WHO: Thành quả cuộc chiến chống sốt rét toàn cầu dễ bị đảo ngược; Nhắm vào đường bay của muỗi giúp ngăn ngừa bệnh sốt rét; Bệnh sốt rét giết nhiều người hơn dự đoán; Tiến bộ trong việc khám phá khứu giác của muỗi ; Cuộc chiến chống bệnh sốt rét ít tiến bộ ; Đuổi muỗi bằng ánh sáng; Các vấn đề y tế quan trọng trên toàn cầu trong năm 2011 ; Phúc trình Liên hiệp quốc cho thất có tiến bộ trong một số mục tiêu thiên niên kỷ
WHO: Thành quả cuộc chiến chống sốt rét toàn cầu dễ bị đảo ngượcNgày 14/12, trong báo cáo về bệnh sốt rét trên thế giới năm 2011, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cảnh báo tiến triển lạc quan trong cuộc chiến chống căn bệnh này trên toàn cầu vẫn mong manh và dễ bị đảo ngược mặc dù tỷ lệ tử vong vì sốt rét so với năm 2000 đã giảm hơn 25% trên toàn cầu và 33% ở khu vực châu Phi.
Tổng Giám đốc WHO Magarét Chan (Margaret Chan) cho rằng những thành tựu này là kết quả của chiến dịch toàn cầu tăng cường các biện pháp ngăn chặn và kiểm soát các tác nhân gây bệnh trong suốt thập kỷ qua, trong đó có phương pháp chẩn đoán bệnh sớm, thuốc điều trị hiệu quả hơn, tuyên truyền và hỗ trợ sử dụng màn chống muỗi ở các khu vực trọng điểm sốt rét - phương pháp có chi phí thấp nhưng hiệu quả nhất trong cuộc chiến chống sốt rét. Số màn chống muỗi được chuyển giao cho các nước trọng điểm sốt rét ở khu vực tiểu sa mạc Xahara châu Phi đã tăng từ 88,5 triệu chiếc năm 2009 lên 145 triệu chiếc năm 2010. Kết quả là 96% dân số và hơn 50% số hộ gia đình ở khu vực này đã sử dụng màn chống muỗi.
Số xét nghiệm chẩn đoán bệnh nhanh để phân biệt với các bệnh sốt khác trên toàn cầu đã tăng từ 45 triệu xét nghiệm năm 2008 lên 88 triệu xét nghiệm năm 2010, trong đó tỷ lệ xét nghiệm sốt rét trong khu vực y tế công ở châu Phi đã tăng từ 20% năm 2005 lên 45% năm 2010. Bên cạnh đó, liệu pháp điều trị tổng hợp ACT chống sốt rét hiệu quả đã tăng từ 11 triệu liều năm 2005 lên 158 triệu liều năm 2009 và 181 triệu liều năm 2010. Những nỗ lực này giúp số người nhiễm bệnh mới và tỷ lệ tử vong vì sốt rét đã giảm ở tất cả các khu vực trên thế giới. Trong năm 2010, số ca bệnh sốt rét ở 106 nước và khu vực có tỷ lệ mắc bệnh cao đã giảm xuống còn 216 triệu ca, trong đó 655.000 người chết, giảm 36.000 người so với năm 2009; châu Phi chiếm 81% số ca bệnh mới và 91% số người chết vì sốt rét.
WHO kêu gọi cộng đồng thế giới không để khủng hoảng kinh tế toàn cầu hiện nay làm đảo ngược những tiến bộ trong cuộc chiến chống sốt rét toàn cầu trong bối cảnh tiến triển chống sốt rét trên toàn thế giới đã chậm lại. Tuy tỷ lệ tử vong giảm trung bình 5% hàng năm trong thập kỷ qua nhưng số lượng người tử vong vì sốt rét như vậy vẫn cao so với một căn bệnh được toàn thế giới tập trung mọi nỗ lực để ngăn chặn và điều trị. Nguồn tài trợ phòng chống và ngăn chặn sốt rét toàn cầu giảm làm cho cộng đồng dân cư có nguy cơ bùng phát bệnh tăng lên trên toàn cầu, trong khi tình trạng vi trùng kháng thuốc phổ biến hơn cần nguồn tài trợ nhiều hơn để nghiên cứu và sản xuất các loại thuốc mới.
