Những câu hỏi thường gặp về sốt Zika
Cập nhật tháng 12/2015. Tổ chức Y tế thế giới (WHO)-Những câu hỏi thường gặp về sốt Zika (Frequently Asked Questions About Zika Fever). Sốt zica là một bệnh gây ra bởi virus Zika (ZIKV) do muỗi truyền bao gồm sốt nhẹ, phát ban, viêm kết mạc, đau đầu và đau khớp xuất hiện trong khoảng từ 3 đến 12 ngày sau khi bị muỗi vector đốt. Theo WHO, khoảng 1/4 số người không có triệu chứng nhưng trong số những người có triệu chứng bệnh thường nhẹ kéo dài từ 2 đến 7 ngày với các biểu hiện lâm sàng giống như sốt xuất huyết do muỗi truyền. Virus Zika được lây truyền như thế nào? (How is Zika virus transmitted?) Nó được truyền qua muỗi thuộc giống Aedes-vector cũng truyền bệnh sốt xuất huyết hoặc chikungunya-là căn bệnh xuất hiện ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới của châu Mỹ, sau khi một con muỗi bị nhiễm bệnh đốt triệu chứng bệnh thường xuất hiện sau một thời gian ủ bệnh từ 3-12 ngày. Các triệu chứng của nhiễm virus Zika là gì? (What are the symptoms of Zika virus infection?) Nhiễm virus Zika xuất hiện với một hình ảnh lâm sàng vừa phải bao gồm sốt nhẹ, phát ban mà có xu hướng bắt đầu ở mặt và lan sang phần còn lại của cơ thể, đau khớp đặc biệt là ở bàn tay và bàn chân, đau cơ; nhức đầu, viêm kết mạc và các triệu chứng khác. Người nhiễm bệnh có thể không có triệu chứng, trong số những người có các triệu chứng sự khởi phát có xu hướng từ 3-12 ngày sau khi bị muỗi đốt, các triệu chứng có thể kéo dài từ 2 - 7 ngày hiếm khi phải nhập viện. Các triệu chứng rất giống với các triệu chứng của sốt xuất huyết hoặc chikungunya, nghĩa là nó có thể dễ dàng bị chẩn đoán nhầm với một trong những bệnh này. Các biến chứng thần kinh, tự miễn (neurological, autoimmune) rất hiếm gặp nhưng đã được mô tả trong các vụ dịch ở Polynesia.
| Muỗi Aedes truyền virus Zika |
Bệnh được điều trị thế nào? (How is it treated?) Điều trị bao gồm giảm đau, sốt và bất kỳ triệu chứng nào khác mà gây ra sự khó chịu cho bệnh nhân, không có thuốc chủng ngừa đặc hiệu chống lại virus. Tôi có thể bị nhiễm nhiều lần với virus Zika? (Can I be infected repeatedly with Zika virus?) Không có tài liệu của bất cứ ai bị nhiễm virus Zika nhiều hơn một lần, đáp ứng miễn dịch được cho là cung cấp miễn dịch suốt đời. Sự lây truyền virus Zika "bản địa" (hoặc " tại chổ") có ý nghĩa gì? Những gì được "nhập khẩu" trường hợp của Zika? (What does “indigenous” (or “autochthonous”) transmission of Zika virus mean? What are “imported” cases of Zika?) Sự lây truyền bản địa/tại chỗ (autochthonous transmission) nghĩa là quần thể muỗi trú trong một khu vực đặc biệt bị nhiễm virus và bắt đầu truyền tải nó đến người dân trong khu vực đó, bệnh nhân không có tiền sử du lịch đến các vùng lưu hành bệnh, người mắc bệnh do đi du lịch đến các nước có vi rút Zika đang lưu hành, được xem là các ca bệnh "nhập khẩu" (imported cases) do họ bịcác con muỗi bị nhiễm bệnh đốt trong các chuyến đi đến những nơi virus lưu hành. Những biện pháp cần được thực hiện để ngăn chặn lây nhiễm virus Zika? (What measures should be taken to prevent Zika