|
Ảnh - Một phụ nữ ôm đứa bé đang cầm một màn tẩm hóa chất diệt trong chiến dịch PCSR ở Ajah thuộc huyện Eti Osa Đông Lagos, Nigeria, ngày 21/4/2016. |
Kháng hóa chất diệt lan rộng ở châu Phi, đe dọa tiến bộ cuộc chiến chống sốt rét
LONDON -Nghiên cứu về di truyền lớn nhất về muỗi đã phát hiện ra khả năng của muỗi kháng lại hóa chất diệt côn trùng đang phát triển nhanh chóng và lây lan khắp châu Phi, làm cho hàng triệu người có nguy cơ mắc bệnh sốt rét cao hơn. Các nhà khoa học Anh thực hiện nghiên cứu này cho biết sự đề kháng đang gia tăng của muỗi đối với các công cụ phòng chống PCSR như màn tẩm hóa chất diệt và phun hóa chất tồn lưu trong nhà như là các biện pháp giúp giảm số ca sốt rét từ năm 2000, hiện nay đang đe dọa "các nỗ lực phòng chống sốt rét" ở châu Phi.Martin Donnelly thuộc Trường Y học nhiệt đới Liverpool, người tiến hành nghiên cứu với một nhóm nghiên cứu của Viện Wellcome Trust Sanger tại Anh, cho biết nghiên cứu nêu bật những thách thức nghiêm trọng đến các nỗ lực của cộng đồng trong việc kiểm soát muỗi, xử lý và hạn chế khả năng kháng hóa chất diệt côn trùng”.Số liệu mới nhất của Tổ chức Y tế thế giới (TCYTTG) cho thấy 216 triệu người bị mắc bệnh sốt rét vào năm ngoái do muỗi Anopheles hút máu người.Bệnh sốt rét đã giết chết 445.000 người vào năm 2016, phần lớn là trẻ em ở tiểu vùng sa mạc Sahara, châu Phi.Để hiểu được muỗi tiến hóa như thế nào, các nhà nghiên cứu đã tiến hành chuỗi trình tự DNA của 765 con muỗi Anopheles hoang dại lấy từ 15 địa điểm tại 8 quốc gia châu Phi. Nghiên cứu của họ được công bố trên tạp chí Nature vào hôm thứ tư, đã tạo ra nguồn dữ liệu lớn nhất về biến đổi di truyền tự nhiên cho bất kỳ loài côn trùng nào. Phân tích dữ liệu, các nhà khoa học nhận thấy muỗi sốt rét châu Phi Anopheles gambiae có tính đa dạng về mặt di truyền so với hầu hết loài côn trùng khác. Họ nói, tính đa dạng di truyền cao này cho phép muỗi tiến hóa nhanh chóng và giúp giải thích cách muỗi phát triển khả năng kháng với hóa chất diệt nhanh như thế nào. Dữ liệu về bộ gen cũng cho thấy sự đề kháng hóa chất diệt côn trùng phát triển nhanh dường như là do nhiều biến thể di truyền chưa biết đến trước đó trong một số gen. Các nhà khoa học cho biết những biến thể di truyền này về khả năng kháng hóa chất không chỉ xuất hiện một cách độc lập ở các vùng khác nhau của châu Phi mà còn lan rộng khắp lục địa do sự di chuyển của muỗi. Michael Chew, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm và miễn dịch học tại tổ chức từ thiện y tế toàn cầu thuộc tổ chức Wellcome Trust tại Anh tài trợ cho nghiên cứu, cho biết những phát hiện này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thúc đẩy nghiên cứu khoa học sớm hơn để giải quyết vấn đề sốt rét. Ông nói rằng loài này là trung gian truyền bệnh sốt rét chủ yếu và tính đa dạng di truyền cao bất ngờ được phát hiện bởi các nhà khoa học đặt ra những câu hỏi mới cho những người trong chương trình nghiên cứu và phòng chống bệnh sốt rét”. Các nỗ lực toàn cầu để giải quyết vấn đề sốt rét bằng các loại vaccine, hóa chất diệt côn trùng và thuốc kết hợp tốt nhất đòi hỏi sự hành động khẩn cấp, thống nhất của các nhà khoa học, các công ty dược phẩm, các chính phủ và Tổ chức Y tế thế giới”.
|