Ngày 9/4/2014. GENEVA - Tổ chức Y tế thế giới (WHO) vừa ban hành hướng dẫn đầu tiên trên toàn cầu đầu tiên về điều trị viêm gan C, một bệnh gan có thể giết chết từ 350.000 đến 500.000 người mỗi năm. WHO cho biết các hướng dẫn sẽ làm giảm tử vong do viêm gan C bằng cách giúp các nước cải thiện việc điều trị và chăm sóc.
Theo WHO có khoảng 130 đến 150 triệu người trên toàn cầu bị nhiễm viêm gan siêu vi C mạn tính, các khu vực bị ảnh hưởng nhiều nhất là Trung và Đông Á và Bắc Phi. Virus viêm gan C chủ yếu lây lan qua tiếp xúc với máu bị nhiễm bẩn, điều này có thể xảy ra thông qua thực hành chăm sóc sức khỏe không an toàn liên quan đến việc tái sử dụng bơm kim tiêm, một số lượng đáng kể người bị nhiễm mãn tính với bệnh viêm gan C sẽ phát triển thành xơ gan hoặc ung thư gan.
 |
| Phòng thí nghiệm bang New Hampshire xét nghiệm cho hàng trăm người bị viêm gan C liên quan đến một ổ dịch tại Exeter Ho |
WHO ban hành hướng dẫn đầu tiên về điều trị viêm gan C
Giới thiệu hướng dẫn điều trị viêm gan C
WHO vừa mới công bố các hướng dẫn của mình như là có nhiều thuốc viêm gan uống hiệu quả hơn, an toàn hơn trở nên dễ dàng hơn và có sẵn trên thị trường. Stefan Wiktor, người đứng đầu Chương trình viêm gan toàn cầu của WHO cho biết viêm gan C có thể điều trị và chữa khỏi và các phương pháp điều trị là tốt hơn ở tất cả mọi lúc: "Gần đây để điều trị người bị viêm gan C cần khoảng 48 tuần với thuốc tiêm hàng tuần của một loại thuốc được gọi là interferon rất độc hại, rất khó khăn để thực hiện, điều đó thực sự không khuyến khích mọi người uống thuốc. Hiện nay các phương pháp điều trị mới là ngắn hơn nhiều và chỉ cần 12 tuần, một số người trong số những người bị viêm gan C được điều trị mà không cần bất kỳ sự tiêm chích nào ở mọi lúc và kết quả tỷ lệ chữa khỏi hơn 90%". Theo Tiến sĩ Wiktor thật không may là hầu hết mọi người trên thế giới không được sự điều trị cho căn bệnh này, điều này phần lớn là do sự thiếu nhận thức của vấn đề và thiếu nhân viên y tế được đào tạo để nhận biết và đối phó với căn bệnh này. Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất là hầu hết mọi người không có triệu chứng nào, vì vậy họ không biết rằng họ có thể có nguy cơ và cần được xét nghiệm, tình trạng nhiễm trùng quá thường xuyên này vẫn không được chẩn đoán cho đến khi tổn thương gan nghiêm trọng phát triển.
Một vấn đề chính yếu khác là không có khả năng chi trả cho thuốc điều trị viêm gan C đối với hầu hết các bệnh nhân, Tiến sĩ Wiktor cho rằng các loại thuốc mới có thể tiêu tốn tới 84.000 đô la cho một liệu trình điều trị trong vòngn12 tuần và thừa nhận giá cả là một thách thức rất lớn để vượt qua: "Để lấp khoảng cách giữa sự hứa hẹn của các loại thuốc mới và phần thực tế về độ bao phủ thấp trong điều trị, chúng tôi vừa công bố các hướng dẫn đầu tiên về điều trị của WHO và với những hướng dẫn này, kể từ khi được sự chấp thuận của WHO và dựa trên bằng chứng mạnh mẽ, chúng tôi cảm thấy điều đó sẽ là một công cụ quan trọng cho sự quyết định của các nhà sản xuất ở các nước cân nhắc bắt đầu hoặc mở rộng quy mô chương trình điều trị viêm gan để cung cấp cho họ những khuyến nghị mà họ có thể sử dụng nhằm giúp hướng dẫn sự phát triển của chương trình. Tương tự như vậy, họ có thể giúp nhân viên y tế về cách xử lý bệnh nhân."
