Từ năm 2008, với các nổ lực to lớn, Chương trình Phòng chống Sốt rét Toàn cầu đã làm giảm rõ rệt tỷ lệ mắc sốt rét tại các quốc gia châu Phi và hiện đang tiến tới quá trình loại trừ căn bệnh này tại hai quốc gia Maroc và Turkmenistan, nhưng bên cạnh đó vẫn còn một mối lo lắng khi các thành quả này có thể bị ảnh hưởng xấu bởi việc huy động ngân sách cho các chương trình phòng chống sốt rét. Đây là một nhận định trong bản báo cáo thường niên về sốt rét của Tổ chức Y tế Thế giới được công bố ngày 14/12 vừa qua.
Việc tăng cường và mở rộng độ bao phủ của màn tẩm hóa chất đã bảo vệ cho hơn 578 triệu người trước các nguy cơ bị muỗi đốt tại các quốc gia thuộc Tiểu vùng sa mạc Sahara, châu Phi. Trong năm 2009, phun tồn lưu hóa chất trong nhà cũng đã giúp bảo vệ cho 75 triệu người, khoảng 10% dân số trong vùng có các vector chính truyền sốt rét. Bản báo cáo cho thấy số ca mắc sốt rét trên thế giới đã có mức giảm nhẹ từ 233 triệu ca vào đầu thiên niên kỷ mới xuống còn 225 triệu ca vào năm 2009; tỷ lệ tử vong trong 2009 do sốt rét cũng đã giảm xuống còn 781 nghìn ca so với con số 985 nghìn trong năm 2000.
 |
Phun hóa chất tồn lưu trong nhà đã làm giảm
tỷ lệ muỗi đốt người. (Ảnh: rti.org) |
Trong bản báo cáo, châu Phi đã cho thấy có hơn 42% hộ gia đình sử dụng các loại màn tẩm hóa chất và có đến 11 quốc gia thuộc châu lục này đã có một sự thành công to lớn với việc làm giảm hơn 50% số ca mắc và chết do sốt rét trong một thập kỷ qua. Mặc dù vậy, Rwanda, Cộng hòa Dân chủ São Tomé – Príncipe và Zambia là 3 quốc gia duy nhất trên thế giới có số ca mắc sốt rét tăng vào năm 2009. Nguyên nhân của tình trạng tăng lên này hiện vẫn còn đang được nghiên cứu nhưng một điều thấy rõ là sự lơ là trong kiểm soát bệnh đã một phần làm nên tình trạng trên và điều quan trọng là cần phải tăng cường các công tác can thiệp ngay cả khi số ca sốt rét giảm đáng kể.
Tại châu Á, Ấn Độ, Myanma, Papua New Guinea và Indonesia là các quốc gia có tỷ lệ mắc và tử vong sốt rét cao nhất trong số các quốc gia châu Á hiện đang lưu hành bệnh sốt rét.
“Các kết quả được đăng trong báo cáo lần này là điều tốt đẹp nhất qua nhiều thập kỷ. Nhiều quốc gia sau một thời gian dài rơi vào sự trì trệ và suy thoái trong công tác phòng chống sốt rét, nay đã cùng với các đối tác, các chương trình phòng chống sốt rét trong và ngoài nước đã bắt tay trở lại công việc đầy khó khăn này”, tổng giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới Margaret Chan cho biết. “Việc tăng cường mở rộng các chương trình can thiệp trong phòng chống sốt rét đã cứu sống nhiều ca sốt rét nặng và làm giảm đáng kể tỷ lệ mắc”, Ray Chambers, đặc phái viên về bệnh sốt rét của Liên Hợp quốc cho biết. “Bằng cách duy trì những chương trình hành động như hiện nay, tử vong do sốt rét sẽ được loại trừ vào năm 2015. Điều này hoàn toàn nằm trong khả năng của chúng ta”, ông nói thêm.
 |
Tại Kenya, sử dụng màn tẩm hóa chất
diệt côn trùng làm giảm đến 44%
tỷ lệ trẻ tử vong do sốt rét gây ra.
(Ảnh: treehugger.com) |
Cũng trong buổi công bố bản báo cáo, giám đốc Chương trình Phòng chống Sốt rét Toàn cầu của Tổ chức Y tế Thế giới Robert Newman cho biết, còn khá lâu mới hoàn thành được những gì mong muốn nhưng các vấn đề nghiêm trọng nhất của căn bệnh này sẽ bị loại trừ. Đây là căn bệnh hoàn toàn có thể phòng tránh và điều trị được.
Theo bản báo cáo, các cam kết về tài chính trong năm 2010 đã đạt đến 1,8 tỷ USD, tuy nhiên con số này vẫn còn quá thấp so với yêu cầu đề ra là 6 tỷ USD. Năm 2009 cũng là năm giải ngân cho cho các hoạt động phòng chống sốt rét đạt cao nhất, 1,5 tỷ USD. Cuối cùng, bà Chan cũng cho biết rằng hiện các thuốc sốt rét vẫn còn đang được bán thay vì cấp phát miễn phí tại nhiều quốc gia đang phát triển, điều này ảnh hưởng không nhỏ tới việc tiếp cận với thuốc điều trị của người bệnh.