Vấn đề ngộ độc thực phẩm, bao gồm cả bệnh tả là một vấn đề thời sự hiện nay. Nhiều địa phương trên cả nước thỉnh thoảng phải đối mặt với tình trạng ngộ độc thực phẩm, có nơi sự ngộ độc thực phẩm đã xảy ra hàng loạt với cả tập thể bị mắc. Tả cũng là một loại bệnh trong các bệnh tiêu chảy cấp nguy hiểm có khả năng phát triển thành dịch làm cho nhiều người bị mắc. Xin giới thiệu một tài liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã quan tâm hướng dẫn về vấn đề này để mọi người chú ý phòng, chống; bảo vệ sức khoẻ cho chính bản thân mình và gia đình.
Ngộ độc thực phẩm là gì ?
Ngộ độc thực phẩm là một vấn đề nghiêm trọng đến sức khoẻ. Nó có thể gây ra nguy hiểm và thậm chí tử vong. Ngộ độc thực phẩm thường là do vi khuẩn có trong thực phẩm mà không được chuẩn bị trong quá trình tiếp xúc, lưu giữ hoặc chế biến. Triệu chứng của ngộ độc thực phẩm có thể bao gồm buồn nôn, co thắt dạ dày, tiêu chảy, nôn, sốt và đau đầu. Triệu chứng có thể xảy ra trong vòng 30 phút sau khi ăn hoặc trong một vài giờ, hoặc thậm chí vài ngày sau đó. Có thể ở mức độ nặng, nhẹ khác nhau. Một số các đối tượng có nguy cơ cao từ ngộ độc thực phẩm bao gồm trẻ em, phụ nữ mang thai, người già những người bị các bệnh khác.
Vi khuẩn trong thực phẩm
Vi khuẩn gây ra ngộ độc thực phẩm xảy ra một cách tự nhiên trong thực phẩm. Dưới điều kiện thích hợp, một cá thể vi khuẩn có thể sinh sôi nẩy nở ra hai triệu vi khuẩn trong vòng bảy giờ. Vì thế, điều quan trọng là không tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển vì nó sẽ nhân rộng rất nhanh. Vi khuẩn ngộ độc thực phẩm có ở mọi nơi: trong đất, trong động vật, trên người và trên đồ vật con người chạm vào và sử dụng.
Bệnh tả là bệnh như thế nào ?
 |
Vi khuẩn Vibrio cholerae |
Tả là một bệnh do vi khuẩn Vibrio cholerae xâm nhập vào đường ruột gây ra. Cả trẻ em và người lớn đều có thể bị nhiễm khuẩn. Ở hầu hết các trường hợp, nhiễm khuẩn chỉ gây ra tiêu chảy nhẹ. Nhưng một số trường hợp mọi người sẽ bị tiêu chảy cấp tính, đi ngoài ra nước hoặc nôn mửa. Nếu việc này xảy ra, sẽ bị mất nhiều nước và chất điện giải trầm trọng rất nhanh. Bệnh nhân có thể bị tử vong trong vòng một vài giờ nếu không được điều trị hợp lý, đúng lúc.
Bệnh tả lây truyền như thế nào ?
Bệnh tả chủ yếu lây truyền do đường ăn, uống thực phẩm hoặc nước có chứa vi khuẩn. Mọi người có thể bị nhiễm khuẩn trực tiếp do uống nước bị nhiễm khuẩn hoặc do ăn hải sản sống, chưa được nấu kỹ. Mọi người cũng có thể bị nhiễm khuẩn tả do ăn phải thực phẩm đã bị nhiễm trong quá trình chế biến hoặc lưu giữ. Vi khuẩn từ phân của người mang bệnh cũng là nguồn nhiễm khuẩn lớn.
Phòng chống ngộ độc thực phẩm
Khi có ngộ độc thực phẩm xảy ra, có thể có một loạt các chuỗi nguyên nhân, sư kiện như vi khuẩn nhiễm vào thực phẩm, vi khuẩn có điều kiện để phát triển, có nghĩa là độ ẩm và hơi ấm thích hợp cho vi khuẩn giữa khoảng nhiệt độ 5oC và 60oC; vi khuẩn có thời gian để sinh trưởng và nhân rộng. Có thể phá vỡ chuỗi nguyên nhân này bằng việc phòng, chống ngộ độc thực phẩm. Mọi người có thể bảo vệ mình và gia đình mình bằng cách tuân thủ 5 nguyên tắc về an toàn thực phẩm
Nguyên tắc 1: Giữ gìn vệ sinh tốt
Rửa tay bằng xà phòng hoặc chất tẩy rửa với nước sạch trước khi tiếp xúc với thực phẩm và trong quá trình chế biến thực phẩm. Rửa tay bằng xà phòng hoặc chất tẩy rửa với nước sạch sau mỗi lần đi vệ sinh. Rửa và vệ sinh toàn bộ bề mặt và dụng cụ chế biến thực phẩm. Giữ gìn sạch sẽ khu vực bếp và thực phẩm, tránh côn trùng, sâu bọ và các động vật khác xâm nhập.
