Theo hai bài báo cáo uy tín, các cơ quan y tế nên cảnh giác với các thể bệnh nấmda hay nấm bẹn (hắc lào) dễ lây lan, căn bệnh mới nổi đanglà mối đe dọa tiềm tàng cho sức khỏe cộng đồng khi chúng kháng thuốc (Emerging strains of resistant ringworm pose new public health threats in the U.S).

Trong giai đoạn đầu của nghiên cứu, các chuyên gia tại Trung tâm Y tế NYU Langone Health nghiên cứu sự lây truyền của các “nốt phát ban” dễ lây nhiễm, họ đã ghi nhận ca bệnh do nấm lây qua đường tình dục được báo cáo đầu tiên tại Mỹcó thể mất nhiều tháng để dứt điểm, ngay cả khi được điều trị bằng thuốc khuyến cáo.

Trong báo cáo thứ hai, các bác sĩ tại NYU Langone đã hợp tác với Sở Y tế Tiểu bang New York để nghiên cứu nhóm bệnh nhân lớn nhất tại quốc gia này cùng mắc phải một chủng nấm tương tự kháng lại các liệu pháp điều trịchuẩn.Cả hai loài nấm đều nằm trong nhóm gây ra “phát ban ở da”, hay nấm da, dễ lan trên mặt và chân tay (bệnh hắc lào), háng bẹn (bệnh nấm bẹn) và bàn chân (bệnh nấm bàn chân). Tuy nhiên,bệnh nấm da trong các báo cáo mới có thể trông rất khác so với các thể hình vòng tròn thông thường ở hầu hết dạng nấm da. Thay vào đó, chúng có thể bị nhầm lẫn với các vết thương của bệnh eczema và do đó có thể không được điều trị phù hợp trong nhiều tháng.

Hình 1. Tên “Ringworm” nhưng không có gì là giun cả mà đó là một loại nấm gây tổn thương hình tròn
trên da ở người |Nguồn: Every Health Archive

Báo cáo đầu tiên được công bố trực tuyến vào ngày 05/6/2025 trên tạp chí JAMA Dermatology, mô tả một người đàn ông ngoài 30 tuổi bị nấm da ở dương vật, mông và chân tay sau khi trở về nhà ở thành phố New York từ sau chuyến đi đến Anh, Hy Lạp và California. Các xét nghiệm gen của các mẫu nấm thu thập từ các vết phát ban của bệnh nhân cho thấy căn bệnh này là do chủng nấm Trichophyton mentagrophytestuýp VII (TMVII) gây ra. Thể bệnh nấm da lây truyền qua đường tình dục này ngày càng được chẩn đoán nhiều hơn tại Châu Âu, với 13 ca được báo cáo tại Pháp vào năm 2023, chủ yếu ở nam giới, những người quan hệ tình dục đồng giới nam. Đáng chú ý, người đàn ông trong nghiên cứu này cho biết anh ta đã quan hệ tình dục với nhiều bạn tình nam trong suốt chuyến đi của mình, nhưng không ai trong số họ có các vấn đề về da tương tự.

Bác sĩ Caplan là Phó giáo sư, tiến sỹ tại Khoa Da liễu Ronald O. Perelman, Trường Y khoa Grossman,Đại học New York (NYU Grossman). Ông nói rằng các cơ quan y tế nên biết chủng nấm Trichophyton mentagrophytes tuýp VII là mới nhất trong nhóm bệnh nhiễm trùng da nghiêm trọng hiện nay tại Mỹ.Bác sĩ John Zampella, đồng nghiên cứu viên chính cho biết thêm: "Vì các bệnh nhân thường ngại thảo luận về các vấn đề ở bộ phận sinh dục, nên bác sĩ lâm sàng cần hỏi trực tiếp về tình trạng phát ban quanh bẹn háng và mông, đặc biệt là những người có hoạt động tình dục, gần đây đã đi nước ngoài và báo cáo về các vùng ngứa ở những nơi khác trên cơ thể.”

Bác sĩ Zampella, phó giáo sư tại Khoa Da liễu Ronald O. Perelman, NYU Grossman cho biết bệnh nấm da do chủng TMVII gây ra rất khó điều trị và có thể mất nhiều tháng để khỏi, nhưng đến nay chúng có dấu hiệu phản ứng với các liệu pháp điều trị tiêu chuẩn như thuốc terbinafine.

Hình 2. Nấm hắc lào này hiện đang lây nhiễm cao cho quần thể khi tiếp xúc gần và kháng thuốc

Trong khi đó, bác sĩ Caplan cho biết tình trạng bệnh ở da này được phát hiện trong bài báo cáo khác của ông đặt ra thách thức lớn cho các bác sĩ da liễu. Kết quả nghiên cứu được công bố trực tuyến vào tháng 5 trên JAMA Dermatology, tập trung vào chủng nấm Trichophyton indotineae (T. indotineae), phổ biến ở Ấn Độ và hiện được báo cáo trên toàn cầu. Ca mắc được khẳng định đầu tiên tại Hoa Kỳ vào năm ngoái, căn bệnh gây ra các nốt phát ban ngứa và dễ lây lan tương tự như chủng nấm TMVII nhưng thường kháng với liệu pháp điều trị bằng terbinafine.