Các quỹ quốc tế kiểm soát sốt rét đạt 1,7 tỷ USD năm 2010 và 2 tỷ USD năm 2011 nhưng sẽ giảm liên tục từ năm 2012 và chỉ còn 1,5 tỷ USD vào năm 2014, một nguồn tài chính quá thấp so với nhu cầu 5-6 tỷ USD cần thiết để đạt được mục tiêu không còn người bệnh sốt rét vào năm 2020 trong chiến dịch mới được Tổng Thư ký LHQ Ban Ki Mun (Ban Ki-moon) phát động. WHO kêu gọi cộng đồng thế giới cần hành động khẩn cấp và tích cực để đảm bảo không có người chết vì sốt rét do thiếu 5 USD mua màn chống muỗi, 1 USD mua thuốc điều trị và 0,50 USD để xét nghiệm chẩn đoán bệnh nhanh.
Nhắm vào đường bay của muỗi giúp ngăn ngừa bệnh sốt rét
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho hay gần một nửa dân số thế giới, chừng 3.3 tỉ người có nguy cơ mắc bệnh sốt rét. Thực vậy, mỗi năm có đến 250 triệu người mắc phải chứng bệnh do ký sinh trùng từ muỗi gây ra, gây hậu quả là gần 1 triệu người tử vong, hầu hết tại vùng dưới sa mạc Sahara ở Phi châu. Trong khi có thể giảm thiểu thật nhiều tình trạng lây nhiễm bệnh sốt rét cũng như các ca tử vong bằng mùng màn và thuốc men, thông tín viên Rosanne Skirble tường trình về một phương pháp ngăn ngừa mới, đó là căn cứ vào chiều gió!
Muỗi cái Anophele truyền bệnh sốt rét từ người này sang người khác. Một nhóm các khoa học gia nghiên cứu mô hình nhiễm bệnh sốt rét tại các làng mạc vùng quê ở Kenya nhận thấy bất kể sự sụt giảm từ từ những ca nhiễm bệnh trong vùng, “những điểm nóng” vẫn cứ tồn tại. Muỗi hút máu truyền ký sinh trùng bệnh sốt rét đẻ trứng rồi nở thành lăng quăng ở dưới nước. Vì vậy những nhà nghiên cứu, trong đó có chuyên gia dịch bệnh học, ông David Smith, thuộc trường Y Tế Cộng Đồng Bloomberg tại Baltimore, bang Maryland, đã quyết định xem xét nơi muỗi đẻ trứng tại những ao hồ có liên quan đến những làng có số dân bị nhiễm bệnh sốt rét nhiều nhất. Chuyên gia Smith và các đồng nghiệp mô tả những gì họ thấy trong một cuộc nghiên cứu được loan tải trên tập san Nature Communications. Ông nói: ”Trong cuộc nghiên cứu này, chúng tôi xem xét những nơi ẩm ướt như cống rãnh, ao hồ nơi muỗi đẻ trứng và những địa điểm con người sinh sống, và cố tìm xem có sự dính chùm nào không giữa nơi sinh sản của muỗi và nơi cư trú của số đông người nhiễm bệnh, và dĩ nhiên là có. Nhưng khi chúng tôi xét kỹ hơn, chúng tôi thấy rằng có sự liên hệ giữa hướng gió thổi và nơi sinh sống của những người có nguy cơ lây bệnh.”