 |
Rau quả phải rửa kỹ dưới vòi nước chảy và đừng quên rửa 3 - 4 lần nước
(ảnh st) |
Nguyên tắc 2: Để riêng thực phẩm sống và thực phẩm chín
Không để lẫn thịt, gia cầm và hải sản sống với các thực phẩm khác. Sử dụng các dụng cụ và thiết bị nấu ăn như dao, thớt để chế biến thực phẩm sống. Đựng thực phẩm trong các dụng cụ có nắp đậy để tránh tiếp xúc giữa thực phẩm sống và thực phẩm chín.
Nguyên tắc 3: Đun nấu kỹ
Đun nấu kỹ thực phẩm, đặc biệt là thịt, gia cầm, trứng và hải sản. Nấu kỹ, đun sôi và bảo đảm thực phẩm được nấu kỹ, đúng cách từ trong ra. Hâm lại thực phẩm đã được chế biến kỹ và chỉ ăn một lần.
Nguyên tắc 4: Giữ thực phẩm ở nhiệt độ an toàn
Tránh vùng nhiệt độ nguy hiểm từ 5oC đến 60oC. Làm lạnh ngay tất cả các thực phẩm đã nấu chín và thực phẩm dễ bị ôi thiu, hư hỏng. Giữ thực phẩm đã nấu chín ở nhiệt độ cao trước khi ăn.
Nguyên tắc 5: Sử dụng nước và nguyên liệu an toàn
Sử dụng nước sạch hoặc đun sôi, xử lý để có nước sạch, an toàn. Lựa chọn thực phẩm tuơi từ nguồn tin cậy. Rửa sạch rau và hoa quả, đặc biệt với các loại rau quả ăn sống. Không sử dụng thực phẩm đã quá hạn sử dụng. Chỉ mua thực phẩm khi biết chắc chắn được chế biến an toàn, sạch sẽ.
Một vài lời khuyên về an toàn thực phẩm khi ăn ở ngoài
Thực phẩm chế biến ở ngoài có thể không thường xuyên được chuẩn bị kỹ càng, cẩn thận. Thực phẩm đường phố đặc biệt có thể gây rủi ro. Khi ăn ở ngoài nên thường xuyên lưu ý là thực phẩm phải được chuẩn bị ở nơi sạch sẽ, được nấu chín và ăn nóng; thức ăn phải đựng ở bát, đĩa và dụng cụ nấu ăn sạch sẽ. Không lưu lại thực phẩm thừa quá lâu vì vi khuẩn có thể phát triển hoặc sâu bọ có thể gây nhiễm khuẩn vào thực phẩm. Chỉ sử dụng nước đá khi biết rõ nước đá được làm từ nước sạch và không bị nhiễm bẩn trong quá trình tiếp xúc.
 |
Ăn uống bảo đảm ngon và an toàn - Ảnh: N.C.T |
Tìm sự hỗ trợ khi bị ngộ độc thực phẩm
Khi bản thân, gia đình hoặc người thân nghi bị ngộ độc thực phẩm sau khi ăn, uống nên đi khám bác sĩ; đặc biệt nếu bị tiêu chảy nặng. Thông báo cho bác sĩ biết rõ ràng tình hình bệnh lý của mình, cung cấp nguyên nhân có thể bị mắc bệnh để được điều tra, xem xét và phát hiện.
Điều trị bệnh tiêu chảy như thế nào ?
Cách điều trị quan trọng nhất đối với bệnh tiêu chảy là bù đắp nước và chất điện giải với ý nghĩa là thay thế lượng nước và chất điện giải đã bị mất đi vì tiêu chảy và nôn mửa. Hầu hết các bệnh nhân có thể được bù được nước và chất điện giải rất nhanh và dễ dàng bằng cách uống một lượng nước lớn dung dịch có chứa chất muối điện giải qua đường miệng. Bù đắp nước và chất điện giải sớm, kịp thời có thể cứu sống hầu hết các bệnh nhân bị bệnh tả nặng.