1. Campuchia: Bệnh lạ giết chết 61 trẻ em
Một căn bệnh lạ về đường hô hấp đã giết chết ít nhất 61 trẻ em Campuchia khiến không chỉ dư luận nước này hoang mang mà còn lan rộng sang một số nước trong khu vực. Bộ Y tế Campuchia cũng đã xác định có ít nhất 74 bệnh nhân chẩn đoán có triệu chứng về hô hấp hoặc não bộ từ tháng 4 đến tháng 6. Báo cáo cũng cho biết, tại Phnôm Pênh có 56 người thiệt mạng vì bệnh lạ và 4 người tại Siem Reap.
Trước tình hình đó, ngày 7.7, Bộ Y tế Philippines đã ra thông báo yêu cầu các sân bay tăng cường rà soát các cổng quốc tế, sau khi có dịch bệnh lạ về đường hô hấp tại Campuchia. Tuy nhiên, Bộ trưởng Y tế Enrique ona nhấn mạnh là chưa có cảnh báo du lịch đi hoặc đến từ Campuchia. Trước đó, Tổ chức Y tế thế giới (WHO), đưa ra cảnh báo cho Philippines và các nước bên cạnh Campuchia về “bệnh lạ liên quan đến đường hô hấp”. WHO cho biết, các biểu hiện của bệnh này là nóng sốt, kế tiếp là rối loạn nhanh chóng về chức năng hô hấp và não bộ. Đa số ca bệnh là trẻ em dưới 3 tuổi (ảnh) sống ở miền Nam và miền Trung Campuchia. Nhiều em được đưa vào bệnh viện nhi đồng ở Phnôm Pênh. Nhiều bệnh nhi đã chết trong vòng 24 tiếng sau khi nhập viện.
2. Giá thuốc: Khai thấp, bán cao
Không chỉ giá thuốc ở nhà thuốc bệnh viện mà giá thuốc trúng thầu vào bệnh viện cũng rất cao, thậm chí cao hơn giá bán được kê khai tại Cục Quản lý dược. Những nhập nhằng về giá thuốc vẫn chưa được giải quyết.
Thuốc tân dược Coltab (Citicolin 500mg, hộp hai vỉ 10 viên/vỉ, ngày sản xuất 26-12-2011), nhà sản xuất Cure Medicines, Ấn Độ có giá nhập khẩu (đến cảng VN - giá CIF) là 12.000 đồng/viên, nhưng giá Coltab đang bán tại nhà thuốc Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) là 31.565 đồng/viên, gấp 2,5 lần giá nhập khẩu. Đây là một thực tế kéo dài và rất thường xảy ra không chỉ ở Bệnh viện Bạch Mai.
Kê khai một đằng, bán một nẻo
Khó tra cứu danh mục giá thuốc Thực tế cho thấy một danh mục giá của trên 3.000 loại thuốc với nhiều chi tiết về số đăng ký, công ty sản xuất và công ty nhập khẩu, nhưng Cục Quản lý dược không hề sắp xếp theo trình tự chữ cái, một người tìm cả ngày cũng chỉ tra cứu được vài chục sản phẩm, trong khi những bệnh viện lớn tổ chức đấu thầu hàng ngàn sản phẩm/đợt. |
Thuốc Codzidime (bột pha tiêm, sản phẩm của Hanlim Pharma, Hàn Quốc) do Công ty cổ phần y dược Vimedimex nhập khẩu có giá bán buôn dự kiến theo đăng ký công khai trên website của Cục Quản lý dược là 38.496 đồng/lọ, nhưng vẫn trên website Cục Quản lý dược, thuốc Codzidime trúng thầu năm 2011 vào Bệnh viện Bệnh nhiệt đới T.Ư và Bệnh viện Da liễu T.Ư lên tới 60.000 đồng/lọ, cao hơn gần gấp đôi so với giá bán buôn dự kiến kê khai.
Tương tự, thuốc Micropim 1g, sản phẩm của Micro Labs, Ấn Độ (hộp một lọ và một ống nước cất) có giá bán buôn kê khai trên website Cục Quản lý dược là 38.903 đồng/hộp, nhưng giá trúng thầu vào Bệnh viện Bệnh nhiệt đới T.Ư năm 2011 lên đến 105.000 đồng; thuốc Azi Powder hộp một chai 15ml có giá bán kê khai tại Cục Quản lý dược là 16.000 đồng, nhưng giá bán tại nhà thuốc Bệnh viện Xanh Pôn lên đến 83.000 đồng.
Theo tìm hiểu, nhiều thuốc chỉ có giá kê khai 50.000 đồng/lọ nhưng trúng thầu vào bệnh viện 90.000-100.000 đồng/lọ, cao gấp đôi so với giá chính công ty đã kê khai.
Không chỉ bán thuốc với giá cao hơn hẳn giá công ty dự kiến đăng ký với Cục Quản lý dược, so sánh giá nhập khẩu đến cảng VN và giá bán lẻ cũng cho thấy giá thuốc bị đẩy lên rất cao. Ví dụ: thuốc Danolon đang bán tại nhà thuốc Bệnh viện Bạch Mai là 32.100 đồng/viên, nhưng giá CIF chỉ khoảng 10.000 đồng/viên...
Quản lý lỏng lẻo
Ông Phạm Lương Sơn, trưởng ban thực hiện chính sách bảo hiểm y tế (Bảo hiểm xã hội VN), kêu trời khi nhìn bảng kê giá thuốc bán cho cơ quan bảo hiểm. Theo ông Sơn, dù đã có thêm hai văn bản hướng dẫn quản lý giá thuốc và hướng dẫn đấu thầu vào bệnh viện vừa ban hành đầu năm 2012, nhưng quy định quản lý giá thuốc hiện hành vẫn còn rất lỏng lẻo.
“Đối chiếu các quy định hiện hành, bệnh viện tự tổ chức đấu thầu không phải kiểm tra giá CIF. Tổ chức đấu thầu thuốc vào bệnh viện dựa trên giá kế hoạch rất tù mù, chưa chính quy” - ông Sơn phàn nàn. Quy định hiện hành yêu cầu giá thuốc trúng thầu vào bệnh viện không được cao hơn giá kê khai tại Cục Quản lý dược. Nhưng giá kê khai là của doanh nghiệp tự kê, tự chịu trách nhiệm nên có tình trạng kê tại Cục Quản lý dược một giá, kê tại bệnh viện một giá, sau đó điềm nhiên được thắng thầu với giá gấp 2-3 lần so với giá kê khai tại Cục Quản lý dược mà không ai phát hiện.
