 |
| (ảnh sưu tầm) |
Ký sinh trùng sốt rét ở châu Mỹ đa dạng về mặt di truyền học nhiều hơn so với suy nghĩ trước đây
Các quần thể ký sinh trùng sốt rét (KSTSR) Plasmodium vivax được phát hiện ở châu Mỹ, một trong những chủng KSTSR chủ yếu ở người, có tính di truyền đa dạng hơn những quẩn thể được phát hiện trong khu vực Đông Nam Á, nơi mà sự lan truyền bệnh sốt rét là thường xuyên hơn. Bởi vì loài KSTSR P. falciparum nổi trội, biểu hiện sự đa dạng về mặt di truyền thấp ở châu Mỹ so với các vùng khác, các nhà khoa học tin rằng điều này cũng đúng đối với P. vivax. Niềm tin này là sai lầm, theo một nghiên cứu của các nhà nghiên cứu tại Đại học São Paulo (USP) tại Brazil, với sự hợp tác từ các đồng nghiệp ở Rio de Janeiro, Uruguay và Vương quốc Anh. Các kết quả được công bố trong tạp chí PLOS Neglected Tropical Diseases. Nghiên cứu viên chính của nghiên cứu này-Marcelo Urbano Ferreira nói rằng nghiên cứu cho kết quả đáng ngạc nhiên. "Việc phát hiện cho biết các quần thể P. vivax ở châu Mỹ đa dạng hơn các quần thể P. falciparum là đáng ngạc nhiên. Nếu chúng ta chấp nhận giả thuyết rằng cả P. falciparum và P. vivax đến Mỹ sau khi xâm chiếm của châu Âu, chúng tôi dự kiến phát hiện ra rằng sự đa dạng về di truyền học của cả hai chủng ký sinh trùng bởi vì chúng sẽ trải qua một sự chọn lọc quần thể mạnh mẽ trong khi di cư đến thế giới mới. Tuy nhiên, nhà khoa học người Braxin-một giáo sư tại Viện khoa học y sinh về Ký sinh trùng tại Đại học Sao Paulo (ICB-USP) cho biết điều này là không hề đơn giản. Nghiên cứu về sự đa dạng di truyền của P. vivax ở châu Mỹ tìm kiếm các manh mối về nguồn gốc của nhiều chủng hoặc quần thể được tìm thấy trên lục địa này. Ngay khi đến ở châu Mỹ, P. vivax dường như không biến mất đi tính đa dạng hiện có của nó so với P.falciparum, như ở châu Phi chẳng hạn. Urbano Ferreira cho biết: "Một lời giải thích có thể là do các quần thể P. vivax đã đến châu Mỹ có nguồn gốc trong một khu vực địa lý rộng lớn hơn, bao gồm châu Phi, châu Âu và có lẽ cả châu Á, so với các quần thể của P. falciparum đến đây, vì những quần thể này nổi trội ở châu Phi, nhưng điều này vẫn chưa được chứng minh”. Các nhà điều tra viên phối hợp với Dự án Thematic có tiêu đề: "Các căn cứ khoa học cho việc loại trừ bệnh sốt rét còn sót lại ở khu vực Amazon của Brazil" được hỗ trợ bởi Quỹ nghiên cứu São Paulo - FAPESP.  | Ảnh: Muỗi Anopheles/CDC |
Các chủng ký sinh trùng cổ có thể đến các nước Châu Mỹ, và tùy thuộc vào mức độ di cư, chúng có thể đã mất đi một ít sự đa dạng trên đường đi. Một số chủng có thể đến Braxin vào thế kỷ 19 với những người nhập cư từ Ý và Tây Ban Nha, nơi mà sốt rét còn lưu hành cho đến giữa thế kỷ hai mươi. "Tính đa dạng của P. vivax ở Braxin là đáng kể, với hơn 300 năm buôn bán nô lệ, một trong những cách mà ký sinh trùng di cư. Tuy nhiên, nó đi vào Braxin theo nhiều cách khác nhau vào những thời điểm khác nhau, ít nhất là vào thế kỷ thứ 19 với các làn sóng di cư đầu tiên "Thais Crippa de Oliveira, một nghiên cứu sinh ở ICB-USP và là tác giả đầu tiên của bài báo đăng trên tạp chí PLOS Neglected Tropical Diseasescho biết. Phương pháp luận Các mẫu máu