Nhóm nghiên cứu phát hiện ra các lý do kháng thuốc sốt rét
Ngày 12/12/2014. Malaria News - Nhómnghiên cứu phát hiện racác lý do kháng thuốc sốt rét (Team discovers reasons for malaria's drug resistance). Các nhà khoa học từ Đại học Công nghệ Nanyang (NTU) đã phát hiện chính xác cách ký sinh trùng sốt rét phát triển sức đề kháng đối với các loại thuốc ưu tiên quan trọng nhất được sử dụng để điều trị căn bệnh này.Sốt rét là một ký sinh trùng truyền qua muỗi mà ảnh hưởng đến hơn 60 triệu người trên toàn thế giới và trong trường hợp nghiêm trọng, có thể gây tử vong,hiện nay chưa có thuốc chủng ngừa hữu hiệu cho bệnh sốt rét trong khi các loại thuốc điều trị sốt rét và dự phòng đang mất đi tính hiệu quả của nó với sự gia tăng kháng thuốc.Phó giáo sư Zbynek Bozdech tại NTU, người dẫn đầu một nhóm nghiên cứu quốc tế đến từ 11 quốc gia khác nhau, cho biếtcách ký sinh trùng sốt rét đang phát triển kháng thuốc sẽ giúp nhân viên y tế điều trịtốt hơn các bệnh nhân bị nhiễm sốt rét, các phát hiện đột phá của họ được công bố vào ngày hôm nay (12/12/2014) trong tạp chí Science.
| PGS. Zbynek Bozdech (ở giữa) thảo luận về các kết quả thử nghiệm (màu xanh lá cây và màu đỏ) với TS. Sachel Mok (bên trái) |
Sử dụng một kỹ thuật microarray chi phí-hiệu quả (cost-effective microarray technique), nhóm của giáo sư Bozdech từ trường Đại học khoa học sinh học của NTU phân tích 1.000 mẫu lấy từ bệnh nhân sốt rét tại khu vực của tiểu vùng Mê Kông.Tiểu vùng Mê Kông bao gồm các nước như Campuchia, Thái Lan, Việt Nam, Lào và Myanmar, nơi mà có các chủng sốt rét khác nhauvẫn còn phổ biến.Giáo sư Bozdech cho biết phát hiện đáng ngạc nhiên là hầu như tất cả các ký sinh trùng sốt rét ở Campuchia và các vùng lân cận đã bị biến đổi và phát triển khả năng kháng với Artemisinin, loại thuốc chính được sử dụng trong các liệu pháp kết hợp để điều trị bệnh sốt rét.Đây là một khác biệt rõ rệt khi so sánh với ký sinh trùng sốt rét từ Congo và các nước châu Phi khác,ở đó chỉ có 1 đến 3% ký sinh trùng sốt rét đã đột biến kháng thuốc chưa được phát hiện trong phần còn lại."Các bác sĩ trong tiểu vùng Mê Kông đang nhận ra rằng liệu pháp dựa vào Artemisinin-một hỗn hợp thuốc tuyệt vời có thể điều trị bệnh nhân trong ba ngày bây giờ cần phải gấp đôi thời gianmới có hiệu quả và trong một số trường hợp hiếm hoi, có ít hoặc không có tác dụng", Giáo sư Bozdech, một nhà hóa sinh và sinh học phân tử cho biết: "Để tìm hiểu chính xác những gì các tế bào ký sinh trùng đang làm gì để tự bảo vệ mình chống lại Artemisinin, chúng tôi vẽ tương quan các dữ liệu lâm sàng của 1.000 mẫu với các gen chức năng sử dụng các kỹ thuật tùy chỉnh của chúng tôi". Nhà nghiên cứu Dr Sachel Mok tại NTU, tác giả đầu tiên của bài báo khoa học, cho biết họ đã tìm thấy hai cách chính ký sinh trùng sốt rét bằng cách đó trở nên đề khángvới Artemisinin. "Đầu tiên các ký sinh trùng sốt rét tăng khả năng của nó để sửa chữa những thiệt hại gây ra bởi các thuốc chống sốt rét và điều đó cung cấp cho nó một cơ hội sống sót cao hơn", nhà nghiên cứu của Singapore cho biết: "Thứ hai vì thuốc có hiệu quả hơn chống lại ký sinh trùng ở giai đoạn sau của sự phát triển của nó, ký sinh trùng chậm lại sự phát triển của nó để nó có thể tồn tại lâu hơn trong các giai đoạn trẻ (younger stages).Sử dụng các phương pháp như phân tích biểu hiện gen, chúng tôi liên kết hai hiện tượng này một gen có tên là K13 mà trước đó đã được đề xuất có liên quan đến kháng thuốc nhưng không rõ ràng". Với kiến thức mới này, các bác sĩ sẽ có thể thiết kế các chiến lược mới cho thuốc điều trị, đặc biệt là khi quyết định hỗn hợp nào của thuốc sẽ có hiệu quả tốt hơn với Artemisinin để điều trịbệnh nhân tốt hơn, những phát hiện của nghiên cứu này cũng sẽ cung cấp cho các nhà khoa học và chính phủ các dữ liệu có giá trị về cách theo dõi tốt hơn kháng thuốc của ký sinh trùng sốt rét và phát triển những cách hiệu quả hơn nhằm chống lại nó. Giáo sư Bozdech, Phó Chủ tịch nghiên cứu tại trường Đại học khoa học sinh học của NTU, cho biết nghiên cứu tổng thể cho thấy kháng thuốc sốt rét đang gia tăng trong tiểu vùng Mê Kông và có khả năng lây lan sang các khu vực xung quanh, ngoài ra các nhà nghiên cứu khác đã chỉ ra các ca bệnhcó thể có củasốt rét khỉ lây lan sang người ở các nước châu Á lân cận,trong khiđây không phải là lần đầu tiên sốt rét phát triển một khả năng kháng với các thuốc trước đó thì Artemisinin là thuốc có hiệu quả cuối cùng có sẵn như là loại thuốc mới chưa được phát triển sự đề kháng."Những gì lịch sử gì đã chứng tỏ cho chúng ta với các loại thuốc trước đó là ngay cả với một loại thuốc chống sốt rét hiệu quả, thì tất cả phải lấy một cái gì đó để thay đổi trong các ký sinh trùng sốt rét và chúng ta sẽ phải đối mặt với một thách thức rất lớn nhằm cố gắng kiềm chế sự gia tăng đề kháng một lần nữa", Giáo sư Bozdech giải thích.
|