Từ ngày 30/9/2009 đến 2/10/2009 Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã tổ chức Hội thảo tổng hợp và xây dựng kế hoạch nghiên cứu đánh giá ký sinh trùng sốt rét P.falciparum và P.vivax kháng thuốc các nước Tiểu vùng sông Mekong, tại khách sạn Sedona Mandalay, Mandalay thuộc thủ đô Yangon, Myanmar
Khu vực tiểu vùng sông Mê Kong (GMS - Greater Mekong Sub region) là một trong những vùng lưu hành bệnh sốt rét tại châu Á và cũng chính nơi này đã xuất hiện lần đầu tiên các ca sốt rét kháng thuốc như kháng với Chloroquine, Artemisinine,...và tiếp theo đó còn nhiều gánh nặng về sốt rét kháng thuốc và sốt rét đa kháng. Kháng thuốc do P.falciparum đã và đang lan rộng khắp các vùng địa lý trên phạm vi toàn cầu, trong đó có các quốc gia thuộc GMS. Kháng thuốc sốt rét đang nổi lên như một trong những thách thức lớn nhất mà các chương trình phòng chống sốt rét tại các quốc gia đang phải đối mặt. Sốt rét kháng thuốc còn lan rộng đến các vùng mới và các vùng sốt rét tái xuất hiện, chúng đóng một vai trò quan trọng trong xự xuất hiện và mức độ trầm trọng của dịch tại một số vùng trên thế giới. Quần thể dân di biến động mang các dòng ký sinh trùng kháng thuốc đến các vùng mà trước đó hoàn toàn chưa có kháng thuốc cũng cho thấy một vấn đề cần quan tâm. Kháng với một hay nhiều thuốc xảy ra thường xuyên, các chương trình phòng chống sốt rét quốc gia và các viện liên quan khác có thể đánh giá hiệu lực phác đồ thuốc một cách kịp thời, thích đáng và đáng tin cậy cũng như cung cấp các thông tin hữu ích.
Nhìn nhận vấn đề một cách tổng thể và mức độ kháng thuốc sốt rét nguy cơ lan rộng như hiện nay, Tổ chức Y tế thế giới đã tổ chức hội thảo liên quan đến tổng hợp và xây dựng kế hoạch nghiên cứu đánh giá ký sinh trùng sốt rét P.falciparum và P.vivax kháng thuốc trong các quốc gia thuộc tiểu vùng sông Mekong, tại khách sạn Sedona Hotel Mandalay, Mandalay, Myanmar từ ngày 30 tháng 9 đến ngày 2 tháng 10 năm 2009 vừa qua.
Đến dự Hội thảo này có các quan chức của Bộ Y tế Myanmar, các giám đốc Trung tâm nghiên cứu y khoa các vùng của Myanmar, các đại diện từ các bệnh viện đa khoa, các đại biểu đến từ các Chương trình phòng chống sốt rét quốc gia của Thái Lan, Lào, Việt Nam, Cambodia; các chuyên gia y tế và sốt rét tại Trụ sở chính của Tổ chức Y tế thế giới tại Thụy Sĩ (WHO Headquarters), các chuyên gia y tế thế giới tại khu vực Tây Thái Bình Dương và Đông Nam Á (WHO South East Asia Regional Office/WHO Western Pacific Regional Office) các chuyên gia đại diện văn phòng Tỏ chức Y tế thế giới ở các nước Lào, Cambodia, Thái Lan, Myanmar; Đại biểu của các cơ quan tài tài trợ như USAID, Bill and Melinda Gates Foundation, các đại biểu từ các đối tác như Asian Collaborative Training Network for Malaria (ACT Malaria), Centers for Disease Control US and Malaria Consortium, các quan sát viên từ đại học Oxford, Anh và đại học y khoa Maryland.