“Rất nên pháp quy hóa giá kê khai tại Cục Quản lý dược, nếu không sẽ còn nhiều thuốc được bán vào bệnh viện với giá cao mà bệnh viện không phát hiện được” - một chuyên gia về quản lý giá thuốc phân tích. Cũng theo chuyên gia này, quy định hiện hành yêu cầu không được bán thuốc với giá cao hơn giá kê khai, tuy nhiên việc phát hiện doanh nghiệp có làm đúng quy định hay không thì... vẫn chưa triển khai được nên quy định chỉ tồn tại trên giấy.
Tháng 3-2012, Chính phủ đã cho phép Bộ Y tế xây dựng thông tư thí điểm quản lý giá thuốc theo thặng số trần từ nhập khẩu đến bán buôn. Nhưng việc này đang rất khó triển khai vì thặng số bao nhiêu là vừa vẫn còn gây nhiều tranh cãi. Hai văn bản mới hướng dẫn quản lý giá thuốc và đấu thầu thuốc vào bệnh viện đều đã có hiệu lực nhưng chưa phát huy hiệu quả. Chuyện giá thuốc cao, quản lý lỏng được nói đến từ năm 2002, đến nay chẵn mười năm nhưng xem ra chặng đường vẫn còn dài, rất dài.
3. Giá thuốc cao làm giảm chất lượng y tế
Khoảng 60-70% chi phí cho y tế ở VN được dành mua thuốc, trong khi ở nước ngoài, tỉ lệ này luôn dưới 50%. Bất hợp lý này đang hạ thấp chất lượng dịch vụ y tế.
Phần chi cho thuốc bất hợp lý, lạm dụng thuốc (một đơn thuốc trung bình có năm loại thuốc, tối đa có đơn đến... 20 loại thuốc) đã kéo tụt chất lượng dịch vụ y tế vì không có tiền chi phí cho dịch vụ vệ sinh, cải thiện giường bệnh, phòng bệnh, tăng tỉ lệ điều dưỡng/giường bệnh để triển khai chăm sóc bệnh nhân toàn diện.
Giá thuốc cao, chất lượng dịch vụ giảm
Mới đây, Bảo hiểm xã hội VN đã có hai văn bản yêu cầu tạm dừng thanh toán với hai loại thuốc do có tình trạng cùng một loại thuốc, nhưng giá bán vào các bệnh viện chênh lệch, mức chênh lệch tối đa lên đến...12 lần. Ông Nguyễn Tá Tỉnh - phó giám đốc Trung tâm giám định và thanh toán đa tuyến (Bảo hiểm xã hội VN) - cho hay năm 2012, dự kiến chi phí khám chữa bệnh từ quỹ bảo hiểm y tế chi trả trên 30.000 tỉ đồng, trong đó có khoảng 20.000 tỉ đồng chi cho mua thuốc. Đó là chưa tính phần chi của những bệnh nhân thanh toán viện phí trực tiếp. “Nếu tiết kiệm được chi phí từ mua sắm, sử dụng, đấu thầu thuốc vào bệnh viện chỉ 1-2%/khâu, phần tiền thuốc tiết kiệm được mỗi năm sẽ lên đến hàng trăm tỉ đồng, có thể góp phần cải thiện chất lượng dịch vụ y tế” - ông Tỉnh nói.
Quản lý giá thuốc bằng cách nào?
Hướng dẫn đấu thầu thuốc mới vào bệnh viện đã có hiệu lực từ tháng 6-2012 được đánh giá chặt chẽ hơn trước đây, chia thuốc theo nhóm hàng châu Âu và các nước công nhận lẫn nhau về thanh tra, hàng VN, hàng châu Á... Ông Nguyễn Tá Tỉnh cho rằng quy định tốt nhưng mỗi hội đồng thầu - người thực hành - là rất quan trọng, bởi thực tế thời gian qua mặc dù có quy định về đấu thầu thuốc nhưng giá thuốc trúng thầu lại cao hơn giá bán lẻ là rất bất hợp lý.
Cục Quản lý dược vừa có hai chuyến khảo sát giá thuốc tại Trung Quốc và Thái Lan, lần đầu tiên có cái nhìn rõ ràng về giá thuốc ở các nước trong khu vực. Theo khảo sát này, thật bất ngờ giá thuốc tại VN thấp hơn so với giá thuốc ở Trung Quốc và Thái Lan. Tuy nhiên, một số chuyên gia phân tích lý do của tình trạng này là việc khảo sát chỉ thực hiện trên thuốc của các công ty đa quốc gia, có tên sản phẩm, hàm lượng, nhà sản xuất trùng khớp với sản phẩm có mặt tại thị trường VN, có chính sách giá phù hợp với thu nhập người dân từng nước. Trong khi những sản phẩm rối loạn nhất về giá tại VN lại xuất phát từ các nước châu Á, với tên sản phẩm riêng biệt có khi chỉ có ở thị trường VN.
Nhiều loại thuốc được bán ở bệnh viện với giá cao bất thường, thậm chí còn cao hơn cả giá bán đã bao gồm lợi nhuận, thuế VAT, lương nhân viên, chi phí văn phòng, lãi vay... mà nhà nhập khẩu đã đăng ký với Cục Quản lý dược. Thuốc Azithral Ịnjection của Alembic có giá bán đăng ký với Cục Quản lý dược là 46.193 đồng/lọ, nhưng giá trúng thầu vào Bệnh viện T.Ư Huế lên đến 92.000 đồng/lọ, vào Bệnh viện Thống Nhất TP.HCM là 90.000 đồng; thuốc Atorota viên có giá đăng ký là 750 đồng, trúng thầu vào Bệnh viện C Đà Nẵng là 1.950 đồng/viên; thuốc Fimabute có giá đăng ký là 1.067 đồng/viên, trúng thầu vào Bệnh viện VN - Cuba Đồng Hới (Quảng Bình) là 5.800 đồng/viên; thuốc Grabos có giá đăng ký 869 đồng/viên, trúng thầu vào Bệnh viện Thống Nhất TP.HCM là 3.400 đồng/viên; thuốc Azilide có giá đăng ký là 2.798 đồng/viên, trúng thầu vào Bệnh viện ĐH Y Hà Nội là 9.500 đồng/viên... |
4. "Phù phép" thuốc, đẩy giá lên gần 500%
Với chiêu “phù phép” xuất nhập khẩu giữa Công ty GlaxoSmithKline Pte Ltd Singapore (GSK) và một công ty dược VN, giá một số loại thuốc được đẩy lên gấp 4-5 lần trong quá trình đi vòng vèo trên giấy.
Tháng 9/2010, Công ty cổ phần dược phẩm Savi (Savipharm, KCX Tân Thuận, Q.7, TP.HCM) và GSK ký kết “chuyển giao quyền lưu hành sản phẩm của Savipharm cho GSK Singapore”. Ba tháng sau, hai bên tiếp tục ký “hợp đồng sản xuất và cung ứng thuốc”.
