Phát hiện bệnh lạ giống AIDS ở châu Á
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện một căn bệnh mới, bí ẩn khiến hàng chục người ở châu Á và một số ở Mỹ có các triệu chứng tương tự như mắc “căn bệnh thế kỷ” AIDS dù họ không nhiễm virus HIV.
Hệ miễn dịch của các bệnh nhân mắc căn bệnh lạ sẽ bị hủy hoại, khiến họ không thể chống đỡ các mầm bệnh như những người khỏe mạnh. Giới khoa học vẫn chưa rõ nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, nhưng căn bệnh dường như không dễ lây lan qua tiếp xúc. Theo tiến sĩ Sarah Browne đến từ Viện Dị ứng và các bệnh truyền nhiễm quốc gia Mỹ, đây là một dạng suy giảm miễn dịch mắc phải mới, không di truyền và chỉ xuất hiện ở người trưởng thành. Căn bệnh này cũng không lan truyền qua virus như bệnh AIDS.
Bà Browne đã cùng các cộng sự tiến hành nghiên cứu ở Thái Lan và Đài Loan, những nơi hầu hết các ca nhiễm bệnh lạ được phát hiện kể từ năm 2004. Báo cáo nghiên cứu của họ vừa được đăng tải trong số ra ngày hôm nay (23/8) của tạp chí New England Journal of Medicine.
Hãng thông tấn AP dẫn lời tiến sĩ Dennis Maki – một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Wisconsin (Mỹ) cho biết, ông đã theo dõi ít nhất 3 bệnh nhân mắc bệnh lạ trong suốt 10 năm qua. Ông nhận định, căn bệnh có thể bắt nguồn từ một dạng nhiễm trùng nào đó, mặc dù bản thân căn bệnh có vẻ không lây từ người sang người.
 |
Tiến sĩ Sarah K. Browne (phải) đang trò chuyện với một bệnh nhân mắc căn bệnh lạ
giống AIDS ngày 22/8. Ảnh: AP
|
Về cơ chế phát bệnh, nếu ở bệnh AIDS, virus HIV phá hủy các tế bào T – những “chiến binh” chủ chốt của hệ miễn dịch giúp chống các mầm bệnh, thì căn bệnh mới không hề tác động tới những tế bào này nhưng gây ra một dạng tổn hại khác. Nghiên cứu của nhóm Browne đối với hơn 200 người ở Thái Lan và Đài Loan phát hiện, cơ thể của hầu hết những người mắc bệnh lạ tiết ra các chất gọi là “kháng thể tự động”, ngăn chặn interferon-gamma – một tín hiệu hóa học giúp cơ thể loại bỏ các nhiễm trùng. Việc ngăn chặn tín hiệu cảnh báo khiến những người mắc bệnh lạ giống như các bệnh nhân AIDS, dễ bị các virus, nhiễm trùng nấm và ký sinh trùng, đặc biệt là vi khuẩn tấn công, dẫn đến tử vong.
Hiện tại, đối với các bệnh nhân, việc điều trị bằng thuốc kháng sinh không phải lúc nào cũng phát huy tác dụng. Vì vậy, các bác sĩ đã thử nhiều biện pháp khác nhau, kể cả dùng một loại thuốc chống ung thư giúp ức chế việc sản sinh các kháng thể. Căn bệnh này không bộc phát mạnh ở một số bệnh nhân một khi các nhiễm trùng được chế ngự. Tuy nhiên, hệ miễn dịch trục trặc nhiều khả năng trở thành một tình trạng mãn tính.
Nhóm nghiên cứu cũng phát hiện, tính trung bình, bệnh lạ tấn công các nạn nhân khi họ khoảng 50 tuổi nhưng không xuất hiện ở những thành viên khác trong gia đình họ. Điều này đã bác bỏ khả năng một gen đơn lẻ là nguyên nhân gây bệnh. Chuyên gia Browne nói, một số người mắc bệnh lạ đã chết vì quá nhiều nhiễm trùng, kể cả những người châu Á hiện đang sinh sống ở Mỹ.
Tuy nhiên, trước thực tế rằng, gần như hầu hết các bệnh nhân cho tới thời điểm này là người châu Á hoặc sinh ra ở châu Á và cư trú ở nơi khác, nhóm nghiên cứu kết luận các yếu tố về gen hoặc môi trường nào đó có thể dẫn đến việc khởi phát bệnh.