Chuyên gia Smith nói muỗi không hẳn là loài côn trùng bay giỏi, nhưng đánh hơi thấy người là chúng biết đường tìm đến ngay. Ông Smith cho biết tiếp: ”Vì thế chúng tôi nêu giả thuyết rằng mùi người đi theo chiều gió và rằng muỗi bay lung tung cho đến khi nó ngửi thấy hơi người và rồi bay ngược gió cho đến khi tìm ra. Chúng ta nên dự kiến có nhiều nguy cơ là ở những nơi đầu ngọn gió của nơi sinh sản các ấu trùng muỗi.” Khoa học gia Smith và toán nghiên cứu khảo sát 642 trẻ em sống trong các làng mạc ở Kenya sau mùa mưa, khi bệnh sốt rét hoành hành mạnh nhất. Bà Janet Midega là một chuyên gia y khoa về côn trùng làm việc tại viện Nghiên Cứu Y Khoa Kenya và là đồng tác giả cuộc nghiên cứu. Bà nói các khoa học gia so sánh các dữ liệu các ca bệnh sốt rét với sự gần kề những nơi bùn lầy nước đọng, những ao tù. Bà giải thích: ”Điều chúng tôi khám phá là có nhiều vũng nước hay ao tù có nhiều ấu trùng ở nhiều giai đoạn sinh sôi, vì thế chúng tôi lấy mẫu nước ao tù này về nghiên cứu. Chúng tôi lấy mẫu những con muỗi đang trong các giai đoạn sinh sôi đó để xác định giống muỗi gây tình trạng lây nhiễm bệnh sốt rét trong khu vực.”Cuộc nghiên cứu phát hiện rằng khoảng cách sinh sống của dân làng với những nơi muỗi sinh sản càng ngắn thì các ca bệnh sốt rét càng nhiều. Đồng tác giả David Smith nói đưa yếu tố chiều gió vào phương trình giúp người ta có thể nhắm tới những nơi ao tù chứa ấu trùng muỗi ở cuối chiều gió kể từ những điểm nóng các ca bệnh ở đầu gió, và vì thế giúp kiểm soát bệnh ngay từ ngọn nguồn. Khoa học gia Smith cho biết: ”Cái lý thuyết ở đây là nếu hiểu rõ hơn, chúng ta có thể tiên đoán chính xác hơn nơi bệnh có nguy cơ phát tác, để chúng ta kịp thời phân phát mùng màn hay đưa ra những biện pháp can thiệp, phòng ngừa. Đồng tác gia Janet Midega cho biết trong lúc đang có những kế hoạch mở rộng cuộc nghiên cứu tại Kenya, rập khuôn cuộc nghiên cứu tại những nơi khác rõ ràng có những thách thức. Bà nói: ”Khả năng áp dụng những kết quả cuộc nghiên cứu này lệ thuộc thật nhiều vào điều kiện ở địa phương và giống muỗi thường sống ở môi trường địa phương đó, để các biện pháp kiểm soát có thể được thay đổi cho phù hợp với tình hình dịch tễ trong vùng.”
Bà Midega cho biết vì vậy những sách lược phòng ngừa sẽ tùy thuộc vào nơi mà người ta sinh sống, vì có từ 30 đến 40 giống muỗi truyền bệnh sốt rét.
Bệnh sốt rét giết nhiều người hơn dự đoán
Một cuộc nghiên cứu mới cho thấy bệnh sốt rét có thể giết nhiều người hơn là một số chuyên viên trưiớc đây đã suy đoán. Cuộc nghiên cứu được công bố trong tạp chí y khoa Anh The Lancet hôm nay, nói có hơn 1,2 triệu người chết vì căn bệnh do muỗi truyền sang người vào năm 2010. Bệnh này gây tử vong cao cho người, cả người lớn lẫn trẻ em, hầu hết tại châu Phi.
Những ước đoán trước đây cho biết có khoảng từ 70.000 đến 80.000 chết vì bệnh sốt rét hàng năm. Cuộc nghiên cứu mới cũng bác bỏ tin tưởng là trẻ em đưới 5 tuổi dễ chết vì bệnh sốt rét hơn là người lớn. Cuộc nghiên cứu được Viện Sức khỏe Metrics và Đánh giá thuộc trường đại học Washington bang Seatle thực hiện.Về mặt tích cực, cuộc nghiên cứu cho thấy những vụ tử vong có liên hệ đến bệnh sốt rét đã giảm sút vì bệnh nhân tiếp cận được các loại thuốc tốt và sử dụng mùng có chất diệt trừ côn trùng.
Cuộc nghiên cứu được quỹ Bill và Melinda Gates tài trợ. Cuộc nghiên cứu dùng dữ liệu mới và kiểu máy vi tính mới để xây dựng kho dữ liệu lịch sử về bệnh sốt rét từ năm 1980 đến 2010.
Tiến bộ trong việc khám phá khứu giác của muỗi Ngày nay, chúng ta đã biết thêm một chút ít về một trong những kẻ thù nguy hiểm của loài người: đó là loài muỗi. Các nhà khoa học đã có một bước tiến quan trọng trong việc hiểu thêm về khả năng khứu giác của loài muỗi. Đây là một bước tiến trong nghiên cứu mà có thể mang tới những phương cách tốt hơn trong việc đẩy lùi loài côn trùng nguy hiểm này.
