Những ngày qua sự kiện 84 chuyên gia làm việc tại CDC (Hoa kỳ) có khả năng bị phơi nhiễm với vi khuẩn than sống đã gây chấn động dư luận khi sự cố này xảy ra ở một phòng thí nghiệm an toàn sinh học cấp cao của CDC tại Atlanta do không theo đúng quy trình an toàn trong xử lý các mẫu chứa vi khuẩn, sau đó những mẫu này được chuyển đến các phòng thí nghiệm khác.
Ngay sau khi xảy ra sự cố đáng tiếc này, Chính phủ Hoa Kỳ đã yêu cầu CDC giải trình cụ thể việc thực hiện các quy trình an toàn sinh học và hiện nay Cơ quan an ninh liên bang (FBI) đang vào cuộc để điều tra làm rõ nguyên nhân. Tuy nhiên, điều đáng nói là vấn đề an toàn sinh học ở các phòng thí nghiệm Hoa kỳ đã từng được cảnh báo, thậm chí phải điều trần trước Quốc hội Hoa Kỳ với các câu hỏi đặt ra là bao nhiêu phòng thí nghiệm chứa mầm bệnh nguy hiểm? nghiên cứu của các phòng thí nghiệm đó có làm cho cuộc sống an toàn hơn không? Chính phủ, cơ quan an ninh và cơ quan y tế Hoa Kỳ sẽ ứng phó ra sao khi hàng trăm phòng thí nghiệm ở khắp liên bang tiến hành các thí nghiệm sinh học có nguy cơ đe dọa sự an toàn của cộng đồng cùng hàng chục nghìn kỹ thuật viên hàng ngày phải tiếp xúc với những mầm bệnh nguy hiểm chết người và có thể lây lan thành đại dịch toàn cầu.
Những thí nghiệm nguy hiểm nhất được tiến hành ở phòng thí nghiệm cấp 3 và cấp 4 sau khi vụ tấn công bằng “bom thư” có chứa vi trùng bệnh than năm 2001 làm 5 người chết và 17 người nhiễm bệnh khiến Chính phủ Hoa Kỳ đã phải tiêu tốn hàng tỷ đo la (USD) cho nghiên cứu về khủng bố bằng sinh học và các bệnh truyền nhiễm cũng như thành lập các phòng thí nghiệm nguy hiểm nhưng không một ai biết chắc chắn hiện nay có bao nhiêu phòng thí nghiệm như vậy?. Phải chăng sự kiện các nhân viên y tế tại CDC có khả năng bị nhiễm bệnh than trong thời gian vừa qua là hậu quả đã được báo trước ?
Các nhà khoa học chính phủ Hoa Kỳ điều tra lại các sự kiện dẫn đến sự cố bệnh than
Ngày 27-06-2014, CHICAGO - Các nhà khoa học tại Trung tâm phòng chống và kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đang tiến hành các thử nghiệm nhằm xác định xem các quy trình họ áp dụng có thể tiêu diệt vi khuẩn than hay không, mặc dù trước đó họ đã mắc phải sai lầm khi không theo đúng các quy trình xử lý an toàn tiêu diệt hoàn toàn vi khuẩn trước khi gửi nó tới những phòng thí nghiệm khác ít an toàn hơn, nơi mà các nhân viên làm việc không có các thiết bị bảo hộ phù hợp.