Bệnh “lạ” giống HIV/AIDS xuất hiện ở Việt Nam
Ở Việt Nam đã xuất hiện bệnh nhân mắc chứng "suy giảm miễn dịch" như bệnh AIDS nhưng không phải do virus HIV.
Cộng đồng các chuyên gia y tế Việt Nam xôn xao trước kết luận chính thức của các nhà nghiên cứu tại Viện Y tế quốc gia Mỹ (NIH) về việc xác định căn bệnh mới tại châu Á, Đông Nam Á gây ra triệu chứng suy giảm miễn dịch như bệnh AIDS nhưng không liên quan đến HIV.  |
Căn bệnh dễ mắc phải đối với người mắc bệnh lạ có kháng thể chống interferon-gamma trong cơ thể. (Ảnh CNN) |
Phát hiện gây xôn xao thế giới
BS Hồ Quang Hậu, chuyên gia nghiên cứu y tế chương trình phát triển y tế TPHCM cho biết, ông vừa nhận được các văn bản kết luận của NIH về chương trình nghiên cứu căn bệnh hiếm gặp trên. Chương trình nghiên cứu trên do Tiến sĩ Sarah Browne, thuộc Viện Dị ứng và bệnh truyền nhiễm (NIAID) của NIH đứng đầu thực hiện. Theo đó, trong cơ thể các bệnh nhân mắc phải bệnh này có kháng thể tấn công hệ thống miễn dịch của họ.
Theo BS Hậu, chương trình nghiên cứu của Tiến sĩ Sarah Browne cho thấy, nếu chất interferon-gamma bị vô hiệu thì con người sẽ dễ bị lây nhiễm trước một số loại bệnh nhiễm trùng nhất định. Căn bệnh này đang được các nhà khoa học tạm gọi là "Hội chứng suy giảm miễn dịch tại người lớn", vì những người mắc bệnh đều trưởng thành. Căn bệnh được các nhà khoa học của NIH tập trung tìm hiểu từ năm 2004, chính thức nghiên cứu căn bệnh từ năm 2005.
Chuyên gia nghiên cứu y tế Phạm Thành (Sở Y tế TPHCM) cho biết thêm, thời gian qua ông rất quan tâm đến chương trình nghiên cứu này, bởi những tác động của nó đến người dân và xã hội. Ông Thành cho biết, chương trình nghiên cứu của NIH có quy mô mẫu trong cuộc nghiên cứu ban đầu chỉ là 10 người. Sau đó, với những phát hiện quan trọng về mức độ nguy hiểm, NIH nâng lên số lượng hơn 200 người, chủ yếu người châu Á trong độ tuổi từ 18-70, đây là những người di cư sang Mỹ sinh sống và làm việc. Tất cả họ đều cho kết quả xét nghiệm HIV âm tính. Trong giai đoạn đầu của cuộc nghiên cứu, các nhà khoa học tại NIH cũng điều trị cho một bệnh nhân gốc Việt tên Kim Nguyen (62 tuổi).
Chương trình nghiên cứu của TS Sarah Browne được công bố chính thức trên tạp chí y khoa New England Journal of Medicine (Mỹ). Kết luật về chương trình nghiên cứu của NIH, TS Anthony Fauci, giám đốc NIAID cho hay, đến nay NIH đã ghi nhận 12 trường hợp mắc bệnh ở Mỹ, tất cả bệnh nhân đều là người gốc Á, trong đó có người gốc Việt. Căn bệnh được chú ý và phát hiện ở châu Á khi người bệnh bị nhiễm trùng cơ hội tương tự như HIV/AIDS, nhưng nguyên nhân gây bệnh không phải do lây nhiễm HIV.
Hiện tại, các bác sĩ chỉ đang điều trị các bệnh nhiễm trùng cho người mắc phải bệnh lạ. Trong một số trường hợp, các nhà khoa học của NIH sẽ cố gắng tìm cách hạ thấp mức độ kháng thể và đảo ngược sự suy giảm miễn dịch giúp người mắc bệnh phục hồi các hệ miễn dịch để giúp cơ thể chống chọi lại với bệnh.
