Trong thời gian vừa qua, một số bệnh truyền nhiễm mới nổi xuất hiện như một mối đe dọa cả động vật nuôi, và con người. Trong số đó, các bệnh do virus rất quan trọng vì có thể truyền từ động vật sang con người và đã có một số trường hợp tử vong. Nhằm chia sẻ thông tin đến mọi người và đồng nghiệp, chúng tôi xin tổng hợp một số thông tin về bệnh từ các đồng nghiệp, báo chí và trang tin điện tử về tình hình các virus cúm A/H7N9 và cúm A/H10N8 dưới đây.
Theo Trung tâm Phòng chống và Kiểm soát bệnh tật châu Âu cho biết, vào tháng 5 năm 2013, chuyên gia Trung Quốc cho biết họ đã xác định một chủng virus cúm mới có tên là virus cúm A (H7N9) ở các bệnh nhân sống khu vực phía đông Trung Quốc. Kể từ đó số ca mắc cúm A (H7N9) tiếp tục gia tăng và đến ngày 19 tháng 12 năm 2013, Trung Quốc ghi nhận có tất cả 147 ca đã xác định dương tính trong phòng thí nghiệm xảy ra ở các tỉnh gồm Chiết Giang (51 ca), Thượng Hải (34 ca), Giang Tô (27 ca), Phúc Kiến (5 ca), Quảng Đông (6 ca), Giang Tây (5 ca), Hà Nam (4 ca), An Huy (4 ca), Hồ Nam (3 ca), Bắc Kinh (2 ca), Sơn Đông (2 ca), Hồng Kông (2 ca), Hà Bắc (1 ca) và Đài Loan (1 ca).
Phân bố số ca mắc cúm A (H7N9) tích lũy từ 5/2013 đến 19/12/2013.
Kể từ tháng 10 năm 2013, 12 ca mắc mới đã được báo cáo, trong đó 12 ca xảy ra ở hai tỉnh đã ảnh hưởng trước đó gồm Chiết Giang vàQuảng Đông và hai ca còn lại đã được báo cáo ở Hồng Kông. Hầu hết các ca đã phát triển tình trạng nghiêm trọng liên quan đến bệnh hô hấp nặng. Trong số ca mắc thì có 46 trường hợp tử vong chiếm 32% trong tổng số ca mắc. Độ tuổi từ 3 đến 91 tuổi, độ tuổi trung bình là 60 tuổi; 98 ca trong tổng số 147 bệnh nhân là nam giới và 5 trường hợp chưa xác định giới tính. Một vàica đã được phát hiệntrong một khu vực nhỏ nhưng gần như tất cả các trường hợp xảy ra không thường xuyên, không có liên kết dịch tễ rõ ràng giữa các ca bệnh. Trong khi lan truyền từ người sang người trong một chùm ca bệnh không thường xuyên nhưng không thể loại trừ nguy cơ lan truyền trực tiếp từ người sang người, không có sự xác nhận duy trì liên tục lan truyền từ người sang người.
 |
Phân bố số ca mắc cúm A (H7N9) theo độ tuổi và giới tính (từ tháng 5 đến 19/12 2013 (n=142*) |
Trong khi hầu hết các ca bệnh đều phát triển bệnh nặng và một vài trường hợp bệnh nhẹ cũng được phát hiện.Hầu hết các ca cúm A(H7N9) ở người đã được báo cáo là có tiếp xúc với gia cầm hoặc chim sống. Một viễn cảnh có cơ sở đáng tin cậy nhất là một dịch cúm gia cầm ở động vật đã lan rộng hoặc đang lan rộng trong gia cầm ở khu vực phía đông Trung Quốc. Đây là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe con người vì chủng virus này có hiệu lực gây chết người cao (tỷ lệ tử vong lên đến 32%) và các tính năng di truyền của chủng virus cúm A (H7N9) có nguy cơ gây thành đại dịch ở người. Trung tâm Phòng chống và Kiểm soát bệnh châu Âu (European Centre for Disease Prevention and Control - ECDC) tiếp tục theo dõi thông tin về cúm gia cầm A (H7N9). ECDC đã đánh giá và cung cấp các thông tin về nguy cơ lan truyền bệnh đã được xuất bản vào tháng 8/2013 vẫn còn có giá trị. Công dân châu Âu (EU) sống và làm việc tại Trung Quốc được đề nghị tránh thị trường chim sống. Một kịch bản nhiều khả năng xảy ra liên quan đến việc du khách bị nhiễm ở Trung Quốc và nhập khẩu bệnh vào châu Âu. Cơ quan y tế cộng đồng cần được chuẩn bị cho việc bệnh nhập khẩu vào châu Âu. Tuy nhiên, sự xuất hiện của các trường hợp nhập khẩu sẽ không thay đổi đánh giá nguy cơ của ECDC.