Mục đích của Hội thảo đánh giá kháng thuốc sốt rét lần này tập trung vào:
-Tổng hợp và xem xét lại các hoạt động nghiên cứu mà các quốc gia đã làm theo đề cương của Tổ chức Y tế thế giới (WHO TES protocol) ở các quốc gia trong khu vực GMS đối chiếu với đề cương và kế hoạch ban đầu của WHO;
-Tổng hợp và xem xét các kết quả từ các nghiên cứu kháng thuốc của các quốc gia theoWHO TES protocol ở các nước trong khu vực GMS;
-Tiếp tục xây dựng và triển khai kế hoạch làm việc cũng như xây dựng kinh phí nghiên cứu TES trong giai đoạn 2 năm tới (2010-2011);
Hội thảo diễn ra trong vòng 3 ngày với các nội dung:
·Các báo cáo phiên toàn thể về:
-Giám sát kháng thuốc của ký sinh trùng P.falciparum và P.vivax diễn tiến và thành công (do tiến sĩ P. Ringwald thuộc Chương trình sốt rét toàn cầu trình bày) trong đó đề cập đến 6 chức năng chính trong đánh giá kháng thuốc, một số bổ sung sửa đổi trong protocol nghiên cứu 2009, cũng như cập nhật một số thông tin về tình hình kháng thuốc trên thế giới và chiến lược thay đổi chính sách thuốc ở 77 quốc gia có lưu hành sốt rét, đặc biệt nhấn mạnh và trình bày chi tiết về trường hợp kháng thuốc Artesunate tại Pailine, Cambodia vào đầu năm 2009. Ngoài ra, báo cáo này còn nhấn mạnh đến tình hình kháng thuốc và thất bại điều trị của sốt rét do P.vivax với thuốc Chloroquine tại một số quốc gia gần đây;
-Báo cáo của tiến sĩ Eva Maria Christophel đến từ văn phòng Tổ chức y tế thế giới vùng Tây Thái Bình Dương đề cập ngắn gọn đến các chương trình ngăn chặn kháng thuố, với 7 mục tiêu và chiến lược rõ ràng và các bước cần thực hiện trong thời gian đến; bên cạnh đó bà Eva Maria Christophel còn trình bày một vấn đề nghiên cứu sức khỏe liên quan đến đối tượng con người: cân nhắc và suy xét đến vấn đề y đức cũng như các quy trình cần thực hiện theo;
-Tiến sĩ Dorina Bustos, Charles Delacollete, Eva Christophel có một bài báo cáo chung về các thách thức và khó khăn trong thực hiện các nghiên cứu đánh giá hiệu lực thuốc sốt rét trong thời gian qua tại khu vực GMS, trong đó có báo cáo về một số kết quả bước đầu từ các nghiên cứu (2008-2009) đã và đang thực hiện tại các quốc gia này;
-Hai tác giả Christopher Plowe, Philippe Guerin cùng báo cáo và giới thiệu về một chương trình giám sát kháng thuốc sốt rét trên toàn thế giới mới, trong đó đề cập đến chức năng, nhiệm vụ, mục đích khoa học và các quan tâm của mạng lưới mới này, vả lại họ còn nghiên cứu sâu về các mảng nghiên cứu thuốc mới, đánh giá chất lượng thuốc (kể cả thuốc giả), sinh học phân tử, dược động học.
·Các báo cáo về kết quả nghiên cứu hiệu lực các phác đồ thuốc sốt rét hiện đang dùng trong chương trình quốc gia phòng chống sốt rét của Trung Quốc, Việt Nam, Lào, Cambodia, Myanmar, Thái Lan do các nghiên cứu viên chính hoặc trưởng nhóm nghiên cứu trình bày;
·Phần tiếp theo chính là thảo luận và làm việc theo nhóm ở từng quốc gia có sự hỗ trợ và giúp đỡ của các chuyên gia y tế thế giới và ban tổ chức hội thảo. Đại diện các quốc gia sẽ trình bày chương trình thực hiện các hoạt động sắp đến và xây dựng kế hoạch ban đầu trong giai đoạn (2009-2010) để đánh giá hiệu lực các phác đồ thuốc sốt rét trong thời gian đến.