Trong một bài báo trên Tạp chí Nature, các nhà nghiên cứu ở Vanderbit và trường Đại học Yale đã xác định được rằng vòi của muỗi cái Anophen chích vào người gồm những tế bào tiếp nhận phản ứng với một trong những hợp chất hoá học được tìm thấy ở mồ hôi của người.
Lauren J.Zwiebel, Giáo sư chuyên ngành khoa học sinh học ở Vaderbilt, tham gia vào công trình này cho biết, khám phá này đã xác thực các giả thiết của họ là hệ khứu giác của muỗi và các loài côn trùng khác gồm một dãy các tế bào tiếp nhận khác nhau, mỗi một tế bào lại phản ứng với một phạm vi các mùi rất hẹp.
Khẳng định giả thiết này có nghĩa là sẽ nên xác định các mùi của con người một cách rõ ràng và các tế bào tiếp nhận protein cho phép muỗi cái xác định được con mồi của mình khi chúng cần máu người để thoả mãn nhu cầu sinh sản của chúng. Bổ sung vào việc phân loại những mùi thu hút loài muỗi của con người, nghiên cứu này cũng sẽ cho phép các nhà nghiên cứu nghiên cứu sâu thêm và tìm kiếm những loại hoá chất vừa thu hút vừa đẩy lùi được những loài côn trùng nguy hiểm này.
Zwibel cho biết, nghiên cứu những mùi thu hút loài muỗi mới chỉ là một nửa của bức tranh này. Không có bằng chứng nào cho thấy loài muỗi nhận thấy một số mùi của con người là khó ngửi, nhưng các nhà khoa học vẫn rất thú vị khám phá lĩnh vực này. Những khám phá như vậy có thể đưa tới những chất gây khó chịu cho loài muỗi có hiệu quả hơn. Những chất này có thể giữ vai trò quan trọng trong việc làm giảm tỷ lệ chết do các bệnh truyền nhiễm do muỗi gây ra, gồm bệnh sốt rét, bệnh viêm não, bệnh đăng gơ, bệnh sốt xuất huyết, West Nile, sốt vàng da….
Những nghiên cứu trước đây cho thấy mô hôi của con người chứa tới khoảng 350 hợp chất thơm khác nhau, nhưng không có nghiên cứu nào chuyên sâu về lĩnh vực này. Ví dụ, các nhà nghiên cứu không biết nhiều về những khác biệt từng các thể trong những mùi này, chứ chưa nói tới sự khác biệt như thế nào giữa mùi của nam giới và mùi của nữ giới. Tuy vậy, những dữ liệu gần đây của các nhà nghiên cứu của Hà Lan gợi ý rằng muỗi sử dụng một loạt các mùi trong việc dò ra con mồi. Zwiebel cho rằng, đây là một hệ thống rất phức tạp.
Bài báo đăng trên Tạp chí Nature nói trên báo cáo một bước tiến quan trọng nữa. Các nhà nghiên cứu đã có thể có được đột gen khứu giác của muỗi để nghiên cứu ở loài Drosophila, một loài ruồi giấm đã trở thành chuột bạch phòng thí nghiệm. Việc này sẽ mang lại cho các nhà nghiên cứu những công cụ hữu hiệu mà họ có thể sử dụng để khai thác bản chất của hệ khứu giác của loài muỗi ở mức độ gen và phân tử.
Các nhà nghiên cứu đã tạo ra những con ruồi giấm có các gen khứu giác của loài muỗi Annophen và sau đó thử nghiệm khả năng nhạy cảm của chúng đối với các hợp chất khác nhau được tìm thấy ở mồ hôi của người. Họ xác định được một hợp chất đặc biệt: methylphenol-4, hoạt hoá mạnh một tế bào tiếp nhận mùi được có ở muỗi cái nhưng không có ở muỗi đực. Những nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng sự sản sinh ra protein này bị ngừng lại ở muỗi cái ngay lập tức, sau một bữa ăn bằng máu, khi chúng không phản ứng với mùi này của con người nữa. Những khám phá mới đây đã củng cố thêm sự thống nhất là loài muỗi cái Anophen sử dụng methylphenol-4 để tìm ra con mồi.
Sự kiện gen của muỗi hoạt động ở ruồi giấm có một ý nghĩa đặc biệt nữa. Nó có nghĩa là bản chất cơ bản của hệ khứu giác ở các loài côn trùng khác cũng tương tự hoàn toàn như ở loài muỗi. Và kết quả là, nghiên cứu của các nhà khoa học sẽ có một ý nghĩa không chỉ trực tiếp ở loài muỗi mà còn ở những loài côn trùng khác, những loài mang bệnh và hoạt động như những loài gây hại cho nông nghiệp.