Các hướng dẫn mới cung cấp các khuyến nghị về tầm soát nhiễm viêm gan C, chăm sóc y tế để làm chậm sự tiến triển của bệnh, các phương pháp điều trị an toàn và hiệu quả trong chữa trị bệnh viêm gan C mãn tính. Họ cũng đề nghị các biện pháp có thể được thực hiện nhằm ngăn chặn sự lây truyền của virus viêm gan C, các biện pháp bao gồm các hướng dẫn về các thủ thuật an toàn trong y tế liên quan đến việc tiêm chích tại các cơ sở chăm sóc sức khỏe và trong số những người tiêm chích ma túy. Các quan chức của WHO cho biết họ đảm bảo giá cả các loại thuốc sẽ giảm đáng kể khi có nhiều người sử dụng và hưởng lợi từ các loại thuốc mới, các thuốc điều trị HIV/AIDS tiêu tốn khoảng 10.000 đô la khi các loại thuốc này lần đầu được giới thiệu sử dụng, các loại thuốc tương tự và tốt hơn bây giờ chỉ có giá chỉ 100đô la.
Theo WHO, sự cạnh tranh từ các nhà sản xuất thuốc HIV không có tính thương mại, chủ yếu ở Ấn Độ và sự mở rộng thị trường rất lớn cho các loại thuốc này đã thúc đẩy việc giảm giá thuốc xuống, làm cho thuốc rẻ hơn nhiều cho các chính phủ mở rộng quy mô điều trị, người ta hy vọng rằng một vòng xoáy đi xuống tương tự như trong giá thuốc viêm gan C sẽ xảy ra.
 |
| News release |
Việc công bố "Hướng dẫn của WHO về sàng lọc, chăm sóc và điều trị những người bị nhiễm viêm gan C" (WHO Guidelines for the screening, care and treatment of persons with hepatitis C infection) trùng hợp với sự sẵn có của các loại thuốc viêm gan dùng bằng đường uống hiệu quả hơn và an toàn hơn cùng với sự hứa hẹn có nhiều hơn các loại thuốc mới trong vài năm tới. "Các khuyến nghị của WHO được dựa trên việc xem xét lại các bằng chứng khoa học tốt nhất và mới nhất", Tiến sĩ Stefan Wiktor, người đứng đầu Chương trình viêm gan toàn cầu của WHO cho biết: "Các hướng dẫn mới nhằm giúp các nước cải thiện việc điều trị và chăm sóc cho bệnh viêm gan và do đó làm giảm tử vong do ung thư gan và xơ gan".
WHO sẽ làm việc với các nước để giới thiệu các hướng dẫn như một phần trong chương trình điều trị quốc gia của họ, sự hỗ trợ của WHO sẽ bao gồm trợ giúp nhằm thực hiện các phương pháp điều trị mới có sẵn và xem xét tất cả các con đường có thể làm cho các phương pháp điều trị có giá cả phải chăng cho tất cả. WHO cũng sẽ đánh giá chất lượng các xét nghiệm về viêm gan ở các phòng xét nghiệm và các loại thuốc viêm gan. "Điều trị viêm gan C hiện đang không có khả năng chi trả cho hầu hết các bệnh nhân có nhu cầu, thách thức hiện nay là đảm bảo rằng tất cả mọi người cần những loại thuốc này có thể tiếp cận chúng", Tiến sĩ Peter Beyer-Cố vấn cao cấp về Bộ phận thuốc thiết yếu và sản phẩm y tế (Essential Medicines and Health Products Department) của WHO nói: " Kinh nghiệm cho thấy một chiến lược đa hướng là cần thiết để cải thiện việc tiếp cận tới điều trị bao gồm cả việc tạo ra nhu cầu điều trị, sự phát triển về hướng dẫn của WHO là một bước quan trọng trong quá trình này".
Chín khuyến nghị chính
Các hướng dẫn mới có 9 khuyến nghị quan trọng bao gồm các cách tiếp cận để tăng số lượng người được sàng lọc nhiễm viêm gan C, lời khuyên như thế nào để giảm thiểu tổn thương gan cho những người bị nhiễm, làm thế nào để lựa chọn và cung cấp phương pháp điều trị thích hợp cho bệnh viêm gan C mãn tính.