 |
Phân bố các ca xác định dương tính với virus cúm A (H7N9). |
Trung tâm Phòng chống và Kiểm soát bệnh châu Âu cho biết, nếu virus này vẫn còn tồn tại trong gia cầm, nó sẽ là một mối đe dọa lâu dài đáng kể, hoặc như là một bệnh lan truyền từ động vật sang người (zoonosis) hoặc có lẽ một virus đại dịch. Cả hai tình huống trên cần được chuẩn bị để đối phó.
Những thông tin cập nhật về loại virus cúm A (H10N8) từ Tổ chức Y tế thế giới
Bản gốc:
Key facts
·The WHO has been officially notified by the Chinese health authorities that avian influenza A (H10N8) has been detected in a single patient with severe pneumonia.
·The patient is a 73-year old female from Jiangxi Province, China. She was hospitalized on November 30 and died on December 6.
·This is the first ever report of H10N8 isolated from a patient.
·The patient visited a live bird market four days before date of onset. She had many underlying medical conditions (immunocompromised).
·The family members and other contacts had no symptoms and no other similar cases were detected in the area.
·The fact that the virus was isolated from a patient and reported through active surveillance by the Chinese health authorities is a sign that the surveillance system is working well.
·The specific source of the infection is unknown. As wild birds/poultry have been known to carry this virus, further sporadic cases may be detected.
·While the investigation is ongoing, including contact tracing and enhanced surveillance, so far, there is no evidence of sick contacts or human-to-human transmission.
·WHO is in contact with the national authorities and is following closely the event and will communicate important updates as they become available.
What we know
·Although China has previously detected H10N8 in wild and domestic birds, this is the first ever report of H10N8 isolated from a patient. Given the potentially unpredictable behaviour of influenza viruses, vigilance and close monitoring is needed.
·Outside of China, based on available literature, the virus had been detected in birds since 1965 in at least six countries (Italy, USA, Canada, South Korea, Sweden and Japan).
·Human infections with influenza H10N7 subtype viruses have been previously reported from Egypt and Australia. All these patients presented with mild clinical signs and recovered.
·The Chinese government is actively investigating this event and has heightened disease surveillance for early detection, prevention and control measures.
·Given the increase in ILI and SARI surveillance, testing, and subtyping of influenza A positive specimens, especially in China, it is not unexpected to start to detect human infections with a variety of non-seasonal influenza subtypes.
WHO action
·WHO is closely monitoring the situation and facilitating information sharing with Member States through the International Health Regulations.
·WHO is collaborating with animal health colleagues to identify a possible animal source of the virus and assess the health risks.
·WHO does not advise special screening at points of entry with regard to this event, nor does it recommend that any travel or trade restrictions be applied.
WHO’s public health advice
·Avoid contact with sick or dead poultry. Keep children away from poultry.
·Avoid touching any surfaces that may have been contaminated with poultry feces or blood.
·Do not eat raw or undercooked poultry. Cook poultry to internal temperature of 70°C (until meat is not pink in the centre) and do not touch cooked meat with raw meat.
·Clean cooking implements that have been in contact with raw meat before re-using.
·Wash hands regularly, especially after handling poultry, while cooking and before eating.
·Cover your mouth and nose when you cough or sneeze.
·WHO does not recommend any specific measures be applied to travellers at this time.
·Poultry, poultry products (eggs) and pork can be safely consumed provided they are properly cooked and properly handled during food preparation.