Cuộc chiến chống bệnh sốt rét ít tiến bộ
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết các ca bệnh sốt rét và những cái chết mà bệnh này gây ra tuy có hạ giảm, nhưng tiến triển không bao nhiêu. Phúc trình về bệnh Sốt Rét trên thế giới trong năm nay cho thấy mức tử vong đã hạ xuống hơn 25% kể từ năm 2000, và 33% tại châu Phi, là nơi bệnh này hoành hành nặng nề nhất. Thông tín viên Lisa Schlein từ trụ sở của WHO tại Genève tường trình.
WHO cho biết trong năm 2010, có khoảng 216 triệu ca bệnh sốt rét tại 106 quốc gia và lãnh thổ mà sốt rét là chứng bệnh địa phương. Phần nhiều những ca tử vong diễn ra tại khu vực châu Phi. WHO còn cho hay, 85% các nạn nhân là trẻ em dưới 5 tuổi. Vẫn theo phúc trình trên, 655.000 người đã chết vì bệnh sốt rét trong năm 2010, coi như giảm bớt 36.000 so với năm trước. Mặc dù đây là một tiến triển khả quan, nhưng các giới chức WHO nói rằng mức tử vong vẫn còn quá cao đối với một căn bệnh hoàn toàn có thể phòng tránh và điều trị được.
Bác sĩ Robert Newman, giám đốc chương trình Toàn Cầu loại trừ Sốt rét của WHO, cho rằng tiến bộ trong việc chống bệnh sốt rét đều đặn đạt được là nhờ tài trợ gia tăng. Ông nói, năm ngoái các chương trình kiểm soát bệnh sốt rét trên thế giới đã nhận được 2 tỉ, tăng lên từ 1,7 trong năm 2010. Theo ông, số tiền trên đã giúp gia tăng mạnh các biện pháp kiểm soát bệnh sốt rét, trong đó có việc phát mùng màn có tẩm thuốc trừ muỗi, phun thuốc trong nhà, xét nghiệm chẩn đoán và điều trị hiệu quả. Ông nói: “Số mùng màn tẩm thuốc được gửi tới các nước có bệnh sốt rét tăng lên từ 88 triệu năm 2009 lên 145 triệu năm 2010. Nay chúng ta đã có thể nói ước tính có 50% gia đình tại châu Phi mỗi nhà có ít nhất 1 mùng tẩm thuốc, nghĩa là từ con số chỉ vỏn vẹn 3% của đầu thập niên. Chúng ta thử nhớ lại 10 năm trước như thế nào, và sẽ thấy đây là một cải thiện to lớn. Và, 96% những người nhận được mùng thực sự đã sử dụng nó. Cho nên, khi những mùng này tới tay mọi người, chúng đã đem lại một cải thiện đáng kể trong cuộc sống của họ.”
Bác sĩ Newman nói thêm, hiện nay việc phun thuốc trong nhà đã tới được 185 triệu người trên khắp thế giới–trong số này có 85 triệu chỉ riêng tại khu vực châu Phi của WHO. Ông còn nói, trong năm 2010, hơn gấp đôi số người tại châu Phi đã được xét nghiệm chẩn đoán bệnh sốt rét nhanh chóng, so với 5 năm trước. Số người được cấp thuốc men điều trị cũng nhiều hơn trước. Nhưng ông Newman cảnh báo các nước cần phải cảnh giác với những đe dọa mới: “Tình trạng kháng thuốc artemisinins của ký sinh trùng gây bệnh sốt rét Plasmodium falciparum vẫn tiếp tục, như chúng tôi đã trình bày cùng quí vị trước đây. Bây giờ chúng ta còn có thêm ổ bệnh nghi ngờ có tại Việt Nam và Miến Điện, điều này gây lo ngại thêm. Nhưng nó không lây lan nhanh chóng trên thế giới. Ngay lúc này, chúng ta cũng không thấy có gì chứng minh tình trạng kháng thuốc artemisinin tại châu Phi. Vấn đề muỗi kháng lại các loại thuốc trừ côn trùng có vẻ cũng gia tăng. Hiện nay chúng ta thấy tại 45 nước, có tình trạng muỗi kháng lại ít nhất 1 trong 4 loại thuốc xịt mà chúng ta dùng để chống bệnh sốt rét, và 27 địa điểm này là ở châu Phi vùng dưới sa mạc Sahara.”
