Gen xác định giới tính muỗi có thể giúp chống bệnh sốt xuất huyết
Ngày 21/5/2015. Virginia Tech - Gen xác định giới tính muỗi có thể giúp chống bệnh sốt xuất huyết (Mosquito sex-determining gene could help fight dengue fever). Một gen chịu trách nhiệm cho việc xác định giới tính ở các loài muỗi có thể truyền bệnh sốt vàng da, sốt xuất huyết và virus chikungunya đã được xác định bởi các nhà nghiên cứu. Chỉ có muỗi cái đốt vì chúng cần máu để phát triển trứng và các nhà nghiên cứu tin rằng một tỷ lệ muỗi đực cao hơn có thể làm giảm sự lây truyền bệnh. Trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science Express, các nhà khoa học tại Viện công nghệ Virginia (Virginia Tech) xác định một chuyển đổi di truyền được gọi là Nix ở muỗi Aedes aegypti là cơ sở để phân biệt sự khác nhau giữa muỗi cái và muỗi đực, muỗi đực không có liên quan ít nhất là khi nói đến sự lan truyền bệnh qua muỗi. Các nhà nghiên cứu thuộc Viện Khoa học đời sống Fralin (Fralin Life Science Institute) tại Viện công nghệ Virginia đã xác định được một gen chịu trách nhiệm xác định giới tính ở loài các loài muỗi có thể truyền bệnh sốt vàng da, sốt xuất huyết và virus chikungunya. Sự chuyển đổi cao cấp này thường cư trú trong các lỗ đen của bộ gen (genomic black holes), đó là lý do tại sao không có điều gì được tìm thấy trong muỗi hoặc các côn trùng khác trước đây. Các nhà khoa học đã xác lập cơ sở để phân biệt sự khác nhau giữa muỗi cái và muỗi đực (Ảnh: Alexander Wild)
"Nix cho chúng ta cơ hội thú vị để khai thác về giới tính của muỗi trong cuộc chiến chống các bệnh truyền nhiễm vì tính chất đực là đặc điểm không gây bệnh" , Zhijian Jake Tu, một giáo sư về hóa sinh tại trường Đại học Nông nghiệp và khoa học đời sống và là một hội viên của Viện Fralin Life Science cho biết.Các nhà khoa học tiêm Nix vào trong phôi muỗi và tìm thấy hơn 2/3 muỗi cái phát triển cơ quan tinh hoàn và sinh dục đực.Khi họ bỏ Nix bằng cách sử dụng một phương pháp chỉnh sửa gen được gọi là CRISPR-Cas9 thì muỗi đực phát triển thành cơ quan sinh dục cái.Nghiên cứu này cung cấp cơ sở cho việc phát triển các chiến lược phòng chống muỗi bằng cách chuyển đổi muỗi cái thành muỗi đực vô hại hoặc loại bỏ muỗi cái gây chết người có tính chọn lọc. "Chúng tôi chưa đến đó nhưng mục tiêu cuối cùng là có thể thiết lập đường dây chuyển gen có gen Nix trong muỗi cái về gen để chuyển đổi chúng thành các con muỗi đực vô hại", Zach Adelman, một phó giáo sư côn trùng học tại trường Đại học Nông nghiệp và đời sống và là một hội viên của Fralin Life Science cho biết.Aedes aegypti là một loài xâm lấn có nguồn gốc ban đầu từ châu Phibắt đầu lan rộng trên toàn thế giới bằng tàu vào những năm 1700s,loài này là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng bởi vì nó thích nghi cao với môi trường của con người. Aedes aegypti chỉ là một trong những phần nhỏ của các loài muỗi truyền bệnh cho con người. "Mục tiêu làm giảm các quần thể muỗi Aedes aegypti ở các khu vực mà không phải là bản địa của chúng có thể có tác động môi trường nhỏ, và cải thiện sức khỏe con người rất lớn", Brantley Hall, một nghiên cứu sinh trong phòng thí nghiệm của Tu và là đồng tác giả đầu tiên của bài báo cùng với Sanjay Basu, một phó giáo sư- tiến sĩ khoa học làm việc tại phòng thí nghiệm của Adelman.
|