trùng sán lá gan lớn hay không, có lẽ vấn đề này dành lại cho các cơ quan chức năng khác tư vấn. Xin cảm ơn câu hỏi của bạn, khiến chúng tôi suy nghĩ và sẽ thông tin bạn sau.
12. Trần Văn Ninh -Địa chỉ: Tân Xuân, Hàm Tân; Điện thoại: 097 7761868
Hỏi: Sán lá gan không những có ở các sinh vật nước ngọt mà còn ở loại sinh vật nước mặn có đúng không?
Trả lời: bệnh sán lá gan nhỏ có thể do ấu trùng từ những cá nước ngọt, còn ở loại sinh vật nước mặn chúng tôi chưa nghe nói đến. Xin vui lòng hỏi thêm ở Viện Hải dương học Nha Trang để biết thêm chi tiết. Chúc bạn khoẻ.
13. Nguyễn Ngọc Thành - Địa chỉ: xã Đức Hạnh, Đức Linh; Điện thoại: 0937815390
Hỏi: Ở miền núi, xin cho biết triệu chứng chính bệnh sốt xuất huyết và SLGL để biết, kịp thời điều trị.
Trả lời: triệu chứng chính của sán lá gan lớn và sốt xuất huyết hoàn toàn khác nhau, tác nhân gây bệnh cũng hoàn toàn khác nhau vì một bệnh do ký sinh trùng và một bệnh do vius gây ra. Nguyên nhân gây bệnh sốt xuất huyết là do loài muỗi có tên là Aedes agypty đốt truyền bệnh, còn bệnh SLGL là do ăn uống không hợp vệ sinh như đã nói trên. Triệu chứng bệnh sán lá gan lớn thường không điển hình như ậm ạch khó tiêu, chán ăn, sụt cân, đau vùng thượng vị, thường đau tức ra sau lưng và mỏi 2 vai, sốt nhẹ về chiều, đau khớp, buồn nôn, nôn, đại tiện táo bón hoặc đi phân sệt, ngứa, nổi mày đay trên cơ thể; siêu âm có thể phát hiện tổn thương dạng sán lá gan, xét nghiệm máu bạch cầu ái toan tăng, miễn dịch chẩn đoán ELISA (+), soi phân có thể phát hiện trứng sán nhưng rất hiếm (<10%). Triệu chứng của sốt xuất huyết là sốt cao liên tục kèm theo ớn lạnh, mỏi toàn thân, nhức đầu, nôn, mửa hoặc buồn nôn, đại tiện có thể rối loạn, trên cơ thể có xuất hiện các chấm xuất huyết, nặng có thể xuất huyết lan rộng thành mảng hoặc xuất huyết tiêu hóa, chảy máu cam; xét nghiệm máu tiểu cầu giảm, hematocrite tăng, nên dẫn tới tình trạng thiếu máu từ nhẹ tới vừa. Hiện nay dịch sốt xuất huyết đang xảy ra ở một số tỉnh thành phía nam nên khi thấy các triệu chứng trên cần đến cơ sở y tế để được khám bệnh và điều trị sớm.
14. Trịnh Thái Hảo - Địa chỉ: Tân Lập, Hàm Thuận Nam; Điện thoại: 0914 738876
Hỏi: Nguyên nhân dẫn đến bệnh sán lá gan? mức độ nguy hiểm của nó?
Trả lời: Trên thực tế chúng ta có hai loại sán lá gan là SLG lớn và SLG nhỏ. Nguyên nhân dẫn đến bệnh SLGL nhỏ có thể do bạn ăn sống một số loài cá nước ngọt như rô, cá mè, cá chép, cá diếc,…có nhiễm ấu trùng của sán; ngược lại nhiễm SLG lớn là do bạn ăn một vài loại rau thủy sinh như ngổ điếc, rau cần tây, rau muống chưa được nấu chín có chứa ấu trùng sán vào cơ thể sẽ phát sinh bệnh. Về mức độ nguy hiểm, nếu chúng ta không điều trị kịp thời sẽ dẫn đến suy nhược cơ thể, gầy sút, suy tế bào gan, vở gan, tràn máu bao gan, thậm chí có thể tử vong
15. Anh Ba Linh - Địa chỉ: Tân Thành, Hàm Thuận Nam; Điện thoại: 682166
Hỏi: Đi Campuchia bị sốt rét đã 20 năm, nay vẫncòn vi trùng sốt rét. Vậy dùng thuốc gì để điều trị cho dứt bệnh này?