Để biết thêm thông tin, vui lòng liên hệ:
Helen Yu (Email: yuji@wpro.who.int)
Communications Officer, WHO in China
Bản dịch
Số liệu thực tế:
·Ngành y tế Trung Quốc chính thức thông báo với Tổ chức Y tế Thế giới rằng cúm gia cầm A (H10N8) đã được xác định trên một bệnh nhân có triệu chứng viêm phổi nặng;
·Đây là bệnh nhân nữ, 73 tuổi đến từ tỉnh Jiangxi, Trung Quốc. Bệnh nhân nhập viện vào ngày 30/11/2013 và tử vong vào ngày 6/12/2013. Đây là báo cáo đầu tiên về ca nhiễm vius A/H10N8 được phân lập từ một bệnh nhân;
·Bệnh nhân này đã đến một ngôi chợ bán gia cầm sống, 4 ngày trước khi có biểu hiện bệnh. Bệnh nhân này có nhiều biểu hiện bệnh lý nền sẵn có (suy giảm miễn dịch) trước đó;
·Các thành viên của gia đình và các người tiếp xúc với cô ta khác không có biểu hiện triệu chứng gì và không có thêm trường hợp tương tự nào được phát hiện tại vùng đó;
·Thực tế virus được phân lập từ bệnh nhân và được báo cáo thông qua hệ thống giám sát tích cực của Bộ Y tế Trung Quốc là một dấu hiệu cho thấy hệ thống giám sát đang hoạt động tốt;
·Nguyên nhân chính xác của trường hợp nhiễm virus này chưa xác định chính xác. Như chúng ta đã biết, chim và gia cầm là ổ chứa hay nguồn mang virus, các trường hợp bệnh rải rác khác có thể được phát hiện qua báo cáo;
·Trong lúc điều tra đang được tiến hành bao gồm cả việc truy tìm dấu vết phơi nhiễm và tăng cường hệ thống giám sát, chưa có bằng chứng vê việc lây truyền từ người sang người hoặc do tiếp xúc với người bệnh;
·Tổ chức Y tế thế giới đang tiếp tục liên hệ với giới chức y tế Trung Quốc trong theo dõi chặt chẽ về sự kiện này và sẽ cập nhật thông tin kịp thời.
Chúng ta biết gì về virus cúm A (H10N8)
·Mặc dù Trung Quốc trước đây đã phát hiện H10N8 trong chim nuôi và chim tự nhiên, song đây là trường hợp đầu tiên được báo cáo về ca bệnh ở người nhiễm virus A/H10N8 được phân lập từ một bệnh nhân. Mặc dù cách thức lan truyền virus là khó dự báo trước, song việc cảnh giác và giám sát chặt chẽ là rất cần thiết;
·Ngoài Trung Quốc ra, trên cơ sở y văn có sẵn thì loại virrus này đã được phát hiện ở loài chim vào năm 1965 ở ít nhất sáu quốc gia là Ý, Mỹ, Canada, Hàn Quốc, Thụy Điển và Nhật;
·Người bị nhiễm virrus cúm A/H10N7 trước đây đã được báo cáo từ Ai Cập và Úc. Tất cả các bệnh nhân đều có biểu hiện lâm sàng nhẹ và phục hồi sau đó;
·Chính quyền Trung Quốc đang chủ động giám sát tình hình này và tăng cường hệ thống giám sát nhằm phát hiện sớm, phòng bệnh và thực hiện các biện pháp phòng chống dịch;
·Dù có sự gia tăng trong hệ thống giám sát ILI (Influenza-like Illness Surveillance) và SARI (Severe Acute Respiratory-tract Infections), tuy nhiên việc xét nghiệm, định type các mẫu huyết thanh dương tính virus cúm A, đặc biệt là ở Trung Quốc là việc bắt đầu phát hiện nhiễm bệnh ở người với nhiều type virrus cúm không theo mùa là điều không mong muốn.
Hành động của Tổ chức Y tế thế giới
·Tổ chức Y tế thế giới đang giám sát chặt chẽ tình hình và tạo điều kiện chia sẻ thông tin với các quốc gia khác thông qua Qui định y tế quốc tế (IHRs);
·Tổ chức Y tế thế giới đang hợp tác với các cơ quan kiểm dịch động vật để chẩn đoán xác định các nguồn động vật có thể mang virus và đánh giá nguy cơ lan truyền ảnh hưởng đến sức khỏe.
