Tiểu đường là một bệnh không lây nhiễm phát triển nhanh, gây tử vong cao ở các nước phát triển và được xem là “đại dịch” ở các nước đang phát triển. Bệnh gắn liền với nhiều biến chứng ở các cơ quan như não, thần kinh, thận mắt, mạch máu và đặc biệt là tim mạch. Vì vậy cần biết các dấu hiệu nguy hiểm của bệnh tiểu đường để tới cơ sở y tế nhằm chủ động ngăn ngừa những hậu quả xấu có thể xảy ra.
Những bệnh nhân bị bệnh tiểu đường đã được chẩn đoán xác định, cần theo dõi các dấu hiệu nguy hiểm sau đây:
- Đường huyết cao trên 15 mmol/L;
- Triệu chứng khát nước nhiều, đi tiểu nhiều tăng lên;
- Đau chân khi đi lại;
- Vã mồ hôi, run chân tay;
- Đau bụng, nôn, buồn nôn;
- Có các biểu hiện của biến chứng như lú lẫn, ý thức chậm chạp hoặc hôn mê, sốt kéo dài, tê chân tay, loét chân, đau ngực, khó thở, tiểu ít, phù, mờ mắt, liệt, ho kéo dài...
- Xét nghiệm HbAlc phản ánh tình trạng đường huyết trong 3 tháng trước, nên được xét nghiệm mỗi 3 tháng. Giá trị bình thường dưới 6,5%. Nếu cao hơn giá trị này là đường huyết của người bệnh chưa được kiểm soát tốt, nên đến bác sĩ để khám bệnh lại.
Ngoài ra cũng cần chú ý đến các biến chứng nặng có tính chất cấp cứu của những bệnh nhân tiểu đường để xử trí kịp thời như:
- Hôn mê tăng thẩm thấu
Bệnh nhân tiểu đường đang điều trị có thêm các tình trạng làm mất nước như sốt, dùng thuốc lợi tiểu, uống ít nước do một lý do nào đó... hoặc dùng thuốc làm tăng đường huyết như steroide...
Bệnh nhân có biểu hiện khát nước tăng lên, ý thức chậm chạp, ngủ nhiều rồi đi dần vào hôn mê.
- Hôn mê nhiễm toan-ceton
Bệnh nhân tiểu đường đang dùng insulin tự ý bỏ thuốc hoặc có thay đổi chế độ dùng thuốc như do nhầm lẫn, hay có thêm biểu hiện của bệnh nhiễm trùng, chấn thương. Biểu hiện của tình trạng cấp cứu là bệnh nhân tiểu nhiều, buồn nôn và nôn, đau bụng, ý thức chậm chạp dần rồi đi vào hôn mê.
Dấu hiệu nhịp thở Kussmaul biểu hiện với bốn thì như hít sâu, ngừng thở, thở ra, ngừng thở rồi thở lại là một gợi ý quan trọng giúp cho việc chẩn đoán.
- Hôn mê hạ đường huyết
Đây là tình trạng bệnh nhân bị hạ đường huyết do uống thuốc hay tiêm thuốc insulin quá liều hoặc dùng thuốc đúng liều nhưng bệnh nhân bỏ ăn, ăn ít; hoạt động thể lực nhiều hơn ngày thường.
Triệu chứng xảy ra bao gồm ý thức chậm chạp, lú lẫn, vã mồ hôi, run chân tay, cảm giác đói dữ dội và nặng thì gây hôn mê.
Xử trí điều trị đơn giản bằng cách cho bệnh nhân dùng thức ăn ngọt như uống một cốc nước đường, ăn một quả chuối, một cái bánh ngọt... nếu bệnh nhân còn ăn uống được. Trường hợp bệnh nhân bị hôn mê sâu nếu không được điều trị kịp thời tại cơ sở y tế thì có thể gây nên tổn thương não không phục hồi.
Những bệnh nhân tiểu đường khi xuất hiện các dấu hiệu nguy hiểm ở trên phải đến ngay cơ sở y tế để được điều trị kịp thời, không được tự ý chăm sóc bệnh tại nhà để tránh hậu quả đáng tiếc xảy ra.