Để tìm hiểu rõ hơn về chủng nấmT. indotineae có thể “lẩn tránh” thuốc điều trị nấm, các nhà nghiên cứu đã thu thập dữ liệu lâm sàng và phòng xét nghiệm từ 11 bệnh nhân nam và nữ đang điều trị bệnh nấm da tại các bệnh viện ở thành phố New York từ tháng 5/2022 đến tháng 5/2023. Bệnh nấm da được xác định là do loài T. indotineae gây ra. Bảy bệnh nhân được điều trị với liều terbinafine tiêu chuẩn trong thời gian từ 14 ngày (liều thông thường đối với hầu hết các thể bệnh nấm da) đến 42 ngày, nhưng tình trạng các nốt phát ban của họ vẫn không cải thiện.

Hình 3. Việc lựa chọn thuốc điều trị cần dựa trên cơ sở khoa học và bằng chứng

Phân tích DNA của các mẫu nấm, nhóm nghiên cứu đã báo cáo một số biến thể trong mã gen (đột biến) ngăn chặn terbinafine bám vào các tế bào nấm và chọc thủng màng bảo vệ của chúng. Theo các tác giả nghiên cứu, các đột biến này có thể giúp giải thích tại sao liệu pháp điều trị này thường thất bại đối với một số ca mắc.

Kết quả cũng cho thấy khi 07 bệnh nhân được điều trị bằng loại thuốc nấm khác có tên là itraconazole, 3/7 bệnh nhân đã hồi phục hoàn toàn và 2/7 bệnh nhân đang dần cải thiện. Tuy nhiên, Bác sĩ Caplan nói rằng vấn đề đối với liệu pháp điều trị này là mặc dù có hiệu quả, nhưng thuốc này có thể tương tác với nhiều loại thuốc khác và có thể gây buồn nôn, tiêu chảy và các tác dụng phụ khác nên thuốc khó sử dụng trong thời gian dài.

Bác sĩ Caplan nói rằng: "Những phát hiện này cho thấy làm thế nào một sốbệnh nấm da lây lan ở Nam Á có thể tránhđược các phương pháp điều trị. Ngoài việc tìm hiểu để xác định các dấu hiệu nhầm lẫn của chúng, các bác sĩ sẽ cần đảm bảo phương pháp điều trị của họ phù hợp với nhu cầu chất lượng cuộc sống của từng bệnh nhân". Ông cũng cho biết thêm rằng ông đang lên kế hoạch làm việc với các chuyên gia hàng đầu về nấm ở Mỹ và trên thế giới trong vài tháng tới để mở rộng các nỗ lực nghiên cứu và theo dõi các ca mắc mới.

Hình 4. Những thông báo bước đầu về tình trạng kháng thuốc do nấm hắc lào

Các nhà nghiên cứu cảnh báo rằng các bác sĩ da liễu nên cảnh giác với các dấu hiệu của chủng nấm TMVII và T. indotineae ở bệnh nhân vìcho đến nay tỷ lệ mắc bệnh vẫn ở mức thấp tại Mỹ.Kinh phí nghiên cứu được tài trợ bới NYU Langone.Ngoài Caplan và Zampella, các nhà nghiên cứu khác của NYU Langone cùng tham gia vào nghiên cứu TMVIIgồmcử nhân Michelle Sikora, bác sĩ Arianna Strome; TS.BS. Christine Akoh và TS.BS Caitlin Otto và TS.BS. Sudha Chaturvedi thuộc Sở Y tế Tiểu bang New York ở Albany.

Hình 5. Các con đường lây nhiễm nấm da ở người có thể xảy ra và US.CDC báo cáo nấm
kháng thuốc chưa từng thấy

Trong bài viết này chưa đề cập đến chủng nấm kháng thuốc này nội tại hay ngoại lai vì bệnh nhân có đi từ các nước khác trở về và liệu các vùng trước đó có kháng thuốc hay không và trong quá trình di biến động như thế đã quan hệ đồng giới với nhiều người nên nguy cơ nhiễm chủng nấm kháng thuốc ngoại lai khó loại trừ.

Tài liệu tham khảo

1.Caplan, A. S., et al. (2024). Potential Sexual Transmission of Tinea Pubogenitalis From TMVII. JAMA Dermatology. doi.org/10.1001/jamadermatol.2024.1430.

2.https://www.news-medical.net/news/20240605/Emerging-strains-of-resistant-ringworm-pose-new-public-health-threats-in-the-US.aspx

3.https://www.cdc.gov/ringworm/hcp/clinician-brief-resistant-infections/index.html

4.https://www.wfxrtv.com/homepage-video/drug-resistant-ringworm-reported-in-the-u-s/

5.https://emergency.cdc.gov/newsletters/coca/2023/082523.html

Các nội dung khác »

---

• Phân tích nguyên nhân tử vong do sốt rét tại các vùng trọng điểm và giải pháp khắc phục ở tỉnh Đắc Lắc (05/07/2005)