·Tổ chức Y tế thế giới không khuyến cáo áp dụng việc sàng lọc cụ thể nào liên qua đến sự kiện này; đồng thời không khuyến cáo áp dụng bất kỳ qui định hạn chế nào về thương mại và du lịch.
Khuyến cáo về sức khỏe cộng đồng:
·Tránh tiếp xúc với gia cầm chết hoặc bị bệnh. Không để trẻ em tiếp xúc với gia cầm;
·Tránh tiếp xúc với các bề mặt có thể bị nhiễm phân hoặc máu của gia cầm nhiễm bệnh;
·Không ăn thịt gia cầm sống hoặc nấu chưa chín. Nấu gia cầm đạt nhiệt độ bên trong khối thịt là 70°C (nấu đến khi thịt không còn màu tím đỏ ở giữa) và không để lẫn thịt đã nấu chín với thịt còn sống;
·Rửa sạch các dụng cụ nấu ăn đã tiếp xúc với thịt sống trước khi tái sử dụng;
·Rửa tay thường xuyên, đặc biệt sau khi sau khi tiếp xúc với gia cầm, trong lúc nấu ăn và trước khi ăn;
·Che miệng và mũi khi ho hặc hắt hơi
·Tổ chức Y tế thế giới không khuyến cáo áp dụng bất cứ biện pháp cụ thể / đặc biệt nào đối với du khách tại thời điểm này;
·Gia cầm, các sản phẩm gia cầm (trứng) và thịt heo có thể cung ứng sử dụng an toàn khi được nấu chín và khâu chuẩn bị hợp vệ sinh.
Cúm gia cầm do virus cúm A/H10N8
Gần đây, PGS.TS. Bùi Khắc Hậu cũng đề cập đến cúm gia cầm A/H10N8 như một tác nhân virus đặc biệt. Xin chia sẻ bài viết về loại virus này với đồng nghiệp: Mùa lạnh đang đến, một số bệnh đang có cơ hội xuất hiện, trong đó có bệnh cúm gia cầm, đặc biệt ở Trung Quốc đã xuất hiện mội loại cúm gia cầm mới (A/H10N8) làm chết 1 người. Đó là cụ bà 73 tuổi ở tỉnh Giang Tây (Trung Quốc), được đưa đến bệnh viện ngày 30/11 trong tình trạng hệ miễn dịch và các cơ suy yếu, tăng huyết áp, đau tim, sốt cao và tử vong 6 ngày sau đó. Được biết, bệnh nhân đã từng tiếp xúc với gia cầm sống ở một khu chợ của địa phương. Theo thống kê của các nhà chuyên môn thì từ đầu năm 2013 đến nay, đã có 3 loại virus cúm mới xuất hiện ở Trung Quốc. Hồi đầu năm 2013, đã xuất hiện ca nhiễm cúm H6N1, sau đó là cúm H7N9 làm hơn 140 người nhiễm bệnh ở nước này và đến nay là ca tử vong đầu tiên vì cúm H10N8.
