 |
| Một đứa trẻ được tiêm chủng trong một thử nghiệm vắc-xin sốt rét ở Bagamoyo, Tanzania vào tháng 8 năm 2007 |
Mối liên quan sốt rét trầm trọng với mật độ ký sinh trùng sốt rét và ký sinh trùng sốt rét kháng thuốc
Mức độ trầm trọng của bệnh sốt rét không chỉ đơn thuần là mật độ ký sinh trùng trong máu ; Mặc dù đạt được nhiều thành tựu trong phòng chống sốt rét nhưng ký sinh trùng kháng thuốc vẫn còn là một mối quan tâm ; Các nhà khoa học tìm ra cách mới trong cuộc chiến chống lại ký sinh trùng sốt rét kháng thuốcMức độ trầm trọng của bệnh sốt rét không chỉ đơn thuần là mật độ ký sinh trùng trong máu (Malaria severity not determined solely by parasite levels in blood)
Ngày 7/5/2014. Mặc dù bệnh sốt rét giết chết khoảng 600.000 trẻ em châu Phi mỗi năm nhưng hầu hết các trường hợp bệnh ký sinh trùng lây truyền qua muỗi ở trẻ em đều nhẹ. Nhiễm trùng lặp đi lặp lại không tạo ra một số miễn dịch và biểu hiện các giai đoạn sốt rét nặng là bất thường cho đến khi trẻ em đạt 5 tuổi Tuy nhiên, những đóng góp tương đối của các yếu tố như vậy khi mức độ ký sinh trùng gây ra sốt rét ở trong máu người là mật độ ký sinh trùng tới mức độ trầm trọng của bệnh và tới sự phát triển của miễn dịch bảo vệ chưa được hiểu rõ. Để làm rõ những vấn đề này, các nhà nghiên cứu từ Mỹ và Tanzania thường xuyên kiểm tra 882 trẻ em Tanzania bắt đầu lúc mới sinh và tiếp tục trung bình là hai năm,không có mối liên hệ đơn giản giữa mật độ ký sinh trùng sốt rét và mức độ trầm trọng xuất hiện,ví dụ 253 trẻ em có tổng cộng 444 lần nhiễm bệnh có đặc trưng với mật độ ký sinh trùng cao và các triệu chứng nhẹ. Trong số 102 trẻ em phát triển thành sốt rét nặng ít nhất một lần trong khi đưa vào nghiên cứu nhưng gần hai phần ba (67 trường hợp) có mật độ ký sinh trùng cao nhưng chỉ có bệnh nhẹ trước hoặc sau khi biểu hiện của sốt rét nặng, hơn nữa dữ liệu từ nghiên cứu này cho thấy rằng một hoặc hai lần biểu hiện của sốt rét nhẹ là không đủ để loại trừ nguy cơ sốt rét nặng, một phát hiện trái với dự đoán của một số mô hình toán học (mathematical models). Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng nghiên cứu tiền cứu (prospective study) này là nghiên cứu đầu tiên cung cấp bằng chứng trực tiếp rằng nguy cơ sốt rét nặng ổn định trong nhiều lần bị nhiễm sốt rét. Kết quả cho thấy một cách tiếp cận mới để phát triển vắc-xin sốt rét dựa trên khả năng miễn dịch tự nhiên có được, một vắc-xin như vậy sẽ ngăn ngừa sốt rét nặng và tử vong ở trẻ em mà không nhất thiết phải giảm phơi nhiễm với ký sinh trùng sốt rét. Mặc dù đạt được nhiều thành tựu trong phòng chống sốt rét nhưng ký sinh trùng kháng thuốc vẫn còn là một mối quan tâm (Despite Gains in Controlling Malaria, Drug Resistance Remains a Concern)Ngày 23/4/2014. Sốt rét là một căn bệnh giết chết hơn 600.000 người mỗi năm, bệnh gây ra suy nhược thậm chí nhiều hơn. Mỗi năm vào Ngày sốt rét thế giới (World Malaria