Mặt khác, bác sĩ Newman cho biết những biện pháp kiểm soát bệnh sốt rét vẫn đạt hiệu quả. Nhưng, trừ phi vấn đề tử vong vì bệnh sốt rét được đối phó đầy đủ tại 6 nước bị nặng nhất, thế giới sẽ không thể đạt được mục tiêu đầy cao vọng, là tới năm 2015, sẽ không còn ai chết vì bệnh này.
Đuổi muỗi bằng ánh sáng
Một nhà khoa học trường đại học Columbia có ý tưởng ngăn chặn sự tấn công của muỗi bằng tia hồng ngoại. Ý tưởng này đã nhận được 1 triệu USD tiền đầu tư của Bill Gates. Nhà vật lý học thực nghiệm Szabolcs Marka đang thực hiện dự án sử dụng bức tường laser để tạo rào chắn giữa người và muỗi, cũng như các loài côn trùng khác như sâu, bướm, ong bắp cày. Nhà khoa học này đã sử dụng công nghệ đơn giản, bằng cách phát chùm tia thành rào chắn hoặc bức tường để chặn đường muỗi bay vào nhà hoặc không gian nào đó mà con người mong muốn. "Hướng của chùm sáng rất dễ được điều chỉnh", Marka nói. “Muỗi sợ bức tường ánh sáng này. Chúng có thể đi qua bức tường này mà không bị tổn thương nhưng chúng sẽ không dám làm điều đó. Như vậy, con người không cần thiết phải giết chúng, mà chỉ cần đuổi chúng đi", Gizmag trích lời Marka giải thích với tạp chí Forbes.
Quỹ từ thiện Bill and Melinda Gates đã đầu tư cho Marka 100.000 bảng Anh vào năm 2008. Gần đây, Bill Gates cũng đã tặng giải thưởng 1 triệu USD cho dự án. Theo thống kê của Quỹ từ thiện Bill and Melinda Gates, có tới gần 1 triệu người chết vì sốt rét mỗi năm. 90% trong đó là người dân châu Phi và 85% là trẻ em dưới 5 tuổi.
Thêm một thuốc điều trị sốt rét mới
Các nhà nghiên cứu thuộc Trường ĐH Leeds đã phát triển được một số chất tiêu diệt loại ký sinh trùng sốt rét nguy hiểm nhất Plasmodium falciparum – bao gồm cả loại đã kháng với các thuốc hiện có. Các chất này ngăn cản hoạt động của enzym dihydroorotat dehydrogenase (DHODH) và gây chết ký sinh trùng.
Tiến sĩ Glenn McConkey, Khoa Sinh học Trường ĐH Leed cho biết “Không có enzym này, Plasmodium falciparum không thể phát triển và sẽ chết. Các chất ức chế được Leed triển khai gắn với enzym DHODH của ký sinh trùng, chặn đứng hoạt động của nó, ngăn cản sự tăng sinh của ký sinh trùng. Hơn nữa, các chất này cũng có hiệu quả tương đương đối với ký sinh trùng kháng thuốc. DHODH không phải là enzym thiết yếu ở người, vì vậy có thể triển khai những chất ức chế có thể tiêu diệt ký sinh trùng mà không gây tác dụng phụ nghiêm trọng nào cho người. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm trên thế giới có 1 triệu người tử vong do sốt rét, 40% dân số thế giới có nguy cơ nhiễm bệnh. WHO ước tính cứ 30 giây có 1 trẻ tử vong do sốt rét.
TS McConkey cho biết “Những chất này đặc biệt đáng chú ý vì có thể giết ký sinh trùng sốt rét ở nồng độ thấp, một điều rất quan trọng đối với thuốc vì chúng thường bị pha loãng nhiều khi vào máu, và không như nhiều thuốc khác, chúng ta đã có hiểu biết vững chắc về cơ sở hoạt động phân tử của nó”. Giai đoạn tiếp theo của nghiên cứu này là triển khai một bộ chất ức chế công dụng mạnh và xem liệu những chất này có tác dụng khi được dùng cùng với những thuốc điều trị thông thường không”.
