Trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu, nhiệt độ và độ ẩm biến đổi “cực đoan” dẫn đến sự thay đổi và gia tăng bất thường nhiều bệnh truyền truyền nhiễm nguy hiểm, trong đó có các bệnh do véc tơ truyền về sốt rét và sốt xuất huyết với số mắc và tử vong cao, trong đó có Việt Nam.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (US.CDC), hơn 3 triệu trường hợp mắc sốt xuất huyết đã được báo cáo ở châu Mỹ trong năm nay, trong đó có hơn 882 trường hợp tại Mỹ, đây là tỷ lệ mắc hàng năm cao thứ hai ở châu Mỹ kể từ năm 1980.

Nhóm các nhà nghiên cứu tại Viện các Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Nhật Bản vừa tìm thấy đột biến gen mới trên muỗi Aedes aegypti gây bệnh sốt xuất huyết, có khả năng cao kháng hóa chất diệt côn trùng thông thường.Sự gia tăng số lượng của loại muỗi Aedes aegypti có thể kháng hóa chất diệt côn trùng ở khu vực Đông Nam Á, trong đó hơn 80% muỗi Aedes aegypti lưu hành ở Việt Nam và Campuchia được phát hiện có đột biến gen này.

SXH/SXHD và Chikungunya có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng. Cac lọa virus gây ra các bệnh này đã lưu hành ở khu vực châu Mỹ trong nhiều thập kỷ qua là do sự mở rộng vùng địa lý phân bố muỗi Aedes spp. (chủ yếu là Aedes aegypti).

Các bệnh do Arbovirus gây ra gồm SXH/SXHD và Chikungunya là do nhiễm virus truyền từ người này sang người khác thông qua vết đốt của muỗi nhiễm virus. Những bệnh này đang là mối đe dọa y tế cộng đồng toàn cầu ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, nơi có khoảng 3,9 tỷ người đang sinh sống.

Tỷ lệ mắc bệnh sốt xuất huyết (SXH/SXHD) đã gia tăng đáng kể trên thế giới trong những thập kỷ gần đây, cụ thể tăng từ 505.430 trường hợp trong năm 2000 lên đến 5,2 triệu vào năm 2019. Phần lớn các trường hợp không có triệu chứng hoặc nhẹ và tự khỏi, do vậy mà số trường hợp mắc sốt xuất huyết (SXHD) thực tế cao hơn nhiều so với số ca được báo cáo. Nhiều trường hợp bị chẩn đoán sai thành các bệnh có sốt khác trong vùng.

SXHD là một bệnh do virus Dengue có 4 type khác nhau từ DENV-1–4. Người có thể bị nhiễm virus Dengue đến 4 lần trong cuộc đời của họ. Nhiễm trùng lần thứ hai của virus Dengue có thể gây ra mức độ bệnh nặng và cần phải nhập viện.

Tỷ lệ mắc bệnhSXHD đã gia tăng đáng kể trên toàn cầu trong những thập kỷ gần đây, tăng từ 505.430 trường hợp mắc trong năm 2000 lên đến 5,2 triệu trường hợp mắc năm 2019. Phần lớn các trường hợp mắc bệnh SXHD là không có triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ và tự điều trị tại nhà, do vậy số trường hợp mắc SXHD thực tế không được báo cáo đầy đủ. Nhiều trường hợp cũng bị chẩn đoán nhầm với các bệnh sốt khác.

Trong tuần thứ 41 (5-11/10), Việt Nam ghi nhận 4.042 ca mắc SXHD ở 60/63 tỉnh/thành và không có ca tử vong, trong đó có 3.122 ca nhập viện (72,2%). So với tuần trước (4.858 ca và không có ca tử vong), số ca mắc giảm 16.8%. Tính đến ngày 13/9/2020, tổng cộng có 70.585 ca SXHD được báo cáo ở Việt Nam, trong đó 7 ca tử vong. Như vậy số ca mắc giảm 64,8% so với cùng kỳ năm 2019

Trong tuần thứ 23 năm 2020, Việt Nam ghi nhận 1.144 ca mắc SXHD ở 38 trong số 63 tỉnh/thành và không có ca tử vong, trong số đó có 88% trường hợp nhập viện. So với cùng kỳ năm 2019 (3.536 ca mắc, không có ca tử vong), số ca mắc giảm 3.1 lần. Tổng số ca mắc SXHD từ ngày 01/01/2020 đến ngày 07/6/2020 là 31.966 ca với 03 ca tử vong, thấp hơn so với 71.593 ca mắc và 07 ca tử vong báo cáo trong giai đoạn cùng kỳ năm 2019.

• WHO: Cập nhật tình hình sốt xuất huyết Dengue tháng 4/2020 ở khu vực Tây Thái Bình Dương (28/04/2020)
• Miễn dịch sốt xuất huyết có thể bảo vệ chống lại Zika có triệu chứng (21/05/2019)
• Một số thông tin cần thiết về bệnh sốt xuất huyết do vi-rút Hanta (20/07/2018)
• Cảnh giác bệnh sốt xuất huyết Dengue mùa hè (01/07/2018)
• Một số thông tin liên quan đến lịch sử sốt xuất huyết (22/01/2018)
• Dịch tễ học sốt xuất huyết dengue và một số định nghĩa liên quan trong thực hành (06/12/2017)
• Xử trí xuất huyết nặng trong sốt xuất huyết Dengue (01/12/2017)
• Cập nhật thông tin về sốt xuất huyết do virus Marburg trên thế giới (09/11/2017)
• Thí điểm ứng dụng “muỗi được cấy vi khuẩn Wolbachia” để phòng sốt xuất huyết trên thế giới và Việt Nam (15/09/2017)
• Cập nhật tình hình về sốt xuất huyết dengue ở khu vực Tây Thái Bình Dương (12/09/2017)
• Muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết biến đổi tập tính (28/08/2017)
• Cảnh báo giai đoạn nguy hiểm của sốt xuất huyết (26/06/2017)
• Xét nghiệm máu dự báo trẻ có nguy cơ mắc hội chứng sốc do sốt Dengue (01/06/2017)
• Đề phòng sốt xuất huyết gia tăng mùa nắng nóng (18/05/2017)
• Hầu hết các ca nhiễm sốt dengue lây truyền trong và xung quanh nhà (16/05/2017)