Các nhà khoa học từ Phòng thí nghiệm Ký sinh trùng và Nấm y học tại Đại học Strasbourg và Bệnh viện Đại học Strasbourg, phối hợp với Bộ Y tế Eritrea, Viện Pasteur, Đại học Columbia tại New York và WHO, đã phát hiện sự xuất hiện và lây lan của ký sinh trùng P. falciparum vừa kháng artemisinin vừabiến đổi gen làm cho các test chẩn đoán nhanh không thểchẩn đoán và phát hiện được ở Eritrea, ảnh hưởngđến các Chiến dịch Phòng chống và Loại trừ bệnh sốt rét trong khu vực và có thể ở những nơi khác nữa ở châu Phi. Kết quả nghiên cứu được công bố vào ngày 28 tháng 9 năm 2023 trên Tạp chí Y học nổi tiếng New England Journal of Medicine (NEJM).

Bệnh sốt rét gây ra bởi ký sinh trùng sốt rét do muỗi Anopheles truyền, qua vết đốt của muỗi ký sinh trùng sốt rét xâm nhập vào cơ thể sinh sản trong gan trước khi xâm nhập vào hồng cầu gây ra các triệu chứng sốt rét. Ký sinh trùng có các cơ vận động phân tử cho phép chúng xâm nhập vào các tế bào và điều này được cho là tất cả những gì cần thiết cho việc xâm nhập.

Hàng triệu người trên khắp thế giới đang phải hứng chịu căn bệnh sốt rét, phản ánh qua con số ước tính 228 triệu ca mắc và 0,4 triệu ca tử vong do sốt rét trong năm 2018 (theo Báo cáo Sốt rét Thế giới 2019). Ấn Độ và các quốc gia châu Phi chịu 85% gánh nặng sốt rét thế giới vào năm 2018. Khu vực Đông Nam Á ghi nhận tỷ lệ mắc mới sốt rét giảm 70% từ năm 2010 (17 ca/1.000 dân) đến năm 2018 (5 ca/1.000 dân).

Sốt rét do Plasmodium vivax là một tronng những căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và dai dẳng do nhiều đặc tính đặc biệt trong chu kỳ sinh học và phát triển có tồn tại thể ngủ có thể tái hoạt sau vài tháng đến vài năm, thậm chí rất ngắn đối với các chủng ở châu Á. Trong lộ trình loại trừ sốt rét (LTSR) từ nay đến năm 2030, không thể không kể đến vai trò các công cụ mới tiềm năng cần huy động để tấn công và loại trừ P. vivax càng sớm càng tốt.

Sau 20 năm nghiên cứu, giờ đây các nhà khoa học đã chấp nhận TQnhư là một thành tựu phi thường trong y học.Loại thuốc TQ đặc biệt dành để điều trị P. vivax gây tái phátmà đã từng gây bệnh cho 8,5 triệu người mỗi năm và là thách thức trong việc loại bỏ nó không hề dễ dàng vì nó có thể không hoạt động trong gan trong nhiều năm trước khi "tái thức tỉnh" nhiều lần.

Vào tháng 5.2022, các nghiên cứu viên chính và các chuyên gia điều luật của các quốc gia từ khắp vùng châu Á Thái Bình Dương đã cùng nhau họp diễn đàn tại Singapore về thảo luận về Chương trình Đẩy mạnh Quy chế quản lý Indo-Thái Bình Dương (Indo-Pacific Regulatory Strengthening Program-RSP) và tại diễn đàn này đã cung cấp một cơ hội cảm ơn các thành cong đạt được gần đây, các thách thức và ưu tiên trong quá trình thúc đầy hợp tác tham gia của các nước và các tổ chức, đối tác.

Sốt rét do Plasmodium vivax (P. vivax) là một bệnh quan trọng trên toàn cầu, đặc biệt ở châu Mỹ Latin, Đông Nam Á và châu Đại dương. P. vivax có đặc tính sản sinh ra thể ngủ trong tế bào gan có thể gây nên các đợt tái hoạt thể ngủ trên lâm sàng gọi là tái phát. Primaquine là một thuốc thuộc nhóm 8-aminoquinoline đã và đang đóng vai trò liệu trình chuẩn nhiều thập niên qua trong điều trị thể ngủ trong tế bào gan do sốt rét P. vivax.

