Hằng năm, khoảng 1,5 triệu trẻ em bị chết do bệnh tiêu chảy, chiếm một phần năm số trẻ chết bởi các nguyên nhân khác trên toàn thế giới.
Các chuyên gia nhận định, ở trẻ, chết do tiêu chảy nhiều hơn chết vì AIDS, bệnh Sốt rét và bệnh Sởi cộng lại. Một số thống kê mới đây cho thấy mỗi năm bệnh tiêu chảy cũng đã làm tử vong hơn một triệu người trong độ tuổi từ 13 đến 17 và người già.
Ngoài ra, trong một bản báo cáo của Quỹ Nhi đồng Liên Hợp quốc (UNICEF) và Tổ Chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, sáu mươi phần trăm trong số trường hợp tử vong do tiêu chảy tại các nước đang phát triển đã không được điều trị theo đúng yêu cầu của phát đồ điều trị. Ở đây UNICEF và WHO cũng đã đưa ra một Chương trình hành động 7 Điểm để điều trị và phòng chống bệnh tiêu chảy.
Tiêu chảy làm cơ thể mất nước và làm giảm lượng Kẽm - một loại khoáng chất cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển.
 |
Nên đong chính xác lượng nước khi pha oresol.
Minh họa: Corbis |
Từ 5 năm trước, việc bổ sung Kẽm đã được UNICEF và Tổ chức Y tế Thế giới đề nghị đưa vào phác đồ điều trị bệnh tiêu chảy. Các Tổ chức này cũng đã khuyến cáo bù dịch cơ thể bằng dung dịch ORESOL cải tiến (low-osmolarity oral rehydration salts).
Dung dịch Oresol cải tiến có nồng độ natrichlorid 2,6g/l; glucose 13,5g/l và có tổng độ thẩm thấu (245mOsm/l), trong khi đó dung dịch Oresol (cũ) có nồng độ natrichlorid 3,5g/l; glucose (20g/l) và tổng độ thẩm thấu (311mOsm/l). Như vậy, dung dịch oresol mới có tỷ trọng thấp hoặc có tổng độ thẩm thấu thấp hơn dung dịch oresol cũ.
Các nghiên cứu cho thấy: nhóm trẻ dùng dung dịch Oresol có tỷ trọng thấp (cải tiến) làm giảm tới 33% số trẻ phải truyền dịch, làm giảm 20% số lượng phân bài tiết và làm giảm 30% số trẻ bị nôn so với nhóm trẻ dùng dung dịch Oresol có tỷ trọng cao (cũ).
Tuy nhiên, bổ sung Kẽm ở phần lớn các nước đang phát triển vẫn còn rất khó khăn và bù nước cho trẻ bằng dung dịch cũng gặp nhiều hạn chế.  |
Theo khuyến cáo của WHO và UNICEF, Oresol này sẽ
được thay bằng Oresol có tỷ trọng thấp hơn. |
Một nguyên nhân hàng đầu gây tiêu chảy ở trẻ là do nhiễm virus Rota. Tại Việt Nam, bệnh tiêu chảy do virus Rota xuất hiện quanh năm ở miền Nam nhưng đỉnh cao là tháng 3, tháng 9 và miền Bắc, bệnh thường xảy ra vào mùa đông.
Các chuyên gia y tế công cộng đã đề nghị cho uống vaccin Rotavirus trong tấc cả các Chương trình tiêm chủng quốc gia. Nhưng điều này khó thực hiện hết vì vaccin này hiện chưa được cung cấp ở nhiều nước đang phát triển.
Với những khó khăn trên nên các phương pháp điều trị cải tiến mới, phù hợp với từng quốc gia hơn đang được nghiên cứu áp dụng. Ví dụ như cung cấp các bộ điều trị (Treatment Kit) thông qua các nhân viên y tế tại cơ sở hoặc mở các chiến dịch đặc biệt (truyền thông kiến thức phòng chống, xử lý môi trường…).
Các chuyên gia nói trẻ em bị tiêu chảy cần được tiếp tục cho ăn đầy đủ chất dinh dưõng và các em bé phải được thường xuyên được nuôi bằng sữa mẹ.
Trẻ em cũng được khuyến cáo tiêm vaccin Sởi và uống vaccin Rotavirus để phòng bệnh tiêu chảy. Hơn nữa, các chuyên gia cũng kêu gọi cải thiện việc cung cấp nước sạch tại các quốc gia đang phát triển.
Một phương pháp khác được nhắc đến đó là rửa tay với xà phòng. Đây là phương pháp cũng rất hiệu quả, không những làm cho bàn tay trẻ được sạch hơn mà còn nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh của trẻ.
Bệnh tiêu chảy rất dễ phòng tránh. Điển hình là các chương trình hành động đã mang lại nhiều hiệu quả trong thập niên 70 và 80 của thế kỷ trước. WHO và UNICEF hy vọng kế hoạch mới này sẽ lại thành công mạnh mẽ trên toàn cầu, đặc biệt là tại các nước đang phát triển.