Nhiều bệnh nhân tại Việt Nam đang có triệu chứng mắc phải căn bệnh này
Đã xuất hiện hàng loạt bệnh nhân ở Việt Nam
Sau khi các kết luận chính thức về chương trình nghiên cứu trên do TS Sarah Browne được đăng tải trên internet, nhiều bệnh nhân tại TPHCM mắc chứng suy giảm hệ miễn dịch tìm đến một số bệnh viện lớn tại TPHCM để mong tìm được phương pháp điều trị hiệu quả.
Trong đó có anh Lê Ngọc Hà (42 tuổi, ngụ quận Thủ Đức), một bệnh nhân mắc chứng suy giảm hệ miễn dịch gần 4 năm nay nhưng chưa được chữa trị khỏi. Anh Hà cho biết: “Thời điểm trước đây, tôi có chích, hút ma túy một thời gian, sau đó đã cai nghiện. Sau khi cai nghiện thành công, tôi mắc chứng bệnh lạ. Sau nhiều lần đi bệnh viện thì được các bác sĩ chẩn đoán bị chứng suy giảm hệ miễn dịch, đây là chứng bệnh khó chữa trị tại Việt Nam. Tôi uống thuốc gần 1 năm nay nhưng tình trạng bệnh tật ngày càng nặng. Vô tình xem được các kết quả nghiên cứu của TS Sarah Browne, tôi rất vui mừng vì thế giới tìm ra cách chữa trị căn bệnh hiếm gặp này”.
BS Lê Thị Thu Hương, phụ trách chương trình nghiên cứu y tế Trung tâm nghiên cứu y tế TPHCM cho biết: “Tại Việt Nam và TPHCM, các nhà khoa học đang nghiên cứu về căn bệnh suy giảm hệ miễn dịch này. Thời gian qua, tôi từng tiếp xúc với hàng loạt bệnh nhân có những triệu chứng như bệnh AIDS. Tuy nhiên, sau khi làm các xét nghiệm thì không phát hiện vi-rút HIV. Tôi và nhiều đồng nghiệp đã và đang làm hàng loạt các xét nghiệm phức tạp để tìm ra phương pháp chữa bệnh hiệu quả. Bởi nếu để lâu, bệnh nhân sẽ mất đi toàn bộ kháng thể, cơ thể sẽ chết dần chết mòn như căn bệnh HIV/AIDS".
Ông Trần Phạm Hùng, Phó Giám đốc một bệnh viện tại TPHCM, cho biết, tại bệnh viện ông phụ trách đã phát hiện hàng loạt bệnh nhân có các triệu chứng như các kết luận nghiên cứu của TS Sarah Browne và các nhà khoa học của NIH. Đối với các bệnh nhân này, các bác sĩ tại bệnh viện đã tìm nhiều phương pháp hiệu quả để ngăn chặn sự phát triển của bệnh. Tuy nhiên, căn bệnh này giống như HIV không thể điều trị dứt điểm. Bệnh của bệnh nhân sẽ phát triển theo từng giai đoạn, đến giai đoạn cuối, bệnh nhân sẽ chết. Đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có phương pháp điều trị khỏi căn bệnh này.
Theo ông Hùng, kết luận của TS Sarah Browne rằng, căn bệnh này chỉ xuất hiện tại các quốc gia châu Á, Đông Nam Á là hoàn toàn chính xác. Bởi thực tế tại Việt Nam đã phát hiện nhiều bệnh nhân có những triệu chứng tương tự. Chương trình nghiên cứu của TS Sarah Browne được công bố vào thời điểm hiện nay sẽ giúp các bệnh nhân mắc chứng suy giảm hệ miễn dịch tìm được cơ hội sống. Đã đến lúc, các cơ quan chức năng của Việt Nam cần vào cuộc nghiên cứu và áp dụng các thành tựu nghiên cứu của NIH để tìm ra phương pháp điều trị cho bệnh nhân. Tuy nhiên, cách tốt nhất là các nhà khoa học của Việt Nam cần phối hợp
Ghi nhận thực tế tại BV Chợ Rẫy, BV Nhân dân Gia Định, BV Bình Dân, BV Thủ Đức… những ngày qua cho thấy, nhiều bệnh nhân mắc các triệu chứng như bệnh HIV/AIDS đến làm các xét nghiệm để tìm ra cách chữa trị. Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân vẫn phải thất vọng, bởi thực tế vẫn chưa có cách chữa căn bệnh suy giảm hệ miễn dịch này.