Loại thuốc mới ngăn ngừa sốt rét tái phát ở trẻ em đánh dấu một bước tiến quan trọng hướng đến nỗ lực loại trừ sốt rét.

Thuốc phối hợp Artesunate-mefloquine (ASMQ) đã chứng minh có hiệu quả, an toàn trong điều trị sốt rét do P. falciparum chưa biến chứng được khuyến cáo của TCYTTG (WHO, 2010) và được đánh giá công nhận lại (DNDi, 2012). Một nghiên cứu so sánh 4 loại thuốc do TCYTTG khuyến cáo chỉ ra ASMQ ức chế và làm giảm gánh nặng sốt rét tốt nhất. Hiệu lực lâm sàng của ASMQ đã được chứng minh tại nhiều quốc gia khác nhau, bao gồm cả Ấn Độ với trên 18.000 bệnh nhân trưởng thành điều trị loại thuốc này.

Trong bối cảnh sốt rét do Plasmodium falciparum đa kháng thuốc, kể cả thuốc có hiệu lực cao, kể cả thuốc đầu tay hay thuốc lựa chọn ưu tiên (first-line treatment/ first of choice) như dihydroartemisinine-piperaquine (Arterakine/ CV-Artecan) cũng đã cho thấy thuốc trở nên giảm hiệu lựcở một số tỉnh miền Trung Tây Nguyên (Đăk Nông, Gia Lai, Đăk Lăk, Quảng Nam, Khánh Hòa, Ninh Thuận) và Nam bộ (Bình Phước)

• Nghiên cứu bệnh học tuyến tụy ở bệnh nhân nhiễm Plasmodium falciparum: một cơ chế mới dẫn đến hạ đường huyết trên bệnh nhân (24/06/2019)
• Các nhà nghiên cứu thử nghiệm liệu pháp tấn công siêu ký sinh trùng sốt rét ở tiểu vùng sông Mêkông trên nhiều mặt trận (28/06/2018)
• Nghiên cứu cho thấy ký sinh trùng sốt rét tập trung trong tủy xương (15/05/2018)
• Phần 2: Thuốc phối hợp Artemether-Lumefantrin được khuyến cáo bởi Tổ chức Y tế thế giới hiện nay trong điều trị sốt rét (18/04/2018)
• Phần 1: Thuốc phối hợp Artemether-Lumefantrin được khuyến cáo bởi Tổ chức Y tế thế giới hiện nay trong điệu trị sốt rét (10/04/2018)
• Cập nhật về tình hình sốt rét do Plasmodium falciparum kháng thuốc trên toàn cầu và Việt Nam (18/12/2017)
• Liệu sinh học phân tử có thể phân biệt tái phát, tái nhiễm và kháng thuốc chloroquine do Plasmodium vivax? (11/12/2017)
• Khía cạnh sinh học các loài ký sinh trùng sốt rét Plasmodium spp. ở người (01/12/2017)
• Sự lan rộng của siêu ký sinh trùng sang Việt Nam đe doạ công tác phòng chống sốt rét (12/10/2017)
• Cần thận trọng tác dụng ngoại ý của thuốc chloroquine trong điều trị sốt rét và một số bệnh mạn tính khác (12/10/2017)
• Nông dân là đàn ông có nguy cơ nhiễm chủng sốt rét khỉ cao nhất tại Malaysia (12/06/2017)
• Một số khoảng trống trong nghiên cứu loài ký sinh trùng sốt rét lây truyền từ linh trưởng sang người Plasmodium knowlesi (08/05/2017)
• Khỉ Macaca spp đóng vai trò vật chủ ổ chứa ký sinh trùng sốt rét đang nổi P.knowlesi (05/05/2017)
• Ký sinh trùng sốt rét làm mềm lớp bảo vệ của các tế bào để xâm nhập (27/04/2017)
• Ký sinh trùng sốt rét “đi qua các màng tế bào” gây bệnh cho người (05/04/2017)