Trả lời: Trên thực tế lâm sàng bệnh sốt rét có thể tái phát sau nhiều năm, nhưng đôi lúc chúng ta bị sốt do một hay nhiều nguyên nhân khác (vi rus, vi khuẩn, ký sinh trùng) cũng gây ra cơ sốt không điển hình, khi đó chúng ta giật mình nghĩ lại bệnh và cho rằng là sốt rét tái phát rồi uống thuốc thì không nên. Trước khi muốn dùng thuốc, anh nên đến cơ sở y tế địa phương Hàm Thuận Nam để được xét nghiệm và điều trị thấu đáo.
16. Nguyễn Quang Sửu - Địa chỉ: Thị trấn Phú Long; Điện thoại: 093 8085603
Hỏi: Bệnh sán lá gan sinh ra có do nguồn nước hay do từ thức ăn? Cách phòng ngừa?
Trả lời:Xin xem câu trả lời chi tiết ở câu số 11
17. Trần Đình Trọng - Địa chỉ: Hàm Mỹ;Điện thoại: 899228
Hỏi: Bị sốt rét 1989-2003, nay lách bị sưng lên bây giờ phải điều trị như thế nào ? Có cắt bỏ được không?
Trả lời: anh đã bị sốt rét nhiều năm nay, lách sưng lên là một hậu quả tất yếu của bệnh sốt rét, nhưng mức độ lách lớn như thế nào, chúng tôi chưa được nghe anh mô tả kỹ, nên chưa có tư vấn cho anh được. Việc cắt lách là hai mặt của một vấn đề, con dao hai lưỡi (giúp không bị tán huyết lại, …nhưng sau cắt lách thì nguy cơ nhiễm khuẩn của anh lại lớn hơn là một ví dụ), chúng tôi khuyên anh đến Trung tâm truyền máu và huyết học thành phố Hồ Chí Minh để được tư vấn thêm.
18. Lê Thị Kim Hoa - Địa chỉ: xã Bình An, Bắc Bình; Điện thoại: 663009
Hỏi: Dùng phân hữu cơ (phân bò) mà trong phân có sán lá gan để trồng rau quả, người ăn rau quả có bị lây không?
Trả lời: Chu kỳ của SLGL bao gồm trứng từ phân người hay động vật ăn cỏ (trâu, bò và một số gia súc khác) đòi hỏi phải rơi xuống nước, trứng nở thành ấu trùng lông, ấu trùng lông bơi trong nước tìm đến loại ốc nhất định để phát triển thành ấu trùng đuôi. Ấu trùng đuôi rời ốc bơi tự do trong nước hay bám vào rau thủy sinh thành nang trùng; khi người hoặc động vật ăn cỏ ăn phải nang trùng chưa nấu chín mới bị nhiễm bệnh sán lá gan lớn. Trường hợp gia đình chị ăn phải các loại hoa quả có dính phân hữu cơ có trứng sán lá gan lớn nhưng chưa trải qua giai đoạn chu kỳ như trên thì chưa có khả năng nhiễm bệnh được.
19. Lương Đình Kỳ - Địa chỉ: Hàm Thắng, Hàm Thuận Bắc; Điện thoại: 839651
Hỏi: Bị sốt rét từ năm 1999 điều trị khỏi đến năm 2006 tái phát. Nay điều trị ở bệnh viện tỉnh. Vậy nay có thể dùng thuốc gì (Nam hoặc tây) để dứt bệnh không còn tái phát?