Sàng lọc (Screening): WHO khuyến cáo một xét nghiệm sàng lọc cho những người được coi là có nguy cơ cao bị nhiễm, tiếp theo là một thử nghiệm khác cho những người sàng lọc bị dương tính để xác lập cho dù họ có bị nhiễm viêm gan C mãn tính hay không.
Giảm nhẹ thương tổn gan (Mitigating liver damage): vì sử dụng rượu có thể đẩy nhanh tiến độ tổn thương gan do viêm gan C, do đó hiện nay WHO khuyến nghị người bị nhiễm viêm gan siêu vi C mạn tính được đánh giá về rượu. WHO cũng khuyến cáo cung cấp tư vấn để giảm uống rượu cho những người có sử dụng rượu ở mức trung bình hoặc mức cao, ngoài ra hướng dẫn cung cấp lời khuyên về việc lựa chọn các xét nghiệm thích hợp nhất để đánh giá mức độ tổn thương gan ở những người nhiễm viêm gan C mãn tính.
Điều trị (Treatment): Hướng dẫn cung cấp các khuyến nghị về phương pháp điều trị hiện tại dựa trên tiêm interferon cũng như các phác đồ mới mà chỉ sử dụng thuốc uống. WHO sẽ cập nhật các khuyến nghị về điều trị bằng thuốc định kỳ như các loại thuốc kháng virus khác đã được đăng ký trên thị trường và bằng chứng mới xuất hiện.
Dự phòng (Prevention): Khuyến nghị 2014 cũng tóm tắt cho các nhà hoạch định chính sách và biện pháp can thiệp của nhân viên y tế cần được đưa ra để ngăn ngừa lây truyền của viêm gan C bao gồm cả các biện pháp để đảm bảo sự an toàn của thủ thuật y tế, tiêm chích trong các cơ sở y tế và trong số những người tiêm chích ma túy tỷ lệ nhiễm viêm gan C mới vẫn còn quá cao không thế chấp nhận ở nhiều quốc gia vì việc tái sử dụng dụng cụ tiêm chích và thiếu sàng lọc truyền máu. "Nhiều người vẫn không biết-đôi khi trong nhiều thập kỷ rằng họ đang bị nhiễm viêm gan C", Tiến sĩ Andrew Ball-Cố vấn cao cấp về chính sách, chiến lược và sự công bằng (Policy, Strategy and Equity) Cục phòng chống HIV/AIDS của WHO, nơi Chương trình viêm gan toàn cầu (Global Hepatitis Programme) đặt trụ sở cho biết: "Buổi công bố hôm nay nhấn mạnh sự cần thiết nâng cao nhận thức và giáo dục về bệnh viêm gan cho công chúng, nâng cao nhận thức về những nguy cơliên quan đến viêm gan C phải dẫn đến nhu cầu về dịch vụ, mở rộng năng lực phòng xét nghiệm và các dịch vụ lâm sàng để nhiều người hơn có thể được xét nghiệm, điều trị và chữa khỏi".
Có 5 loại virus viêm gan chính, được gọi là các loại A, B , C, D và E. Viêm gan B và C có tác động y tế công cộng lớn nhất bởi vì chúng gây ra nhiễm trùng mãn tính có thể tiến triển đến xơ gan và ung thư gan. Viêm gan A và E lây lan thông qua nước không an toàn và thực phẩm bị ô nhiễm có khả năng gây dịch trong các quần thể nhất định. Virus viêm gan C thường được lây truyền qua tiếp xúc với máu bị nhiễm bẩn, những người có nguy cơ bao gồm những người trải qua các thủ tục y tế xâm lấn và tiêm chích trong điều trị, nơi có kiểm soát nhiễm khuẩn nghèo nàn. Cũng có nguy cơ là những người bị phơi nhiễm với các dụng cụ tiêm chích và thiết bị xuyên da bao gồm thông qua tiêm chích ma túy, xăm mình và xỏ lỗ trên cơ thể. Hướng dẫn của WHO về sàng lọc, chăm sóc và điều trị cho những người bị nhiễm viêm gan siêu vi C đã được đưa ra vào đêm trước của lễ khai mạc Hội nghị Quốc tế 2014 về bệnh gan với sự tham dự của khoảng 10.000 đại biểu ở London.