virus infection?) Việc loại bỏ và kiểm soát các nơi sinh sản của Ae. aegypti làm giảm cơ hội lây truyền Zika, chikungunya và sốt xuất huyết. Giống như sốt xuất huyết và chigunkunya, virus này đòi hỏi một cách tiếp cận toàn diện liên quan đến một số lĩnh vực hoạt động từ y tế tới giáo dục và môi trường, những biện pháp này bao gồm việc loại bỏ hoặc phá hủy các địa điểm muỗi sinh sản như tránh sự tích tụ của nước trong các nơi chứa nước ở bên ngoài (chậu hoa, chai, các vật dụng chứa đựng khác mà có thể giữ nước) để ngăn cản chúng trở thành nơi sinh sản của muỗi; che đậy các bể chứa nước ở hộ gia đình để muỗi không thể vào được; không để rác tích tụ và quẳng nó vào túi nhựa kín giữ trong thùng rác có nắp đậy; thông tắc cống mà có thể gây đọng nước, ngoài ra sử dụng màn chống muỗi và rèm trên cửa sổ và cửa ra vào để giảm sự tiếp xúc giữa muỗi và người. Liệu có an toàn để đi du lịch đến các nước nơi mà virus Zika đang lưu hành? (Is it safe to travel to countries where Zika virus is circulating?) Vâng. PAHO/WHO không khuyến cáo bất kỳ sự hạn chế du lịch hoặc thương mại quốc tế nào do các vụ dịch của virus Zika. Tôi có thể làm gì để bảo vệ bản thân mình nếu tôi đi du lịch đến một nơi mà virus Zika đang lưu hành? (What can I do to protect myself if I travel to a place where Zika virus is circulating?) Nếu bạn đi du lịch đến một đất nước có virus Zika, thực hiện những khuyến nghị này để ngăn ngừa muỗi đốt và làm giảm nguy cơ nhiễm bệnh như che phần da bị phơi nhiễm với áo sơ mi dài tay, quần tâ, và mũ; dùng thuốc xua như được chỉ định và tái sử dụng như khuyến nghị, ngủ ở những nơi được bảo vệ bởi màn chống muỗi. Đáp ứng PAHO/WHO là gì? (What is PAHO/WHO’s response?) Đối với các nước có muỗi vector, PAHO/WHO khuyến cáo như sau: thiết lập và duy trì khả năng phát hiện và xác định ca bệnh, chẩn đoán và điều trị bệnh nhân; thực hiện một chiến dịch nâng cao nhận thức công chúng có hiệu quả để giảm sự hiện diện của muỗi. Các tổ chức này cũng khuyến cáo các nước tăng cường năng lực phòng xét nghiệm của họ để phát hiện virus một cách kịp thời. Actions taken by PAHO/WHO regarding Zika fever include: Các hành động của PAHO/WHO về sốt Zika bao gồm cảnh báo sớm và phổ biến các thông tin: PAHO phổ biến thông tin về các sự kiện sức khỏe công cộng mà quốc tế quan tâm bằng cách xuất bản những cảnh báo, bản đồ tương tác, và các báo cáo; cảnh báo dịch tễ học cung cấp thông tin về các sự kiện sức khỏe công cộng quốc tế đã được xác nhận bởi các nước thành viên cùng với các khuyến nghị của Tổ chức Y tế liên Mỹ (Pan American Health Organization_PAHO) đề cập liên quan đến sự kiện này. Thông tin liên tục và phối hợp với Trung tâm hợp tác của WHO, CDC Fort Collins liên quan đến căn bệnh này. Chuẩn bị các thuật toán và các khuyến cáo kỹ thuật để phát hiện trong phòng xét nghiệm, vật liệu dùng cho xử lý ca bệnh lâm sàng đang phát triển, truyền thông về căn bệnh này để trả lời các câu hỏi thường gặp và tiến hành truyền thông nguy cơ trong các vụ dịch. Thông tin chi tiết hơn xin vui lòng truy cập qua địa chỉ : www.paho.org/zikavirus
|