Trả lời: Tốt nhất bạn nên đến cơ sở y tế gần nhất để khám, xét nghiệm máu tìm ký sinh trùng sốt rét và được các bác sĩ tư vấn về thuốc điều trị sau khi có kết quả chẩn đoán.
20. Lê Thị Bảy -Địa chỉ: Hồng Sơn; Điện thoại: 624621
Hỏi: Bị sốt rét đã 3 năm, bây giờ cứ xin thuốc uống thì hết, mà không có thuốc thì bị lên cơn sốt. xin hỏi, phải điều trị ra sao? Vừa rồi có tới bệnh viện, chụp phim thì cho kết quả là bị bệnh sán lá gan. xin cho một lời khuyên.
Trả lời: sốt rét và sán lá gan là hai bệnh hoàn toàn khác nhau về mọi phương diện, từ tác nhân gây bệnh, đến triệu chứng, chẩn đoán và điều trị, phòng bệnh hoàn toàn khác nhau. Thực tế có rất nhiều ca bệnh sốt rét tái phát sau nhiều năm, nếu trường hợp của bạn như vậy, khuyên bạn nên đến bệnh viện hoặc Trung tâm phòng chống sốt rét tỉnh Bình Thuận để được tư vấn và điều trị tốt nhất. Chụp X quang không bao giờ chúng ta thấy hình ảnh sán lá gan, ngoại trừ chị chụp cắt lớp vi tính CT-Scanner, song các hình ảnh cũng chỉ mang tính gợi ý mà thôi. Để chắn chắn ta có mắc bệnh SLG hay không, chúng tôi khuyên bạn nên đi đến các Trung tâm chẩn đoán và điều trị chuyên khoa để phát hiện và xử trí kịp thời.
21. Châu Ngọc Khoa - Địa chỉ: Phú Trinh, Phan Thiết; Điện thoại: 828406
Hỏi: Bị sốt rét từ năm 1979 (đi bộ đội) đến 1990 điều trị khỏi. Nay thỉnh thoảng bị đau như kiến cắn ở vùng mạn sườn bên phải. Vậy có phải hiện tượng sán lá gan?
Trả lời: Dấu chứng và triệu chứng như “kiến bò” ở mạng sườn bên phải của bạn có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, thường gặp nhất là dấu hiệu ấu trùng di chuyển có thể do nhiễm giun lươn Strongyloides stercoralis, hoặc dấu máy cơ liên sườn, hoặc viêm thần kinh liên sườn hoặc có thể là triệu chứng của bệnh ngoài da như nấm chẳng hạn. Để biết thêm chi tiết, vui lòng bạn đến bệnh viện da liễu hoặc phòng khám Viện sốt rét-KST-CT Quy Nhơn để khám và tư vấn thêm. Chúc bạn an tâm và đi kiểm tra sức khỏe sớm bình phục.
22. Nguyễn Thị Mai -Địa chỉ: Đồng Kho, Tánh Linh; Điện thoại: 881867
Hỏi: Thuốc đặc trị của bệnh sán lá gan? và sử dụng trong bao lâu? Giá cả như thế nào?
Trả lời: thuốc đặc trị của bệnh sán lá gan lớn là Triclabendazole (biệt dược Egaten hoặc Fasinex, hàm lượng 250mg), liều dùng 10mg/kg cân nặng, liều dùng duy nhất trong 1 ngày. Hiện nay, thuóc này không bán mà do Tổ chức y tế thế giới (WHO) tài trợ, Viện sốt rét-KST-CT Quy Nhơn cấp điều trị miễn phí.
23. Nguyễn Văn Thưởng - Địa chỉ: Lương Sơn, Bắc Bình; Điện thoại: 238398
Hỏi: Bệnh sốt rét và bệnh sốt xuất huyết khác nhau như thế nào? Làm sao nhận biết được triệu chứng ban đầu khi mắc bệnh?