Nếu tất cả các quy trình được áp dụng đúng thì có nghĩa là hàng chục nhà khoa học và nhân viên vừa được tiêm vắc-xin và kháng sinh liều cao để ngăn ngừa vi khuẩn than sẽ không bị vướng vào tình trạng nguy hiểm của bệnh than, một căn bệnh chết người nguy hiểm đã được dùng làm vũ khí khủng bố sinh học vào hồi năm 2011
Một chi nhánh của CDC tại Atlanta trả lời với Reuters rằng các nhà nghiên cứu tại phòng thí nghiệm phản ứng với khủng bố sinh học của CDC đang điều tra lại các sự kiện tại phòng thí nghiệm trong khoảng giữa ngày 6 /6 và 13/6/2014 đã dấn đến sự phơi nhiễm của 84 cán bộ tại chi nhánh CDC tại Atlanta. Các tình tiết mới từ cuộc điều tra này đưa ra giả thuyết bệnh than đã được vô hiệu hóa trong một phòng thí nghiệm an toàn cao này có lẽ đã được đặt trong một bồn axit khoảng 24 giờ trước khi được chuyển tới hai phòng thí nghiệm ít an toàn hơn. TS. Paul Meechan, giám đốc văn phòng y học môi trường và kiểm định an toàn (environmental health and safety compliance office) trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại cho biết rằng điều mà các nhà khoa học đang cố gắng tìm hiểu đó là thời gian đó có đủ lâu để tiêu diệt vi khuẩn than hay không. Meechan, người đầu tiên đã hé lộ vụ việc cho Reuters một tuần trước đó nói: “Chúng tôi không biết gì về điều đó nhưng chúng tôi đang làm các thí nghiệm để chứng minh điều đó”. Trong khi đó một phòng thí nghiệm khác đang tiến hành các thử nghiệm tương tự nhằm đánh giá xem họ có nhận được các câu trả lời tương tự như vậy không, điều đó có thể củng cố thêm cho các phát hiện trên. Meechan cho biết các nhân viên y tế trong phòng thí nghiệm khủng bố sinh học (bioterror lab) đang thử nghiệm một quy trình mới để vô hiệu hóa vi khuẩn bệnh than trước khi gửi mẫu vi khuẩn đi thí nghiệm ở hai phòng thí nghiệm an toàn thấp hơn của CDC
 |
Một nhà khoa học đang phân tích một bọc nghi ngờ có chứa bào tử bệnh than |
Quy trình mà họ áp dụng đã được sử dụng bởi các nhà nghiên cứu tại CDC để vô hiệu hóa các loại vi khuẩn khác chứ không phải là vi khuẩn than, Quy trình này yêu cầu đặt vi khuẩn than trong một bồn axit khoảng 10 phút, lấy ra một ít mẫu vi khuẩn, đặt chúng lên một cái khay giàu dưỡng chất và đặt nó trong một máy ấp. Sau 24 giờ, các nhà nghiên cứu sẽ kiểm tra xem có nhóm vi khuẩn mới nào hình thành hay không, vì không có dấu hiệu gì nên nhóm này đã mang mẫu vi khuẩn đã được ngâm trong bồn axit 24 giờ ra, đặt lên bản kính và gửi đi xét nghiệm tại hai phòng thí nghiệm của CDC. Tuy nhiên mẫu vi khuẩn 10 phút kia thậm chí đã phát triển, bắt đầu phân chia và hình thành các nhóm mới, quá trình này thường mất 48 giờ, Meechan thắc mắc rằng tại sao nhóm này không đợi 48 giờ theo tiêu chuẩn để chắc chắn vi khuẩn trong bồn đã bị tiêu diệt cho đến khi mang đi xét nghiệm. Các nhà điều tra đang tìm hiểu điều gì đã xảy ra đối với các tế bào vi khuẩn trong bồn axit khi các mẫu 10 phút khia đang ở trong máy ấp.
 |
Bức ảnh chụp ngày 08-11-2013, trước lối vào
chi nhánh CDC, tại Atlanta, Geogia |
Meechan nói: “Chúng tôi muốn biết liệu trong 24 giờ kia khi họ đang chờ nhóm vi khuẩn 10 phút kia phát triển thì liệu mẫu vi khuẩn trong bồn kia có bị tiêu diệt thêm nữa và có thể là tiêu diệt hoàn toàn hay không”. Một nhóm khác của CDC đang dựng lại một thí nghiệm tương tự như vậy, lấy mẫu vi khuẩn than ngâm vào trong axit trong các khoảng thời gian khác nhau lên đến 24 giờ, Meechan cho rằng: “Mục đích để xem xem mất bao lâu để tiêu diệt mọi thứ trong dung dịch kia”. Báo cáo của các nhà điều tra sẽ được cung cấp cho Giám đốc CDC TS. Thomas Frieden đầu tuần sau.