Day), chúng ta lưu tâm đến căn bệnh này, những gì đang được thực hiện để kiềm chế bệnh và những gì vẫn cần phải được thực hiện. Trẻ em là nạn nhân có nhiều khả năng mắc bệnh sốt rét, chúng sống ở châu Mỹ Latinh và châu Á nhưng chủ yếu là ở vùng cận Saharan châu Phi, nơi mà chủng ký sinh trùng nguy hiểm nhất của bệnh được tìm thấy. Tiến sĩ Anthony Fauci là người đứng đầu bộ phận bệnh truyền nhiễm của Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (U.S. National Institutes of Health) cho biết: "Cứ mỗi 60 giây có một em bé chết vì bệnh sốt rét và thường là trẻ em sống ở vùng cận Saharan châu Phi". Những người sống sót có thể bị tổn thương não vĩnh viễn, động kinh, mù hoặc điếc. Không phải tất cả muỗi gây bệnh sốt rét nhưng chỉ một loài nhất định là muỗi Anopheles có thể truyền một ký sinh trùng và người có bệnh sốt rét sau đó có thể truyền ký sinh trùng tới muỗi không bị nhiễm bệnh và chu kỳ lại tiếp tục. Theo Tiến sĩ Peter Agre-người đứng đầu Viện Nghiên cứu bệnh sốt rét Johns Hopkins (Johns Hopkins Malaria Research Institute), bệnh sốt rét là một căn bệnh của người nghèo: "Họ bị bệnh bởi vì họ nghèo và họ nghèo vì họ bị bệnh" (They're sick because they're poor and they're poor because they're sick). Ông cho rằng các nước phát triển thoát khỏi bệnh sốt rét của chính quốc gia họ bằng cách tháo đầm lầy, sử dụng các rèm ở các hành lang trên sân nhà và xây dựng các tòa nhà ở độ cao cao hơn nơi muỗi mang ký sinh trùng không thể sống được, người ở các nước nghèo không thể làm điều đó. Một lực đẩy mới nhằm kiềm chế bệnh sốt rét đang được tiến hành, kinh phí cho màn ngủ, phun thuốc trừ sâu, các xét nghiệm và thuốc để điều trị bệnh sốt rét đã làm giảm tỷ lệ tử vong do sốt rét đến 50%. Tiến sĩ Agre nói nhu cầu nhiềuhơn nữa cần được thực hiện: "Tại Viện Sốt rét Johns Hopkins, các nhà khoa học nghiên cứu trên nhiều khía cạnh của vấn đề bệnh sốt rét, muỗi là một phần trong đó và đó là một trong những lĩnh vực thành công nhất trong nghiên cứu của chúng tôi". Các nhà nghiên cứu đang cố gắng làm thay đổi muỗi do đó muỗi không thể truyền sốt rét, Tiến sĩ Fauci cho biết nghiên cứu khác liên quan đến việc phát triển các loại thuốc mới và một vắc-xin: "Chúng tôi đã thất vọng trong nhiều năm vì không có một loại vắc xin có hiệu quả cao chống lại sốt rét". Dọc theo biên giới Thái Lan-Campuchia, các loại thuốc dùng để điều trị bệnh sốt rét mất nhiều thời gian hơn mới có hiệu quả. Nói chung, đó là dấu hiệu đầu tiên ký sinh trùng đã phát triển sự đề kháng với thuốc. Nếu nó lây lan ra các nơi khác, các nhà nghiên cứu dự đoán có hàng triệu người sẽ chết. Fauci nói rằng: "Điều quan trọng thực sự mà chúng tôi hy vọng là với sự kết hợp điều trị, kết hợp phòng chống như màn ngủ và những biện pháp khác cùng với sự kết hợp của một loại vắc xin tốt thì tin rằng vào một ngày nào đó không thể dự đoán trước, chúng tôi có thể loại trừ bệnh sốt rét và về cơ bản thanh