Hai công ty này được Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) cho phép chuyển nhượng số đăng ký thuốc (số lưu hành của sản phẩm trên thị trường) cho nhau theo quy định của Bộ Y tế. Từ việcchuyển nhượng này đã xuất hiện những chuyện mờ ám, khiến giá thuốc tăng chóng mặt.
Thay tên, đổi vỏ
Theo tìm hiểu của PV, trong khoảng thời gian từ năm 2008-2011, Cục Quản lý dược đã cấp giấy phép lưu hành sản phẩm (gọi tắt cấp phép) cho Savipharm 15 mặt hàng thuốc. Tất cả các thuốc này đều không phải là thuốc đặc trị (chỉ là các loại thuốc thông thường như thuốc bổ, kháng sinh, tiêu hóa...). Năm 2010 và 2011, Cục Quản lý dược có công văn đồng ý cho Savipharm thay đổi công ty đăng ký và thay đổi tên thuốc đối với các mặt hàng nói trên cho GSK.
Trong các văn bản mà Cục Quản lý dược cho phép Savipharm thay đổi công ty đăng ký và thay đổi tên thuốc đều nói rõ: “Ngoài những nội dung được thay đổi, tất cả các nội dung khác giữ nguyên như hồ sơ đăng ký thuốc lưu tại Cục Quản lý dược”. Sau đó, Cục Quản lý dược cấp lại giấy phép các thuốc được đổi tên cho GSK với số đăng ký y như đã cấp cho Savipharm. Điều này đồng nghĩa với hồ sơ sản xuất, kỹ thuật bào chế không có gì thay đổi, tính mới của sản phẩm cũng không có bổ sung.
Sau khi Savipharm ký kết “hợp đồng sản xuất và cung ứng thuốc” với GSK, thời gian qua Savipharm thực hiện sản xuất 6/15 mặt hàng thuốc. Sản xuất xong, Savipharm xuất khẩu tại chỗ cho GSK thông qua nhà nhập khẩu là Công ty cổ phần Dược liệu trung ương 2 (Phytopharma, ở TP.HCM) với giá thành xuất khẩu rất thấp.
Cụ thể, theo hồ sơ, từ ngày 18/10/2011 đến 17/5/2012, Savipharm thực hiện xuất khẩu tại chỗ sáu đợt thuốc, với số lượng tổng cộng 103.963 hộp cho sáu loại thuốc. Trị giá tiền xuất khẩu khai báo hải quan trên 3,1 tỉ đồng (không VAT). Tuy nhiên, toàn bộ số thuốc này được Phytopharma thực hiện nhập khẩu tại chỗ với giá khai báo hải quan hơn 1 triệu USD. Giá 1 USD ở thời điểm nhập các lô hàng này bình quân là 20.793 đồng.
Như vậy, chỉ qua việc thay tên, đổi vỏ từ thuốc sản xuất trong nước thành nước ngoài, tổng cộng sáu loại thuốc này bị đẩy giá lên gần 18,2 tỉ đồng. Có ba loại thuốc của Savipharm sau khi được “thay áo mới” đã tăng giá gấp 2-3 lần và ba loại thuốc tăng giá hơn 4 lần. Giá đến tay người bệnh thật sự còn cao hơn nữa (xem bảng).
5. Bảng giá 6 loại thuốc sau khi “thay tên mới”
Không minh bạch?
Trả lời về việc nhượng số đăng ký thuốc của Savipharm cho GSK, ông Trần Tựu - chủ tịch HĐQT, tổng giám đốc Savipharm - cho rằng trong quá trình hợp tác, GSK chuyển giao hệ thống các văn bản quản lý chất lượng và thực hiện đào tạo, chuyển giao công nghệ cho cán bộ chủ chốt cho Savipharm... Nhờ chuyển giao này, Savipharm đã sản xuất thuốc theo chuẩn mực chất lượng của GSK và xuất khẩu tại chỗ một số sản phẩm cho GSK.
Ông Tựu khẳng định việc hợp tác giữa Savipharm với GSK giúp người bệnh tiếp cận được nguồn thuốc theo tiêu chuẩn của GSK có chất lượng tương đương thuốc nhập khẩu từ các nước phát triển nhưng giá chỉ bằng 40-50% giá thuốc nhập khẩu. Việc hợp tác còn “góp phần kiểm soát được giá thuốc và nguồn thuốc ổn định với chất lượng cao, giảm phụ thuộc thuốc nhập khẩu, thay thế dần thuốc ngoại nhập bằng nguồn thuốc sản xuất trong nước ổn định với giá phải chăng...”.
Tuy nhiên, khi được hỏi về việc giá đến tay người bệnh tăng rất cao so với giá xuất bán của Savipharm thì ông Tựu nói không hay biết gì. Trao đổi về việc giá thuốc tăng quá cao sau khi “thay tên, đổi áo” của GSK và Savipharm, giám đốc một công ty dược phẩm lớn (đề nghị giấu tên) hết sức ngạc nhiên và bất bình. Vị giám đốc này nói: “Tôi nghĩ ở đây có vấn đề. Rõ ràng số đăng ký của 15 loại thuốc không thay đổi khi được chuyển từ Savipharm sang cho GSK đứng tên đăng ký. Số đăng ký thuốc không đổi tức là hồ sơ sản xuất, công nghệ bào chế phải giữ nguyên. Về mặt khoa học, tính chất mới của sản phẩm như vậy là không có gì thay đổi. Do đó, việc đẩy giá thuốc từ mức vài trăm đồng lên vài ngàn đồng một viên như vậy là không minh bạch”.
Cũng theo vị giám đốc này, về mặt thương mại có thể “gắn tên, gắn tuổi” khác nhưng về bản chất thuốc không thay đổi thì giá thuốc cũng không thể tăng quá mức như vậy. Ngay cả việc GSK chuyển giao hệ thống văn bản quản lý chất lượng hay đào tạo, chuyển giao công nghệ cũng không liên quan gì đến công thức bào chế thuốc.
Nhiều công ty dược trong nước mời chuyên gia nước ngoài sang hỗ trợ, chuyển giao công nghệ nhưng giá thuốc đâu có tăng khủng khiếp như vậy. Vị giám đốc này cho biết thêm nếu doanh nghiệp muốn thay đổi giá thuốc cũng phải được sự đồng ý của Cục Quản lý dược.
6. 15 mặt hàng thuốc được khoác “áo mới”
Tên khi được Cục Quản lý dược cấp phép cho Savipharm: Savi C 1000, Savi Multivitamin Adult, Savi Broxol 30, Savi Calcium 500, Savi BDD, Savi Dome 10, Savi Lope 2, Savi Direin, Glimepiride Savi 4, Meloxicam Savi 15, Meloxicam Savi 7.5, Savi Metformin 500, Metformin Savi 850, Metformin Savi 1000 và Savi Zentac.
