Một hành dộng khẩn cấp đang được tiến hành trong khu vực Salamat của Chad sau khi một sự gia tăng "đáng báo động" các trường hợp mắc bệnh sốt rét.Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm (FDA) Hoa Kỳ đã kiểm tra 1.300 mẫu gaọ và sản phẩm cuả gạo về sự hiện diện của thạch tín (asen), một nguyên tố hóa học độc hại được tìm thấy tự nhiên trong đất.
Số ca mắc mới sốt réttăng 10 lần ởChad
Bác sỹ không biên giới (Medecins Sans Frontieres -MSF) cho biết, số trường hợp mắc mới sốt rét tăng từ 1.228 trong tuần đầu tiên của tháng tám đến 14.021 vào cuối tháng. Các ca bệnh do muỗi truyền đạt đỉnh trong mùa mưa trong giai đoạn từ tháng 7 tới tháng 11 nhưng Cố vấn Y tế của MSF cho Chad Tiến sĩ Turid Piening cho biết sự tăng vọt đột ngột trong khu vực này là không bình thường: "Hơn 80% những người đang đến tham vấn đang đến bởi vì họ đang bị nhiễm bệnh sốt rét, thông thường chỉ là 30%-40% tại thời điểm này trong năm. Nhiều người trong làng chúng tôi bị tấn công bởi một thần linh kỳ lạ khiến họ rùng mình và hành động một cách điên rồ, bây giờ sốt rét là căn bệnh hàng đầu được chẩn đoán trong phòng khám của chúng tôi và đó là bất thường đối với khu vực này". Theo MSF 1/4 tất cả các ca tử vong ở Chad là do bệnh sốt rét và nó là nguyên nhân gây tử vong phổ biến nhất cho trẻ em. Số liệu mới nhất hiện có của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho thấy hơn 650.000 người thiệt mạng trên toàn thế giới do căn bệnh này trong năm 2010, hầu hết là trẻ em ở Châu Phi
"Thần linh kỳ lạ"
Một nhóm MSF làm việc tại thị trấn Am Timan đã được cảnh báo về sự gia tăng mạnh các ca bệnh trong tháng bảy của quan chức y tế của chính phủ. Tuy nhiên, sự gia tăng đột ngột này đã không được chính thức công nhận là một vụ dịch. Halima Ibrahim có con gái tám tuổi Salimata Ali bị nhiễm sốt rét cho biết: "Nhiều người trong làng chúng tôi bị tấn công bởi một thần linh kỳ lạ khiến họ rùng mình và hành động một cách điên rồ. Con gái tôi bắt đầu run lên, cô ta cũng than phiền đau đầu và đau ở các khớp của mình. Chúng tôi cầu nguyện nhưng bệnh vẫn còn." Các bác sĩ MSF đi qua Salimata trước khi cô ấy trở nên quá ốm để điều trị, bây giờ vẫn đang được dùng các thuốc kháng sốt rét. Tiến sĩ Piening cho biết mặc dù bệnh sốt rét là một trong những kẻ giết người lớn nhất của Chad, hầu hết mọi người trong Salamat không thể tiếp cận với các thuốc cứu mạng sống hoặc màn chống muỗi cứu mạng sống đơn giản: "Họ là dân du mục (nomadic population). Cách tốt nhất để tự bảo vệ mình chống lại bệnh sốt rét là ngủ dưới màn chống muỗi, điều đó có thể ngăn chặn 60% sự lan truyền. Hầu hết mọi người trong các khu vực này không có màn ngủ. Họ ngủ trong các túp lều trống hoác hay trong các túp lều nhỏ nên rất dễ bị tổn thương."
 |
Con gái Salimata Ali của Halima Ibrahim mắc bệnh sốt rét |
Nguyên nhân của sự gia tăng đột ngột các ca bệnh là không rõ ràng.
Tiến sĩ Colin Sutherland, và là chuyên gia về ký sinh trùng tại Trường Vệ sinh và Y học Nhiệt đới London cho biết bệnh có thể được giảm xuống do trời mưa tầm tã và có khả năng muỗi bị nhiễm sốt rét nhiều hơn. Ông nói: "Có lẽ thậm chí còn có một cái gì đó xảy ra trong quần thể muỗi (the mosquito population), có nghĩa là có nhiều ca bệnh xung quanh hơn bình thường và điều đó có nghĩa là sự lan truyền tiếp tục thêm nữa. Điều đó sẽ được quan tâm đến. Các biện pháp phòng chống không giữ được mọi thứ trong tầm kiểm soát ở khu vực đó”. Một khả năng khác, Dr Sutherland nói rằng nhân viên MSF hoạt động có hiệu quả để giải quyết vấn đề
Các nhà quản lý Hoa Kỳ đo thạch tín (asen) trong gạo
Các cơ quan quản lý của Hoa Kỳ đang cố gắng xác định xem mức độ thạch tín có trong gạo, một lương thực cho hàng tỷ người dân trên khắp thế giới, đặt ra một nguy cơ y tế công cộngCác nhà khoa học FDA kiểm tra các mẫu cho các mức độ asen cả hữu cơ và vô cơ, hình thức độc hại nhất của hóa chất này. Họ phát hiện ra mức độ trung bình của arsenic hữu cơ dao động từ2,6-7,2 microgram mỗi khẩu phần, với gạo ăn liền ở giới hạn thấp nhất và gạo nâu ở mức cao của giới hạn này. Đối với thạch tín vô cơ (inorganic arsenic), các nhà khoa học tìm thấy gạo và sản phẩm gạo chứa từ 0,1 đến 6,6 microgam, với số lượng thấp nhất trong sữa bột trẻ em và mức cao nhất của các chất độc hại trong mì ống gạo. Một microgram là một phần triệu của một gram. Các quan chức FDA nói các sản phẩm có chứa asen là khó tránh bởi vì nguyên tố hóa học độc hại được phân phối trên toàn lớp vỏ trái đất, cả trong đất và nước. Gạo là đặc biệt dễ bị ô nhiễm bởi vì nó được trồng trong nước, lấy asenthông qua rễ của cây lúa. Việc đốt nhiên liệu hóa thạch (fossil fuels), khai thác (mining) và sử dụng các loại thuốc trừ sâu (pesticides ) có chứa asen cũng đã thêm vào các vấn đề ô nhiễm. Nhưng ngay cả khi tất cả các hoạt động của con người đã bị loại bỏ, asen vẫn sẽ có mặt trong thực phẩm, theo các quan chức FDA. Trung tâm an toàn và dinh dưỡng ứng dụng của FDA (The FDA’s Center for Safety and Applied Nutrition) bây giờ sẽ phân tích nguy cơ đối với con người ăn gạo và sản phẩm của gạo bị ô nhiễm asen, và các cách để hạn chế gây hại cho người dân dễ bị tổn thương, bao gồm cả trẻ em và phụ nữmang thai.  |
Hạt gạo hoa nhài tươi sống ở Harrisburg, Pennsylvania. (Ảnh tư liệu) |