toán được bệnh sốt rét". Kết quả đó sẽ giúp các trẻ em nghèo nhất thế giới, gia đình và toàn bộ các quốc gia. Các nhà khoa học tìm ra cách mới trong cuộc chiến chống lại ký sinh trùng sốt rét kháng thuốc (Fighting malaria drug resistance: Scientists find new way)Ngày 17/4/2014. Một loại thuốc dùng để điều trị sốt rét mất đi khả năng của nó như là vũ khí hàng đầu chống lại căn bệnh chết người có thể được dùng trở lạị, với nghiên cứu mới cho thấy đơn giản là sử dụng nó ở các thời điểm khác nhau, những phát hiện này có thể làm sống lại việc sử dụng chloroquine loại thuốc chống sốt rét có giá rẻ trong điều trị và phòng ngừa bệnh do muỗi truyền, căn bệnh đã cướp đi mạng sống của hơn nửa triệu người mỗi năm trên toàn thế giới. Ký sinh trùng gây bệnh sốt rét đã phát triển sức đề kháng với chloroquine nhưng nghiên cứu thực hiện tại Đại học Quốc gia Australia (ANU) và Đại học Heidelberg của Đức đã chỉ ra rằng các protein ký sinh trùng gây kháng có một gót chân Achilles. "Chúng tôi đã nghiên cứu các phiên bản đa dạng của các protein này và trong tất cả các trường hợp phát hiện ra rằng nó được giới hạn trong khả năng của mình để loại bỏ thuốc khỏi ký sinh trùng", nhà nghiên cứu bệnh sốt rét Tiến sĩ Rowena Martin thuộc Trường Nghiên cứu về Sinh học thuộc ANU cho biết: "Điều này có nghĩa sốt rét có thể một lần nữa được điều trị bằng chloroquine nếu nó được sử dụng hai lần mỗi ngày, chứ không phải chỉ một lần một ngày". Sau khi ca ngợi là một loại thuốc kỳ diệu, chloroquine vẫn được sử dụng ở các quốc gia đang phát triển ở Nam Thái Bình Dương, châu Phi, châu Á và Nam Mỹ nhưng thuốc này đã được rút khỏi sử dụng ở nhiều nước phát triển. Tiến sĩ Martin và các đồng nghiệp cũng tiết lộ làm cách nào mà protein có thể đã phát triển sức đề kháng với chloroquine: "Chúng tôi thấy rằng protein làm tăng khả năng di chuyển chloroquine ra khỏi ký sinh trùng thông qua một trong hai con đường tiến hóa nhưng quá trình này là không linh động quẹo sai đường và protein vô dụng. Điều này cho thấy rằng protein nằm dưới áp lực đối lập nhau, đó là một điểm yếu có thể khai thác trong chiến lược về các thuốc chống sốt rét trong tương lai". Tiến sĩ Martin cho biết phát hiện này được công bố mới nhất trong Kỷ yếucủa Viện hàn lâm Khoa học (Proceedings of theNational Academy of Sciences), có thể được sử dụng để giúp hàng triệu người ở các quốc gia đang phát triển là những người có nguy cơ mắc bệnh sốt rét. Bà ta nói rằng điều đó cũng là tiềm năng để áp dụng những phát hiện một số loại thuốc giống chloroquine mà cũng trở nên kém hiệu quả bởi sự đề kháng của ký sinh trùng sốt rét, tuy nhiên bà cũngkhông khuyến cáo dùng liều cao cloroquine: "Điều quan trọng là để tăng tần suất sử dụng chloroquine, chẳng hạn như uống một liều tiêu chuẩn vào buổi sáng và một liều khác vào ban đêm, nếu bạn uống quá nhiều thuốc cùng một lúc nó có thể giết chết bạn", bà cảnh báo.
|
TRANG CHỦ