Trả lời: câu hỏi này được thạc sĩ, bác sĩ Huỳnh Hồng Quangtrả lời trực tuyến trên truyền hình Bình Thuận rồi. Xin bạn chú ý vì hiện nay các tỉnh thành phía nam Việt Nam đang có dịch sốt xuất huyết.
24. Phạm Văn Nam - Địa chỉ: Gia An, Tánh Linh; Điện thoại: 588307
Hỏi: Làm thế nào để phát hiện mình bị sán lá gan để điều trị cho kịp thời?
Trả lời: để phát hiện anh có bị SLG hay không, anh nên đến các bệnh viện đa khoa hoặc phòng khám chuyên khoa sán lá gan của Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn (địa chỉ 611B Nguyễn Thái Học, Quy Nhơn) để được khám, chẩn đoán và điều trị sớm nhất
25. Vũ Hồng Lĩnh - Địa chỉ: Vũ Hòa, Đức Linh; Điện thoại: 886158
Hỏi: Thường bị sốt rét 10 năm qua. Gần đây không còn nhiều chỉ thỉnh thoảng trở sốt. Nhưng ăn đồ biển + uống bia, bị nổi đốm ửng đỏ giống mề đay. Vậy có phải sốt rét chuyển qua gan?
Trả lời: trước tiên, xin trả lời rằng sốt rét có thể tái phát lại sau nhiều năm điều trị dứt điểm, nhất là sốt rét do Plasmodium vivax. Ăn đồ biển và uống bia nổi các đám dị ứng có thể do dịu ứng với các thành phần trong đồ biển hoặc bia chứ chưa có tài liệu nào nói sốt rét chuyển qua dị ứng cả.
Lê Thị Ánh -Địa chỉ: Thị trấn Phú Long; Điện thoại: 629190
Hỏi: bị sán lá gan (3 tháng) ăn uống có kiêng cữ gì không? Gan tổn thương nhưng không có lành hẳn, có ảnh hưởng đến tính mạng không? Hết rồi có bị tái lại không?
Trả lời: bị mắc bệnh SLGL đã điều trị 3 tháng như tổn thương chưa lành, điều này cũng dễ hiểu vì thông thường tổn thương do SLGL xóa đi và trở về bình thường như nhu mô xung quanh phải mất 6 - 9 tháng, nên chị yên tâm. Có tái phát lại không? Điều đó còn tùy thuộc vào chị có ăn lại các loại rau thủy sinh nhiễm ấu trùng hay không, nếu có thì khả năng mắc bệnh lại rất lớn.
Nguyễn Thị Phúc - Địa chỉ: Hồng Sơn, Hàm Thuận Bắc; Điện thoại: 624352
Hỏi: Bị sán lá gan lớn hơn 1 năm đang điều trị bằng thuốc đặc trị ở bệnh viện nhiệt đới. Như vậy có thể tái phát nữa không? Bác sĩ khuyên ăn chín, uống sôi. Nay bị bệnh dạ dày, có thể uống nghệ sống được không?
Trả lời: Chị đã bị bệnh sán lá gan lớn điều trị tại bệnh viện nhiệt đới hơn 1 năm, nay đã ổn định, khả năng tái phát không thể có mà nếu chị mắc lại có nghĩa là chị bị tái nhiễm hay nhiễm lại một đợt mới ( vì theo các chuyên gia đầu ngành vê ký sinh trùng của Tổ chức y tế thế giới thì đến nay thuật ngữ “tái phát”hoặc thuật ngữ “kháng thuốc” cũng chưa rõ ràng trên bệnh sán lá gan lớn mà chỉ là “đáp ứng thuốc chậm” mà thôi). Chị bị thêm bệnh lý dạ dày, song chúng tôi không biết chị bị cụ thể là gì vì có thể loét, viêm, xung huyết, ung thư hay co thắt dạ dày, …nên chung tôi chưa thể có lời khuyên cụ thể là điều trị thế nào. Để biết thêm chi tiết bệnh, nên đến BV đa khoa tỉnh để được khám và tư vấn thêm.