Tên thuốc sau khi được đổi: Vitamin C GSK 1000mg, Multivitamin GSK Adult, Ambroxol GSK 30mg, Calcium GSK 500mg, BDD GSK 25mg, Domperidone GSK 10mg, Loperamide GSK 2mg, Diacerein GSK 50mg, Glimepiride GSK 4mg, Meloxicam GSK 15mg, Meloxicam GSK 7.5mg, Metformin GSK 500mg, Metformin GSK 850mg, Metformin GSK 1000mg và Ranitidine GSK 150mg.
7. Sính ngoại đẩy giá thuốc tăng cao
Tâm lý sính thuốc ngoại của nhiều bác sĩ và người bệnh là một trong những nguyên nhân khiến giá mặt hàng này luôn cao, theo đông đảo bác sĩ.
Rên rỉ không có tiền thuốc thang khi chồng mắc bệnh tim mạch nhưng ngày 8-7, khoa Khám bệnh BV Nhân dân 115 (TPHCM), bà Nguyễn Thị Thắm ở Long An vẫn nài nỉ bác sĩ “kê cho chồng tui mấy loại thuốc ngoại để mau lành bệnh”. “Thực sự tui không có nhiều tiền, phải vay mượn mỗi khi chồng đau ốm nhưng nghe người ta mách thuốc ngoại tốt, uống mau lành nên mới nhờ bác sĩ kê”, bác sĩ Nguyễn Đại Biên, Trưởng khoa Khám bệnh BV Nhân dân 115, kể lại tâm sự của bà Thắm.
Bác sĩ Phan Dzư Lê Thắng ở khoa Vi phẫu BV Chấn thương chỉnh hình TPHCM, cho biết, cứ 10 bệnh nhân vào khám, dù nghèo hay giàu thì cũng có nửa trong đó yêu cầu được kê đơn thuốc ngoại. Dược sĩ Nguyễn Thị Diệu Lai ở nhà thuốc B.V trên đường Thành Thái, quận 10, TPHCM cho biết, không chỉ nhiều bệnh nhân sau thăm khám ở các bệnh viện ra nhà thuốc tư nhân để mua thuốc ngoại mà không ít người chỉ bị hắt hơi sổ mũi cũng yêu cầu hàng ngoại. “Tâm lý sính thuốc ngoại như đã ăn vào máu thịt người bệnh. Đó có thể do thuốc ngoại được biết đến nhiều hơn thuốc nội và do bác sĩ mạnh tay kê thuốc ngoại, kháng sinh mau lành bệnh khiến người bệnh cứ thích thuốc ngoại”, bác sĩ Thắng lý giải.
Trong khi đó, trừ những loại thuốc độc quyền trong nước chưa sản xuất được, các loại thuốc thông thường vitamin… do doanh nghiệp trong nước sản xuất có giá chỉ bằng nửa thuốc ngoại, bác sĩ Biên nhận định. Mặc dù nước ta có hơn 100 nhà máy sản xuất thuốc đạt chuẩn GMP-WHO, nghĩa là thuốc từ các nhà máy này sản xuất đều không thua kém thuốc nước ngoài về chất lượng, giá lại rẻ gấp nhiều lần, nhưng nhiều người bệnh vẫn chuộng thuốc ngoại. Giám đốc một doanh nghiệp dược có nhà máy tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, cho biết, mặt hàng kháng sinh của công ty này xuất qua một số nước châu Âu, nhưng ở Việt Nam, nhiều người bệnh dè dặt, còn bác sĩ thì ngại kê toa.
Thuốc bình ổn vẫn ế
Hầu hết nhóm thuốc trong chương trình bình ổn giá đã được đặt hàng như kháng sinh, tim mạch, huyết áp, kháng viêm, giảm đau… Tuy nhiên, theo các nhà thuốc tham gia bình ổn, người dân vẫn chưa mặn mà với thuốc bình ổn. Các doanh nghiệp dược tham gia bình ổn cho rằng lượng thuốc bán ra trong 3 tháng bình ổn không đáng kể. Nhiều doanh nghiệp trong nước tham gia bình ổn với giá thấp hơn khoảng 10% so với các thuốc cùng loại. Dự báo, thị trường dược phẩm Việt Nam năm 2011 sẽ đạt 2 tỷ USD và tốc độ tăng trưởng khoảng 19% mỗi năm. Theo Bộ Y tế, năm 2009, tổng trị giá tiền thuốc sử dụng là 1,7 tỷ USD, tiền thuốc bình quân đầu người 19,8 USD). Dự báo, tiền thuốc năm 2014 sẽ là 33,8 USD/người.
8. “Phù phép” đẩy giá thuốc lên cao là vô nhân đạo
Theo nhiều chuyên gia, với một thị trường có tới hơn 10.000 mặt hàng thuốc nhưng mới chỉ khảo sát 36 mặt hàng để làm cơ sở so sánh để nói rằng giá thuốc tại Việt Nam không cao là chưa thuyết phục. Dù mới đây, cơ quan quản lý đã đưa bằng chứng khẳng định rằng giá thuốc ở Việt Nam không cao, thế nhưng với thực trạng loạn giá thuốc bấy lâu nay khiến dư luận không khỏi hoài nghi.
Chưa thỏa đáng
Để chứng minh rằng giá thuốc ở Việt Nam không cao, mới đây, một đoàn chuyên môn của Bộ Y tế với sự tham gia của nhiều bộ, ngành đã tiến hành khảo sát giá thuốc ở một số nước trong khu vực. Theo kết quả này, một số thuốc chuyên khoa đặc trị có cùng tên thương mại, cùng hoạt chất, cùng nồng độ và hàm lượng như Rocephin, Zinat 250 mg (500 mg), Augmetin BD, Pulmicort, Diamicron MR, Vastarel MR, Adalat LA, Crestor, Xeloda, Cellcept, Durogesic, Smecta… có giá trúng thầu ở Trung Quốc và Thái Lan cao hơn Việt Nam từ 1 đến hơn 6 lần.
Tuy nhiên, theo nhận định của một dược sĩ, việc đưa ra so sánh giá thuốc chỉ căn cứ vào tên thương mại, hoạt chất, nồng độ và hàm lượng là chưa đủ. Bởi có thể dùng sản phẩm đó, cùng tên công ty sản xuất nhưng đơn vị sản xuất ở các nước khác nhau thì sẽ cho giá thành sản phẩm khác nhau. “Chẳng hạn cùng là thuốc Zithromax của Công ty Pfizer nhưng nếu sản xuất ở Ý hay Mỹ thì giá sẽ khác ở Ấn Độ hay Trung Quốc. Chính vì thế mới có chuyện nhập khẩu song song để bình ổn giá một số loại thuốc có giá bán cao trên thị trường”- chuyên gia này dẫn chứng. Cùng quan điểm này, một chuyên gia khác cho rằng với một thị trường có tới hơn 10.000 mặt hàng thuốc nhưng mới chỉ khảo sát 36 mặt hàng để làm cơ sở so sánh thì chưa đủ thuyết phục.
