|
Khi công nghệ sinh học trở nên phổ dụng
Một điều đã được thừa nhận rằng thế kỷ 20 là thế kỷ của vật lý, còn thế kỷ 21 là của sinh học. Có hai sự kiện của thế kỷ này đã được sự nhất trí của hầu hết mọi người. Một là, sinh học hiện có quy mô lớn hơn vật lý, xét về ngân sách, nhân lực và số lượng những phát minh lớn, và ngành này có lẽ sẽ tiếp tục là ngành khoa học lớn nhất xuyên suốt thế kỷ 21. Hai là, sinh học cũng quan trọng hơn vật lý, xét về hệ quả kinh tế, những hàm ý đạo đức và những ảnh hưởng tới phúc lợi con người. Những sự việc này làm nảy sinh một câu hỏi thú vị: liệu sự phổ dụng hóa các công nghệ cao, khiến cho các công nghệ dành được hết thắng lợi này đến thắng lợi khác, với tác động của máy tính cá nhân, các thiết bị định vị toàn cầu (GPS) và các camera số, có mở rộng từ lĩnh vực công nghệ vật lý sang lĩnh vực công nghệ sinh học (CNSH) hay không? Câu trả lời chắc chắn là có. Có đủ niềm tin để dự đoán rằng 50 năm tới, sự phổ dụng hóa CNSH sẽ thống lĩnh cuộc sống của nhân lọai ít ra cũng ngang bằng với mức độ mà các máy tính đã từng thống lĩnh trong suốt 50 năm vừa qua. Tương lai sáng lạn sẽ mở ra cho CNSH khi nó đi theo con đường của ngành máy tính, một con đường mà có những chuyên gia lớn về máy tính, như John von Neumann, đã không có khả năng tiên đoán, đó là giảm quy mô và thâm nhập vào mọi nơi, chứ không ở quy mô lớn và tập trung hóa như hiện nay. Bước đầu tiên theo hướng này hiện đã được tiến hành gần đây, khi những con cá cảnh nhiệt đới biến đổi gen với sắc màu rực rỡ đã xuất hiện ở các cửa hàng bày bán các con vật nuôi trong nhà. Để CNSH trở nên phổ dụng, bước tiếp theo cần làm là phải để nó thân thiện với người dùng. CNSH phổ dụng, một khi đã được trang bị cho những người bình thường và trẻ em, thì sẽ tạo ra sự bùng nổ vô vàn những giống sinh vật mới đa dạng. Những dòng giống mới sẽ sinh sôi nảy nở để thay thế những dòng giống đã bị hủy hoại bởi tình trạng độc canh và phá rừng. Việc thiết kế các bộ gen sẽ trở thành công việc mỗi người đều có thể làm, một hình thức ngệ thuật mới cũng đầy sức sáng tạo giống như hội họa và điêu khắc. Mặc dù chỉ có một số những sáng tạo mới đó sẽ trở thành tuyệt tác, nhưng vô vàn những sáng tạo mới sẽ đem lại niềm vui cho những người sáng tạo ra chúng và tạo sự đa dạng cho hệ thực vật và hệ động vật của chúng ta. Bước cuối cùng của quá trình phổ dụng CNSH sẽ là các game CNSH, được thiết kế giống như những game máy tính dùng cho những trẻ em ở tận lứa tuổi mẫu giáo, nhưng được chơi với những quả trứng và những hạt thực sự, chứ không phải với những hình ảnh trên màn hình. Khi chơi những trò chơi như vậy, trẻ em sẽ nhận được tình cảm thân thiết với những sinh vật chúng tạo ra và nuôi nấng. Những trò chơi này sẽ rất đa dạng và có thể gây nguy hiểm. Bởi vậy sẽ phải đề ra các luật lệ và quy tắc để đảm bảo lũ trẻ không bị nguy hiểm và không gây hại cho người khác. Mối nguy hiểm tiềm tàng của CNSH đúng là có thực và nghiêm trọng.
Nếu như sự phổ dụng hóa CNSH là một làn sóng trong tương lai, thì cần phải trả lời 5 câu hỏi quan trọng. Một là, có thể dừng nó được hay không? Hai là, có cần thiết phải dừng nó hay không? Ba là, nếu như dừng nó là không thể hoặc không nhất thiết, thì xã hội sẽ phải đề ra những giới hạn thích hợp nào? Bốn là, những giới hạn đó được quyết định ra sao? Năm là, những giới hạn đó được thi hành thế nào, ở cấp quốc gia hay quốc tế? Trả lời những câu hỏi này là trách nhiệm của con cháu chúng ta.
|
TRANG CHỦ