Lần đầu tiên gây bệnh trên người
Virut cúm gia cầm H10N8 là một trong 15 chủng virut cúm gia cầm khác nhau đã được biết đến từ trước tới nay, nhưng không giống 2 chủng virut cúm gia cầm H5N1 và H7N9. Theo thống kê cho biết, loại virut cúm gia cầm H10N8 trước đó chưa từng được phát hiện ở người và trường hợp bệnh nhân 73 tuổi tử vong do loại virut H10N8 là trường hợp đầu tiên. Một số nhà chuyên môn ở Trung Quốc cho rằng virut cúm H10N8 trước đó chỉ được tìm thấy trên các loài chim hoang dã, nay đã biến đổi với khả năng lây nhiễm sang người nhưng vẫn chưa có bằng chứng cho thấy khả năng lây từ người sang người của virut này. Thực ra chủng virut cúm gia cầm H10N8 không phải mới phát hiện gây bệnh cho gia cầm, nhưng gây bệnh cho người là lần đầu tiên bắt gặp. Bởi vì theo WHO, chủng virut H10N8 đã được phát hiện trên gia cầm từ năm 1965 tại ít nhất 7 quốc gia, trong đó có Trung Quốc. Tại Trung Quốc, kể từ đầu năm 2013, quốc gia này đã chứng kiến sự xuất hiện của 3 loại virut cúm mới trên người là H6N1, H7N9 và tới nay là H10N8. Trong đó, chủng virut H7N9 đã khiến hơn 100 người bị lây nhiễm tại Trung Quốc đại lục, Đài Loan, Hồng Kông. Mặc dù vậy, đây là lần đầu tiên có báo cáo về trường hợp nhiễm H10N8 trên người và gây tử vong. Để hiểu biết rõ khả năng lây lan của chủng virut H10N8, trong tương lai gần, các nhà nghiên cứu sẽ tiến hành xem xét chuỗi gen của virut H10N8 để đánh giá nguy cơ lây nhiễm sang người của chúng. Tuy nhiên, theo kết quả đánh giá ban đầu, bệnh nhân tử vong vừa nêu là một trường hợp đặc biệt và nguy cơ loại virut này lây nhiễm ở người là rất thấp. Mặc dù vậy, chúng ta không được chủ quan, coi thường mà phải luôn luôn cảnh giác, đề phòng.
Luôn cảnh giác, không được xem thường
Vì vậy, để ngăn chặn các bệnh dịch do virut cúm gây ra ở gia cầm, thủy cầm lây lan sang người cần có các biện pháp phòng bệnh tốt nhất. Muốn làm tốt việc này thì cần có sự tham gia thật tích cực của toàn dân, các cấp, các ngành. Các ngành chủ trì quan trọng nhất là thú y, quản lý thị trường và y tế cần có các biện pháp càng thật cụ thể càng mang tính động đồng và khả thi cao thì mới hy vọng ngăn chặn được dịch bệnh xảy ra. Cần ngăn chặn triệt để gia cầm, thủy cầm, thực phẩm có nguồn gốc từ gia cầm, thủy cầm thẩm lậu qua biên giới, nhất là biên giới Việt - Trung. Đối với con người, tuy chưa có biện pháp phòng bệnh đặc hiệu nhưng làm thế nào hạn chế tiếp xúc với nguồn bệnh và trong điều kiện bắt buộc phải tiếp xúc (người chăn nuôi, người giết mổ gia cầm) thì phải có biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất. Cần thực hiện vệ sinh cá nhân và ăn uống hợp vệ sinh như rửa tay sạch bằng xà phòng sau khi tiếp xúc hoặc chăn nuôi gia cầm, thủy cầm, chim cảnh. Cần rửa tay sạch bằng xà phòng sau khi giết mổ, phân phối, chế biến thịt gia cầm, thủy cầm. Cần có thói quen cho mọi thành viên trong gia đình, các cháu học sinh ở các lớp học mẫu giáo, lớp học bán trú (có ăn uống tại trường) có thói quen rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh. Những người làm công tác chăn nuôi cần có bảo hộ tốt như đi ủng, tay cần có găng và miệng, mũi phải có khẩu trang đạt tiêu chuẩn. Những loại dụng cụ dùng trong giết mổ, phân phối thịt gia cầm, thủy cầm cần được sát khuẩn bằng cách luộc nước sôi. Không dùng các loại dụng cụ (dao, thớt) chế biến thực phẩm tươi sống chung với thực phẩm chín. Không giết mổ, không ăn các loại gia cầm ốm, chết và không mua các loại gia cầm không rõ nguồn gốc.