Lòng vòng giá thuốc
Theo tiết lộ của một bác sĩ ở Hà Nội, có rất nhiều loại thuốc khi đến được tay người bệnh giá đã bị đội lên hàng chục lần, thậm chí cả trăm lần. Một loại thuốc mới không có tên tuổi nếu muốn “sống” trên thị trường phải có sự “hỗ trợ” rất lớn của bác sĩ trong việc kê đơn.
Bởi thế mới có chuyện nhiều loại thuốc cùng hoạt chất do Việt Nam, Ấn Độ… sản xuất nhưng lại được bán với giá cao gấp đôi thuốc của Úc, của Pháp. “Nếu như thuốc này không được “làm giá”, “làm đơn” thì tại sao lại có giá cao bất thường và có thể được tiêu thụ nhanh chóng như vậy?”- một bác sĩ bày tỏ. Không chỉ “làm giá” để bán thuốc mà nhiều khảo sát được công bố đã cho thấy thuốc được mua bán lòng vòng qua nhiều tầng nấc được coi như một chiêu của giới kinh doanh để đẩy giá lên cao. Đơn cử như thuốc Maxazith Suspension 20 ml (hoạt chất là Azithromycin), xuất xứ từ Bangladesh năm 2011 đến cảng Việt Nam có giá chưa đến 16.000 đồng/hộp. Tuy nhiên, sau khi được 3 công ty nhập khẩu phân phối, thuốc này đến bệnh viện lại có giá đến 92.000 đồng/hộp. Khi bệnh viện bán đến tay người bệnh thì giá của thuốc Maxazith Suspension đã là 107.000 đồng/hộp, tăng gần 7 lần so với giá nhập khẩu.
“Bắt tay” tăng giá thuốc là vô nhân đạo
PGS-TS Trương Văn Tuấn, Chủ tịch Hội Dược sĩ bệnh viện TPHCM, cho rằng hãng dược nước ngoài bắt tay với doanh nghiệp sản xuất thuốc trong nước “phù phép” đẩy giá thuốc lên cao là vô nhân đạo đối với người bệnh.
Theo PGS Tuấn, một dây chuyền sản xuất dược phẩm của nước ngoài nếu được chuyển giao lại cho một doanh nghiệp trong nước để tự sản xuất thuốc cung cấp phục vụ lại cho người bệnh là điều đáng ghi nhận.
Nhưng khi có được công nghệ rồi doanh nghiệp “tự biên tự diễn” từ khâu sản xuất, tổ chức xuất khẩu, nhập khẩu tại chỗ để đẩy giá thuốc lên là điều khó có thể chấp nhận.
Theo các chuyên gia, để giảm giá thuốc, phải tạo cơ hội cho thuốc sản xuất trong nước được phổ biến bằng các cơ chế chính sách cụ thể và các bác sĩ phải tác động giúp người bệnh tin vào thuốc sản xuất trong nước. |
9. Giá thuốc ở Việt Nam: Đội lên cao ngất!Theo nhiều chuyên gia, với một thị trường có tới hơn 10.000 mặt hàng thuốc nhưng mới chỉ khảo sát 36 mặt hàng để làm cơ sở so sánh để nói rằng giá thuốc tại Việt Nam không cao là chưa thuyết phục
Dù mới đây, cơ quan quản lý đã đưa bằng chứng khẳng định rằng giá thuốc ở Việt Nam không cao, thế nhưng với thực trạng loạn giá thuốc bấy lâu nay khiến dư luận không khỏi hoài nghi.
Chưa thỏa đáng
Để chứng minh rằng giá thuốc ở Việt Nam không cao, mới đây, một đoàn chuyên môn của Bộ Y tế với sự tham gia của nhiều bộ, ngành đã tiến hành khảo sát giá thuốc ở một số nước trong khu vực.
Theo kết quả này, một số thuốc chuyên khoa đặc trị có cùng tên thương mại, cùng hoạt chất, cùng nồng độ và hàm lượng như Rocephin, Zinat 250 mg (500 mg), Augmetin BD, Pulmicort, Diamicron MR, Vastarel MR, Adalat LA, Crestor, Xeloda, Cellcept, Durogesic, Smecta… có giá trúng thầu ở Trung Quốc và Thái Lan cao hơn Việt Nam từ 1 đến hơn 6 lần. Tuy nhiên, theo nhận định của một dược sĩ, việc đưa ra so sánh giá thuốc chỉ căn cứ vào tên thương mại, hoạt chất, nồng độ và hàm lượng là chưa đủ. Bởi có thể dùng sản phẩm đó, cùng tên công ty sản xuất nhưng đơn vị sản xuất ở các nước khác nhau thì sẽ cho giá thành sản phẩm khác nhau.
“Chẳng hạn cùng là thuốc Zithromax của Công ty Pfizer nhưng nếu sản xuất ở Ý hay Mỹ thì giá sẽ khác ở Ấn Độ hay Trung Quốc. Chính vì thế mới có chuyện nhập khẩu song song để bình ổn giá một số loại thuốc có giá bán cao trên thị trường”- chuyên gia này dẫn chứng.
Cùng quan điểm này, một chuyên gia khác cho rằng với một thị trường có tới hơn 10.000 mặt hàng thuốc nhưng mới chỉ khảo sát 36 mặt hàng để làm cơ sở so sánh thì chưa đủ thuyết phục.
Lòng vòng giá thuốc
Theo tiết lộ của một bác sĩ ở Hà Nội, có rất nhiều loại thuốc khi đến được tay người bệnh giá đã bị đội lên hàng chục lần, thậm chí cả trăm lần. Một loại thuốc mới không có tên tuổi nếu muốn “sống” trên thị trường phải có sự “hỗ trợ” rất lớn của bác sĩ trong việc kê đơn.
Bởi thế mới có chuyện nhiều loại thuốc cùng hoạt chất do Việt Nam, Ấn Độ… sản xuất nhưng lại được bán với giá cao gấp đôi thuốc của Úc, của Pháp. “Nếu như thuốc này không được “làm giá”, “làm đơn” thì tại sao lại có giá cao bất thường và có thể được tiêu thụ nhanh chóng như vậy?”- một bác sĩ bày tỏ.
Không chỉ “làm giá” để bán thuốc mà nhiều khảo sát được công bố đã cho thấy thuốc được mua bán lòng vòng qua nhiều tầng nấc được coi như một chiêu của giới kinh doanh để đẩy giá lên cao. Đơn cử như thuốc Maxazith Suspension 20 ml (hoạt chất là Azithromycin), xuất xứ từ Bangladesh năm 2011 đến cảng Việt Nam có giá chưa đến 16.000 đồng/hộp. Tuy nhiên, sau khi được 3 công ty nhập khẩu phân phối, thuốc này đến bệnh viện lại có giá đến 92.000 đồng/hộp. Khi bệnh viện bán đến tay người bệnh thì giá của thuốc Maxazith Suspension đã là 107.000 đồng/hộp, tăng gần 7 lần so với giá nhập khẩu.
