Ngày 1/12/2015. Manila. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO)-Hành động mạnh mẽ để chấm dứt đại dịch AIDS ở khu vực Tây Thái bình Dương đến năm 2030 (Bold action needed to end AIDS in the Western Pacific Region by 2030). Sự tiến bộ trong ngăn ngừa và điều trị HIV có thể chấm dứt bệnh AIDS khỏi mối đe dọa y tế công cộng tại khu vực Tây Thái Bình Dương nhưng để điều này xảy ra, người bệnh HIV cần biết tình hình của họ, tiếp cận liệu pháp điều trị antiretrovital (ART) và tiếp tục điều trị suốt đời.
Những thách thức này được công nhận bởi Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc (UN) vào tháng 9/2015 khi đại hội quyết định chấm dứt đại dịch AIDS vào năm 2030, chủ đề Ngày thế giới phòng chống AIDS năm nay là “Không còn ca nhiễm mới” (Getting to zero) nhấn mạnh sự cần thiết để hành động mạnh mẽ và sáng tạo hơn để đạt mục tiêu này. Khu vực Tây Thái Bình Dương đã có nhiều tiến bộ vững chắc trong hơn 15 năm qua, số bệnh nhân nhiễm HIV mới hàng năm giảm từ 120.000 trong năm 2000 xuống 95.000 trong năm 2014 và tỷ lệ nhiễm HIV ở người lớn trong nước duy trì ở mức dưới 1% tại tất cả các quốc trong những năm gần đây, một nửa triệu dân hiện nay sử dụng ART tăng gấp 44 lần từ năm 2000 nhưng gần 2/3 người nhiễm HIV không nhận ART. Các ca tử vong liên quan đến virus HIV hàng năm tăng từ 43.000 trong năm 2000 lên 50.000 trong năm 2014. Xét về tỷ lệ mắc HIV, 97% số ca mắc mới xảy ra tại các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình.
Chris Lagman, một tình nguyện viên của tổ chức Love Yourself, một tổ chức phi chính phủ tại Philippines đã làm việc không ngừng để đảm bảo tiếp cận bình đẳng đối với xét nghiệm HIV. Chris thấy rằng những rào cản mà ngăn cản mọi người xét nghiệm và hậu quả của việc chẩn đoán muộn có thể là: “Nhiều người cơ bản sợ hãi khi biết tình trạng HIV của họ. chúng tôi muốn thay đổi điều này, vì vậy hình ảnh xét nghiệm HIV nên chuyển từ sợ hãi thành quan tâm. Thay vì đầy nỗi sợ hãi, xét nghiệm HIV nên được xem như là một phần của việc tự chăm sóc thông thường”.
Tại Việt Nam, xét nghiệm HIV nhanh đang loại bỏ một số rào cản, Bác sĩ Trương Bình Minh-Phó giám đốc Trung tâm Phòng chống HIV tỉnh Thái Nguyên cho biết: “Với các kỹ thuật đơn giản như chích ngón tay để lấy máu và chẩn đoán bằng test chẩn đoán nhanh, chúng ta có thể hướng dẫn những người tiêm chích ma túy để cung cấp dịch vụ xét nghiệm HIV cho những người như họ trong cộng đồng, sự tiện lợi và môi trường thoải mái sẽ tăng việc xét nghiệm trong số những người còn do dự đến các cơ sở y tế”. Một phương pháp mới nhằm giảm sự lây lan HIV giữa những người có quan hệ tình dục, phòng bệnh trước phơi nhiễm (pre-exposure prophylaxis_PrEP) được chào đón bởi những người bị nhiễm HIV, phòng bệnh trước phơi nhiễm liên quan đến người âm tính với HIV uống thuốc antiretroviral liên tục để ngăn ngừa lây truyền từ người dương tính với HIV. Một loạt nghiên cứu khẳng định hiệu quả của việc phòng bệnh trước phơi nhiễm và các quốc gia đang xác định cách tốt nhất để tích hợp nó vào các chương trình phòng chống HIV quốc gia như Chris Lagman nhận xét: “phòng bệnh trước phơi nhiễm là một phương pháp bổ sung mới mọi người có thể chịu trách nhiệm cho sức khỏe của họ, để bảo vệ và chăm sóc cho chính họ, chúng tôi rất vui mừng để giới thiệu phương pháp này tại Philippines trong năm 2016”, đồng thời các phương pháp tiếp cận mới không phải làm mờ các chiến lược truyền thống như sử dụng bao cao su, phân phát kim tiêm, xylanh tiêm chích và liệu pháp thay thế chất gây nghiện.
 |
| Love Yourself |
Bác sĩ Zunyou Wu, giám đốc Trung tâm Phòng chống và Ngăn ngừa AIDS, Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh Trung Quốc cho biết: “Các chương trình Methadone có tác động to lớn trong việc giảm ca mắc HIV mới trong số người tiêm chích ma túy”. Tại Trung Quốc, giảm 90% ca mắc HIV mới trong số 184.000 người sử dụng ma túy trong chương trình methadone từ năm 2004. Trong khi có sự tiến bộ rõ ràng trong xét nghiệm và điều trị cho những người nhiễm HIV, nhiều việc cần phải làm để đạt mục tiêu loại trừ đến năm 2030 bao gồm việc chống lại sự kỳ thị và phân biệt đối xử đối với người mắc bệnh trong khu vực. Ngày thế giới phòng chống AIDS 2015 nhằm nâng cao nhận thức các vấn đề này và nhấn mạnh những hành động chúng ta cần phải thực hiện để đạt được một tương lai không còn HIV.