Hiệu quả của các thuốc điều trị viêm gan C đáng ca ngợi nhưng chi phí điều trị là một mối quan tâm
Ngày 10/4/2014. VOA News - Các bác sĩ điều trị viêm gan C đang ca ngợi sự phát triển của các loại thuốc có hiệu quả có thể loại trừ sự lây nhiễm, căn bệnh này là một nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh xơ gan và ung thư gan trên toàn thế giới. Đồng thời, tập trung của họ bây giờ là chuyển sang giảm chi phí giá thành cao trong điều trị để thuốc có thể tiếp cận đến các quốc gia đang phát triển, nơi mà có đến 80% số người bị nhiễm.
 |
| Teleprevir là một trong hai loại thuốc đươc mong đợi dự sẽ cải thiện tỷ lệ chữa khỏi bệnh cho người bị viêm gan C |
Ước tính có khoảng 150 đến 185 triệu người trên thế giới bị nhiễm viêm gan C và nhiều người không biết điều đó, bởi vì phần lớn khi nhiễm virus im lặng cho đến khi các triệu chứng xuất hiện muộn bao gồm mệt mỏi, đau khớp, đau bụng, vàng da và vàng mắt. Tuy nhiên, các nghiên cứu then chốt về các loại thuốc kháng virus mới được tiến hành ở các nước phát triển cho thấy họ ghìm giá lên tới 90% cho tất cả các bệnh nhân bị nhiễm viêm gan C, hứa hẹn cách mạng hóa việc điều trị ở các nước có mức thu nhập thấp và trung bình.
Channa Jayasekera đang làm việc ở Khoa tiêu hóa và gan mật tại Đại học Stanford ở California nói qua Skype từ hội nghị gan mật quốc tế ở London, nơi mà các lựa chọn điều trị mới cho bệnh viêm gan C đang nhận được rất nhiều sự chú ý: "Đây thực sự là một thành tựu mang tính bước ngoặt trong tất cả các loại thuốc bởi vì đó là một trong số ít lần, nơi chúng tôi đã có thể dứt khoát tiêu diệt một căn bệnh với một liệu trình bằng đường uống trong thời gian ngắn". Các chuyên gia cho rằng thuốc uống thậm chí có thể có hiệu quả hơn ở các nước đang phát triển bởi vì mọi người chứa typ virus khác nhau, các typ virus có thể đáp ứng tốt hơn ở phương Tây nhưng theo Jayasekera một liệu trình 3 tháng của các thuốc kháng virus thế hệ thứ hai ở phương Tây có giá từ 85.000 đến 90.000 đô la. Tuy nhiên, với việc ban hành các hướng dẫn của WHO cho việc chẩn đoán và điều trị viêm gan C với thuốc uống ở các nước có mức thu nhập thấp và trung bình thì có sự chuyển dịch làm giảm chi phí.
Theo Jayasekera, cạnh tranh giữa các công ty dược phẩm và các cuộc đàm phán giữa nhà sản xuất và các chính phủ cũng như các công ty bảo hiểm, cuối cùng sẽ làm cho các loại thuốc có giá cả phải chăng. Jayasekera cho rằng các công ty sản xuất thuốc cũng đang trong quá trình đảm bảo giấy phép sản xuất cho các thuốc có tên hóa học mà chưa có tên thương mại để phân phối tại các quốc gia nơi mà họ cần thiết nhất: "Vì vậy nếu một công ty đang bán những loại thuốc này cảm thấy rằng đó là đạo đức và luân lý và tinh thần trách nhiệm xã hội thích hợp của doanh nghiệp để đảm bảo rằng các loại thuốc này cũng có sẵn ở bên ngoài các nước giàu, sau đó có đặc quyền ở đó”. Jayasekera cho biết thêm điều đó sẽ là cần thiết cho mỗi quốc gia ưu tiên cho những người được điều trị đầu tiên, nhằm giữ chi phí thấp và không lấn át các hệ thống chăm sóc sức khỏe.
Jayasekera mô tả các quan sát của mình trong một bài báo trên tạp chí Y khoa của Anh quốc (New England Journal of Medicine).