“Bắt tay” tăng giá thuốc là vô nhân đạo PGS-TS Trương Văn Tuấn, Chủ tịch Hội Dược sĩ bệnh viện TPHCM, cho rằng hãng dược nước ngoài bắt tay với doanh nghiệp sản xuất thuốc trong nước “phù phép” đẩy giá thuốc lên cao là vô nhân đạo đối với người bệnh. Theo PGS Tuấn, một dây chuyền sản xuất dược phẩm của nước ngoài nếu được chuyển giao lại cho một doanh nghiệp trong nước để tự sản xuất thuốc cung cấp phục vụ lại cho người bệnh là điều đáng ghi nhận. Nhưng khi có được công nghệ rồi doanh nghiệp “tự biên tự diễn” từ khâu sản xuất, tổ chức xuất khẩu, nhập khẩu tại chỗ để đẩy giá thuốc lên là điều khó có thể chấp nhận. Theo các chuyên gia, để giảm giá thuốc, phải tạo cơ hội cho thuốc sản xuất trong nước được phổ biến bằng các cơ chế chính sách cụ thể và các bác sĩ phải tác động giúp người bệnh tin vào thuốc sản xuất trong nước. N.Thạnh |
Tăng 100% thuế nhập khẩu đối với một số thuốc ngoại mà Việt Nam sản xuất được, đồng thời miễn giảm 100% thuế nhập khẩu loại nguyên liệu để sản xuất thuốc đó. Lấy tiền thu từ thuế của thuốc nhập khẩu để hỗ trợ công ty sản xuất thuốc đó và đầu tư phát triển ngành công nghiệp dược Việt Nam; con người, công nghệ, máy móc, dây chuyền, trang thiết bị,... làm được như vậy trong 5 năm thì chẳng mấy chốc Việt Nam trở thành "Ấn Độ" thứ 2.
10. Lật tẩy chiêu đẩy giá thuốc
Với chiêu “phù phép” xuất nhập khẩu giữa Công ty GlaxoSmithKline Pte Ltd Singapore (GSK) và một công ty dược VN, giá một số loại thuốc được đẩy lên gấp 4-5 lần trong quá trình đi vòng vèo trên giấy.
Tháng 9-2010, Công ty cổ phần dược phẩm Savi (Savipharm, KCX Tân Thuận, Q.7, TP.HCM) và GSK ký kết “chuyển giao quyền lưu hành sản phẩm của Savipharm cho GSK Singapore”. Ba tháng sau, hai bên tiếp tục ký “hợp đồng sản xuất và cung ứng thuốc”.
Hai công ty này được Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) cho phép chuyển nhượng số đăng ký thuốc (số lưu hành của sản phẩm trên thị trường) cho nhau theo quy định của Bộ Y tế. Từ việc chuyển nhượng này đã xuất hiện những chuyện mờ ám, khiến giá thuốc tăng chóng mặt.
Thay tên, đổi vỏ
Theo tìm hiểu của PV, trong khoảng thời gian từ năm 2008-2011, Cục Quản lý dược đã cấp giấy phép lưu hành sản phẩm (gọi tắt cấp phép) cho Savipharm 15 mặt hàng thuốc. Tất cả các thuốc này đều không phải là thuốc đặc trị (chỉ là các loại thuốc thông thường như thuốc bổ, kháng sinh, tiêu hóa...). Năm 2010 và 2011, Cục Quản lý dược có công văn đồng ý cho Savipharm thay đổi công ty đăng ký và thay đổi tên thuốc đối với các mặt hàng nói trên cho GSK.
Trong các văn bản mà Cục Quản lý dược cho phép Savipharm thay đổi công ty đăng ký và thay đổi tên thuốc đều nói rõ: “Ngoài những nội dung được thay đổi, tất cả các nội dung khác giữ nguyên như hồ sơ đăng ký thuốc lưu tại Cục Quản lý dược”. Sau đó, Cục Quản lý dược cấp lại giấy phép các thuốc được đổi tên cho GSK với số đăng ký y như đã cấp cho Savipharm. Điều này đồng nghĩa với hồ sơ sản xuất, kỹ thuật bào chế không có gì thay đổi, tính mới của sản phẩm cũng không có bổ sung.
Sau khi Savipharm ký kết “hợp đồng sản xuất và cung ứng thuốc” với GSK, thời gian qua Savipharm thực hiện sản xuất 6/15 mặt hàng thuốc. Sản xuất xong, Savipharm xuất khẩu tại chỗ cho GSK thông qua nhà nhập khẩu là Công ty cổ phần Dược liệu trung ương 2 (Phytopharma, ở TP.HCM) với giá thành xuất khẩu rất thấp.
Cụ thể, theo hồ sơ, từ ngày 18-10-2011 đến 17-5-2012, Savipharm thực hiện xuất khẩu tại chỗ sáu đợt thuốc, với số lượng tổng cộng 103.963 hộp cho sáu loại thuốc. Trị giá tiền xuất khẩu khai báo hải quan trên 3,1 tỉ đồng (không VAT). Tuy nhiên, toàn bộ số thuốc này được Phytopharma thực hiện nhập khẩu tại chỗ với giá khai báo hải quan hơn 1 triệu USD. Giá 1 USD ở thời điểm nhập các lô hàng này bình quân là 20.793 đồng.
Như vậy, chỉ qua việc thay tên, đổi vỏ từ thuốc sản xuất trong nước thành nước ngoài, tổng cộng sáu loại thuốc này bị đẩy giá lên gần 18,2 tỉ đồng. Có ba loại thuốc của Savipharm sau khi được “thay áo mới” đã tăng giá gấp 2-3 lần và ba loại thuốc tăng giá hơn 4 lần. Giá đến tay người bệnh thật sự còn cao hơn nữa (xem bảng).
11. Bảng giá 6 loại thuốc sau khi “thay tên mới”
Không minh bạch?
Trả lời về việc nhượng số đăng ký thuốc của Savipharm cho GSK, ông Trần Tựu - chủ tịch HĐQT, tổng giám đốc Savipharm - cho rằng trong quá trình hợp tác, GSK chuyển giao hệ thống các văn bản quản lý chất lượng và thực hiện đào tạo, chuyển giao công nghệ cho cán bộ chủ chốt cho Savipharm... Nhờ chuyển giao này, Savipharm đã sản xuất thuốc theo chuẩn mực chất lượng của GSK và xuất khẩu tại chỗ một số sản phẩm cho GSK.