CDC: Các ca nghi ngờ bệnh than tăng lên 84 ca
Ngày 20/6/2014. BBC News - CDC Hoa Kỳ cho biết số nhân viên y tế có nguy cơ phơi nhiễm với vi khuẩn bệnh than đã tăng lên 84, trước đó theo báo cáo ngày thứ 5 thì đã có 75 ca nghi ngờ. Chi nhánh cơ quan y tế này cho biết các nhà khoa học đã không theo sát các quy trình chuẩn và đã không làm vô hiệu hóa vi khuẩn theo CDC thì vụ phơi nhiễm xảy ra tại Atlanta vào cuối tuần vừa rồi, FBI cho BBC biết rằng cơ quan này đang hỗ trợ CDC điều tra, cơ quan này cũng khẳng định vẫn là quá sớm để kết luận vụ việc này là một tai nạn hoặc là có chủ tâm. Các triệu chứng phơi nhiễm bệnh than bao gồm các vết loét da, buồn nôn và nôn và kèm sốt, có thể dẫn đến tử vong
 |
Vi khuẩn bệnh than, ảnh chụp hồi 2001 tại Bộ quốc phòng, có thể gây tử vong nếu
không được chữa trị. |
Bệnh than là gì?
Theo nguồn tài liệu điều tra bệnh than của FBI, CDC, Sở Y tế công cộng San Francisco thì vi khuẩn bệnh than tồn tại chủ yếu trong các bào tử không hoạt động và được tìm thấy trong đất tự nhiên nhưng chúng ta có thể tiêu hoá hoặc hít vào các bào tử này và có thể gây ra bệnh than. Không phải ai cũng đổ bệnh khi phơi nhiễm với bệnh than nhưng nếu không được chữa trị, bệnh than có thể gây ảnh hưởng trầm trọng và dẫn đến tử vong. Các biện pháp xác định phơi nhiễm với bệnh than có cả việc lấy mẫu máu trên miếng gạc. Bệnh than đã đi vào ý thức người dân Hoa Kỳ vào năm 2011, khi mà không lâu sau vụ tấn công ngày 11 tháng 9, những bức thư có chứa vi khuẩn bệnh than dạng bột đã được gửi đến các tổ chức tin tức và các văn phòng thượng nghị sĩ Hoa Kỳ, 22 người đã mắc bệnh và 5 người trong số đó đã tử vong.
Trong một tuyên bố gần đây, CDC cho rằng các mẫu bệnh than đã được di chuyển từ một phòng thí nghiệm an toàn cao tới một phòng thí nghiệm ít an toàn hơn tại trụ sở ở Atlanta của họ. Cơ quan này cho biết: “Các nhân viên y tế tin rằng các mẫu này đã được vô hiệu hóa và không mang các trang thiết bị bảo hộ thích hợp trong khi làm việc trực tiếp với mẫu vật, vụ việc phơi nhiễm không cố ý này đã được phát hiện ra vào ngày 13/6/2014 khi các đĩa vi khuẩn gốc đã được thu lại đem đi hủy và các nhóm vi khuẩn than mới [vi khuẩn sống] đã được phát hiện trên các đĩa này”.
Thời gian ủ bệnh trung bình của bệnh than có thể kéo dài tới 7 ngày, tuy nhiên trong lịch sử đã từng có những ca có thời gian kéo gian tới 60 ngày sau khi phơi nhiễm. 54 trong số 84 nhân viên được xác định tiếp xúc với vi khuẩn than sống (live anthrax bacteria)đã được điều trị tại phòng khám y tế của CDC trước hôm sáng thứ 5, trong đó có 2 người từ chối dùng thuốc kháng sinh, 27 người khác đã được tiêm vắc-xin bệnh than.