TS Anthony Fauci, Giám đốc NIAID cho biết, căn bệnh này không lây nhiễm. Đây không phải là một loại vi-rút mới. Căn bệnh được chú ý và phát hiện ở châu Á khi người bệnh bị nhiễm trùng cơ hội tương tự như HIV/AIDS nhưng nguyên nhân gây bệnh không phải do lây nhiễm HIV. Nguyên nhân gây bệnh là sự kết hợp của các yếu tố di truyền và môi trường, mặc dù vẫn chưa biết cụ thể về các yếu tố này.
Xác định bệnh lạ giống bệnh AIDS ở châu Á
Các nhà nghiên cứu tại Viện Y tế quốc gia Mỹ (NIH) đã xác định được căn bệnh mới tại châu Á gây ra triệu chứng suy giảm miễn dịch như bệnh AIDS nhưng không liên quan đến HIV, theo Hãng tin CNN ngày 24-8.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí y khoa New England Journal of Medicine. Trong cơ thể các bệnh nhân mắc phải bệnh này có kháng thể tấn công hệ thống miễn dịch của họ. Tiến sĩ Sarah Browne, thuộc Viện Dị ứng và bệnh truyền nhiễm (NIAID) của NIH và là tác giả chính của nghiên cứu, nói: "Một số lượng lớn bệnh nhân mà chúng tôi bắt đầu nghiên cứu các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng được phát hiện có kháng thể ngăn chặn chức năng của chất cơ bản interferon-gamma". Theo tiến sĩ Browne, nếu chất interferon-gamma bị vô hiệu thì con người sẽ dễ bị lây nhiễm trước một số loại bệnh nhiễm trùng nhất định.
Căn bệnh này đang được các nhà khoa học tạm gọi là hội chứng suy giảm miễn dịch tại người lớn, vì người bệnh đều trưởng thành. Căn bệnh phát triển từ năm 2004, phần lớn bệnh nhân là người Thái Lan và Đài Loan. NIH đã nghiên cứu căn bệnh từ năm 2005.
Quy mô mẫu trong cuộc nghiên cứu là hơn 200 người - chủ yếu tại Thái Lan và Đài Loan trong độ tuổi từ 18-70. Tất cả họ đều cho kết quả xét nghiệm HIV âm tính. Trong giai đoạn đầu của cuộc nghiên cứu, các nhà khoa học tại NIH đã tiếp xúc và điều trị cho bà Kim Nguyen, 62 tuổi, người gốc Việt và đang sinh sống tại bang Tennessee.
"Căn bệnh này rất hiếm và phổ biến hơn ở Đông Nam Á - tiến sĩ Browne nói với CNN - Tuy nhiên chúng tôi cũng đang chẩn đoán cho một số người Mỹ gốc Á mắc căn bệnh này". Cho đến nay NIH đã ghi nhận 12 trường hợp mắc bệnh ở Mỹ, tất cả bệnh nhân đều là người gốc Á. Tiến sĩ Browne cho biết hầu hết bệnh nhân đều sống sót. Ở nước khác đã xảy ra tử vong, nhưng tiến sĩ Browne không nắm rõ số lượng.
Tiến sĩ Anthony Fauci, giám đốc NIAID, nói điều quan trọng cần lưu ý là căn bệnh hiếm này không lây nhiễm. “Đây không phải là một loại virus mới. Căn bệnh được chú ý và phát hiện ở châu Á khi người bệnh bị nhiễm trùng cơ hội tương tự như HIV/AIDS, nhưng nguyên nhân gây bệnh không phải do lây nhiễm như HIV”.
Hiện tại các bác sĩ chỉ đang điều trị các bệnh nhiễm trùng cho người mắc phải bệnh lạ. Trong một số trường hợp, nhóm nghiên cứu cố gắng tìm cách hạ thấp mức độ kháng thể và đảo ngược sự suy giảm miễn dịch.
Cả tiến sĩ Fauci và Browne cho rằng một sự kết hợp của các yếu tố di truyền và môi trường nhiều khả năng là nguyên nhân gây ra bệnh lạ, mặc dù vẫn chưa biết cụ thể về các yếu tố này. "Nhìn chung nó giống một bệnh mạn tính, nhưng chúng tôi chưa nghiên cứu nó đủ lâu để đưa ra chẩn đoán bệnh lâu dài được" - tiến sĩ Browne nói.