|
Sự đột biến gen của virus dengue gây bệnh sốt xuất huyết |
Sự đột biến ngắn hạn về tỷ lệ hiện mắc do sử dụng vaccine sốt xuất huyết
Ngày 5/9/2014. Oregon State University - Sử dụng vaccine sốt xuất huyết có thể gây ra sự đột biến ngắn hạn về tỷ lệ hiện mắc căn bệnh này (Use of dengue vaccine may cause short-term spikes in its prevalence). Nghiên cứu được tiến hành bởi các chuyên gia tại Đại học Thú y và Đại học Clemson thuộc bang Oregan và đăng tải trên Tạp chí dịch tễ học & nhiễm trùng (Epidemiology and Infection). Khi các nhà nghiên cứu tiếp tục nghiên cứu hướng tới vaccine cho các bệnh nhiệt đới nghiêm trọng như sốt xuất huyết thì các chuyên gia cảnh báo trong một báo cáo mới rằng các vaccine như vậy có thể sẽ gây ra sự gia tăng tạm thời nhưng rất quan trọng trong những năm sau đó khi vaccine được sử dụng lần đầu tiên. Theo các nhà nghiên cứu, kết quả khác thường và không mong muốn này có thể dẫn đến các nhà hoạch định chính sách thất vọng, một mối hoài nghi và quan tâm công cộng rằng vaccine tạo ra những điều tồi tệ thay vì tốt hơn. Trong thực tế, nó sẽ chỉ là kết quả tự nhiên của các tương tác phức tạp giữa vaccine bảo vệ ít hoàn hảo hơn và biến động thường xuyên trong các quần thể côn trùng mang mầm bệnh. "Phân tích của chúng tôi cho thấy rằng nếu chúng ta phát triển và sử dụng rộng rãi vaccine bệnh sốt xuất huyết thì sau đó có thể nhìn thây sự gia tăng đột biến tỷ lệ mắc các bệnh cao gâp 2-3 lần so với mức bình thường", Jan Medlock, một phó giáo sư ở Bộ môn Khoa học y sinh tại Đại học bang Oregon và chuyên gia về sự tiến hóa và dịch tễ học bệnh truyền nhiễm (evolution and epidemiology of infectious disease) cho biết: "Chúng tôi có thể giải thích tại sao điều này sẽ xảy ra và hiển thị như thế nào trong thời gian dài sử dụng vaccine sẽ cho kết quả rõ ràng là có ít trường hợp mắc bệnh, mối quan tâm của chúng tôi là cảnh báo người dân trước về vấn đề này do đó các nhà hoạch định chính sách và công chúng không quá tin và mất lòng tin vào chương trình tiêm chủng". Các nhà khoa học sử dụng mô hình toán học để kiểm tra những thói quen của sự lan truyền bệnh truyền nhiễm và có thể dẫn đến tình thế khó khăn này, nghiên cứu này tập trung vào sốt xuất huyết nhưng cũng có thể liên quan đến các bệnh khác mà các loại vaccine đang được tìm kiếm như bệnh sốt rét và trong đó mức độ bảo vệ ít hơn tổng thể. Sốt xuất huyết là một bệnh nghiêm trọng gây ảnh hưởng cho khoảng 50 triệu người mỗi năm vì điều đó các nhà nghiên cứu hy vọng sẽ phát triển các loại vaccine hiệu quả trong tương lai gần, bệnh thường ít gây tử vong nhưng rất phổ biến ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới và đã tái xuất hiện trong những thập kỷ gần đây khi việc sử dụng thuốc trừ sâu như DDT đã bị dừng lại. Có một số týp huyết thanh hoặc chủng của virus sốt xuất huyết được lan truyền bởi muỗi, một lần bị nhiễm cung cấp một số bảo vệ và hai lần bị nhiễm thường làm cho một người kháng lại trong phần còn lại của cuộc đời. Tại Thái Lan, nơi mà căn bệnh này là phổ biến khoảng 80% trẻ em có hai lầnnhiễm ở tuổi 11 và phát triển sức đề kháng. Bệnh sốt xuất huyết được xác định lưu hành ở trên 100 quốc gia trên thế giới với 2,5 tỷ người có nguy cơ bị lây nhiễm. | Sử dụng hóa chất diệt muỗi xung quanh nhà |
Medlock nói: "Vấn đề ở chỗ là nếu và khi chúng ta phát triển và sử dụng một loại vaccine thì nó sẽ cung cấp một số nhưng không phải bảo vệ hoàn toàn và sẽ làm gián đoạn, tỷ lệ khá ổn định và có tính tự nhiên trong lây nhiễm ở trẻ em". Trong kịch bản này, sự khởi đầu của một chương trình tiêm chủng sẽ làm chậm số trẻ em bị nhiễm bệnh này trong một thời gian nhưng người ta hy vọng rằng vaccine sốt xuất huyết sẽ không cung cấp sự bảo vệ toàn bộ nhằm chống lại việc lây nhiễm. Sau đó, trong một thời gian khi quần thể muỗi biến động một cách tự nhiên đạt đến một mức độ cao bất thường thì có một số lượng không cân xứng ở trẻ em-đối tượng vẫn dễ bị nhiễm trùng và chưa bao giờ có bệnh sẽ trở nên bị nhiễm bệnh chỉ trong một thời gian ngắn. Các nhà nghiên cứu cho biết điều này có thể gây mất lòng tin vào chương trình tiêm chủng trong số các nhà sản xuất hoặc các nhà làm chính sách công cộng, những người chưa bao giờ nhìn thấy mức độ cao như vậy của bệnh, kéo giãn khả năng của các cơ sở y tế và cán bộ y tế nhằm chăm sóc cho người bệnh và trong trường hợp xấu nhất làm cho con người tránh vaccine, một sự đột biến gia tăng ngắn hạn thậm chí có thể cao đến gấp 7 lần so với mức trung bình. "Trong thực tế, chúng tôi kết luận trong phân tích này trong khoảng thời gian 15 năm, một chương trình tiêm chủng sẽ làm giảm rõ ràng số lượng ca nhiễm về mặt tổng thể", Medlock giải thích: "Những đột biến đáng kể này chủ yếu sẽ xảy ra khi chương trình tiêm chủng được bắt đầu, những gì chúng ta cần làm là giúp đỡ mọi người hiểu được vấn đề này để họ dự đoán chúng". Theo các nhà nghiên cứu cách có thể để đối phó với hiện tượng này theo nghĩa đen là tiêm chủng ít người hơn, ddiều này sẽ gây ra số lượng người bị nhiễm cao hơn trong một thời gian dài nhưng làm giảm cường độ gia tăng và các nhu cầu liên quan đến một hệ thống chăm sóc sức khỏe. Mức độ bệnh sẽ dao động dựa trên các biến như vị trí, khí hậu, hiệu quả của vaccine, số lượng người được chủng ngừa, sự gia tăng quần thể côn trùng và các yếu tố khác. Hiện tượng này có thể xảy ra hoặc có thể xảy ra trong tương lai,và hầu như bất kỳ loại vaccine nào cũng chỉ cung cấp một phần chứ không phải bảo vệ toàn bộ quần thể chống lại việc nhiễm bệnh.
|