Bộ Nông nghiệp lo ngại cúm A/H10N8 xâm nhập từ Trung Quốc
Càng gần đến cuối năm, gia cầm và các phụ phẩm nhập lậu từ Trung Quốc càng hoành hành trên thị trường. Trong khi đó, dịch cúm đang diễn biến phức tạp ở Trung Quốc với nhiều biến thể khác nhau, nên nguy cơ dịch xâm nhập vào Việt Nam là rất lớn. Hiện nay, Trung Quốc không chỉ đối mặt với dịch cúm gia cầm H5N1, H7N9 mà còn xuất hiện biến thể cúm A/H10N8 với mức độ lây lan và diễn biến khá phức tạp. Hôm 6/12, một người ở Giang Tây, Trung Quốc đã tử vong do nhiễm virus H10N8 được cho rằng xuất phát từ chim hoang dã và biến đổi rồi lây lan sang người. Trong khi đó, hoạt động hoạt động vận chuyển, kinh doanh gia cầm, sản phẩm gia cầm nhập lậu từ biên giới Trung Quốc đang ngoài khả năng kiểm soát. Chỉ tính riêng tỉnh Quảng Ninh, 10 tháng năm 2013, lực lượng chức năng trong tỉnh đã bắt giữ xử lý 172 vụ vận chuyển, kinh doanh gia cầm, sản phẩm gia cầm nhập lậu; tịch thu tiêu hủy 45 tấn gà thịt, 504.978 gia cầm giống, 213.930 quả trứng gia cầm…. Đây mới chỉ là con số rất nhỏ so với thực tế hiện nay. Lo ngại Việt Nam có thể bị xâm nhiễm các loại virus cúm từ gia cầm lậu nên hôm qua, Bộ trưởng NN&PTNT Cao Đức Phát đã gửi công điện khẩn tới các địa phương nhất là các tỉnh ở khu vực biên giới phía Bắc như Bắc Giang, Bắc Ninh, Quảng Ninh… yêu cầu gác chặt, ngăn chặn dịch cúm gia cầm A/H5N1, H7N9 và cúm H10N8 xâm nhập vào nước ta. Cục Thú y cũng sẽ tăng cường lấy mẫu xét nghiệm bệnh, lập bản đồ dịch tễ, đôn đốc các địa phương chống dịch. Đây cũng là các biện pháp mà cơ quan chức năng thường ban bố mỗi khi có dịch xuất hiện hoặc khi thực hiện các chiến dịch “càn quét” trong khi ngày ngày lại ngày hoạt động kinh doanh, vận chuyện gia cầm lậu diễn ra luôn sôi động và virus các loại có thể xâm nhập bất cứ lúc nào.
Phòng chống khẩn cấp dịch cúm gia cầm
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn vừa ra chỉ thị phòng chống khẩn cấp các dịch cúm A/H5N1, H7N9 và H10N8. Từ đầu năm 2013 đến nay, dịch cúm gia cầm A/H5N1 đã xảy ra nhỏ lẻ, rải rác ở các tỉnh, thành phố với tổng số gia cầm mắc bệnh là 123.363 con, tổng số gia cầm mắc bệnh, chết, tiêu huỷ là 141.687 con. Ngoài ra, dịch cúm gia cầm còn xảy ra trên chim trĩ và chim cút thuộc tỉnh Tiền Giang và chim yến thuộc tỉnh Ninh Thuận. Mặt khác, trong thời gian tới, các tỉnh phía Bắc sẽ tiếp tục xuất hiện nhiều đợt rét đậm, rét hại kéo dài làm giảm sức đề kháng của đàn gia cầm; các hoạt động buôn bán, vận chuyển, nhập lậu gia cầm, sản phẩm gia cầm sẽ gia tăng và nguy cơ dịch cúm gia cầm có thể xảy ra trên diện rộng là rất cao.