được lấy từ các bệnh nhân ở Tây Bắc Brazil, chính xác hơn tại các thành phố của Acrelândia và Remansinho, gần biên giới với Peru và Bolivia. Brazil chiếm 37% tổng số ca sốt rét được báo cáo ở châu Mỹ. Tất cả 9 bệnh nhân đều bị nhiễm bởi P. vivax. Các ký sinh trùng trong các mẫu được phân tích, và nhân DNA của chúng đã được phân lập và thực hiện chuỗi trình tự toàn bộ bộ gen. Để thực hiện chuỗi trình tự này trong bối cảnh khu vưc, các nhà nghiên thực hiện chuỗi trình tự toàn bộ bộ gen với việc phân lập 75 ca lâm sàng khác của P.vivax từ Brazil (2), Peru (23), Colombia (31) và Mexico (19) thu được thông qua các ngân hàng gen quốc tế. Tất cả vật liệu này đã được phân tích để tìm kiếm tính đa hình của nuclootide đơn (single-nucleotide polymorphisms -SNPs), được sử dụng rộng rãi như là các chỉ dấu của sự khác biệt và trong trường hợp này có khả năng hình thành tính đa dạng ở các ký sinh trùng trong các mẫu. Nghiên cứu chỉ ra rằng sự đa dạng về di truyền được tìm thấy trong quần thể P. vivax của Brazil cũng tương tự như ở các nước châu Mỹ khác. Việc phân tích trình tự bộ gen hạt nhân của P.vivax được thực hiện bằng cách sử dụng ba quần thể từ châu Mỹ. " Hiện nay, chúng tôi có dữ liệu gen của ký sinh trùng từ chỉ bốn quốc gia ở châu Mỹ. Ngay cả trong mỗi quốc gia, chúng tôi không có một mẫu đại diện," Urban Ferreira cho biết. "Nhiều chủng chắc chắn đang lưu hành ở châu Mỹ, nhiều hơn ba, nhưng do việc tái tổ hợp gen mạnh và hầu hết chúng đều bị phơi nhiễm với các chủng này nên không ổn định. Rất có thể là các chủng đơn dòng không bị lây truyền qua nhiều thế hệ ký sinh trùng." Urbano Ferreira cho biết: "Nghiên cứu này đang được tiến hành. "Cho đến nay, các dữ liệu có sẵn, của cả nhóm chúng tôi và của các nhóm nghiên cứu khác, cho thấy P. vivax đến châu Mỹ từ châu Phi, châu Âu và châu Á. Cũng có thể có một sự đóng góp từ châu Đại Dương, nhưng điều này cần phải được xác nhận," Urbano Ferreira nói. "Bộ gen ti lạp thể là rất hữu ích trong những nghiên cứu này, nhưng chắc chắn chúng tôi cần có nhiều bộ gen hạt nhân hoàn chỉnh hơn để đưa ra các kết luận dứt khoát hơn". Theo nhà nghiên cứu, điều đơn giản cho rằng tất cả sự đa dạng di truyền được tìm thấy trong quần thể của các ký sinh trùng này ở châu Mỹ ngày nay đã trở về trong 500 năm trước. Đây sẽ là trường hợp duy nhất nếu sự di cư có liên quan đến một "founder effect", nghĩa là, chỉ có một hoặc rất ít chủng đã đến lục địa này và tất cả các ký sinh trùng đang sống trên lục địa này là hậu duệ của những chủng đầu tiên này. "Bộ gen ti lạp thể rất hữu ích trong các nghiên cứu này, nhưng chúng tôi chắc chắn cần gen hạt nhân hoàn chỉnh hơn để thực hiện kết luận dứt khoát hơn", Urbano Ferreira nhấn mạnh. Các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu trên một mẫu mới được thu thập bởi Urbano Oliveira từ một cộng đồng duy nhất trong suốt 12 tháng nghiên cứu. Chuỗi trình tự bộ gen toàn bộ của các ký sinh trùng này sẽ cho phép họ đánh giá mức độ đa dạng di truyền trong các quần thể của P. vivax theo thời gian và suy ra một số cơ chế góp phần vào sự thay đổi như vậy, bao gồm cả sự di cư và tái tổ hợp.
|
TRANG CHỦ