Phúc trình Liên hiệp quốc cho thất có tiến bộ trong một số mục tiêu thiên niên kỷ
Một phúc trình mới của Liên Hiệp Quốc cho biết thế giới đang đi đúng hướng để đạt được một số mục tiêu giúp con người trở nên khỏe mạnh hơn, giàu có hơn và có học vấn nhiều hơn. Tuy nhiên, phúc trình nói dù có tiến bộ, những người nghèo nhất thế giới là những người bị bỏ lại đằng sau rất xa.
Phúc trình các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ của Liên Hiệp Quốc cho năm 2011 ghi nhận những tiến bộ đối với những mục tiêu do các nước thành viên Liên Hiệp Quốc đề ra trong năm 1990 nhằm hoàn tất những mục tiêu này trong năm 2015. Phúc trình cho biết thế giới trên tổng thể đang đi đúng hướng để giảm tỉ lệ nghèo khó xuống dưới mức 15%, thấp hơn nhiều so với mức 23% đề ra. Phúc trình ghi nhận một số quốc gia nghèo nhất như Burundi, Rwanda, Samoa, Togo và Tanzania đang đến gần đến việc hoàn tất giáo dục phổ thông. Con số tử vong của trẻ em dưới 5 tuổi giảm sút từ 12,4 triệu trong năm 1990 xuống còn 8,1 triệu trong năm 2009. Có nghĩa là con số trẻ em chết mỗi ngày ít hơn 12.000 em. Tuy nhiên, phúc trình cho biết những tiến bộ trong vệ sinh thường không đến được với những người nghèo và những người sinh sống trong các khu vực nông thôn.
Hai biện pháp loại trừ bệnh sốt rét vào năm 2015
Trong thông điệp nhân Ngày Thế giới chống sốt rét (25/4), Tổng Thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon đã kêu gọi thế giới nỗ lực gấp bội qua hai biện pháp để đạt mục tiêu loại trừ bệnh sốt rét vào năm 2015.
Hai biện pháp đó là mở rộng các biện pháp can thiệp chi phí thấp và hiệu quả cao trong ngăn ngừa và điều trị bệnh sốt rét, đồng thời xét nghiệm kịp thời đối với tất cả những trường hợp nghi ngờ mắc bệnh, điều trị tích cực đối với những người được khẳng định đã mang bệnh.
Ông Ban Ki-moon cảnh báo hiểm họa vi trùng kháng các loại thuốc chống sốt rét hiệu quả nhất hiện nay là thách thức nghiêm trọng cần nỗ lực toàn cầu để vượt qua.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đề nghị thay đổi liệu pháp điều trị sốt rét do loại vi trùng sốt rét nguy hiểm nhất là P. falciparum gây ra đối với trẻ em, theo đó ưu tiên truyền artesunate vào tĩnh mạch thay cho sử dụng thuốc ký ninh vì ký ninh khó quản lý và có thể gây nhiều tác dụng phụ nguy hiểm.
Chủ đề của Ngày Thế giới chống sốt rét năm nay là "Thúc đẩy tiến bộ và tác động để đổi mới các nỗ lực của cộng đồng quốc tế nhằm đạt mục tiêu không có người chết vì sốt rét vào năm 2015". Đây là cơ hội để cộng đồng y tế và phát triển thế giới mở rộng quyền tiếp cận các liệu pháp điều trị phối hợp chống sốt rét hiệu quả, an toàn trên toàn cầu.
Các nhà khoa học kêu gọi các nước tăng cường bảo vệ các loại cây có thể sử dụng để chế tạo thuốc chống sốt rét.
Trong số hơn 1.000 loài cây ở châu Phi được xác định có khả năng ngăn ngừa hoặc điều trị các triệu chứng sốt rét, các nhà khoa học đã nghiên cứu và đánh giá dược tính của 22 loại cây có thể dùng để bào chế thuốc điều trị sốt rét hiệu quả.
Theo số liệu của WHO, khoảng 50% dân số thế giới có nguy cơ mắc bệnh sốt rét, đặc biệt là dân ở các nước đang phát triển. Sốt rét hiện đang tác động đến hơn 3 tỷ người trên toàn cầu. Hơn 500 triệu người bị lây nhiễm vi trùng sốt rét và số người chết vì căn bệnh này lên tới 1 triệu người mỗi năm. Sốt rét trở thành gánh nặng kinh tế đặc biệt nặng nề đối với các nước ở khu vực cận sa mạc Sahara của châu Phi.