Đặc biệt, từ đầu năm 2013 đến nay, dịch cúm A/H7N9 trên người đã xảy ra ở 12 tỉnh tại Trung Quốc làm 140 người mắc bệnh và đã gây tử vong 47 người, đặc khu hành chính Hong Kong có 2 người mắc bệnh và Đài Loan có 1 người mắc bệnh. Theo thông tin từ phía Trung Quốc, tại tỉnh Giang Tây có 1 trường hợp mắc bệnh cúm A/H10N8 và đã tử vong vào ngày 6/12/2013, loại virus cúm này tìm thấy trên các loài chim hoang dã, đã biến đổi và lây sang người. Mặc dù dịch cúm A/H7N9 và H10N8 chưa xuất hiện tại Việt Nam nhưng nguy cơ xâm nhiễm vào Việt Nam trong thời gian tới là rất cao, nhất là các tỉnh biên giới phía Bắc và các tỉnh có liên quan tới buôn bán, tiêu thụ gia cầm, sản phẩm gia cầm nhập lậu, không rõ nguồn gốc như Bắc Giang, Bắc Ninh, Hải Dương, Hưng Yên, Hà Nam, Hà Nội, Hải Phòng... Vì vậy, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các bộ, ngành tập trung triển khai công tác phòng chống dịch cúm gia cầm. Trong đó, cần thành lập ngay các đoàn công tác đi kiểm tra, đôn đốc thực hiện việc phòng, chống dịch bệnh đến tận thôn, ấp và tập trung vào các địa bàn có nguy cơ cao; tăng cường giám sát, phát hiện sớm các ổ dịch để dập tắt kịp thời, không để dịch lây lan; khi có dịch xảy ra phải lấy mẫu gửi xét nghiệm, tiêu huỷ ngay đàn gia cầm bị bệnh, vệ sinh tiêu độc khử trùng khu vực có dịch, đồng thời lập chốt kiểm dịch để ngăn chặn việc vận chuyển gia cầm nhiễm bệnh. Các tỉnh biên giới tổ chức giám sát chặt chẽ, tăng cường công tác kiểm dịch động vật; lấy mẫu để giám sát sự lưu hành của virus cúm A/H5N1, H7N9 và H10N8 đối với gia cầm và sản phẩm gia cầm nhập lậu, nhập khẩu từ các nước có dịch; không cho phép mọi hình thức buôn bán, vận chuyển qua biên giới gia cầm và sản phẩm gia cầm chưa qua xử lý nhiệt không còn khả năng làm lây lan dịch bệnh, không qua kiểm dịch, không rõ nguồn gốc, kể cả quà tặng, quà biếu của cư dân biên giới; phát hiện và kiên quyết xử lý trình trạng buôn lậu gia cầm, sản phẩm gia cầm theo đúng quy định của pháp luật. Cần chủ động xây dựng kế hoạch và tổ chức tiêm phòng vaccine cúm gia cầm tại các địa bàn có nguy cơ cao, phù hợp với các chủng virus cúm gia cầm đang lưu hành. Tuyên truyền sâu rộng cho người dân về tác hại của bệnh cúm gia cầm. Đặc biệt không ăn tiết canh, gia cầm mắc bệnh, chết; khi phát hiện gia cầm mắc bệnh, chết phải báo ngay cho chính quyền, thú y cơ sở để báo cáo cấp trên, đồng thời áp dụng các biện pháp quyết liệt để phòng chống dịch kịp thời (theo thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn).
Chặn dịch cúm A/H10N8 từ biên giới
Ngày 20/12, trong công điện khẩn gửi các địa phương, Bộ trưởng Nông nghiệp & Phát triển nông thôn Cao Đức Phát yêu cầu gác chặt, ngăn chặn dịch cúm gia cầm A/H5N1, H7N9 đặc biệt là cúm H10N8 gây chết người vừa xuất hiện ở Trung Quốc có thể xâm nhiễm vào nước ta. Ông Phát đặc biệt lưu ý đến các tỉnh khu vực biên giới phía Bắc; tỉnh có liên quan đến hoạt động buôn bán, tiêu thụ gia cầm, sản phẩm gia cầm nhập lậu, không rõ nguồn gốc như Bắc Giang, Bắc Ninh, Hải Dương, Hưng Yên, Hà Nam, Hà Nội, Hải Phòng...Cục Thú y sẽ tăng cường lấy mẫu xét nghiệm bệnh, lập bản đồ dịch tễ, đôn đốc các địa phương chống dịch, nhất là khu vực có nguy cơ cao nhiễm cúm A/H7N9 và H10N8.
Ngày 20/12, Bộ trưởng NN&PTNT Cao Đức Phát có công điện khẩn gửi các địa phương miền núi phía Bắc, Bắc Trung bộ, Tây Nguyên khẩn trương có biện pháp chống rét cho vật nuôi, cây trồng. Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn T.Ư, khoảng sáng nay 21/12, không khí lạnh tăng cường tiếp tục ảnh hưởng đến các tỉnh miền Bắc và Bắc Trung bộ. Các tỉnh miền Bắc trời tiếp tục rét đậm, rét hại trên diện rộng và có khả năng kéo dài 3 -5 ngày tới. Vùng núi phía Bắc cần đề phòng băng giá và sương muối.