Ông Tựu khẳng định việc hợp tác giữa Savipharm với GSK giúp người bệnh tiếp cận được nguồn thuốc theo tiêu chuẩn của GSK có chất lượng tương đương thuốc nhập khẩu từ các nước phát triển nhưng giá chỉ bằng 40-50% giá thuốc nhập khẩu.
Việc hợp tác còn “góp phần kiểm soát được giá thuốc và nguồn thuốc ổn định với chất lượng cao, giảm phụ thuộc thuốc nhập khẩu, thay thế dần thuốc ngoại nhập bằng nguồn thuốc sản xuất trong nước ổn định với giá phải chăng...”.
Tuy nhiên, khi được hỏi về việc giá đến tay người bệnh tăng rất cao so với giá xuất bán của Savipharm thì ông Tựu nói không hay biết gì.
Trao đổi về việc giá thuốc tăng quá cao sau khi “thay tên, đổi áo” của GSK và Savipharm, giám đốc một công ty dược phẩm lớn (đề nghị giấu tên) hết sức ngạc nhiên và bất bình. Vị giám đốc này nói: “Tôi nghĩ ở đây có vấn đề. Rõ ràng số đăng ký của 15 loại thuốc không thay đổi khi được chuyển từ Savipharm sang cho GSK đứng tên đăng ký. Số đăng ký thuốc không đổi tức là hồ sơ sản xuất, công nghệ bào chế phải giữ nguyên.
Về mặt khoa học, tính chất mới của sản phẩm như vậy là không có gì thay đổi. Do đó, việc đẩy giá thuốc từ mức vài trăm đồng lên vài ngàn đồng một viên như vậy là không minh bạch”.
Cũng theo vị giám đốc này, về mặt thương mại có thể “gắn tên, gắn tuổi” khác nhưng về bản chất thuốc không thay đổi thì giá thuốc cũng không thể tăng quá mức như vậy. Ngay cả việc GSK chuyển giao hệ thống văn bản quản lý chất lượng hay đào tạo, chuyển giao công nghệ cũng không liên quan gì đến công thức bào chế thuốc.
Nhiều công ty dược trong nước mời chuyên gia nước ngoài sang hỗ trợ, chuyển giao công nghệ nhưng giá thuốc đâu có tăng khủng khiếp như vậy. Vị giám đốc này cho biết thêm nếu doanh nghiệp muốn thay đổi giá thuốc cũng phải được sự đồng ý của Cục Quản lý dược.
12. Mua bán vòng vo đẩy giá thuốc lên cao
Kết quả tuần đầu tiên thanh tra giá thuốc:
Hôm qua (13/4), kết quả sơ bộ thanh tra giá thuốc của đoàn thanh tra liên ngành đã được gửi lên Thứ trưởng Y tế Cao Minh Quang. Nguyên nhân tăng giá thuốc chủ yếu do tăng, giảm giá mua dẫn đến thay đổi giá bán ra. Ngoài ra, việc mua bán vòng vo cũng là một nguyên nhân đẩy giá thuốc lên cao. Ông Trần Quang Trung – Trưởng đoàn thanh tra giá thuốc tại Hà Nội cho biết tuần qua đoàn đã kiểm tra tại 6 cơ sở là Nhà thuốc Bệnh viện (BV) Mắt T.Ư và BV Nội tiết; 4 Cty dược phẩm Đông Á, Phương Đông, Vân Hồ, IC VN. Kết quả, các cơ sở này đều có đầy đủ giấy tờ, hồ sơ pháp lý để kinh doanh thuốc. Nguồn gốc xuất xứ thuốc rõ ràng, lưu đầy đủ hóa đơn tài chính hợp lệ.
Có 5 đơn vị thực hiện niêm yết giá đầy đủ với các hình thức bảng giá, trên bao bì thuốc, thông báo giá. Tại nhà thuốc BV Nội tiết khi đoàn kiểm tra tới chỉ thấy niêm yết khoảng 30% số thuốc. Tại đây đoàn thanh tra phát hiện có có 4 loại thuốc bán giá cao hơn giá niêm yết. Mức chênh lệch giữa giá thuốc mua vào và bán ra trung bình từ 4 - 23%, cá biệt có mặt hàng chênh lệch 108%. Trong số 150 mặt hàng được kiểm tra trực tiếp có 11 mặt hàng tăng giá (chiếm 7,33%), tỷ lệ tăng dao động từ 1,6 - 15,8%, bình quân là 5,17%, các mặt hàng tăng giá đều là thuốc nhập. Chỉ có 2 mặt hàng giảm giá bình quân là 5,85%.
Theo nhận định của đoàn thanh tra việc kê khai giá thuốc chưa phù hợp đã khiến phát sinh tiêu cực trong việc định giá kê khai và làm tăng giá thuốc.
Tại TPHCM, đoàn thanh tra liên ngành do ông Trần Ngọc Nga – Phó chánh thanh tra làm trưởng đoàn đã kiểm tra 10 cơ sở gồm Nhà thuốc BV và khoa dược của BV Ung bướu TPHCM, BV Nhân dân Gia Định, Trung tâm Y khoa Medic, BV Đại học y dược TPHCM; 5 cơ sở bán buôn là Cty TNHH Kim Đô, Châu Hưng, Khương Duy, Minh Tâm, Minh Trí và nhà thuốc Song Võ.
Kết luận thanh tra cho thấy các cơ sở này đều kinh doanh thuốc có xuất xứ rõ ràng, chứng từ hóa đơn thuế hợp lệ. Chỉ có nhà thuốc Trung tâm Y khoa Medic có 3 loại thuốc chưa rõ nguồn gốc, đã được niêm yết và chờ giải trình.
Tại các nhà thuốc BV chỉ niêm yết giá trên từng hộp thuốc hoặc bao bì ngoài của thuốc mà không niêm yết trên bảng giá. Chênh lệch giữa giá thuốc mua vào và bán ra thông thường là 13 - 15%, cá biệt có mặt hàng chênh 60%.
Trong số 2.200 mặt hàng được kiểm tra, có 94 mặt hàng tăng từ 0,5 - 23%, trong đó có 72 thuốc ngoại và 22 thuốc nội. Có 25 mặt hàng giảm giá từ 1 - 20%. Nhà thuốc BV thường bán giá cao hơn so với nhà thuốc tư nhân cùng khu vực. Giá bán cho cơ sở điều trị cao hơn so với bán cho doanh nghiệp. Khi kiểm tra thuốc nội Tobicom đoàn thanh tra thấy giá bán lẻ kê khai là 365.000đ/hộp, nhưng giá xuất xưởng bán cho Cty bán buôn đầu tiên là 171.429đ/hộp, giá bán buôn trung gian đến Cty thứ 2 là 265.714đ/hộp và giá bán lẻ trên thị trường là 306.000đ/hộp.
Theo kết luận ban đầu của đoàn thanh tra, nguyên nhân tăng giá thuốc chủ yếu do tăng, giảm giá mua dẫn đến thay đổi giá bán ra. Ngoài ra, việc mua bán vòng vo cũng là một nguyên nhân đẩy giá thuốc lên cao.
Kiểm tra Cty TNHH dược phẩm Châu Hưng, đoàn đã phát hiện 106 hộp thuốc Difosfen 30 viên/hộp số lô 61340A, hạn dùng 4/2009, số đăng ký VN - 9552 - 05 (Cty Dược phẩm và thiết bị y tế Hà Nội nhập khẩu) có dấu hiệu mua bán lòng vòng nhằm nâng giá bán buôn cao hơn nhiều lần so với giá kê khai trong hồ sơ xin cấp giấy đăng ký lưu hành tại Cục quản lý dược VN. Cụ thể từ 133.405đ/hộp lên 480.000đ/hộp. Đoàn thanh tra đã yêu cầu Cty dừng ngay việc buôn bán thuốc Difosfen và làm báo cáo giải trình
13. Bộ Y tế vào cuộc vụ đẩy giá thuốc lên cao
Liên quan đến thông tin công ty Savipharm “bắt tay” với công ty nước ngoài là GlaxoSmithKline Pte Ltd Singapore (GSK) để thay tên, đổi vỏ từ thuốc sản xuất trong nước thành nước ngoài để đẩy giá thuốc lên cao gấp 4,5 lần, ngày 15.7, TS Trương Quốc Cường, cục trưởng cục Quản lý dược, cho biết bộ Y tế đã thành lập đoàn kiểm tra các đơn vị liên quan về việc thực hiện các quy định về xuất – nhập khẩu và quy định về quản lý giá thuốc.
Đối với công ty Savipharm, cục Quản lý dược đã xử lý vi phạm quy định về quản lý giá thuốc: dừng cấp số đăng ký các mặt hàng do công ty sản xuất, đăng ký do không thực hiện việc kê khai theo đúng quy định về quản lý giá thuốc hiện hành.
14. Tái diễn tình trạng phân phối lòng vòng đẩy giá thuốc lên cao
Theo kết quả mới nhất về thanh tra giá thuốc của Bộ Y tế, tình trạng mua bán lòng vòng nâng giá bán cao hơn nhiều lần giá kê khai vẫn tái diễn tại TP.HCM và Hà Nội. Điển hình là thuốc Difosfen 30 viên/hộp, do Công ty cổ phần thiết bị y tế Hà Nội nhập khẩu mua bán qua 5 cơ sở, nâng giá bán lên gấp 300% so với giá kê khai.
Theo thanhnien. đối với những thuốc do công ty độc quyền phân phối thì tỷ lệ chênh lệch giữa giá mua vào và giá bán ra cao trung bình 20-60%, cá biệt có mặt hàng chênh lệch tới 279%.
Đáng chú ý, thanh tra đã phát hiện thuốc Aspirin không rõ nguồn gốc ở nhà thuốc Hòa Hảo tại Trung tâm khám bệnh Medic, TP.HCM. Phần lớn các nhà thuốc chưa lưu hóa đơn mua hàng theo quy định với thuốc bán theo đơn, điển hình là nhà thuốc Nguyễn Luận (Hà Nội).
15. Chấn chỉnh tình trạng y đức xuống cấp
Phần lớn thời gian trong phiên chất vấn tại kỳ họp thứ 5 HĐND tỉnh Quảng Ngãi ngày 6-7 được dành để mổ xẻ những tồn tại, bất cập của ngành y tế và chuyện nước sạch cho người dân. Giải trình về các vụ sản phụ, thai nhi tử vong xảy ra hai tháng vừa qua, ông Lê Quang Thích - phó chủ tịch UBND tỉnh - nhìn nhận đều liên quan đến vấn đề y đức.
Y đức xuống cấp, trách nhiệm chưa rõ
Theo ông Thích, năng lực chuyên môn của một số bác sĩ, nữ hộ sinh tại khoa sản bệnh viện đa khoa còn hạn chế. Bác sĩ, nữ hộ sinh trực tiếp theo dõi, điều trị chưa thực hiện đúng quy chế chuyên môn, tinh thần trách nhiệm chưa cao trong quá trình khám bệnh, theo dõi diễn biến, điều trị. Ngành y tế đã tạm đình chỉ công tác ba bác sĩ, hai nữ hộ sinh để kiểm điểm và giải trình sự việc phục vụ cho công tác kiểm thảo tử vong, xem xét kỷ luật.
“Tỉnh đã chỉ đạo Sở Y tế xử lý kỷ luật đối với những cá nhân, tập thể liên quan nghiêm khắc, minh bạch, đúng người, đúng tội, không bao che” - ông Thích nói. Đại biểu Nguyễn Chín (TP Quảng Ngãi) cho rằng bốn vụ việc sản phụ, thai nhi tử vong gần đây khiến ai cũng xót xa nhưng chưa nói rõ xử lý trách nhiệm đến đâu, cũng chưa thấy rõ giải pháp ngành y tế để cải thiện hình ảnh, thái độ y đức. Đại biểu Nguyễn Duy Nhân (Sơn Tịnh) nói vấn đề y đức kỳ họp nào cũng đề cập nhưng qua vụ việc trên, y đức của một bộ phận cán bộ, y bác sĩ xuống cấp trầm trọng. Ông đề nghị làm rõ trách nhiệm của ban giám đốc Sở Y tế và bệnh viện, lập lại kỷ cương đối với các phòng, khoa bệnh viện.
Đăng đàn giải trình, ông Phạm Hồng Phương - giám đốc Sở Y tế - cho rằng nguyên nhân xảy ra những vụ tai biến sản khoa đã có hội đồng chuyên môn kết luận, sắp tới sẽ lập hội đồng kỷ luật để xem xét các cá nhân, tập thể sai phạm tới đâu thì tiến hành xử lý kỷ luật. “Tôi xin hứa sẽ tiến hành nghiêm túc công việc xem xét kỷ luật, chưa nói trước nhưng có người xuống chức, có người chuyển đi. Đồng thời HĐND, UBND tỉnh phải ủng hộ, tránh can thiệp việc kỷ luật. Ai can thiệp tôi ghi âm chuyển cho chủ tịch HĐND tỉnh” - ông Phương nói. Ông Phương cho biết đã quán triệt các cơ sở y tế thực hiện nghiêm túc quy chế chuyên môn, quy chuẩn kỹ thuật, cấp cứu sản khoa, quy định về giao tiếp ứng xử. Ngành sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nặng các sai phạm. Hơn 12g, ông Phương vẫn chưa trả lời trách nhiệm của tập thể lãnh đạo Sở Y tế, bệnh viện đến đâu.